درخت حوزه‌های تخصصی

زمینه: ساخت ابزاری پایا و روا در زمینة سنجش صبر ضروری است. هدف: هدف از پژوهش حاضر ساخت مقیاس صبر و بررسی ویژگی های روانسنجی آن در دانشجویان بود. روش: مقیاس صبر دارای 25 گویه است که این گویه ها با استناد به مولفه های قرآنی صبر طراحی شده اند. به منظور بررسی خصوصیات روانسنجی این مقیاس، تعداد 516 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز به وسیلة نمونه گیری تصادفی خوشه ای به روش تناسب احتمالی با اندازه، انتخاب و با تکمیل مقیاس صبر در این پژوهش شرکت کردند. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی به روش مولفه های اصلی همراه با چرخش واریماکس نشان دهندة وجود 5 مولفة صبر بود که به ترتیب متعالی شدن، شکیبایی، رضایت، استقامت و درنگ نامگذاری شدند. این 5 مولفه 52 درصد از واریانس کل نمونه را توضیح دادند. به منظور سنجش پایایی مقیاس صبر از روش محاسبة ضرایب آلفای کرونباخ و همسانی درونی استفاده شد. ضرایب آلفای کرونباخ برای خرده مقیاس ها از 60/. تا 84/. محاسبه شد و ضریب آلفای کرونباخ کل مقیاس نیز 86/. محاسبه شد. بحث و نتیجه گیری: به طور کلی، یافته های پژوهش حاضر نشان داد که مقیاس صبر از روایی و پایایی مناسبی برخوردار می باشد.

هدف اصلی این پژوهش بررسی ویژگی های روانسنجی فرم کوتاه مقیاس خود تنظیم گری، شامل همسانی درونی، پایایی بازآزمایی، روایی محتوایی و روایی همگرا و تشخیصی (افتراقی) بود. سیصد و پنجاه و هفت زن و مرد ایرانی (150 مرد، 207 زن) به صورت داوطلب در این پژوهش شرکت کردند. از آزمودنی ها خواسته شد مقیاس خود تنظیم گری (SRI-S؛ مارکوس، ایبانز، راپیرز، مویا و اورتت، 2005)، پرسشنامه تجدید نظر شده شخصیت آیسنک (EPQ-RS؛ آیسنک، آیسنک و بارت، 1985) و مقیاس سلامت روانی (MHI-28؛ بشارت، 1388) را تکمیل کنند. پایایی بازآزمایی و همسانی درونی مقیاس خود تنظیم گری در حد رضایت بخش مورد تایید قرار گرفت. روایی محتوایی مقیاس خود تنظیم گری بر اساس داوری شش نفر از متخصصان روانشناسی بررسی و ضرایب توافق کندال برای زیرمقیاس های عملکرد مثبت، مهارپذیری، آشکارسازی احساسات و نیازها، قاطعیت و بهزیستی طلبی و خود تظیم گری کلی مورد تایید قرار گرفت. روایی همگرا و تشخیصی (افتراقی) مقیاس خود تنظیم گری از طریق محاسبه ضرایب همبستگی زیرمقیاس های آن با ابعاد اصلی شخصیت و شاخص های سلامت روانی در مورد آزمودنی ها بررسی شد. نتایج ضرایب همبستگی پیرسون نشان داد که بین نمره آزمودنی ها در زیر مقیاس های خود تنظیم گری با شاخص های برونگرایی و بهزیستی روانشناختی همبستگی مثبت معنادار و با شاخص های نوروزگرایی و درماندگی روانشناختی همبستگی منفی معنادار وجود دارد. این نتایج، روایی همگرا و تشخیصی مقیاس خود تنظیم گری را تایید می کنند. بر اساس نتایج این پژوهش، فرم 25 گویه ای مقیاس خود تنظیم گری برای سنجش این سازه در نمونه های ایرانی از پایایی و روایی کافی برخوردار است.

این پژوهش، با هدف «ساخت پرسش نامه قدردانی مبتنی بر آموزه های اسلامی» صورت گرفته است. بدین منظور، از دو روش توصیفی و پیمایشی استفاده شده است. در روش توصیفی، آموزه های اسلامی در ارتباط با شکر و قدردانی جمع آوری و مورد تحلیل قرار گرفت و پس از استخراج مؤلفه های شناختی، رفتاری و عاطفی، قدردانی در دو حیطه قدردانی از خالق و مخلوق، پرسش نامه اولیه تدوین گردید. در روش پیمایشی نیز ارزیابی روایی و اعتبار مقیاس در نمونه 104 نفری از جامعه آماری دانش پژوهان مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی€ مورد بررسی قرار گرفت. برای به دست آوردن روایی همگرا و ملاکی، به ترتیب از مقیاس رضایت از زندگی و پرسش نامه قدردانی استفاده شده است. میانگین نمرات کارشناسان، برای بررسی روایی محتوایی، 87/0 و ضریب تطابق کندال 159/0 به دست آمد. برای به دست آوردن روایی سازه، همبستگی خرده مقیاس ها با یکدیگر و با نمره کل مقیاس، همبستگی مؤلفه های هر خرده مقیاس با نمره کل و همچنین همبستگی هر گویه با نمره کل محاسبه گردید و نتایج حاکی از روایی مطلوب بود. در بررسی اعتبار مقیاس نیز ضریب آلفای کرونباخ 9/0 و نتایج دونیمه سازی اسپیرمن 81/0 و دو نیمه سازی گاتمن 78/0 به دست آمده است.

