درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: امروزه بیماری های کبدی به عنوان یکی از علل عمده ناخوشی، مرگ و میر و افزایش هزینه های بهداشتی در سراسر جهان محسوب می شود و تلاش جهانی برای محدود کردن این بیماری آغاز شده است. یکی از این تلاش ها، توسعه شیوه های علمی و راه اندازی سامانه های مناسب اطلاعاتی به منظور فهم مشکلات و استفاده از قابل دسترس ترین داده ها و الگوها به منظور ارائه اطلاعات به موقع و علمی برای اخذ تصمیمات ضروری است. این مقاله با هدف مطالعه تطبیقی سامانه مدیریت اطلاعات بیماری های کبدی در کشورهای منتخب انجام شد. روش بررسی: در این پژوهش توصیفی و تطبیقی، ابتدا وضعیت موجود کشور با مراجعه به »مرکز مدیریت بیماری ها« مستقر در وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و بیمارستان های نمازی شیراز، امام خمینی تهران و الزهرا اصفهان با مصاحبه حضوری با مسئول مرکز درمان بیماری های واگیردار و مسئولین بخش های درمان بیماری های کبدی در بیمارستان ها در فروردین ماه 2013 میلادی و بررسی فرم ها و مستندات با استفاده از چک لیست (روایی ابزار بر اساس روش اعتبار محتوا)، بررسی و سپس به بررسی سامانه مدیریت اطلاعات بیماری های کبدی در کشورهای منتخب پرداخته شد. تحلیل اطلاعات بر اساس مقایسه ویژگی های سامانه های اشاره شده در کشورهای مورد مطالعه، به صورت تحلیل توصیفی_ نظری صورت گرفت. یافته ها: سامانه مدیریت اطلاعات بیماری های کبدی بر اساس مطالعه و تجارب آمریکا، کانادا و مالزی و بر اساس نیاز کشور در قالب سه محور »مشخصات کلی سامانه«، »منابع داده« و نیز »ضوابط جمع آوری، گزارش و پردازش داده ها« طراحی شد. نتیجه گیری: با توجه به شیوع بالای بیماری های کبدی در ایران و فقدان سامانه جامع مدیریت اطلاعات بیماری های کبدی، طراحی الگوی سامانه مدیریت اطلاعات بیماری های کبدی، جهت مدیریت بیماری که کنترل کیفیت و کنترل هزینه ها – به عنوان دو هدف متعالی نظام های بهداشتی - را به دنبال دارد، توصیه می گردد.

مقدمه: با توجه به نقش و جایگاه پزشکان عمومی در طرح پزشک خانواده، شناخت و آگاهی از مؤلفه های اثرگذار بر تصمیم آن ها جهت ورود به این طرح، برای سیاستگذاران و برنامه ریزان از اهمیت به سزایی برخوردار است. هدف این تحقیق استخراج ترجیحات و مؤلفه های اثرگذار بر این تصمیم پزشکان عمومی شاغل در مراکز بهداشتی- درمانی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران است. روش کار: تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و ماهیتاً پیمایشی- توصیفی است. در این مطالعه، ترجیحات پزشکان عمومی شاغل در سال 92، در مراکز بهداشتی- درمانی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهر تهران استخراج گردیده است. به این منظور از رویکرد آزمون انتخاب گسسته استفاده شده است. اطلاعات جمع آوری شده از طریق پرسشنامه ای که با استفاده از معیار D-Efficiency و بوسیله نرم افزار SAS طراحی شده بود، توسط نرم افزارهای SPSS و STATA12 مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. یافته ها: خالص دریافتی بالاتر، خدمت در محل سکونت، وجود تخصیص سهمیه برای اخذ مدرک تخصص پزشک خانواده، وجود تسهیلات ایاب و ذهاب و جمعیت کمتر تحت پوشش، تمایل پزشکان عمومی شاغل در بخش دولتی دانشگاه علوم پزشکی تهران را برای ورود به طرح پزشک خانواده افزایش می دهد. از میان مؤلفه های پیش گفته، مؤلفه ی محل خدمت 5/2 تا 15 برابر بیش از سایر مؤلفه ها از نظر پزشکان دارای اهمیت می باشد. مؤلفه زمان تسویه با پزشک اثر معنی داری بر تصمیم پزشکان ندارد. به علاوه، اهمیت برخی مؤلفه های شناسایی شده، در میان گروهای سنی و درآمدی گوناگون و نیز جنسیت پزشکان متفاوت است. نتیجه گیری: طراحی برنامه با در نظرگرفتن ویژگیهای دموگرافیک پزشکان عمومی، می تواند با افزایش احتمال حضورپزشکان عمومی در طرح، همراهی بیشتر ایشان را برای پیاده سازی آن در پی داشته باشد. به علاوه با توجه به اهمیت بسیار بالای مؤلفه محل خدمت، به نظر می رسد مشوق های بسیار جذابی باید در نظر گرفته شود تا پزشکان عمومی شاغل در بخش دولتی، تمایل به خدمت در مناطق دور افتاده داشته باشند.

