۱.
وفاق اساس زندگی اجتماعی را در مناطق روستایی تشکیل داده و فقدان آن موجب بی سازمانی، فروریزی ساخت جامعه روستایی و از هم پاشیدگی حیات اجتماعی آن می شود. هدف این مقاله مطالعه و تحلیل عوامل بهبود وفاق اجتماعی روستایی شهرستان اردبیل می باشد. این تحقیق، از لحاظ هدف توسعه ای، و از لحاظ ماهیت توصیفی و پیمایشی و نیز از نوع تحلیلی است. در این تحقیق روش گرد آوری داده ها برای پاسخ گویی به سئوالات تحقیق، به دو صورت اسنادی (داده های ثانویه) و پیمایشی (داده های اولیه) و ابزار مورد استفاده در روش پیمایشی پرسش نامه و مصاحبه بوده است. روایی صوری پرسش نامه توسط پانل متخصصان مورد تایید قرار گرفت. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد30 پرسش نامه صورت گرفت و با داده های کسب شده و استفاده از فرمول ویژه آلفای کرونباخ در نرم افزار SPSS، پایایی بخش های مختلف پرسش نامه تحقیق 84 /0 الی 91/0 بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل تحلیل عاملی استفاده شد. نتایج: نتایج تکنیک تحلیل عاملی نشان داد مهم ترین عوامل بهبود وفاق اجتماعی در منطقه مورد مطالعه شامل چهار مولفه (توانمندسازی اجتماعی و تقویت تعلق مکانی، تقویت رضایتمندی و اطلاع رسانی، اعتمادسازی و ظرفیت سازی نهادی و تقویت زیرساخت اقتصادی و توانمندسازی روان شناختی) است که مقدار واریانس و واریانس تجمعی تبیین شده توسط این چهار عامل 17/58 می باشد. نوآوری تحقیق حاضر عبارتند از: شناخت شاخص های موثر بر بهبود وفاق اجتماعی، توجه به سرمایه اجتماعی به جای سرمایه فیزیکی در منطقه مورد مطالعه و طرح مفاهیم برساخته توسط نگارندگان می باشد
۲.
هدف پژوهش حاضر، سنجش تفاوت میان رضایتمندی از کیفیت خدمات عمومی شهری و توزیع فضایی کاربری های شهری در سطح مناطق 7گانه شهر اهواز می باشد. این پژوهش براساس هدف کاربردی و براساس ماهیت توصیفی – تحلیلی است. برای سنجش توزیع فضایی کاربری های شهری از طرح جامع و تفضیلی شهر اهواز و برای سنجش رضایتمندی شهروندان از کیفیت خدمات شهری نیز از شیوه میدانی (پرسشنامه) استفاده گردید. حجم نمونه طبق جمعیت ساکن شهر اهواز، تعداد 322 نفر و جهت افزایش دقت 350 پرسشنامه برآورد و بین 7 منطقه شهر اهواز توزیع گردید. تحلیل داده ها با مدل پرامتی و آزمون tتست و کروسکال والیس انجام گردید. در مدل پرامتی مناطق بر اساس سه تحلیل خروجی (رتبه بندی مثبت، رتبه بندی منفی و خروجی خالص) اولویت بندی کامل شدند. مناطقی که دارای بیشترین مقدار مثبت و کمترین جریان منفی باشند نشان دهنده تراکم بالای کاربری های خدماتی و مناطقی که از کمترین مقدار مثبت و بیشترین مقدار منفی برخوردار باشند، نشان دهنده پایین بودن سهم آن ها از سرانه های خدماتی می باشد. نتایج آزمون t برای سنجش رضایتمندی شهروندان از کیفیت خدمات شهری حاکی از آن است که بین مناطق اختلاف وجود دارد. در نهایت نتایج آزمون کروسکال والیس نشان داد که بین میزان رضایت از کیفیت خدمات شهری و توزیع فضایی کاربری های شهری در سطح مناطق شهر اهواز تفاوت معناداری وجود دارد.
۳.
