درخت حوزه‌های تخصصی

اندیشه سیاسی

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۳٬۲۸۲ مورد.
۲۱.

سیره اخلاقی پیامبر اعظم (ص)

نویسنده:

کلید واژه ها: اخلاق پیامبر سیره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 524
اخـلاق اسـلامـى سـرمـایـه گـرانـبـها و جاودانه زندگى دنیا و آخرت است ، ضرورى است بـراى شـکـوفـایـى نـهـال اخـلاقـى و رشـد بـذر فـضـایـل انـسـانـى از سـیـره و دسـتور العـمـل اسـوه هـاى جـامـع و کـامـل پـیـروى کـرد، پـیـامـبـر اعـظـم (ص ) اول شـخـصـیـت مـعـنـوى و اخـلاقـى جـهـان هـسـتـى اسـت کـه مـدارج و مـراحـل عـالى انـسانیت را پیموده و بهترین الگو براى ملکات فاضله نفسانى است . مقاله حاضر، زوایایى از شخصیت اخلاقى پیامبر(ص ) را به طور عام به تصویر کشیده است .
۲۲.

نگاهی به سیره اقتصادی پیامبر خدا (ص)

کلید واژه ها: اقتصاد سیره پیامبر اعظم (ص )

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 433
قـرآن کـریـم در سـوره احـزاب آیـه 21، حـضـرت رسول اکرم (ص ) را به عنوان الگویى نیکو معرفى مى کند. رفتار و گفتار آن حضرت در ابـعـاد گـوناگون آموزنده ، قابل فهم و همت تازه است . در این مقاله مباحثى مرتبط با اقـتـصاد، چون اهمیت به کار و تلاش ، تدبیر و میانه روى ، پایبندى به قرارداد، قرض الحـسـنـه ، عـفـو و گـذشـت از بـدهـکـار، انـفـاق ، تـرغـیـب بـه کـار و کـشـاورزى ، اشـتغال زایى ، فقرزدایى ، مبارزه با اشرافى گرى و امتیازخواهى ، سنت وقف و ترویج ساده زیستى آن حضرت به اختصار بیان شده است .
۲۳.

خاستگاه و مبانی سکولاریسم

مصاحبه شونده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 957
به نظر آقای ثقفی سکولاریسم تعریفی سیاسی دارد و با دموکراسی پیوندی وثیق می‏یابد. سکولاریسم در حد یک مکتب نیست؛ بلکه روشی در حوزه سیاست است. سکولاریسم در ایران از جنبش مشروطه آغاز می‏شود و در حال حاضر سه گرایش سیاسی سکولار در کشور وجود دارد.
۲۴.

روشنفکری چیست؟

مصاحبه شونده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 614
در این گفت‏وگو، چیستى مقوله روشنفکرى و ویژگى‏هاى آن و نیز انگیزه‏هاى روشنفکرى و حیطه‏هاى مختلف روشنفکران بررسى شده است و در ضمن آن به مسؤولیت‏هاى اجتماعى روشنفکران در خلق تئورى‏هاى جدید که نشأت‏گرفته از ذات جامعه باشند، اشاره شده است. در بررسى انگیزه‏هاى روشنفکرى سکولار به سه احتمال: شهرت، علم و وطن‏پرستى اشاره شده است.
۲۵.

شرع شورای نگهبان در برابر قانون مجلس

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 196
آقای کدیور در موضوع نحوه اجرای اصول 94 و 96 قانون اساسی، که به انطباق مصوبات مجلس شورای اسلامی بر موازین اسلام و مسئولیت شورای نگهبان در این زمینه مربوط می‏شود، سخن گفته است. از نظر وی، تنها وظیفه شورای نگهبان، تشخیص عدم مغایرت این مصوبات با احکام است و در این زمینه کافی است که تنها یک فقیه نظری داده باشد تا از مخالف بودن قانون با شرع جلوگیری کند.
۲۶.