مقدمه: نیازهای برآورده نشده عبارت است از تفاوت بین خدمات مورد نیاز با توجه به مشکلات سلامت افراد و خدماتی که واقعاً دریافت می کنند. نیازهای برآورده نشده ابزاری ساده جهت پایش دسترسی و وسعت نابرابرای ها در دسترسی و مصرف می باشد. در مطالعه حاضر سعی شده است تا برخی دلایل وجود نیازهای برآورده نشده سلامت تعیین گردد. روش کار: مطالعه حاضر یک پژوهش مقطعی مبتنی بر جمعیت می باشد. نمونه مطالعه شامل 792 خانوار ساکن شهر تهران است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه سازمان جهانی بهداشت (بخش خانوار) و زمان گردآوری داده ها سال 1391 بود. جهت تحلیل یافته ها از مدل لاجیستیک و نرم افزار STATA12 استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان می دهد دلایل عنوان شده برای عدم مراجعه جهت دریافت نیازهای مراقبت سلامت به ترتیب عبارتند از: به صرفه نبودن از لحاظ اقتصادی، عدم تمکن مالی، نداشتن وقت کافی، خود درمانی، دوری مسیر، عدم پوشش بیمه و عدم اطلاع از محل ارائه. عوامل اجتماعی- اقتصادی اثر گذار بر افزایش احتمال دسترسی به تمام نیازهای سلامت عبارت بودند: از مالکیت اسکان و فقر نتیجه گیری: با توجه به اینکه مطالعات مختلف نشان داده است وجود نیازهای برآورده نشده می تواند پیامدهای زیانباری مانند: وخیم تر شدن شرایط سلامت و کیفیت زندگی، افزایش ریسک مرگ و میر و به وجود آمدن مجموعه علائم بیماری های روحی و روانی در پی داشته باشد، لذا رفع موانع اجتماعی- اقتصادی مانند عدم پوشش بیمه، کاهش هزینه ها، کاهش نابرابری های اقتصادی و اصلاح نظام های پرداخت باید در اولویت های سیاست گذاری قرار گیرد.

مقدمه: یکی از الزامات مهم در اعتباربخشی مراکز، وجود خط مشی های مکتوب در واحدهای مختلف سازمان از جمله بخش مدارک پزشکی می باشد. لذا این پژوهش با هدف بررسی تأثیر تدوین و اجرای خط مشی های مدارک پزشکی بر امتیاز خط مشی های اعتباربخشی بخش مدارک پزشکی در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد انجام پذیرفت. روش کار: این مطالعه در سال 1392 به روش مداخله ای انجام گرفت. با توجه به محدود بودن تعداد بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، نمونه گیری از نوع سرشماری بود. بعد از انجام مداخله مورد نظر، امتیاز خط مشی های اعتباربخشی مدارک پزشکی مجدداً سنجیده شد. ابزار گردآوری داده ها، چک لیست استاندارد ابلاغی وزارت بهداشت بود و داده ها با استفاده از پارامترهای آماری توصیفی و آمار تحلیلی در محیط نرم افزار SPSS 18 تحلیل شدند. یافته ها: نتایج پژوهش اختلاف آماری معنی داری را بین امتیاز خط مشی های مدارک پزشکی قبل و بعد از مداخله نشان داد (01/0p<) همچنین امتیاز خط مشی های بخش مدارک پزشکی بعد از مداخله افزایش یافت. نتیجه گیری: با توجه به این که عملکرد بخش مدارک پزشکی بعد از انجام مداخله در قسمت خط مشی های چک لیست ممیزی کلیه اوراق پرونده در زمان ترخیص، کنترل و رفع نقص و تکمیل پرونده های پزشکی حداکثر ظرف 14 روز پس از ترخیص، ختم پرونده پزشکی ناقص و انطباق پرونده های سرپایی با بستری در سطح بسیار ضعیف و ضعیف بوده است. بنابراین مسئولین مدارک پزشکی بیمارستان ها باید تلاش بیشتری برای اجرای خط مشی ها در عمل انجام دهند.

مقدمه: ازآنجایی که رفتار اطلاع یابی سلامت همچون سایر رفتارها یک پدیده روان شناختی است، به نظر می رسد ویژگی های فردی بیمار بر رفتار اطلاع یابی سلامت وی تأثیرگذار باشد. از طرف دیگر، رفتار اطلاع یابی سلامت مناسب می تواند منجر به بهبود روند درمان یا پیشگیری از بیماری ها شود. ازاین رو هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر عوامل فردی بر رفتار اطلاع یابی سلامت بیماران دیابتی شهر اصفهان بود. روش کار: روش مطالعه حاضر پیمایشی است. جامعه پژوهش شامل 6424 نفر بیمار دیابتی بود که از میان آنان 362 نفر به روش تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه رفتار اطلاع یابی لانگو گردآوری شده و از طریق نرم افزار SPSS 20 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: آزمون تی مستقل نشان داد که بین مؤلفه رفتار در جستجوی اطلاعات بین زنان و مردان تفاوت معناداری وجود دارد (001/0>p). ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد بین سطح تحصیلات با اغلب مؤلفه های رفتار اطلاع یابی رابطه مستقیم، بین درآمد با برخی از مؤلفه های رفتار اطلاع یابی سلامت رابطه مستقیم و بین سن با برخی از مؤلفه های رفتار اطلاع یابی سلامت رابطه معکوس وجود دارد. نتیجه گیری: در انتقال اطلاعات سلامت به مردان دیابتی باید از روش غیرفعالانه استفاده کرد. همچنین وقت و انرژی بیش تری را باید صرف انتقال اطلاعات به بیماران دیابتی مسن با سطح تحصیلات پایین و درآمد کم کرد؛ بنابراین با بررسی عوامل تأثیرگذار بر رفتار اطلاع یابی سلامت بیماران دیابتی می توان اطلاعات موردنیاز آنان را به صورت مؤثرتری به آنان منتقل کرد. این روند می تواند منجر به جلوگیری از پیشروی بیماری دیابت شود.

