درخت حوزه‌های تخصصی

در سال­های اخیر، ""هوشمندی رقابتی"" به یکی از مفاهیم مهم مدیریت تبدیل شده و با شرکت­های بزرگ عجین شده است؛ اما باید پرسید، تأثیر هوشمندی رقابتی بر تصمیم­گیری استراتژیک شرکت چیست؟ نوع آرمانی هوشمندی رقابتی ویژگی­هایی دارد؛ از قبیل پویش و جست­و­جوی دقیق در منابع اطلاعاتی مختلف و داده­کاوی؛ تشخیص زودهنگام خطرات و فرصت­ها؛ ارایة مؤثر به هنگام و چندرسانه ای اطلاعات؛ فشرده­سازی داده­ها و اطلاعات؛ تسهیم دانش و اطلاعات، توانایی ایجاد گزارش­ها در برابر پرس­و­جوها در لحظه و ذخیره­سازی اطلاعات و محافظت از آن­ها. نتایج تحقیق نشان می­دهد که این ویژگی­ها بر فرآیند تصمیم­گیری استراتژیک مؤثرند، اما هوشمندی رقابتی بیشترین تأثیر را بر مراحل اولیه فرآیند تصمیم­گیری استراتژیک دارد و کمترین تأثیر را بر توسعه گزینه­های استراتژیک و انتخاب و ارزیابی گزینه­ها (مراحل انتهایی تصمیم­گیری استراتژیک) دارد. روش تحقیق در این مقاله استخراج نوع آرمانی بر مبنای مطالعات موردی چندگانه بوده است.

صنعت خودرو با توجه به وسعت دامنه عمل و توانمندی در زمینه اشتغال زایی از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ توان بالقوه کشور برای رشد و پیشرفت و حضور در بازارهای جهانی به زیر بخش خودروی سنگین در صنعت خودروسازی کشور جایگاه خاصی بخشیده است که این توان بالقوه را می توان ناشی از توان سازندگان داخلی در ساخت بدنه و به صرفه نبودن صادرات کامل خودرو برای تولیدکنندگان برتر دنیا دانست. پیچیده شدن روزافزون رقابت و متغیر و متلاطم بودن محیط کسب و کار در جهان امروز کوچک ترین غفلت شرکت های بزرگ را به مشکلات عدیده ای منتهی می سازد؛ لذا جهت بقای حضور در یک صنعت نیاز به داشتن راهکارهای عملی و استراتژی های مشخص و مدون ضروری به نظر می رسد در حالی که برای صنعت خودروی سنگین کشورمان تاکنون جهت گیری مشخص، مدون و علمی ای تعیین نشده است؛ به همین خاطر پژوهش حاضر به دنبال بررسی رابطه بین سازگاری استراتژی های کسب و کار تولیدی و عملکرد شرکت سایپادیزل زیر مجموعه گروه تولیدی سایپا می باشد.استراتژی کسب و کار شرکت بر اساس مدل مایکل پورتر (1980) و در دو بخش اصلی استراتژی رهبری هزینه و استراتژی تمایز و از طریق مصاحبه با تعدادی از مدیران و کارشناسان بررسی شده و محتوای استراتژی تولید که دربر گیرنده تعدادی از متغیرهای کلیدی تصمیم شامل منابع انسانی، برنامه ریزی تولید، کنترل مواد، ادغام عمودی و سازمان و مدیریت است نیز از طریق پرسشنامه ای که بین مدیران و کارشناسان شاغل در شرکت توزیع گردیده، سنجیده شده و نتایج حاصل از پرسشنامه هم از طریق بررسی اسناد و مدارک سازمانی مورد تایید واقع گردیده است.عملکرد شرکت نیز بر اساس دو معیار کلیدی سود و فروش طی سال های 1375 تا 1381 از اسناد مالی شرکت استخراج گردیده تا نسبت به بررسی رابطه سازگاری استراتژی های کسب و کار تولیدی و عملکرد مورد استناد قرار گیرد. روش تحقیق حاضر از نوع روش تحقیق غیرآزمایشی یا توصیفی و نیز به شکل مطالعه موردی بوده و نتایج حاصل از آن برای استفاده در جامعه آماری مورد مطالعه به کار گرفته شده است.