ایجاد سدها باعث تغییر الگوهای کاربری اراضی، آب و سایر منابع طبیعی شده و می تواند در گستره ای وسیع تاثیرات منفی برجای بگذارد. این تغییرات سبب وارد آمدن خسارت به روستائیان شده و ارائه خدمات اجتماعی و غیره را با مشکلاتی مواجه می سازد. دراین تحقیق اثرات وپیامدهای سدسازی دراستان خوزستان وپیامدهای آن بر روستاهای محدوده مورد مطالعه بررسی گردید. روش جمع آوری اطلاعات در این تحقیق، روش کتابخانه ای- پیمایشی است و از فن مصاحبه و پرسشگری (در چارچوب روش میدانی) استفاده گردید. محدوده جغرافیایی این تحقیق 122سکونتگاه روستایی درپشت سدهای کارون3 وگتوندعلیا بوده که درشهرستانهای ایذه،گتوندو دهدز پراکنده شده اند. تعداد نمونه مورد مطالعه در محدوده جغرافیایی بااستفاده از فرمول کوکران شامل 36روستا و 397خانوار می باشد.روش نمونه گیری با توجه به تعداد نمونه ها، روشهای طبقه ای و تصادفی انتخاب گردید. همچنین، برای تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات به دست آمده و بیان اثرات سیاست مداخله در نظام اسکان محدوده مورد مطالعه و ترسیم چشم انداز مطلوب نظام اسکان، از مدل سوات (swot) استفاده گردید . نتایج بررسی وتجزیه وتحلیل نشان دادکه جابجایی اجباری باعث ازبین رفتن روستاها وراههای روستایی، تغییرفرهنگ بومی،افزایش جمعیت حاشیه نشین در شهرها،مهاجرت ناخواسته افرادوسرگردانی وآواره شدن درشهرهاوایجادتضادهای اجتماعی،هزینه های زیادجابجایی مردم واسکان مجدد،افزایش بیکاری درشهرها وایجادمشاغل کاذب،ازبین رفتن اراضی حاصلخیزوکاهش تولیدات کشاورزی، ازبین رفتن اماکن عمومی،تاسیسات اقتصادی ،اماکن فرهنگی ومذهبی واحساس بی هویتی ومشکلات روحی وروانی در محدوده موردمطالعه شده است.
۴.
برنامه ریزی فضایی گردشگری، یکی از رویکردهایی است که در دهه های اخیر در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و سیاسی گردشگری موثر واقع شده است و مانند یک سیستم بر فضاهای گردشگری یک منطقه تسلط پیدا کرده و زمینه را برای مدیریت خردمندانه از فضا، انسان و فعالیت فراهم کرده است. لذا هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل وضعیت مناطق روستایی براساس شاخص های برنامه ریزی فضایی گردشگری در شرق استان مازندران می باشد. نوع تحقیق کاربردی و برای گر آوری داده ها از روش های میدانی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و رتبه بندی روستاها از روش-های آماری و مدل WASPAS ، GIS بهره گرفته شد. جامعه آماری این تحقیق 21 روستای مقصد گردشگری در سه گروه مردم محلی، گردشگران و کارشناسان در نظر گرفته شده است. یافته های آماره tتک نمونه ای نشان دهنده سطح معنی داری شاخص های برنامه ریزی فضایی گردشگری روستای در محدوده مورد مطالعه است. همچنین بالاتر رتبه در بین مردم محلی، گردشگران و کارشناسان متعلق به روستای التپه( عباس آباد) با Qi برابر با 856/0 می باشد و در رتبه دوم روستای شهید آباد با Qi برابر با 129/0 و در رتبه سوم روستای نیالا با Qi برابر با 126/0 می باشد. روستاهای تیله نو با Qi برابر با 101/0، روستای اطراب با Qi برابر با 103/0 و لمراسک با Qi برابر 105/0 در رتبه های آخر قرار دارند.
۵.