مقابله شریعت با فقر، فساد و تبعیض

کلید واژه ها: فقر اقتصاد تبعیض فساد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 29
نیازهاى مادى بشر یکى از واقعیت هاى زندگى است و دین و رهبران دینى همواره بر تأمین این نیازها از راه صحیح آن تأکید و انسان را به تلاش و کسب درآمد حلال تشویق کرده اند. ولى با توجه به برخى روایات این شبهه در ذهن زنده مى شود که گویا اسلام فقر را مى پسندد و از آن تجلیل مى کند. این مقاله در پى اثبات این مطلب است که فقر مورد تشویق، فقرمادى نیست، بلکه فقرمعنوى دربرابر قدرت بى منتهاى الهى موردنظر مى باشد.اسلام فقر را زمینه ساز فساد مى داند و ایجاد فساد را از عمده ترین اهداف شیطان و انسان هاى شیطان صفت مى شمارد. از این رو پیروان خود را به کسب درآمد از راه شرعى تشویق نموده، راه هایى را براى مبارزه با فقر معرفى کرده است. نیز با فساد اقتصادى و مالى چون رشوه، رانت خوارى و اختلاس به شدت به مبارزه برخاسته و رواج رفاه طلبى و ثروت اندوزى را باعث فراموشى ارزش هاى دینى و انحطاط جامعه مى داند. اسلام تبعیض را از هر نوع آن محکوم مى کند و آن را یکى از راه هاى گسترش فساد و فقر مى شمارد که باید با آن مبارزه کرد.
۲۷.

مقایسه مردم سالاری دینی و لیبرال دموکراسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مردم سالاری انقلاب اسلامی دمکراسی مردم سالاری دینی لیبرال دمکراسی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در ایران
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در ایران تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی در ایران اسلامی تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی در دوران جدید
تعداد بازدید : 40 تعداد دانلود : 184
به لحاظ تاریخی برای مردم سالاری دو تاریخ مجزا می توان در نظر گرفت؛ یکی مردم سالاری که با تجلی در مدینه النبی به منصه ظهور رسید و در سیر تحولات جهان اسلام ادامه یافته و با پیروزی انقلاب اسلامی، ظهوری دیگر یافته است که از آن به نام «مردم سالاری دینی» یاد می شود و دیگری مردم سالاری شکل گرفته در جامعه غربی که اصطلاحاً می توان آن را «مردم سالاری سکولار» نامید؛ اگر چه این نام در ادبیات غربی متعارف نیست و از آن به مفهوم «مردم سالاری» یاد می شود. در این مقاله اشاره خواهد شد که مردم سالاری دینی ضرورتاً از مفهوم دمکراسی غربی به عاریت گرفته نشده است، زیرا مردم سالاری دینی و دموکراسی غربی تفاوت های بنیادین با هم دارند که مشهورترین آنها این است که دموکراسی دارای خاستگاهی اومانیستی است، ولی مردم سالاری دینی فقط در قالب و بستر جهان بینی الهی قابل طرح است. این تفاوت های اساسی در این مقاله بررسی و ارزیابی خواهد شد.
۲۸.

عدالت اجتماعی در مکتب سیاسی امام خمینی (ره)

نویسنده:

کلید واژه ها: امام خمینى عدالت اجتماعى سیره نظرى سیره عملى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 150
عدالت اجتماعى به عنوان موضوعى که در طول تاریخ، همواره دغدغه فکرى و عملى اندیشمدان حوزه سیاسى اجتماعى و مکاتب مدعى اداره بشر بوده است. در مکتب امام خمینى(ره) که رهبرى بى نظیرترین انقلاب مردمى و اسلامى را بعد از تاریخ صدر اسلام، بر عهده داشته، از چه مکانت و جایگاهى برخوردار بود؟ این مقاله با روش اسنادى و تحلیلى و در دو بخش سیره نظرى و سیره عملى درصدد پاسخگویى به این سئوال و ترسیم جوانب مختلف عدالت اجتماعى در مکتب سیاسى معظم له مى باشد.
۲۹.

تحلیل و بررسی اندیشه ساعت ساز لاهوتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 37
اندیشه ساعت‏ساز لاهوتی یا خدای ساعت‏ساز، تصویری نادرست از خداست که از دیرباز کم و بیش در ذهن بشر وجود داشته و در دو سده اخیر، به دنبال نظریات جدید علمی، رواج یافته است. در این مقاله ابتدا ساعت‏ساز لاهوتی تصویر شده است و سپس با توضیح دقیق و تحلیل استدلالی که به چنین تصویری منجر شده و بررسی مقدمات آن، نشان داده شده است که این استدلال، که از نوع تمثیل است، منطقا عقیم است و به اصطلاح قیاسی است مع‏الفارق و بنابراین، نتیجه‏ای که از آن گرفته شده است، عقلاً قابل قبول نیست.
۳۱.