مقدمه: دلسوزی سازه ای بین فردی است که نقش مهمی در بهزیستی افراد ایفا می نماید و مطالعه حاضر باهدف بررسی پایایی و روایی مقیاس دلسوزی برای زندگی دیگران انجام گرفت. روش: در این راستا 281 دانشجو (170 زن و 111 مرد) با میانگین سنی 41/23 سال با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای مرحله ای از بین دانشجویان دانشگاه پیام نور استان گیلان انتخاب شدند و به مقیاس های دلسوزی برای زندگی دیگران چانگ و همکاران (2014)، مقیاس همدلی عاطفی مهرابیان و اپستین (1972) و زیر مقیاس شخصیت آزارگر پرسشنامه شخصیتی میلون پاسخ دادند. یافته ها نتایج حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که این مقیاس دو عامل همدلی و تسکین درد و رنج را در بر می گیرد که حدود 50 درصد از واریانس مقیاس را تبیین می نمایند و بر اساس نتایج تحلیل عاملی تأییدی، این عامل ها به خوبی با داده ها برازش داشت (94/0,GFI= 88/0NFI= ,91/0CFI=). روایی همگرا و افتراقی مقیاس، از طریق همبستگی با مقیاس همدلی عاطفی و زیر مقیاس شخصیت آزارگر محاسبه گردید که نتایج معنادار بودند (01/0>p). همسانی درونی مقیاس بر اساس آلفای کرونباخ 87/0 و همبستگی گویه ها با نمره کل در دامنه 41/0 تا 60/0 به دست آمد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه، می توان نتیجه گرفت که مقیاس دلسوزی برای زندگی دیگران از روایی و پایای نسبتاً مطلوبی در نمونه ایرانی برخوردار است و در پژوهش های آتی می توان آن را مورد استفاده قرار داد.

خودارزشمندی به مثابه شاخص سازگاری روانشناختی وکارکردمناسب اجتماعی تلقی می شود.هدف مقاله حاضر آزمون واعتباریابی مقیاس خودارزشمندی است. اطلاعات تحقیق بااستفاده ازابزارپرسشنامه وتحقیق پیمایشی ازمیان 200 دانش آموز دختروپسردبیرستان های شهراصفهان جمع آوری شده است.ابزارپژوهشمقیاس خودارزشمندی کروکروهمکاران(2003و2009)بوده که دارای هفت پاره مقیاس(حمایت خانواده، رقابت جویی،جاذبه های ظاهری، عشق خدایی،شایستگی علمی،تقوی وپرهیزگاری وموافقت از سوی دیگران) می باشد. برای آزمون روایی ابزارتحقیق ازمقیاس عزت نفس جمعی لوهاتنن وکروکر(1992)استفاده شده است.میزان پایایی ابزار(آلفای کرونباخ) برای کل پسران ودختران به ترتیب799/0، 706/0و82/0بوده است. برای بررسی روایی سازه بااستفاده ازتحلیل عاملی نشان دادکه هفتپاره مقیاس خودارزشمندی قابل تقلیل دردو عامل هستندودوعامل مذکوررامی توان خودارزشمندی درونی وخودارزشمندی بیرونی نامید.رابطه معناداری بین خودارزشمندی وعزت نفس جمعیوجودداشته(31/0) که معرف روایی ابزارتحقیق می باشد.علاوه برآن تمامی گویه های مقیاس درچهارعامل قابل تقلیل هستندکه بیانگر روایی سازه است.مقیاس خودارزشمندی دارای پایایی و روایی بسیار مطلوبی بوده ومتناسب فرهنگ ایران قابل استفاده می باشد.