امنیت از بنیادی ترین نیازهای بشر و تأمین آن از مقدمات وصول به مراتب والای زندگی معنوی است. با رشد شهرها نقش امنیت که یکی از شاخص های کیفیت زندگی شهری است به وضوح برجسته تر می شود. در این مقاله تاثیرات عناصر محیطی بر احساس امنیت کاربران فضاهای عمومی شهر شیراز مورد تجزیه و تحلیل قرار داده شده است. این پژوهش از نظر روش شناسی از نوع توصیفی-تحلیلی و روش نمونه گیری پیمایشی، که حجم نمونه برابر ۳۸۶ نفربوده است. به منظور تبیین عوامل موثر بر میزان امنیت در فضاهای عمومی از روش تحلیل مسیر، با استفاده از نرم افزار کاربردی EQSآثار مستقیم و غیر مستقیم متغیرهای مستقل بر رو ی متغیر وابسته تحقیق بررسی گردید. یافته های تحقیق نشان می دهد بیشترین ضریب تاثیر که مستقیم بر متغیر وابسته اثر گذاشته اند مربوط به المان های اطلاعاتی و به ترتیب عناصر روشنایی، جنسیت و دسترسی به حمل و نقل می باشد. در مجموع تاثیرات جنسیت و المان های اطلاعاتی به ترتیب با ضریب تاثیرات کل 311/0 و 258/0 نسبت به تاثیر سایر متغیرها بسیار بیشتر می باشد. متغیرهای ازدحام مکان و فرم فضا به ترتیب با ضریب تاثیرات کل 02/0 و 06/0 کمترین تاثیرات را بر احساس امنیت در فضاهای عمومی شهر شیراز دارد. در هر صورت معادله ساختاری فوق نشان می دهد که با داشتن نمرات استاندارد مربوط به عناصر محیطی تاثیرگذار بر امنیت، می توان میزان احساس امنیت شهر را برآورد کرد.
۶.
کیفیت زندگی مفهومی است که برای ترسیم توسعه رفاه جامعه بکار می رود و ارتقاء کیفیت زندگی یکی از مهم ترین اهداف حکومت ها و دولت های مختلف در سطح دنیا محسوب می شود. بنابراین هدف اصلی این تحقیق بررسی ابعاد مختلف کیفیت زندگی در قلمرو بافت ناکارآمد شهری ناحیه یک منطقه 15 شهرداری تهران می باشد. روش پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی و همبستگی مبتنی بر داده های اولیه می باشد که جمع آوری اطلاعات اولیه، به صورت اسنادی و پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه انجام گرفته است. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزارهای SPSS و Smart PLS مورد پردازش قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که کیفیت زندگی بر اساس نتایج آزمون T در ناحیه یک با میانگین 2.39 در طیف لیکرت در سطح پایینی قرار دارد. همچنین بر اساس نتایج حاصل از مدل سازی مسیر PLS و آزمون رگرسیون چند متغیره، عوامل و ابعاد کالبدی، اقتصادی، زیست محیطی، اجتماعی و خدمات و دسترسی به ترتیب دارای تأثیر بیشتر و شاخص بافت ناکارآمد دارای تأثیر کمتری بر میزان رضایتمندی از زندگی در محدوده بافت ناکارآمد ناحیه یک منطقه 15 شهرداری تهران می باشند که با برنامه ریزی در راستای ارتقاء و ساماندهی این مؤلفه ها، می توان سطح رضایتمندی از زندگی در این محدوده را بالا برد.
۷.
مسکن یکی از مهمترین سرمایه گذاریهای مردم ایران است یکی از نتایج این امردر ارتباط با مردم فقیر، شکل گیری بافتهایی خودرو در شهرهاست که هرچند به ظاهر مکانی را برای افراد فراهم می کند، اما در مقایسه با بخشهای برتامه ریزی شده، از وضعیت چندان مطلوبی برخوردار نیستند. از این رو در این پژوهش سعی شده است تا با روش توصیفی- تحلیلی و با مطالعات اسنادی و میدانی، با بهره گیری از پرسشنامه و فرم برداشت، دو بافت متفاوت برنامه ریزی شده و خودرو موجود در شهر نسیم شهر به عنوان یکی از شهرهای استان تهران از نظر دسترسی به خدمات موجود و همچنین رابطه بین متغیرهای نحوه تصرف، دوام ، قدمت و زیربنای واحدهای مسکونی بررسی شود. برای بررسی وضعیت مناطق مورد مطالعه در ارتباط با خدمات شهری از استانداردهای خدمات شهری و شعاع عملکردی هریک از خدمات مورد بررسی، استفاده شده است. همچنین از آزمون همبستگی اسپیرمن برای بررسی همبستگی میان متغیرهای مورد مطالعه در نرم افزار spss استفاده شده است. بررسیها نشان داده است که جمع امتیاز بافت خودرو در زمینه خدمات موجود برابر با 5/3 و بافت برنامه ریزی شده در این زمینه برابر 4 بوده است و از این نظر برتری چندانی در این زمینه برای بافت برنامه ریزی شده متصور نیست. براساس آزمون اسپیرمن بین همه متغیرهای مورد مطالعه رابطه معنی داری وجود دارد، اما فقط رابطه بین نحوه تصرف با دوام و قدمت با زیربنا در سطح نسبتا بالایی می باشد و رابطه بین سایر متغیرها در سطح پایینی قرار دارد.