زمینه و هدف: امروزه سازمان ها برای رسیدن به اهدافشان با توجه به شرایط محیطی ازجمله فرصت ها، تهدیدها و نقاط ضعف و قوت خویش، استراتژی هایی را اتخاذ می کنند که سازمان های غیردولتی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. پژوهش حاضر با هدف بررسی استراتژی های سازمان های غیردولتی در جهت رشد و توسعه سرمایه اجتماعی پرداخته است.روش: روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی ـ پیمایشی می باشد. داده های پژوهش به وسیله پرسشنامه محقق ساخته از طریق 196 نفر از مدیران ارشد سازمان های غیردولتی در شهر تهران به صورت نمونه گیری خوشه ای گردآوری شده است. بدین منظور پرسشنامه ای در رابطه با این دو متغیر طراحی شد و پس از اطمینان از روایی و پایایی آن در میان جامعه نمونه توزیع گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری توصیفی و برای تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه ها از تکنیک های همبستگی شامل: کلموگروف، اسپیرمن، تاوکندال بی، دی سامرز و برای تعیین اولویت بندی عوامل موثر شناخته شده از آزمون رتبه بندی فریدمن استفاده شده است.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که به کارگیری استراتژی های نهادهای غیردولتی، موجب ایجاد و ارتقا سرمایه اجتماعی در سازمان ها خواهد شد.نتیجه گیری: سازمان های غیردولتی و نفوذ قابل توجه آنها در جامعه موجب افزایش سرمایه اجتماعی می گردد و می توانند شرکای نوپای دولت در عرصه های خدمات بشر دوستانه و عام المنفعه محسوب گردند.

سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان لزوماً سیستم های توجیه پذیری برای همه سازمان ها در راستای تحقق اهدافشان نمی باشند. این موضوع در نزد سازمان های کوچک و متوسط از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است زیرا که یک تصمیم خرید اشتباه در مورد چنین پروژه های سرمایه بری چه بسا که به نابودی این گونه سازمان ها منجر گردد. بحث ارزیابی خرید سیستم برنامه ریزی منابع سازمان تاکنون از زاویه برنامه راهبردی سازمان در تحقیقات گذشته مورد تحلیل قرار نگرفته است. لذا این تحقیق با هدف ارائه یک مدل ارزیابی برای طرح خرید سیستم برنامه ریزی منابع سازمان با محوریت تحقق برنامه راهبردی سازمان و با تمرکز بر روی شرکتهای کوچک و متوسط انجام گرفته است. روش شناسی در مرحله ساخت مدل کاملاً کیفی و بر اساس مصاحبه اکتشافی و در مرحله آزمون مدل کمی و از نوع توصیفی –تحلیلی و مطالعه موردی می باشد. نتایج نشان داد که برای شرکت دارو سازی نصر بر اساس مدل ساخته شده، طرح خرید سیستم برنامه ریزی منابع سازمان از توجیه پذیری متوسطی برخوردار است.

تحقیق حاضر به بررسی تاثیر موقعیت استراتژیک بر عملکرد شرکت، در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است. با توجه به نوع فعالیت شرکت، وضعیت رقبا و نیاز و سلیقه های مشتریان، شرکت ها نیازمند اتخاذ استراتژی خاصی می باشند تا بتوانند به طور کارآمد با رقبا به رقابت بپردازند، که موجب بهبود عملکرد مالی در سال های آتی می شود. پژوهش حاضر با انتخاب 38 شرکت از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 1381 تا 1387، انجام شده است. روش تحقیق در این پژوهش همبستگی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه های پژوهش، از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چند متغیره و تجزیه و تحلیل ANOVA استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که اگرچه بکارگیری استراتژی تمایز و رهبری هزینه ها منجر به ایجاد عملکرد موفق مالی می گردد، اما تنها با بکارگیری استراتژی تمایز می توان این عملکرد موفق مالی را در سال های آتی حفظ نمود.

