مآخذ قصص و تمثیلات بوستان و گلستان سعدی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۰۱ تا ۲۲۰ مورد از کل ۶۰۸ مورد.
طنز سعدی
حوزه های تخصصی:
ادبیات فارسی سرشار از طنز است از متون ادبی گرفته تا متون تاریخی، عرفانی، فلسفی، دینی، علمی و حتی پزشکی و جغرافیایی. در ادبیات طنزآمیز فارسی برخی افراد حرفهای کار کردهاند و برخی غیر حرفهای که هدف گروه اول طنز و شوخی و گروه دوم اهدافی دیگر بوده است. نویسنده این مقاله عقیده دارد که سعدی هم به طور حرفهای و هم به طور غیرحرفهای طنز را به کار گرفته است. سعدی در بخش خبثیات طنزپردازی کاملا حرفهای است که طنز را برای طنز نوشته است. سعدی آثار دیگرش چون: گلستان، بوستان و غزلیاتش را به خاطر طنز ننوشته اما این آثار سرشار از طنز و شوخ طبعیاند. نویسنده در ادامه مقاله انواع سخنان طنزآمیز سعدی را در قالبهای گوناگون بررسی میکند.
سعدی و تندروان تصوف
حوزه های تخصصی:
نویسنده در این مقاله اشاره میکند که سعدی در تمام آثارش جز «بایزید بسطامی» از هیچ یک از افرادی که در عالم تصوف به تندروی شهرهاند اعم از: حلاج، شمس تبریزی، مولوی و شیخ صنعان نامی نبرده است، حتی کلمات و واژههایی که در شعر قرن 6 به بعد به شدت رواج داشته چون مغ، شطح و طامات و... نیز چندان اسمی به میان نیامده که میتوان آن را نتیجه تفکر یا جهاننگری خاص سعدی است که مظهر اعتدال و میانه روی در هر امری به حساب میآمده است.
در باب گلستان
حوزه های تخصصی:
در این مقاله نویسنده نثر گلستان را «صورت کمال یافته نثر فن و شیوه مقالهنویسی نویسندگان پیشین» معرفی نموده و با آوردن نظریاتی از مستشرقین و فارسیدوستان و سعدی پژوهان خارج از ایران، جنبه جهانی این اثر ماندگار سعدی را بررسی وعلاوه بر معرفی ترجمههای این اثر، به جایگاه گلستان را در خارج از ایران و تاثیر آن را روی ادبیات غرب نیز اشاره ای دارد.
دیباچه/سعدی
حوزه های تخصصی:
در این دیباچه نویسنده به بررسی وضعیت ناشناخته دورانشناختی سعدی و نیز دیدگاههای مختلف پیرامون کنکاش آثار سعدی پرداخته و معتقد است که: تاریخچه زندگانی و نیز دورانشناسی سعدی به گونهای ناشناخته در هالهای از شک و گمانها و ظنهایی غریب فرو رفته و تاکنون شواهد و مدارک مستدل و صریح مبنی بر دستیابی به حقیقتی واحد پیرامون وی در تذکرهها و کتب تاریخی و یا آثار خود شیخ یافته نشده است و تمامی آنچه را که از وی باز میشناسیم، حدسها و گمانههایی است مبنی بر برداشتهایی که گاهاً چندان استوار نیز به نظر نمیرسد. عرصه این ناآشناییها و ناشناختگیها تنها به قلمرو دوران شناختی زندگی سعدی و نیز عملکردهای وی محدود نمیگردد، بلکه گسترة وسیعی از ابهامات را نیز پیرامون آثار وی، تردید در تعلق برخی آثار همچون هزلیات به وی، تاریخ سرودن بخشهای مختلف کلیات سعدی، نحوه و ترتیب قرار گرفتن این آثار و... را دربرمیگیرد که بیشک پس از گذر هفت قرن از حیات سعدی اندیشمند، در کشوری که وی را چونان قلهای و ستارهای تابناک در تاریخ تمدن، اندیشه و فرهنگ خویش میدانیم و بیشک علاقهمندان و دلبستگان به وی از شمار خارجند، چندان مطلوب و دلپسند به نظر نمیرسد.