۸.
با توجه به رقابتی شدن مقاصد گردشگری در دنیای امروز دیگر اولین سفر به یک مقصد گردشگری به معنی موفقیت آن مقصد نیست، بلکه این بازدید مجدد از مقصد گردشگری که می تواند شاخص مناسبی برای سنجش موفقیت مقصد گردشگری باشد. لذا پژوهش حاضر در صدد بررسی تاثیر درگیری ذهنی بر قصد بازدید مجدد از مقصدگردشگری با تاکید بر نقش ارزش ویژه برند مقصدگردشگری است. به این منظور مقصد گردشگری یزد به عنوان مورد مطالعه انتخاب شد. جامعه آماری پژوهش شامل آن دسته از گردشگران خارجی است که در دی ماه 1395 به شهر یزد سفر کرده اند. برای گردآوری داده های پژوهش، پرسشنامه ای با مرور ادبیات پژوهش طراحی شد. به منظور آزمون فرضیه ها از آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزارهای آماری SPSS و Lisrel استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهد درگیری ذهنی با برند مقصد گردشگری تاثیر معنی داری بر آگاهی ازبرند مقصد گردشگری، تصویر ذهنی برند مقصد گردشگری، وفاداری به برند مقصد گردشگری و کیفیت ادراکشده برند مقصد گردشگری دارد. بخش دیگری از نتایج پژوهش نشان می دهد آگاهی از برند مقصد گردشگری تاثیر معنی داری بر تصویر ذهنی برندمقصد گردشگری دارد؛ تصویرذهنی برند مقصد گردشگری و کیفیت ادراک شده برند مقصد گردشگری تاثیر معنی داری بر وفاداری به برند مقصد گردشگری دارد. در نهایت نتایج پژوهش نشان می دهد آگاهی از برند مقصد گردشگری، تصویر ذهنی برند مقصد گردشگری، وفاداری به برند مقصد گردشگری و کیفیت ادراک شده برند مقصد گردشگری تاثیر معنی داری بر قصد بازدید مجدد از مقصد گردشگری دارد.
۹.
استراتژی ایجاد و توسعه صنایع تبدیلی با توجه به ارتباط مستمر بخش کشاورزی میزان فعالیت اصلی روستاییان ازیک طرف و امکانات و قابلیت های موجود در روستا از طرف دیگر، نقش مؤثری در توسعه روستایی ایفا می کند. به طوری که با به کارگیری محصولات خام کشاورزی و ایجاد اشتغال، موجب افزایش درآمد در نواحی روستایی می شوند. در همین راستا تحقیق حاضر نیز با هدف بررسی نقش صنایع تبدیلی و تکمیلی را بر شاخص های اقتصادی روستاهای حاشیه نشین شهرک های صنعتی در شهرستان گرگان پرداخته است. بر این اساس، 100 نفر از سرپرستان خانوار از 20 روستا به عنوان حجم نمونه انتخاب و به صورت تصادفی نمونه گیری شدند. ابزار سنجش در این تحقیق پرسشنامه محقق ساخته ای بود که روایی آن بر اساس نظرات تخصصی اساتید و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ به دست آمد. یافته های به دست آمده از تحقیق نشان داد که صنایع تبدیلی و تکمیلی در حد متوسط رو به زیاد بر شاخص اقتصادی روستاهای حاشیه نشین شهرک های صنعتی تأثیرگذار بوده است. همچنین نتایج حاکی از آن بود که ایجاد و گسترش صنایع تبدیلی با افزایش سرمایه گذاری، ایجاد فرصت های شغلی جدید، فراهم کردن تنوع شغلی، افزایش درآمد روستاییان، افزایش بهره وری محصولات کشاورزی، صادرات فرآورده های کشاورزی، افزایش پس انداز و افزایش قیمت زمین و رشد بورس بازی املاک و مستغلات، در سطح 99 درصد اطمینان (01/0 >P) رابطه مثبت و معنی داری داشته است. واژگان کلیدی: شهرک صنعتی، صنایع، روستا، درآمد.
۱۰.
اشتغال ازجمله مؤلفه های دارای اولویت درزندگی روستانشینان بوده و توجه به آن به دلیل نقش آن در توسعه این مناطق ضروری و لازمه ی چنین امری توزیع عادلانه فرصت های اشتغال وپرداختن به آن در این مناطق است. هدف تحقیق، تحلیل فضایی طرح های اشتغال زایی در نواحی روستایی شهرستان طارم بود. تحقیق از نوع کاربردی و به لحاظ روش ماهیتی توصیفی-تحلیلی و اطلاعات آن به صورت اسنادی جمع آوری شد. جامعه ی آماری شامل تمام نواحی روستایی شهرستان طارم و حجم نمونه ی آن نیز برابر با 54 نقطه روستایی بود. همچنین با توجه به اشتغال و زمینه فعالیت طرح ها، خوشه های فعالیت در گروه های اقتصادی بررسی و برای بررسی مزیت نسبی شهرستان طارم از منابع اسنادی بهره گرفته شد. نتایج تحقیق نشان داد بیشترین طرح های اشتغال زایی به ترتیب در بخش های دامپروری، صنعت و زراعت بوده و زمینه ی فعالیت طرح ها متناسب با مزیت نسبی نواحی روستایی مورد مطالعه که در شرایط مناسبی برای فعالیت های زراعی، توسعه صنعت و خدمات گردشگری قرار دارند، بوده است. همچنین بیشترین خوشه های فعالیت در بخش زراعت بوده و این بخش با این که تعداد وام و تسهیلات اشتغال زایی کمتری نسبت به بخش دامپروری داشته اما با توجه به خوشه های فعالیت که در خوشه اول(تولید)و خوشه دوم(فرآوری)داشته، توانسته اشتغال بیشتری نسبت به سایر بخش های اقتصادی فراهم آورد. بدین ترتیب توجه به خوشه های فعالیت در طرح های اشتغال زایی می تواند اشتغال و تنوع شغلی بیشتری را برای نواحی روستایی فراهم آورد.
۱۱.
در سده معاصر، توسعه سریع فناوری های اطلاعات و ارتباطات راه دور، گذار از شهرصنعتی به گونه های مختلفی ازشهرهای جدیدهمچون: شهرهای دیجیتال،دانش محور،اطلاعاتی،فراگیر و در راس آنها شهرهوشمند را تسهیل نموده است. یکی از الزامات شکل گیری شهرهای هوشمند، تغییر در رویکردهای ناظر به مدیریت و حاکمیت برشهرها است که از آن به عنوان حکمروایی هوشمند یاد می شود. به نظربرخی صاحبنظران، شهرهای هوشمند با حکمروایی هوشمند آغاز می شوند. هدف اصلی این پژوهش، بررسی بسترها و موانعی است که درتحقق یا عدم تحقق حکمروایی هوشمند نقش دارند و دراین راستا ضمن شناسایی و بررسی مصادیق حکمروایی هوشمند درسنندج، میزان آمادگی و تحقق پذیری بسترهای موجود در این حوزه را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد.نوع پژوهش توسعه ای –کاربردی بوده و از نظر ماهیت و روش، توصیفی-تحلیلی و پیمایشی می باشد. گردآوری داده های اولیه با بهره گیری از روش های اسنادی ومیدانی انجام گرفته وجامعه آماری شامل مدیران ارشد ادارات ،هیات علمی دانشگاهها وسازمان های مردم نهاد مرتبط با موضوع می باشند. براین اساس روش نمونه گیری انتخاب شده دراین پژوهش نمونه گیری طبقه ای است.فرایند تحلیل داده های بدست آمده از طریق مبانی تحلیل شبکه یا ANP و درقالب نرم افزار Super Desicion انجام شده است. نتایج این مطالعه باتوجه به معیارهای ارزیابی نشان می دهد که محورحکمروایی با کسب امتیاز 14/0 پس ازمحورهای محیط، تحرک و مردم هوشمند در رتبه چهارم تحقق پذیری قرارگرفته است.و درمیان موانع تحقق شهرهوشمند،کمبود نیروی متخصص و مراکزتحقیق وتوسعه مهمترین مانع درتحقق محیط هوشمند درشهرسنندج به شمار می رود.
۱۲.
بنیان روش تحقیق مبتنی بر پراگماتیسم، روش تحقیق آمیخته است. هدف از تحقیق حاضر بررسی نقش مدیریت روستایی در تاب آوری روستاییان در برابر خشکسالی می باشد. تحقیق از لحاظ هدف کاربردی، روش و ماهیت توصیفی - تحلیلی و به منظور جمع-آوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. قلمرو مکانی این تحقیق سکونتگاه های روستایی شهرستان میاندوآب می باشد. این شهرستان در سال 1395 دارای 73388 خانوار و 260628 جمعیت بوده و جامعه آماری تحقیق شامل 176 نفر از مدیران و کارکنان اداراتی که در امور روستایی دخالت دارند از جمله، معاونت توسعه روستایی، فرمانداری، بخشداری ها، اداره برق، فاضلاب روستایی، اداره کل منابع آب، بنیاد مسکن، جهاد کشاورزی و غیره بوده است. برای نمونه گیری از روش های کیفی هدفمند (گلوله برفی و روش متواتر نظری) استفاده شده است. سطح پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ برای شاخص های مدیریت روستایی 729/0 و برای شاخص های تاب آوری 651/0 بدست آمد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش آمیخته (کمی و کیفی) استفاده شده است. نتایج نشان داد، بین مدیریت روستایی و بهبود تاب آوری روستاییان رابطه معناداری وجود دارد. همچنین مهمترین عوامل ارتقاء تاب آوری روستاییان در برابر خشکسالی، عامل «سیاست ها و حمایت های دولت» و عامل «متنوع سازی اقتصاد روستایی» می باشد. همچنین عملکرد مدیران روستایی در شاخص های «زیرساختی-کالبدی و تخصیص بودجه و منابع مالی» نمود بیشتری داشته و موجب شده است تا این شاخص بیشترین تأثیر را در ارتقاء تاب آوری روستاییان در برابر خشکسالی داشته باشد. و لی برعکس شاخص «افزایش ظرفیت های اقتصادی»، به دلیل بهتر نبودن عملکرد مدیران کمترین تأثیر را در تاب آوری روستاییان شهرستان میاندوآب داشته است.
۱۳.
بسیاری از حوضه های رودخانه های مرزی در جهان به طور همزمان به عنوان موتورهای مهم توسعه اقتصادی منطقه، پایگاه های مهم منابع امرار معاش و همچنین مکان های بحرانی حفاظت از تنوع زیستی شناخته شده اند. این مزایا اغلب نقش رقابتی را برای حکومت ها ایجاد می کند و آن ها را به چالش می کشد. با توجه به موقعیت جغرافیایی، استراتژیک ایران و قرارگیری در حوضه های آبی مشترک، بکارگیری دیپلماسی آب های مرزی و فرامرزی، به عنوان ابزاری ضروری برای مدیریت بحران آب و سازگاری با مشکلات ناشی از کم آبی در کشور تلقی می شود. بر این مبنا، جهت نگارش پژوهش حاضر از روش توصیفی-تحلیلی بهره گرفته شده است. یافته های تحقیق نشان از آن دارد که تنها ابزار جهت به سامان کردن اوضاع در شرایط کنونی شهر مرزی زابل استفاده درست از دیپلماسی آب است. نتایج تحقیق نشان می دهد تدوین دیپلماسی آب از سوی جمهوری اسلامی ایران با کشور افغانستان، یکی از الزاماتی است که باید با جدیت در آینده با استفاده از ظرفیت های ایجابی و با بهره گیری از اصول حقوق بین الملل دنبال شود تا وضعیت سکونتگاه شهر مرزی زابل قبل از رسیدن به مرحله بحران با سناریوهای ساده تر و کم هزینه تر حل شود.