هدف مطالعه حاضر آزمون تغییرناپذیری عاملی نسخه فارسی فهرست عواطف مثبت و منفی در دانشجویان دختر و پسر بود. 371 دانشجوی دانشگاه شهید بهشتی (183 مرد و 188 زن) نسخه فارسی فهرست عواطف مثبت و منفی (PANAS) را کامل کردند. ابتدا، برازش مدلی دو عاملی مشتمل بر عواطف مثبت و منفی در کل نمونه دانشجویان دختر و پسر آزمون و تایید شد. سپس، نتایج تحلیل های گروهی منفرد در دو جنس نشان داد که مدل اندازه گیری دو عاملی مشتمل بر عواطف مثبت و منفی با داده ها برازش قابل قبولی را نشان دادند. علاوه بر این، بر اساس مدل دو عاملی، نتایج تحلیل چندگروهی نشان داد که در نسخه فارسی فهرست عواطف مثبت و منفی، مشخصه تغییرناپذیری عاملی در دو جنس شامل تغییرناپذیری باقی مانده های اندازه گیری، کواریانس های ساختاری و وزن های اندازه گیری بود. در مجموع، نتایج پژوهش حاضر با تاکید بر تغییرناپذیری ساختار عاملی نسخه فارسی فهرست عواطف مثبت و منفی در بین دانشجویان دختر و پسر نشان داد که این فهرست در دو جنس از نظر مفهومی، سازه متشابه ای را اندازه گیری می کند. هم چنین، نتایج نشان دادند که ابعاد عواطف مثبت و منفی در نسخه فارسی فهرست عواطف مثبت و منفی در دو جنس به طور یکسانی ادراک شدند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار عاملی مقیاس اجتماعی کوهن و رسمن (1972) برای کودکان سنین دبستانی با استفاده از رویکرد تحلیل عامل تاییدی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دوره ی ابتدایی شهر اهواز در سال تحصیلی (92-1391) بود که به روش تصادفی چند مرحله ای 250 دانش آموز از بین نواحی چهارگانه آموزش و پرورش انتخاب شدند. برای ارزیابی کفایت مدل از شاخص مجذور کای (2χ)، نسبت مجذور کای به درجه ی آزادی2χ/df))، شاخص برازش تطبیقی (CFI)، ریشه ی دوم میانگین مجذورات باقیمانده ی استاندارد شده (RMSEA) و شاخص برازندگی نسبی (RFI) استفاده شده است. نتایج تحلیل عامل تاییدی نشان دهنده ی این است که الگوی دو عاملی برازش قابل قبولی با داده ها دارد. همچنین، ضرایب آلفای کرونباخ و تنصیف نشان دهنده ی این است که این مقیاس از پایایی مطلوبی برخوردار است.

هدف از این تحقیق، تبیین شاخص های روان سنجی مقیاس ایمنی هیجانی[1] در دانش آموزان دوره متوسطه بود.گروه نمونه 765 نفر از جامعه دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهر شیراز بود که به شیوه نمونه گیری خوشه ای انتخاب گردیدند. ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه دلبستگی و ایمنی هیجانی نوجوانان خدمات خانواده کیسی[2] بوده است. این پرسشنامه شامل2 عامل و25 ماده است که بر روی عامل اول (ایمنی هیجانی)13 ماده و بر روی عامل دوم (تعلق)12 ماده قرار گرفته است. سوالات ابتدا به فارسی و دوباره به انگلیسی برگردانده شد و مجدد به فارسی برگردانده و از لحاظ ادبی و روایی سوالات توسط اساتید مرتبط تایید شد. برای بررسی پایایی درونی پرسشنامه از روش های تنصیف و آلفای کرونباخ استفاده شد که یافته های حاصل نشان دهنده ی آن است که پرسشنامه مذکور دارای سطح بسیار خوبی از همسانی درونی و پایایی می باشد. داده های حاصل از روش تحلیل عاملی نشان دهنده ی این بود که میزان بار عاملی همه آیتم های پرسشنامه ایمنی هیجانی برای همه آزمودنی ها (یک یا چند فرزندی همچنین برای دختران و پسران) بجز سؤال شماره 9 بیشتر از 2/0 می باشند که به لحاظ آماری معنی دار و قابل قبول می باشند. در گام بعد، به منظور تایید سؤالات پرسشنامه برای متغیر ایمنی هیجانی تحلیل عاملی تأییدی انجام شد. با انجام تحلیل عاملی مرتبه اول برای متغیر ایمنی هیجانی برای همه آزمودنی ها، همه بارهای عاملی بجز سؤال 9، بالاتر از 3/0 به دست آمد که این سؤالات و متغیر را برای تحقیق مناسب می سازد. بنابراین، روایی و پایایی پرسشنامه ایمنی هیجانی (با حذف سؤال 9)، هم برای گروه آزمودنی های چند فرزندی و همه آزمودنی ها تأیید شد در مجموع نتایج نشان داد که این ابزار برای تحقیق در ایران قابل استفاده می باشد.