معرفی دو نسخه خطی کلیات سعدی در کتابخانه ملی پاریس
حوزه های تخصصی:
این مقاله ترجمه مطالبی است که در صفحات 125 تا 131 فهرست نسخ خطی کتابخانه ملی پاریس نوشته مولف آمده است. کلیات سعدی موجود در این کتابخانه دو نسخه بوده که در این مقاله به اجمال در مورد آن توضیح داده شده است. نسخه اول که از قدیمیترین نسخ محسوب میشود ،کتابتی بسیار قدیمی دارد و نسخه دوم که جدیدتر است و سال 734هـ.ق. نوشته شده ، ویژگی چشمگیر آن ترتیب الفبایی واژههای آغازین غزلیات و قصاید مندرج در آن است که برخلاف بقیه دیوانهاست و بر حسب قافیه تنظیم شدهاند.
نگاهی به فرهنگ سعدی پژوهی
حوزه های تخصصی:
کلیات سعدی (گلستان)
حوزه های تخصصی:
زمانه سعدی
حوزه های تخصصی:
این مقاله برگرفته از کتاب «سعدی» است. در این مقاله نویسنده به بررسی زمانه و روزگاری که سعدی در آن میزیسته، میپردازد که بنا بر شواهد تاریخی، ایران، سالهایی بدتر از سالهایی که سعدی در آن میزیسته، از سر نگذرانیده است. در این مقاله با بررسی تاریخی این دوران خواننده بهتر میتواند اوضاع زمان سعدی را درک کند و حتی به گونهای بهتر سعدی را بشناسد.
بررسی عناصر موسیقایی در غزل سعدی
حوزه های تخصصی:
زبان شعریسعدی، که به سهل ممتنع معروف است، با در کنار هم قرار گرفتن عناصریبسیار شکل گرفته است. یکیاز مهم ترین این عناصر در غزلیات سعدی، توازن موسیقاییاست. این نظام موسیقایی، عواملیشناخته شده از قبیل وزن، قافیه، ردیف و هماهنگیهایصوتیو آواییدارد و برخیاز مباحث بدیع لفظیو معنویمانند جناس و سجع و تضاد هم در شکل گیریآن موثر است. شناخت این عوامل، پژوهندگان را در دست یابیبه رابطه هایپیدا و پنهان کلامیو دریافت رازهایسخن سعدییاریخواهد داد. در این مقاله با بسامدگیریاین عوامل در دویست غزل انتخابی، برایرسیدن به نظام مذکور تلاش شده است.
زن از نگاه سعدی (در بوستان و گلستان)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بررسی اشعار و حکایت های بوستان و گلستان شاعر بزرگ ایران، سعدی شیرازی با هدف بررسی تبیین نگاه شاعر به زن (اعم از همسر، مادر، معشوقه و یا جنس زن به طور کلی) اهتمام اصلی نویسنده در نگارش این مقاله بوده است. هر چند شاید نتوان به صرف تحلیل و تفسیر محتوای اشعار و حکایت های سعدی به کنه ضمیر شاعر نسبت به زنان پی برد، ولی می توان ادعا کرد که یکی از بهترین راههای شناخت نوع نگرش شاعر نسبت به این مقوله در زمانه کمبود منابع در این زمینه، بررسی آثار منظوم و منثور شاعر است. به رغم تناقض ضمنی در برخی اشعار و حکایت ها در این رابطه (همچون بسیاری از اشعــار و حکایـت ها در زمینه موضوعات دیگر) که امری طبیعی به نظر می رسد، می توان خطوط کلی نگاه سعدی را در رابطه با زنان مورد بررسی قرار داد.
سعدی و اساطیر ایرانی
حوزه های تخصصی:
نویسنده این مقاله با اشاره به بهره جویی سعدی از شاهنامه در آوردن نام اساطیر در اشعار و حکایات وی به برخی از این نمونهها اشاره می کند و علاوه بر این به استفاده از فضای حماسی، نام و اوصاف جنگافزارها، استفاده از وزن شاهنامه در داستانها و حکایات منظوم و اوزان حماسی غزل و بیانهای حماسی در اوزان دیگر میپردازد و سپس نثرهای حماسی سعدی را معرفی نموده و در پایان اشارهای به شاهنامهخوانی در گلستان سعدی دارد.