مشروعیت عملیات استشهادی از دیدگاه فقهای معاصر شیعه و اهل سنت

کلید واژه ها: فقهاء فقه شهادت جهاد دفاع شهید عملیات استشهادى انتحار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 580
عملیات استشهادى یک شیوه و ابزار دفاعى است که در زمانهاى اخیر، مجاهدین مسلمان علیه دشمنان متجاوز و اشغالگر به کار گرفته اند. عده اى از فقهاى معاصر شیعه و اهل سنت این نوع عملیات را مصداقى از جهاد دفاعى دانسته و آن را جایز و مشروع مى دانند. عملیات استشهادى با توجه به اهمیت حفظ نفس زمانى انجام مى شود که با دیگر ابزار دفاعى متعارف دفع تجاوز ممکن نباشد. اطلاق آیات و روایات جهاد دفاعى و ترجیح دفاع بر حفظ نفس دلیل جواز این نوع عملیات است. عملیات استشهادى ملاک جهاد و دفاع را دارد و با انتحار و اعمال انتحارى علیه انسانهاى بى گناه، یا به عبارت دیگر خودکشى، بدون جهت شرعى متفاوت است. لذا ادله حرمت قتل نفس منصرف از آن است.
۳۳.

اسلام و دموکراسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 423
جان اسپوزیتو و جان وال در این مقاله به تبیین نسبت اسلام و دموکراسى مى‏پردازند، نویسندگان نخست به سه نظریه مخالفت، سازگارى و شمول اسلام بر دموکراسى در میان مسلمانان اشاره مى‏کنند، سپس خاطر نشان مى‏سازند که مفاهیم بنیادى دینى در همه سنت‏هاى دینى بستر مناسب براى توجیه تئوریک هر سه نظریه واقع مى‏شود. مقاله بیشتر به تلفیق دموکراسى و اسلام مى‏پردازد و براى آن مفاهیم بنیادى دینى «اصل توحید»، «اصل شورا» و «خلافت» ذکر مى‏کند و در پایان اسلام را سازگار با دموکراسى بلکه واجد آن توصیف مى‏کند.
۳۴.

تعریف، حدود و انواع آزادی در حکومت دینی، از دیدگاه نهج البلاغه

نویسنده:

کلید واژه ها: آزادی نهج البلاغه حکومت دینی انواع آزادی حدود آزادی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در اسلام تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی در اسلام
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی مفاهیم فقه سیاسی مشروعیت و حق حاکمیت
تعداد بازدید : 523 تعداد دانلود : 190
در دین اسلام مقوله ی آزادی اهمیت فراوانی دارد. بر مبنای اسلام، از آنجا که انسان موجودی آزاد است، همواره باید حریم آزادی او حفظ گردد، لذا آزادی حق فطری هر انسانی می باشد و از او قابل سلب نیست. در نهج البلاغه و بینش امام علی(ع) تأکیدات فراوانی بر مقوله آزادی شده است. اصول حاکم بر حکومت دینی در نهج البلاغه، پرهیز از اجبار و اکراه و توجه به حقوق و آزادی هاست. در این مقاله ضمن تعریف آزادی، انواع آزادی از قبیل آزادی معنوی، آزادی عقیده، آزادی بیان، آزادی احزاب و اقلیت های مختلف و آزادی انتخاب حاکم اسلامی در حکومت دینی از دیدگاه نهج البلاغه، بررسی، و نیز به حدود آزادی پرداخته شده است.
۳۶.

سنت و مدرنیته در ایران

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 384
نویسنده با نگاهى انتقادى به نحوه طرح و برخورد، با موضوع سنت و مدرنیته در ایران اشاره کرده است در بخش اول، شیوه برخورد با این موضوع را مورد نقد قرار داده است که برخورد ایدئولوژیکى و انتزاعى با مفاهیم سنت و مدرنیته باشد و در بخش دوم مؤلفه‏هاى اصلى مدرنیته را به شیوه‏اى که در ایران طرح شده است؛ نقد کرده‏اند.
۳۷.