مقدمه: قلدری در مدرسه، یکی از معضلات عمده ی نظام های آموزش و پرورش در سراسر جهان می باشد و بررسی خصوصیات روان سنجی این سازه حایز اهمیت است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر رواسازی مقیاس قلدری در دانش آموزان ابتدایی بود. روش کار: در این پژوهش تعداد 607 نفر از دانش آموزان مدارس ابتدایی سمنان در سال تحصیلی 93-1392 به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به ابزارهای پژوهش شامل مقیاس قلدری ایلی نوی و پرسش نامه ی انگیزش تحصیلی هارتر پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از روش های تحلیل عاملی، ضریب آلفای کرونباخ، همبستگی پیرسون، نرم افزار SPSS نسخه ی 22 و LISREL 54/8 استفاده شد. یافته ها: تحلیل عاملی اکتشافی، همبستگی سئوال-نمره ی کل و تحلیل اعتبار برای بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس قلدری ایلی نوی اجرا شد. هم چنین، تحلیل عاملی تاییدی برای بررسی مدل اندازه گیری و ساختار روابط درونی گویه ها اجرا شد. اعتبار مقیاس قلدری ایلی نوی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس 87/0، و خرده مقیاس های قربانی 71/0، قلدری 77/0 و نزاع 76/0 به دست آمد که همگی رضایت بخش بودند. نتیجه گیری: نسخه ی فارسی پرسش نامه ی قلدری ایلی نوی در جامعه ی دانش آموزان از خصوصیات روان سنجی قابل قبولی برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزاری معتبر در پژوهش های روان شناختی استفاده کرد.

هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی (پایایی و روایی) و هنجاریابی مقیاس تجارب عاطفی مثبت و منفی اسپین در نمونه ای متشکل از 401 دانش آموز دختر پایه سوم دبیرستان های دولتی تهران در سال تحصیلی 1394-1393 با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای براساس فرمول تعیین حجم نمونه کوهن و همکاران(2001) انجام شده است. جهت بررسی ویژگی های روان سنجی از ضریب آلفای کرونباخ، روایی همزمان(مقیاس عواطف مثبت و منفی پاناس) و روایی سازه استفاده شد و پایایی مقیاس تجارب عاطفی مثبت و منفی اسپین با استفاده از ضرایب آلفای کرونباخ، گاتمن و اسپیرمن-براون به ترتیب برای عواطف مثبت 84/0، 7/0، 8/0 و عواطف منفی 78/0، 65/0، 74/0 بدست آمد. هم چنین روایی همزمان آزمون(همبستگی با مقیاس عواطف مثبت و منفی پاناس) برای عواطف مثبت و منفی به ترتیب 87/0و 83/0 محاسبه شد و نتایج تحلیل عاملی نشان داد که این مقیاس دارای دو عامل با شاخص های برازش مطلوب است. بنابراین مقیاس تجارب عاطفی مثبت و منفی اسپین از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار است و می توان آن را به عنوان یک ابزار تشخیصی مناسب به کار برد.

مقدمه: سرزندگی به عنوان احساس اشتیاق، طراوت و سرشار بودن از انرژی، شناخته شده است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی پایایی و اعتبار آزمون ترسیمی سرزندگی کودکان بود. روش کار: این مطالعه از نوع سنجش روایی پیش بین با روش باز آزمایی انجام گردید. نمونه ی پژوهش شامل 281 (54%) دختر و 239 (46%) پسر بین 6 تا 12 سال از مدارس شهر تهران و به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده بودند. این مقیاس در سه مرحله ساخته و ویژگی های روان سنجی آن مورد مطالعه قرار گرفت. سطح اول شامل تحلیل کیفی ترسیم کودکان، مصاحبه و ساخت مقیاس بود. در سطح دوم، روایی محتوایی مقیاس محاسبه شد. سپس در سطح سوم، پایایی بازآزمایی مقیاس آزمون ترسیمی سرزندگی (نتایج دو بار اجرای آزمون) بررسی گردید. یافته ها: نتایج پایایی بازآزمایی مقیاس، معنی دار به دست آمد (83/0=r و 001/0P<). ضریب آلفای کرونباخ برای ارزیابی همسانی درونی 89/0 شد. اعتبار مقیاس ترسیمی سرزندگی کودکان با استفاده از تشخیص چهره ها به عنوان مقیاس تصویری (93/0=r و 001/0P<)، مقیاس کوتاه افسردگی-شادی کودکان به عنوان مقیاس قلم و کاغذی (72/0=r و 05/0P<)، ارزیابی معلم (91/0=r و 001/0P<) و نمره ی ورزش به عنوان مقیاس رفتاری (95/0=r و 001/0P<) محاسبه گردید. نتیجه گیری: نتایج پژوهش با یافته های پیشین در مورد نشانگرهای هیجانی در ترسیم کودکان هم خوانی داشت. این ابزار می تواند برای ارزیابی بالینی و کاربرد در حوزه ی روان شناسی سلامت کودکان، کارآمدی خوبی داشته باشد.