توجه به کیفیت مراقبت از دریچه چشم بیماران جنبه مهمی در بهبود خدمات سلامت و ارزش مورد انتظار بیمار به شمار می آید. در این بین زنجیره ارزش به عنوان یکی از ابزارهای راهبردی در سازمان های سلامت برای خلق ارزش و دستیابی به هدف بهبود مستمر کیفیت می باشد. در این مقاله سعی ما بر آن است که نقش زنجیره ارزش در ارتقای کیفت خدمات سلامت را به بحث بگذاریم. مطالعه حاضر به صورت مروری است که در نیمه اول سال 1391 خورشیدی انجام شد. برای جستجوی مقالات و مدارک مرتبط از کلید واژه اصلی زنجیره ارزش و Value chain و کلیدواژه های فرعی کیفیت و رضایت در پایگاه های داده استفاده شد. پس از بررسی به ترتیب عنوان، چکیده و متن کامل،43تعداد انتخاب و با توجه به هدف مقاله مورد بررسی قرار گرفتند. یافته های حاصل در چند بخش دسته بندی شد. این یافته ها شامل مفهوم کیفیت، برنامه ریزی دستیابی به کیفیت مبتنی بر ارزش، زنجیره ارزش، بکارگیری آن در سازمان های بهداشتی درمانی، تشریح مؤلفه ها ، منطق برنامه ریزی استراتژی های اجرایی، استراتژی های بهبود ارایه خدمت و استراتژی های بهبود پشتیبان در زنجیره ارزش می باشد. در این مقاله سعی شد ضمن اشاره به ابعاد مختلف زنجیره ارزش، دو بخش مهم این زنجیره شامل استراتژی های ارزش افزا در ارایه خدمات درمانی و استراتژی های ارزش افزا حمایتی بیان شود. زنجیره ارزش می تواند ابزاری مهم برای مدیران در راستای برنامه ریزی و ارتقای کیفیت محسوب شود.

مقدمه: تجزیه و تحلیل نقاط قوت- ضعف و فرصت- تهدید (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats: SWOT ) یک روش برنامه ریزی استراتژیک برای ارزیابی نقاط قوت، ضعف (عوامل داخلی) سازمان و فرصت ها و تهدیدات (عوامل خارجی) محیط است. اما این تکنیک به تنهایی نمی تواند اهمیت این عوامل را نسبت به یکدیگر تعیین نماید، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (Analytic Hierarchy Process: AHP) این مشکل را با در نظر گرفتن همبستگی درونی و رتبه بندی عوامل، آن ها را به ترتیب اهمیت شناسایی می کند و سازمان را انتخاب استراتژی مناسب یاری می دهد. هدف این پژوهش شناسایی عوامل محیطی داخلی و خارجی و رتبه بندی آن ها با تکنیک سلسله مراتبی با توجه به مزیت های این تکنیک سازمان را در تعیین بهترین استراتژی برای آینده بود. روش بررسی: این مطالعه یک پژوهش کاربردی است که در بهار 1392 خورشیدی بر اساس نظرسنجی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید در چندین مرحله با مصاحبه های مختلف از 25 نفر از کارکنان و پزشکان یکی از بیمارستان های فوق تخصصی استان فارس شناسایی شد. ابزار شامل پنج پرسشنامه که شامل ماتریس مقایسات زوجی نقاط قوت، ضعف و فرصت و تهدید بود، انجام شد، و سپس اولویت بندی و تعیین ضرائب با استفاده از نرم افزار Expert choic11انجام گردید. یافته ها: یافته های مقاله وزن هر یک گروه های SWOT را مشخص کرد: نقاط قوت: 38 درصد، نقاط ضعف: 8/6درصد، فرصت ها: 4/44درصد و تهدید ها 09/1درصد. و در گروه نقاط قوت وجود تجهیزات مدرن پزشکی با 9/9 درصد، کنسل شدن عمل های جراحی با 4/2درصد در گروه نقاط ضعف، و در فرصت ها شناسایی مرکز به عنوان قطب علمی با 13درصد و در نهایت فقدان استقلال مالی مرکز با 4/4درصد مهم ترین اولویت های تعیین شده هستند. نتیجه گیری: در نقاط قوت وجود تجهیزات مدرن تشخیصی-درمانی و مهارت پرسنل نسبت به سایر گزینه ها امتیاز بالاتری را کسب کردند. در نقاط ضعف کنسل شدن عمل های جراحی و نارضایتی بیمار دارای اهمیت بیشتری است. شناسایی مرکز به عنوان قطب علمی مهم ترین فرصت برای بیمارستان محسوب شده است و مهم ترین تهدیدی که سازمان با آن روبروست فقدان استقلال مالی است.

مقدمه: بیمارستان ها برای رویارویی با چالش هزینه های روزافزون، مجبور به اتخاذ استراتژی هایی برای استفاده کارا از منابع هستند. متوسط طول مدت اقامت شاخصی مهم و کاربردی در ارزیابی کارایی بیمارستان ها است. این مطالعه به هدف تعیین عوامل موثر بر مدت اقامت بیماران در بخش عفونی بیمارستان رازی شهر اهواز انجام گرفت. روش بررسی: این پژوهش مطالعه ای تحلیلی بود که به روش مقطعی در سال 1391 انجام شد. جامعه آماری، بیماران بستری در بخش عفونی بیمارستان رازی شهر اهواز و نمونه برابر با کل پرونده های مربوط به بیماران بستری در بخش عفونی در سال 1390 و شش ماه اول 1391 بود (1000 پرونده). داده ها با استفاده از فرم ثبت اطلاعات گردآوری شد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های mann whitney، Kruskal-wallis ، Spearman correlation و Logestic Regression انجام و از نرم افزار SPSS نسخه 16 استفاده شد. یافته ها: میانگین و میانه مدت اقامت بیماران به ترتیب برابر با 1/8±4/9 و 7 روز بود. متوسط مدت اقامت بیمار با متغیر های وضعیت بیمار هنگام ترخیص، نوع بیمه بیمار، تعداد ویزیت ها، محل سکونت بیمار، تعداد کل آزمایش های انجام شده و تعداد کل سایر خدمات تشخیصی ارتباط معناداری داشت(05/0p<). تنها متغیر با ارزش برای پیش بینی مدت اقامت بیمار، تعداد آزمایش های انجام شده بود. نتیجه گیری: توجه به ضرورت و تناسب انجام برخی ازمایشات و خدمات تشخیصی و ویزیت ها مفید به نظر می رسد. همچنین طراحی فرآیندهایی جهت کوتاه تر کردن اجرای آزمایشات تشخیصی می تواند در کاهش مدت اقامت بیماران موثر باشد.