مفهوم ولایت مطلقه فقیه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

کلید واژه ها: نظارت قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ولایت مطلقه فقیه اختیارات و وظایف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 340 تعداد دانلود : 742
یکی از موضوع های اصلی و اساسی در نظام سیاسی اسلام، رهبری مستمر جامعه است که پس از رحلت رسول خدا به پیشوایان معصوم (ع) و در عصر غیبت، به وسیله نصب عام با همان اختیارات و وظایف به ولی فقیه عادل سپرده شده است که از آن به ولایت مطلقه فقیه تعبیر می شود و هدف آن، برطرف ساختن بن بست ها در اداره حکومت و تامین مصالح جامعه اسلامی است که در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به ویژه پس از بازنگری به آن اشاره شده است.هدف اصلی مقاله حاضر، روشن ساختن مفهوم ولایت مطلقه فقیه در قانون اساسی جمهوری اسلامی و بررسی اصول مرتبط با آن است و نتیجه حاصل، آن است که ولایت مطلقه به معنای دارا بودن اختیارات ضروری حکومتی است تا منافع و مصالح ملت تامین شود.
۳۸.

گزیده ای از سخنرانی هاشم آغاجری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 673
سخن‏رانى آقاى آغاجرى در همدان که واکنش‏ها و بازتاب‏هاى متفاوتى در مطبوعات داشت، هم‏چنان به طور کامل منعکس نشده است . از آن‏جا که این سخن‏رانى سهم بسیارى در ایجاد جریاناتى به سود یا زیان سخن‏ران در مطبوعات داشته و مضامین آن به طور ضمنى در مطبوعات منعکس شده، بر آن شدیم تا خلاصه‏اى گویا و واقع‏نما از آن را در این شماره‏ى بازتاب اندیشه بیاوریم و آن را به اجمال بررسى کنیم . موضوع اصلى سخن، طرح پروتستانتیسم اسلامى است که گوینده، آن را بر پایه‏ى نظریه‏ى دکتر شریعتى مطرح ساخته و در ضمن آن، به نقد روحانیت اسلامى و جایگاه آن پرداخته است و حتى و به این نیز اکتفا نشده و توهین و افترا نیز در کار آمده است . صرف‏نظر از توهین‏هاى وى، اصل گفتار نیز از جهات متفاوتى قابل تامل است و جاى نقد بسیار دارد .
۳۹.

یهود، رویاروی پیامبر اعظم (ص)

کلید واژه ها: اسلام یهود مدینه پیامبر(ص ) پیمان شکنى یهود توطئه یهود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 619
پـس از شـکل گیرى حکومت اسلامى در مدینه گروههاى متعددى در برابر پیامبر(ص ) صف آرایى نمودند که از جلوه هاى بارز آن قوم یهود ساکن در مدینه و حوالى مدینه بودند. تـعـامـل پـیـامـبـر(ص ) بـا یـهـودیـان و سـیـاسـتـهـاى ایـشـان در مـقـابـل حـرکـات و سـکـنـات ایـن قـوم لجـوج و گـسـتـاخ از جـهـات بـسـیـار قابل تاءمّل است . این پژوهش بر آن است تا ضمن تبیین دشمنیها و کینه ورزیهاى یهودیان نـسـبـت بـه رسـول الله (ص )، دیـن و امـت وى ، خـط مـشـى و عـمـلکـردهاى حضرت را براى حل این معضل و تهدید درونى حکومت مدینه مورد کاوش قرار دهد.
۴۰.

دین، سکولاریسم، حقوق بشر (1) و (2)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 86
آقای باقی در این نوشتار سه رویکرد متفاوت را در باب دین، حقوق بشر و سکولاریسم در جامعه کنونی ایران مطرح می‏کند: 1. حقوق بشر در نظام غیر سکولار قابل تحقق نیست؛ 2. مفاد حقوق بشر کاملاً در دین وجود دارد؛ 3. امکان التیام و تلائم بین دین و حقوق بشر و یا دین و سکولاریسم. نویسنده با اعتقاد به رویکرد سوم بین دین (نصوص دینی) و دانش‏های دینی (مثل فقه) تفاوت قائل است و بر این باور است که دین با آموزه‏های حقوق بشر تعارضی ندارد ولی تفکر فقهی و سنتی در مواردی با آن متعارض است و این سازگاری به این دلیل است که اسلام آیینی صرفا اخروی نیست بلکه دینی دنیوی هم هست و سکولاریسم با دولت دین‏داران هیچ تعارض و مخالفتی ندارد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان