پارادایم از جدیدترین مفاهیمى است که وارد حوزه علوم و جامعه شناسی شده است. این مفهوم با نام فیلسوف و مورّخ علم، توماس کوهن، مقارن است و اولین بار توسط وى در کتاب معروف او، ساختار انقلاب های علمى به کار گرفته شده است. هدف کوهن در این کتاب، اثبات این نظریه است که علی رغم تصور موجود درباره اینکه پیشرفت علوم از راه تراکم و انباشت صورت می گیرد، رشد و توسعه علوم از راه انقلاب به وجود می آید و در جریان انقلاب های علمى، پارادایم های جدید جاى پارادایم های سابق را می گیرند. این واژه ابتدا در قرن پانزدهم و به معنی الگو و مدل مورداستفاده قرار گرفت. از سال ۱۹۶۰ کلمه پارادایم به الگوی تفکر در هر دیسیپلین علمی یا دیگر متون معرفت شناختی اطلاق می شود.