مقدمه: جریان اطلاعات را می توان به عنوان یکی از مهم ترین مباحث مدیریت اطلاعات در سازمان ها در نظر گرفت. در این پژوهش جریان اطلاعات از لحاظ نحوه «گردآوری»، «تولید و ذخیره» و «اشاعه و انتشار اطلاعات» در مراکز تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی تهران و نیز روابط اطلاعاتی این مراکز با سازمان های مادر، همسو و رقیب مورد بررسی قرار گرفته است. روش کار: این مطالعه از دسته مطالعات کاربردی است و به روش پیمایش توصیفی– تحلیلی (مقطعی) انجام گرفت. داده های آن از طریق پرسش نامه پیش ساخته با پایایی و روایی تأیید شده، گردآوری گردید. با بهره گیری از نرم افزار SPSS، جهت تحلیل آماری داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمون کروسکال والیس) استفاده شد. یافته ها: به لحاظ میزان تأکید بر انواع منابع گردآوری اطلاعات (مجذور کا= 40/365، درجه آزادی=10، 000/0= p) و شیوه و نحوه گردآوری اطلاعات (مجذور کا= 40/32، درجه آزادی=10، 000/0= p) در بین مراکز تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی تهران تفاوت معنی داری وجود دارد. هم چنین میزان تأکید بر نوع وقالب های ذخیره اطلاعات (مجذور کا= 22/27، درجه آزادی=10، 001/0= p) و محملهای تولید و ذخیره اطلاعات (مجذور کا= 18/28، درجه آزادی=10، 001/0= p) در مراکز تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی تهران به صورت معنی داری متفاوت است. اما به لحاظ میزان تأکید بر مخاطبان اشاعه اطلاعات (مجذور کا= 20/6، درجه آزادی=10، 695/0= p)، شیوه و قالب های اشاعه اطلاعات (مجذور کا= 40/6، درجه آزادی=10، 795/0= p) و محمل اشاعه اطلاعات (مجذور کا= 95/16، درجه آزادی=10، 070/0= p) در بین مراکز تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی تهران تفاوت معنی داری وجود ندارد. نتیجه گیری: نوع روابط اطلاعاتی موجود در مراکز تحقیقاتی عمدتاً از نوع روابط سازمانی است که تنها با دو نوع سازمان در ارتباط می باشند: سازمان مادر (دانشگاه) و سازمان های هم سو. روابط با سازمان های رقیب و سازمان های هم سو در مراکز تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی تهران به صورت تعریف شده و مشخص وجود ندارد. در کل می توان گفت که جریان اطلاعات به شکل ناقصی در مراکز تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی تهران وجود دارد.

مقدمه: سازمان های امروزی نیازمند کسب، مدیریت و بهره وری از دانش واطلاعات به منظورافزایش کارایی هستند. این مطالعه با هدف تعیین عوامل مؤثر برموفقیت مدیریت دانش در شبکه و مراکز بهداشتی درمانی در استان بوشهر در سال 1392 انجام شده است. روش کار: روش تحقیق توصیفی مقطعی و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری شامل کارکنان بهداشتی و درمانی چهار شبکه و مرکز بهداشت تنگستان، دشتی، بوشهر و دشتستان در استان بوشهر (240 نفر) در سال 1392 بود که با استفاده از جدول مورگان تعداد نمونه 160 نفر به دست آمد و به شکل تصادفی ساده از جامعه مورد نظر انتخاب گردیدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه عوامل مؤثر بود که ضریب پایایی آن از طریق الفای کرونباخ معادل 89 درصد برآورد گردید. در تجزیه و تحلیل داده ها از تجزیه و تحلیل عاملی و آزمون فریدمن استفاده شد. یافته ها: تمام عوامل (آموزش کارکنان، الگوبرداری، سنجش عملکرد، ساختار دانش، زیرساختار سیستم اطلاعاتی، فرهنگ سازمانی، مشارکت کارکنان و توانمندسازی کارکنان، رهبری و تعهد مدیریت ارشد وکارگروهی ارزشمند) با رتبه میانگین بالاتر از سه بر مدیریت دانش در شبکه های بهداشت ودرمان استان بوشهر مؤثر بودند. همچنین در رتبه بندی این عوامل بر اساس آزمون فریدمن مشخص شد که عامل مشارکت کارکنان با میانگین رتبه ای 74/6 بیشترین و عامل ساختار دانش با رتبه میانگین 09/4کم ترین تأثیر را بر مدیریت دانش دارند. نتیجه گیری: تعیین واولویت بندی عوامل مهم مدیریت دانش درمحیط های بهداشتی ودرمانی موجبات خدمات رسانی بهتر و تسهیل یادگیری،آموزش و پ ژوهش خواهد شد.

مقدمه: حدود 15-10 درصد از زوجین نابارور هستند. ناباروری علل متفاوتی دارد و تشخیص روش درمان بیماران بر اساس نوع عامل ناباروری آن ها انجام می شود. در این تحقیق مدلی ارائه شده است که بر اساس ویژگی های اولیه و نتایج آزمایشات ساده علل ناباروری افراد را پیش بینی می کند که می تواند به پزشکان در تشخیص زودهنگام علت ناباروری و تصمیم گیری بهینه کمک کند. روش کار: داده های این تحقیق برگرفته از داده های ناباروری بیمارستان صارم تهران می باشد. در این تحقیق از روش های دادهکاوی استفاده شده است. ابتدا روش خوشه بندی k-means و سپس روش های دسته بندی ماشین بردار پشتیبان (SVM: Support Vector Machine) و شبکه های عصبی مصنوعی به منظور پیش بینی نوع علل ناباروری، اجرا و نتایج دو الگوریتم دسته بندی با هم مقایسه شدند. همچنین برای تحلیل داده ها و اجرای الگوریتم های بخش مدل، از نرم افزار SPSS Clementine 12.0 استفاده شده است. یافته ها: در بخش خوشه بندی بر اساس الگوریتم K-means داده ها به پنج خوشه تقسیم شدند. در هر گروه یک یا چند علت ناباروری مشاهده شد. در ادامه و با اجرای الگوریتم های دسته بندی SVM و شبکه عصبی مصنوعی، مشخص شد که الگوریتم SVM با نوع کرنل چندجمله ای بالاترین کارایی را به دست آورد. نتیجه گیری: انجام این تحقیق علاوه بر اینکه منجر به شناخت بهتر ویژگی های بیماران ناباروری شد، می تواند زمینه ای برای انجام تحقیقات آتی باشد. از آنجائی که با تشخیص علل ناباروری افراد قبل از مراحل ثانویه و آزمایشات سنگین، به مقدار قابل توجهی در هزینه و زمان صرفه جویی و از اثرات جسمی که بر بیماران می گذارد کاسته خواهد شد، می توان در مطالعات آینده با استفاده از نتایج این تحقیق سیستمی را جهت اجرای این مدل پیاده سازی نمود.

این مقاله می کوشد به معرفی و شناخت بهتر کارکرد نظام سلامت پرداخته و پس از آن به بررسی نظام سلامت فعلی ایران می پردازد . با سه کاربرد اساسی فناوری اطلاعات و ارتباطات در حوزه پزشکی – سلامت الکترونیک و پزشکی از راه دور و سلامت همراه- آشنا شده و ابعاد مختلف آن ها مورد بررسی قرار داده می شود. برای انجام بررسی بین حوزه های عنوان شده فوق از روش مطالعه کتابخانه ای استفاده شده و سعی شده تا تأکید بر این نکته باشد که چگونه رشد روزافزون صنایع ارتباطی، مخابراتی و داده ورزی، هر روز دنیا را با انقلابی جدید مواجه ساخته است و چگونه دنیای پزشکی و سلامت نوین از این رشد بهره مند شده است. در این مطالعه مشخص شده که با توسعه فناوری های مذکور در بخش پزشکی، تحول عظیمی در نظام ارائه خدمات سلامت در آینده نزدیک در حال رخ دادن است. سامانه های ذخیره اطلاعات بیمار، سامانه های اطلاعات دارویی، سامانه های درمانی و جراحی، سامانه های پیگیری درمان، سامانه های درمان از راه دور، سامانه های راه بری پرستار، روبات های جراح و سامانه های پذیرش بیمار و بسیاری دیگر از جمله تحولات آتی نظام سلامت جهانی است؛ که در پس پرده طراحی این ابزارهای نوین، یک هدف مشترک وجود دارد و آن تسهیل در کار درمان است.

مقدمه: همکاری علمی فرآیندی است که طی آن دو یا چند نویسنده با هدف خلق اثری مشترک، منابع و استعدادهای خود را به اشتراک می گذارند. یکی از اشکال همکاری علمی، هم تألیفی است. این مطالعه به بررسی میزان هم تألیفی در مقالات حوزه قلب و عروق ایران طی سال های 2002 تا 2011 در وبگاه علوم ( ( WOS ) Web of Science ) می پردازد. روش کار: این پژوهش از نوع پیمایشی و به روش توصیفی- تحلیلی است. جامعه پژوهش شامل کلیه مقالات حوزه قلب و عروق ایران است که در سال های مذکور در وبگاه علوم نمایه شده اند. شاخص همکاری، درجه همکاری و ضریب همکاری جهت بررسی میزان همکاری محاسبه شدند. یافته ها: تولید علم در حوزه قلب و عروق در طول این سال ها روندی صعودی داشته است و تعداد مقالات از سال 2002 به بعد افزایش یافته است. مقالات سه نویسنده ای بیشترین و مقالات تک نویسنده ای کمترین تعداد مقالات را به خود اختصاص داده اند. همچنین مشخص گردید محققان ایرانی به همکاری های داخلی تمایل بیشتری دارند. به لحاظ شاخص های همکاری نیز، همکاری علمی در میان نویسندگان حوزه قلب و عروق در سطح مطلوبی قرار دارد و روندی رو به رشد داشته است. نتیجه گیری: سال 2002 به نوعی نقطه شروعی برای افزایش فعالیت علمی محسوب می شود. تمایل افراد، به ویژه در سال های اخیر به انجام فعالیت های پژوهشی در گروه های علمی است. با توجه به بین رشته ای بودن حوزه قلب و عروق، همکاری و اشتراک دانش متخصصان این حوزه با یکدیگر و متخصصان سایر حوزه ها می تواند در بهبود و ارتقاء تولیدات علمی موثر واقع شود.

مقدمه: بررسی تولیدات علمی، ابزار مناسبی برای شناخت وضعیت گذشته و سیاست گذاری و برنامه ریزی صحیح فراهم می آورد. هدف پژوهش حاضر تعیین الگوهای انتشار مقاله و رفتار استنادی اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین بود. روش بررسی: در این مطالعه تحلیلی، 179مقاله که در بازه زمانی اول جولای 2008 تا پایان ژوئن 2010 میلادی با همکاری حداقل یکی از اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین تألیف شده، با روش های کتابسنجی و تحلیل استنادی بررسی شده اند. داده های گردآوری شده در قالب فایل Excel ذخیره شده و با روش های آماری توصیفی شامل محاسبه فراوانی و درصد فراوانی تحلیل شده اند. یافته ها: 3/66 درصد کسانی که در تألیف مقالات مشارکت داشته اند، استادیار و 3/64 درصد از آنها مرد بودند. 2/66 درصد از آنها در دانشکده پزشکی اشتغال داشتند. 6/15درصد از مقالات درInformation Sciences Institute(ISI) نمایه شده و 86 درصد مقالات پژوهشی و 8/2درصد مروری بودند. 2/86 درصد از استنادها مقالات مجلات و زبان 8/92درصد آنها انگلیسی بود. نیمه عمر استناد 9 سال محاسبه گردید. نتیجه گیری: 8/56 درصد اعضای هیأت علمی در تألیف هیچ مقاله ای مشارکت نداشته اند؛ نسبت مشارکت زنان، دانشیاران و مربیان و شاغلین دانشکده های پرستاری و مامایی، بهداشت و پیراپزشکی و دندانپزشکی پایین تر از حد انتظار است؛ لذا اقدامات زیر ضروری است: 1) شناسایی عوامل مشارکت پایین گروه های مذکور و ایجاد و تقویت انگیزه های لازم در ایشان؛ 2) آموزش چیستی ISI و چرایی لزوم انتشار مقاله در آن 3) آموزش نحوه نگارش مقالات مروری؛ و 4) اشتراک دوره های حداقل 9 ساله مجلات انگلیسی.