عدم اجرا و تحویل به موقع پروژه های شرکت های پیمانکاری عمومی و همچنین عدم سوددهی مناسب در پروژه های مهم از جمله پروژه های نفت و گاز و پتروشیمی، باعث شد تا موضوع این مقاله شکل بگیرد. در این مقاله تلاش شده است، روشی عملی و کاربردی جهت تصمیم گیری درباره تعیین اهداف استراتژیک و به تبع آن ایجاد برنامه ریزی استراتژیک و ارتباط آن با استاندارد مدیریت پروژه مدنظر قرار گیرد. در ادامه روش های مناسب تصمیم گیری چند شاخصه برای حل مسئله رتبه بندی شاخص های برنامه ریزی استراتژیک معرفی شد که با الگوریتم تاپسیس توانستیم مناسب ترین و مطلوب ترین وضعیت را برای تعیین و رتبه بندی شاخص های برنامه ریزی استراتژیک در شرکت های مذکور انتخاب نماییم. بعد از آن شاخص های مذکور را با محدوده های نه گانه و فرآیندهای پنج گانه استاندارد دانش مدیریت پروژه تطبیق داده شد. در مرحله بعد، برای هر کدام از شاخص ها در هر محدوده دانش مدیریت پروژه، ساز وکارهای کاربردی و خروجی تعیین شده است. درواقع به کمک این پژوهش، برنامه ریزی استراتژیک برمبنای مدیریت پروژه، پیاده سازی شد. در طی مراحل پژوهش، این رویکرد را به صورت عملی و کاربردی در شرکت پیدکو پیاده سازی شده است.

برای ارتقای کیفیت خط مشی های عمومی و افزایش ظرفیت آن، کانون های تفکر راهبردی نقشی اساسی دارند و نحوه سازمان دهی آن ها یکی از عوامل تعیین کننده این نقش است. لذا برای شناخت سازمان دهی متناسب با اهداف کانون های تفکر راهبردی و سایر شرایط متغیر محیطی، اقتصادی، اجتماعی و... ضرورت دارد تا در دوره هایی معین در سازمان دهی آن ها بازنگری شود و در هر بازنگری موانعی که در کاهش اثربخشی کانون ها بیشترین نقش را دارند شناسایی شوند وبا رفع آن ها، رقابت و تلاش کانون های تفکر راهبردی برای ارتقای ظرفیت خط مشی های عمومی افزایش یابد. در این راستا برای شناخت سازمان دهی اثربخش کانون ها، موانع سازمان دهی آن ها، از طریق ادبیات تحقیق و مبانی نظری آن احصاء و در قالب پرسشنامه ای بین نمونه ای از اعضای هیات علمی دانشگاه ها توزیع شد. نتایج تحقیق که از آزمون تی و فریدمن به دست آمده است، نشان می دهد که برخی موانع مهم ترین تاثیر را در عدم اثربخشی سازمان دهی آن ها دارد. همچنین بین سازمان دهی کانون ها و اثربخشی آن ها رابطه مستقیم و قوی وجود دارد. از سوی دیگر سه عامل نیز به عنوان موانع سازمان دهی اثربخش کانون ها تلقی نشده و مورد تایید قرار نگرفته اند که در بحث و نتیجه گیری به آن ها پرداخته می شود و در انتها نیز پیشنهادهای تحقیق ارائه می گردد.

در این مقاله در راستای نقش برنامه ریزی استراتژیک فرهنگی در بقای سازمانها ابتدا به بررسی نقش بنیادی فرهنگ و سپس به رابطه فرهنگ و استراتژی پرداخته شده است. فرضه های اصلی این پژوهش در سه حوزه انسجام درونی، تطابق بیرونی و فرضیه های میانی مورد بررسی قرار گرفته است. در حوزه انسجام به ماهیت انسان، ذاتا خوب/ ذاتا بد، ماهیت روابط انسان، وظیفه گرایی در مقابل رابطه گرایی، خاص گرایی در مقابل عام گرایی، سلسله مراتب و فردگرایی در مقابل جمع گرایی پرداخته شده است. در حوزه تطابق بیرونی به رابطه با طبیعت کنترل، پرهیز از ناشناخته ها، ماهیت فعالیت انسان، انجام دادن در مقابل بودن، دستیابی در مقابل اعطا و ماهیت واقعیت و حقیقت و در حوزه فرضیه های میانی به حریم شخصی و فیزیکی، زبان، پیچیده و ساده، زمان، یک بعدی و چندبعدی و گذشته، حال، اینده پرداخته شده است و در پایان نیز نتیجه گیری شده است و همه این واقعیت ها نشان می دهد که برای استفاده بهینه از منابع و امکانات مادی و معنوی سازمان ها باید به مقوله فرهنگ در برنامه ریزی استراتژیک فرهنگی به طور جدی توجه کرد.