شور عطف، بررسی نشانه «و» عطف درصد غزل از سعدی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
انسجام ساختاری در شعر عامل مهم و تاثیرگذاری است که لذت هنری به خواننده می بخشد. نشانه و عطف چون مفصلی در اندام متن، کلمات و جملات را به هم پیوند می دهد و علاوه بر کارکردهای دستوری بر معانی و تاویل های متن می افزاید. شاعران بزرگی چون سعدی با پیش گرفتن شیوه ی سهل و ممتنع، ضمن پرهیز از ترکیب ها و صنایع پیچیده و سنگین، به همه توانایی زبان در سطوح مختلف متوجه می شوند و آن توانایی ها را در سمت و سویی که خود اراده دارند، به کار می گیرند.از گذشته دور علمای علم بلاغت به مبحث فصل و وصل، اهمیت بسیار داده اند و امروزه نیز نشانه شناسان، شکل گرایان و ساختار گرایان به بحث درباره انسجام متن می پردازند. نقش واژگان دستوری چون و در ساختار متون ادبی غیر قابل انکار است.
حسن تقدم و تقدم حسن
حوزه های تخصصی:
نویسنده در این مقاله به بررسی آثارنویسندگان و شاعرانی میپردازد که به تقلید از سعدی، سعی در سرودن اثری چون گلستان وبوستان کردهاند. وی درمییابد که هیچکدام نتوانسته اثری در خور و همپای آثار این شاعر معروف عرضه نمایند و همگی عاجزانه سرتسلیم بر آستان شیخ فرو آوردند. زیرا آنان یا لفظ را فدای معنی کردند و یا معنی را فدای لفاظیهای خود ساختهاند و همگی به «حسن تقدم و تقدم حسن» سلطان سخن، سعدی شیرازی اعتراف کردهاند.
سعدی و حب وطن
حوزه های تخصصی:
نویسنده این مقاله با انتخاب اشعار و حکایات سعدی مسئله حب وطن را در آثار وی چه به صورت مستقیم: شامل بیتهایی که سعدی به طور واضح مقصود خود را بیان میکند و غیر مستقیم: اشعاری در وصف شیراز، بزرگان، رفتن و بازآمدن، بیان میکند که نشان دهنده احساس سعدی نسبت به شیراز و در نهایت به ایران است.
نگاه پاک سعدی
حوزه های تخصصی:
این مقاله در رابطه با عشق عفیف و نگاه پاک سعدی است. درباره مفهوم عشق و مصداق آن در غزلهای سعدی-مانند برخی دیگر از موضوعاتی که بدان اشاره شد- میان سعدیپژوهان اختلاف نظر وجود دارد: برخی عشق او را زمینی و جسمانی، برخی با تاکید بر اندیشههای عرفانی سعدی، معشوق غزلهای سعدی را آسمانی و عرفانی شناختهاند و برخی دیگر با روشی معتدل، بخشی از سرودههای سعدی را عرفانی و بخشی دیگر را غیرعرفانی دانستهاند. آنچه در این مقاله در مورد آن صحبت شده بررسی نظریات مختلف در رابطه با این موضوع میباشد.
پس از روزگار سلغریان
حوزه های تخصصی:
این مقاله که برگرفته از کتاب «حدیث خوش سعدی» است، به بررسی روزگار زمان سعدی و شخصیت و اندیشه سعدی به زبان داستان میپردازد و سعدی در شناساندن اندیشه و شخصیت این شاعر بزرگ نماید و با توجه به شناختی که از این دوران به انسان می دهد که دورانی سراسر ظلم است و شحنگان مغولی حاکم بر این سرزمین هستند، سعدی با اندیشهای بلند چنین آثار ماندگاری از خود به یادگار میگذارد و در آنها اخلاقیات را ترویج می کند و ظلم و ستم را نکوهش میکند.
ممدوح محبوب در غزل های عاشقانه سعدی
حوزه های تخصصی:
نویسنده مقاله به شعرهای مدحی در غزل های سعدی می پردازد و شعرهای عاشقانه ممدوح محبوب در میان غزلیات سعدی را از چهارصد غزل بیشتر می داند و میگوید همه آن غزل ها خواندنی و شیرین و شگفتآور هستند. مدحیه های سعدی حکایت از دعا و پند و مصلحتاندیشی دارد و مداحی گزافه گویی در آنها نیست. وی با آوردن چندین غزل مدحگونه و تفسیر آنها به توصیف روش مدحیات سعدی در غزلیاتش میپردازد و آنها را نوعی زیرکی و مصلحتاندیشی شاعرانه میپندارد.