مقدمه: اورژانس بیمارستانی به عنوان یکی از شلوغ ترین بخشهای مراکز درمانی از گلوگاههایی است که بیشترین مراجعه مردم در روزها و ساعت های غیرمتعارف را شامل می شود. از این رو ساماندهی اورژانس ها از اولویتهای اصلی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی است. برای مدیریت موثر بخشهای اورژانس در سطوح مختلف، وجود ابزاری برای نظارت و سنجش عملکرد ضروری است. از طرفی برای رهبری و مدیریت این واحد مهم علاوه بر فضای فیزیکی و تجهیزات مدرن و کامل، توجه به ارزش های والای نیروی انسانی، مهارت و قدرت مدیریتی افراد جهت تلاش برای رسیدن به رسالت و اهداف سازمان ضروری به نظر می رسد. روش کار: این پژوهش یک مطالعه مقطعی و توصیفی- تحلیلی می باشد. ابزار جمع آوری داده ها چک لیستی شامل مشخصات دموگرافیک مدیران اورژانش 12 بیمارستان آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران و همچنین وضعیت ساختار، فرآیند و عملکرد آن بیمارستان ها می باشد. چک لیست مذکور از طریق مشاهده، مصاحبه و استفاده از دفاتر و اسناد موجود تکمیل و داه ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 18 تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: بین جنسیت مدیران و سابقه کاری آن ها در اورژانس با شاخص هایی چون مدیریت، نیروی انسانی، فضا، تسهیلات وتجهیزات، فرآیند آموزشی، دستورالعمل ها و فعالیتهای بخش اورژانس، رابطه معنا دار وجود ندارد. تنها بین سابقه کار در بیمارستان و شاخص نیروی انسانی رابطه معنی دار وجود دارد (05/0 P <). یعنی افراد با سابقه خدمت کمتر، تمایل بیشتری برای حضور در بخش اورژانس، همکاری با سایر متخصصین و آشنایی بیشتر با اصول CPR و پرستاری دارند. بحث: با توجه به نتایج بدست آمده از این تحقیق می توان گفت که مدیران زن و مرد در اداره اورژانس مانند هم عمل می کنند از طرفی سابقه کاری آنان هم تفاوت چندانی در نحوه مدیریت آنان ندارد.

مقدمه: با عنایت به اینکه پزشکان برای انجام پژوهش و فعالیت های وابسته به حوزه پزشکی نیاز به اطلاعات روزآمد دارند، بنابراین وجود کتابخانه هایی که منابع مختلف را درقالب های گوناگون دارا باشند، یک امر ضروری است. از سوی دیگر شناخت جامعه پزشکی از اینگونه منابع برای رسیدن به هدف اصلی شان، امری انکارناپذیر می باشد، زیرا نتیجه غایی دسترسی سریع و آسان به اطلاعات، تضمین سلامت افراد جامعه می باشد. هدف این پژوهش تعیین آگاهی و استفاده پزشکان از منابع اطلاعاتی الکترونیکی بود. روش بررسی: روش پژوهش، توصیفی- پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بوده است. جامعه آماری شامل کل پزشکان متخصص و فوق تخصص بیمارستان های آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به تعداد 350 نفر بوده که حجم نمونه آنها براساس فرمول کرجسی و مورگان 180 نفر برگزیده شد و روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی می باشد. روایی ابزار توسط متخصصان کتابداری و پایایی آن با مقدار آلفای کرونباخ 95 درصد در زمان تحقیق تایید گردید. نوع آمار توصیفی و نرم افزار مورد استفاده SPSSویرایش 13 بوده است. یافته ها: در بررسی میزان نیاز پزشکان به اطلاعات در موارد مختلف؛ انجام تحقیق در زمینه فعالیت آنها با 9/91 درصد بیشترین نیاز و انجام امور روزمره با 6/60 درصد به عنوان کمترین نیاز اعلام شد. پزشکان برای رفع نیازهای اطلاعاتی خود استفاده از منابع اطلاعاتی و منابع الکترونیکی را با 4/65 درصد بیشترین محل رجوع و استفاده از کمک و راهنمایی متخصصین خارجی را با 5/15 درصد به عنوان کمترین مورد نام بردند. در خصوص آگاهی پزشکان از انواع پایگاه های اطلاعاتی الکترونیکی بیشترین آگاهی مربوط به Medline با 5/86 درصد و برای Blackwell با 3/16 درصد کمترین درصد، و در رابطه با تعیین میزان آگاهی پزشکان از منابع اطلاعاتی الکترونیکی، بیشترین آگاهی مربوط به E-journal با میزان 3/43 درصد و کمترین آگاهی مربوط به منابع اطلاعاتی Offline با 8/13 درصد بود. همچنین در تعیین میزان استفاده پزشکان از انواع منابع اطلاعاتی الکترونیکی، E-journal با 36 درصد بیشترین و بانک های اطلاعاتی Offline با 2/12 درصد کمترین استفاده را به خود اختصاص داده اند. مهمترین عامل در بین عوامل موثر بر استفاده پزشکان از منابع اطلاعاتی الکترونیکی، 5/61 درصد یعنی بیش از نیمی از موارد مربوط به مشغله کاری و کمبود وقت می باشد و کمترین عامل یعنی تنها در یک مورد مفید نبودن محتوای منابع بوده است. نتیجه گیری: یافته ها نشان داد نیاز به اطلاعات در پزشکان به ترتیب فراوانی عبارتند از: انجام پژوهش، تهیه مقالات، کسب اطلاعات جدید و روزآمد، مدیریت درمان بیماران، تدریس و نهایتاً انجام امور روزمره. با توجه به اهمیت منابع اطلاعاتی الکترونیکی برای جامعه مورد بررسی و با توجه به اینکه آگاهی جامع و کاملی از اینگونه منابع وجود ندارد و نتیجتاً استفاده کمتر آن را دربرخواهد داشت، لازم است برنامه ریزی صحیحی از سوی متولیان امر به منظور معرفی امکانات و قابلیت های کامل منابع مذکور و شیوه های بازیابی اطلاعات از درگاه های مربوطه به جامعه اطلاعاتی دانشگاه و بالاخص جامعه مورد بررسی این پژوهش صورت گیرد.