موضوع کنترل استراتژیک، به خودی خود پیچیده است و این موضوع در شرکت های هولدینگ دارای پیچیدگی مضاعف است. تحقیقات پیشین، دو متغیر رسمیت و تعداد معیار عملکرد (شفافیت) در کنترل استراتژیک اعمال شده توسط ستاد مرکزی در شرکت های هولدینگ را به صورت نظری مورد توجه قرارداده اند. در این تحقیق سعی شد تا با جمع آوری اطلاعات از شرکت های هولدینگ پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، این موضوع مورد بررسی قرار گیرد و بهبودهای لازم ارائه شود. گرچه آزمون های انجام شده، ارتباط بین رسمیت و تعداد معیارهای ارزیابی به کار گرفته شده در کنترل استراتژیک را با عملکرد بلند مدت شرکت های نمونه تحقیق، تایید نکرده است، اما ترکیب این دو متغیر و ارائه چهار گونه برای کنترل استراتژیک، موجبات اندکی بهبود را در برقراری رابطه بین گونه های کنترل استراتژیک و عملکرد بلند مدت شرکت های هولدینگ فراهم آورد. آزمون تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که در شرکت های نمونه، شرکت هایی از عملکرد بالاتر برخوردار بوده اند که از گونه کنترل رسمی بر مبنای تعداد معیار کم تر استفاده کرده اند. به علاوه، یافته های تحقیق مبین آن است که هر شرکت هولدینگ باید به تناسب نوع تدوین و اجرای استراتژیک خود، از یکی از استراتژی های کنترل استراتژیک استفاده نماید و هماهنگی بیشتر بین این سه مرحله بر مبنای نقاط مرجع استراتژیک پیشنهاد شده، در یک شرکت، به بهبود عملکرد بلند مدت آن شرکت منجر خواهد شد.

سیاست گذاری و برنامه ریزی صحیح اقتصادی در هر کشور مستلزم شناخت امکانات و قابلیت های تولیدی مناطق مختلف آن کشور است. این تحقیق به بررسی وضعیت صنایع مواد غذایی استان آذربایجان شرقی و ارزیابی مزیت نسبی در زیر شاخه های عمده این صنعت می پردازد. بدین منظور با استفاده از شاخص های دهگانه مزیت نسبی در حوزه صنعت، توانایی تولید هر کدام از زیر شاخه ها به ترتیب مورد بررسی قرار گرفته و در ادامه به کمک شاخص ضریب مکانی (LQ) و نتایج آن به صورت غیر مستقیم توانایی صدور رتبه بندی شده است. در نهایت به کمک تکنیک تحلیل عاملی دسته بندی اولیه، و سپس با استفاده از تاکسونومی عددی اولویت بندی نهایی زیر شاخه ها و وضعیت آنها از نظر مزیت نسبی در صنعت مذکور ارایه شده است. با توجه به نتایج شاخص ضریب مکانی در نهایت به کمک نمودار عنکبوتی میزان تغییرات ساختاری صنایع مواد غذایی استان نیز در طول سالهای 80 الی 85 نشان داده شده است.

بررسی روند تحولات تجارت جهانی محصولات مبتنی بر فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی طی ? دهه اخیر، نشان می دهد، کشورهای درحال توسعه به طور جدی به دنبال کسب موقعیت رقابتی مناسب در عرصه صنعت نرم افزار هستند. نظر به اهمیت مسئله رقابت برای مدیران ارشد بنگاه های ایرانی فعال در صنعت نرم افزار و ضرورت داشتن درک صحیح برای کسب موفقیت در عرصه رقابت، طی فعالیتی پژوهشی تلاش شده است بر مبنای رویکرد کیفی، یک مدل مفهومی برای تبیین توان رقابتی بنگاه های فعال در صنعت نرم افزار توسعه داده شود. در این مقاله، که بخشی از نتایج پژوهش مذکور را ارایه می نماید، پس از بیان موضوع پژوهش در بخش مقدمه، ابتدا مفهوم رقابت و مزیت رقابتی از نظر تئوری های نوین بنگاه و مزیت رقابتی تبیین شده است. سپس روش پژوهش مورد استفاده برای مدل سازی توان رقابتی تشریح شده است. در ادامه مقاله فرایند اجرایی بهکار گرفته شده برای مدل سازی توان رقابتی در سطح بنگاه به طور مختصر مورد بحث قرار گرفته است. نتایج فرایند مدل سازی طی سه بخش اصلی شامل توافق در خصوص فهرست مفاهیم مرتبط با توان رقابتی بنگاه، استخراج و تحلیل نقشه علی خبرگان، و استخراج و مدل سازی نقشه ادغامی صنعت نرم افزار در بخش پایانی مقاله ارایه شده است. خروجی نهایی این پژوهش مدل مفهومی توان رقابتی بنگاه در صنعت نرم افزار است.