مقدمه: شاخص های مختلفی برای تعیین سطح توسعه یافتگی یک کشور یا منطقه وجود دارد، در این میان شاخص های بخش بهداشت و درمان از مهم ترین شاخص های هر کشوری به شمار می آیند. هدف از انجام این مطالعه بررسی وضعیت کشورهای حوزه سند چشم انداز توسعه با توجه به به شاخص های سلامت می باشد. روش کار: پژوهش حاضر توصیفی-کاربردی و از نوع مقطعی است. جامعه آماری شامل کلیه کشورهای حوزه سند چشم انداز توسعه بود. به منظور گردآوری اطلاعات از بانک داده های سازمان بهداشت جهانی و بانک جهانی استفاده گردید. در این مطالعه از تکنیک تاکسونومی به منظور تعیین درجه توسعه یافتگی کشورهای موردبررسی، از تکنیک آنتروپی شانون به منظور تعیین اوزان شاخص ها و از تکنیک تاپسیس به منظور رتبه بندی کشورها از لحاظ دسترسی به شاخص های بخش بهداشت و درمان استفاده شده است. یافته ها: نتایج تکنیک تاکسونومی نشان داد که از 24 کشور موردبررسی، 10 کشور توسعه یافته، هفت کشور نیمه توسعه یافته و هفت کشور دیگر توسعه نیافته تلقی می شوند. میزان بروز سل به عنوان مهم ترین شاخص از سوی تکنیک آنتروپی شانون معرفی شد. نتایج تکنیک تاپسیس نشان داد که از لحاظ دسترسی به شاخص های بخش بهداشت و درمان، کشور امارات رتبه اول و کشور افغانستان رتبه بیست و چهارم را دارد. نتیجه گیری: با توجه به اینکه در افق 1404 ایران باید کشور اول منطقه از لحاظ دسترسی به شاخص های بخش بهداشت و درمان باشد به برنامه ریزان و مسئولان پیشنهاد می شود که جهت رفع کاستی ها، اولویت را بر شاخص هایی مانند سرانه کل هزینه های سلامت قرار دهند که در آن ها، ایران نسبت به میانگین کشورهای موردبررسی ضعیف عمل نموده است.

دراغلب کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه بیمارستان به عنوان یک سازمان بسیار هزینه بر محسوب می شود. لذا، لزوم بررسی دقیق و ارزیابی عملکرد آن ها امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. رویکردهای مختلفی جهت ارزیابی عملکرد بیمارستان ها وجود دارد که یکی از مفیدترین آن ها، مدل پابن لاسو می باشد. دراین مدل و نمودار مربوط به آن، سه شاخص درصد اشغال تخت، نسبت گردش تخت و میانگین مدت بستری مورد استفاده قرار می گیرد. در این پژوهش، تلاش شده است عملکرد و کارآیی بیمارستان های تحت پوشش دو دانشگاه علوم پزشکی قم و کاشان با استفاده از این مدل مورد ارزیابی قرار گیرد. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع تحلیلی بوده و جامعه ی آماری آن کلیه بیمارستان های تحت نظارت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می باشد. به منظور ارزیابی عملکرد 11 بیمارستان تحت پوشش دو دانشگاه علوم پزشکی قم و کاشان به عنوان جامعه ی آماری پژوهش، مقدار سه شاخص درمانی مذکور طی دوره ی زمانی سه ساله (1390- 1388) به تفکیک هر بیمارستان محاسبه و استخراج گردید. سپس، با توجه به ارتباط میان این شاخص ها، تعیین موقعیت آن ها در نواحی چهارگانه نمودار پابن لاسو و مقایسه آن ها با یکدیگر صورت پذیرفت. یافته ها: با طراحی نمودارها و بررسی موقعیت بیمارستان ها بر روی آن ها، مشاهده گردید که در سال 1388، تنها یک بیمارستان از مجموع بیمارستان های مورد بررسی دارای کارآیی مطلوب (واقع در ناحیه 3) می باشد. در سال های 1389 و 1390، دو بیمارستان از مجموع بیمارستان مورد بررسی دارای کارآیی مطلوب می باشند و سایر بیمارستان ها واقع در سایر نواحی، نیازمند بازنگری در عملکرد و کارآیی و بهبود شاخص ها می باشند. نتیجه گیری: در این پژوهش، به ارزیابی و تجزیه و تحلیل عملکرد بیمارستان ها با عنایت به موقعیت آن ها در نمودار پابن لاسو و ویژگی های ناحیه ی واقع شده پرداخته شد. به طور کلی، تعداد اندکی از بیمارستان های مورد بررسی در وضعیت مطلوب عملکرد و کارآیی قرار داشتند و اغلب آن ها، از وضعیت مطلوب برخوردار نبودند. از این رو، می توان با بررسی و ارزیابی عملکرد مدیریتی و اقتصادی بیمارستان های با موقعینت مطلوب در نمودار، عوامل تأثیرگذار بر این موقعیت را شناسایی نمود و با الگوبرداری از این عوامل باعث پیشرفت هر چه سریعتر در شاخص های مرتبط در سایر بیمارستان ها شد.

مقدمه: در مقایسه با کشورهای پیشرو در حوزه مدیریت اطلاعات سلامت، قوانین فعلی نگهداری مدارک پزشکی در ایران، بسیار کلی، مبهم و نامتناسب با کاربردهای مدارک پزشکی بوده و در آن به مدت زمان نگهداری بسیاری از پرونده های پزشکی تخصصی اشاره نشده است. لذا هدف از این مطالعه بازنگری در قوانین نگهداری مدارک پزشکی در بیمارستان های ایران بود. روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه کاربردی است که در سال 1391 خورشیدی و در چهار مرحله انجام شده است. در مرحله اول جامعه پژوهش شامل تمامی بیمارستان های ایران (890 بیمارستان) بود، و در مراحل دیگر جامعه پژوهش را خبرگان رشته مدارک پزشکی تشکیل می دادند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود. داده های گردآوری شده با استفاده از روش های آمار توصیفی (میانگین و درصد فراوانی) در نرم افزار SPSS 16 تحلیل گردیدند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که بیشترین حجم درخواست برای مدارک پزشکی در بیمارستان های ایران به ترتیب مربوط به نیاز حقوقی و قانونی و ادامه درمان بیمار، و کمترین مربوط به اهداف تحقیقاتی و آموزشی بود. در مجموع بیمارستان های کشور 39 مورد از انواع پرونده های پزشکی را برای بازنگری در قوانین مدت زمان نگهداری ذکر کردند. از دیدگاه کارشناسان مدارک پزشکی، نوع پذیرش بیمار، سن بیمار، و نوع کاربرد پرونده پزشکی مهم ترین معیارها برای تعیین مدت زمان نگهداری مدارک پزشکی بودند. برای 27 مورد از انواع پرونده ها مدت زمان نگهداری جدید در نظر گرفته شد که 19 مورد آن به تصویب سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران رسید. مدت زمان پایه برای نگهداری پرونده های بستری در ایران 10 سال در نظر گرفته شد. نتیجه گیری: قوانین نگهداری مدارک پزشکی در ایران مورد بازبینی قرار گرفت. این قوانین در مقایسه با قوانین قبلی کاربردهای قانونی، درمانی و تحقیقاتی پرونده های پزشکی در ایران، و حقوق افراد کمتر از سن قانونی را بیشتر مورد توجه قرار می دهد.

مقدمه: گردشگری پزشکی به پدیده بین المللی سفر شخصی که اغلب گردشگران مسافت های طولانی را برای دسترسی به خدمات بهداشتی- درمانی که به علت هزینه های بالا، انتظارهای طولانی مدت، فقدان بیمه ها و محدودیت استفاده از خدمات و عدم دسترسی به خدمات درمانی در مقصد طی می کنند، اطلاق می شود. گردشگری پزشکی داخلی نیز به سفر های داخلی بیماران در پی متخصصان بهتر، خدمات ارزان تر و با کیفیت بیشتر می گویند. این نوع سفرها با مداخله مستقیم مسائل پزشکی ارتباط دارد. این پژوهش با هدف برنامه ریزی و توسعه گردشگری پزشکی در کلانشهر شیراز (با تأکید بر گردشگران داخلی) صورت گرفته است. روش بررسی: رویکرد حاکم پژوهش حاضر، توسعه ای - کاربردی و روش تحقیق به شیوه تحلیلی و پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش مورد نظر شامل گردشگران پزشکی داخلی (از سایر استان ها) بود که در سال 1391 جهت انجام معالجات پزشکی به شهر شیراز سفر کرده اند (70000)، حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 382 محاسبه شد، که به دلیل روایی و پایایی بیشتر، به 400 نمونه افزایش یافت. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بود که پس از کسب اعتبار علمی و داشتن پایایی 87 درصد به کمک آزمون Cronbach’s alpha توسط گردشگران پزشکی داخلی تکمیل گردید. به منظور سنجش روایی سؤالات پرسشنامه در پژوهش حاضر، پرسشنامه را به تعدادی از اساتید از جمله اساتید محترم راهنما و مشاور ارائه نموده و نظرات آنان در مورد پرسشنامه اعمال شد. برخی از سؤالات حذف و همچنین تعدادی نیز با توصیه اساتید، به پرسشنامه اضافه شد. در برخی از سؤالات نیز تغییراتی صورت گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک آماری همبستگی خطی پیرسون، رگرسیون چند متغیره و تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شده است. تجزیه و تحلیل های آماری با استفاده از نرم افزار SPSS 19.0 انجام گردید. یافته ها: بین قیمت خدمات درمانی و گردشگری؛ کیفیت خدمات درمانی و گردشگری؛ فرهنگ؛ امکانات، تسهیلات و تجهیزات درمانی و گردشگری؛ و فناوری اطلاعات و ارتباطات با توسعه گردشگری پزشکی در کلانشهر شیراز رابطه ی معنی داری وجود داشت) 05/0.(P < همچنین بین گردشگران پزشکی استان های مختلف به لحاظ میزان رضایتمندی از (قیمت؛ کیفیت؛ فرهنگ؛ امکانات، تسهیلات و تجهیزات؛ و فناوری اطلاعات و ارتباطات) تفاوت وجود داشت. نتیجه گیری: شفاف نمودن قیمت خدمات درمانی و گردشگری؛ بالا بردن کیفیت خدمات درمانی و گردشگری؛ افزایش و ارتقا فرهنگ گردشگر پذیری؛ به کارگیری امکانات، تسهیلات و تجهیزات درمانی و گردشگری دارای تکنولوژی بالا و استانداردهای جهانی؛ و به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات به منظور تبلیغات و بازاریابی در حوزه های پزشکی و گردشگری موجب توسعه و ارتقا گردشگری پزشکی در کلانشهر شیراز می شود.