۱۴.
هدف این پژوهش بررسی توزیع فضایی داروخانه ها در سطح منطقه 20 شهرداری تهران است. روش پژوهش ارزیابی-تحلیلی بوده و در آن از روش های آمار فضایی و تکنیک بافری در سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است. داده های مورد استفاده مشتمل بر موقعیت و مشخصات داروخانه ها، لایه های اطلاعاتی کاربری زمین، خیابان ها و بلوک های جمعیتی سال 1395 بوده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که در محدوده مطالعاتی به طور میانگین در ازاء هر 7562 نفر یک داروخانه فعال وجود دارد که در حدود استانداردهای جهانی اما پایین تر از نصاب های تعریف شده در ایران است. برای رسیدن وضعیت استاندارد وزارت بهداشت، محدوده مطالعاتی نیازمند 42 داروخانه جدید است. در تحلیل های نزدیک ترین همسایه، نسبت نزدیک ترین فاصله همسایگی، 77/0 محاسبه گردید. در تحلیل خوشه ای چند فاصله ای، منحنی نتایج مشاهده شده بالاتر از منحنی نتایج مورد انتظار بود. در شاخص موران، Z Score حاصل نزدیک به 1 (99/0) به دست آمد. موارد فوق همه گواه توزیع خوشه ای داروخانه ها در منطقه است. ترسیم حوزه های خدماتی هر داروخانه به شعاع 330 متر نیز نشان داد که 51 درصد از سطح منطقه که 7/۶۰ درصد از جمعیت به سر می برند، تحت حوزه خدماتی دست کم یک داروخانه قرار داشته و اما بقیه را داروخانه ها پوشش نداده اند. از این رو گذشته از رفع کمبودها، برنامه ریزی پراکنش متناسب مراکز خدمات درمانی و بهداشتی در منطقه نیز ضروری به نظر می رسد. اطلاعات نقشه فاصله-های اقلیدسی داروخانه ها از محل های سکونت نشان داد که شایسته است مجوزهای جدید احداث داروخانه به قسمت های شمال شرقی منطقه اختصاص یابد
۱۵.
گردشگری روستایی از مهم ترین انواع گردشگری است که، با ارائه جذابیت و ایجاد تمایل در استفاده از فضا و ویژگی های محیط روستایی برای گردشگران و همچنین، جهت بهبود و ارتقای شاخص های اقتصادی، اجتماعی، زیر ساختی و اکولوژیکی منطقه میزبان، مورد توجه بسیاری واقع شده است. این پژوهش قصد دارد تا زمینه های توسعه و تأثیرات گردشگری بر توسعه اجتماعی، اقتصادی، اکولوژیکی و زیرساختی روستای کزج را به عنوان یکی از مناطق هدف گردشگری استان اردبیل بررسی کند. پژوهش حاضر، ازلحاظ هدف توسعه ای و ازلحاظ روش توصیفی–تحلیلی است. جنس، وضعیت تاهل، سن، شغل، میزان تحصیلات و وضعیت اقتصادی از متغیرهای مستقل و نگرش نسبت به گردشگری متغیر وابسته تحقیق می باشد. گردآوری داده ها به دو صورت میدانی و اسنادی صورت گرفت و جامعه آماری این پژوهش را سرپرست های خانوار روستا (142 نفر) و همچنین گردشگران روستای موردمطالعه (54 نفر) تشکیل می دهند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش ISDM و روش تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده است که متغیرها در تحلیل عاملی، از نوع هم وابسته می باشند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که از دیدگاه ساکنین، در توسعه روستا به ترتیب چهار متغیر اکولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی و زیر ساختی و همچنین ازنظر گردشگران، متغیرهای همچون اکولوژیکی، اجتماعی، اقتصادی و زیرساختی دارای اهمیت هستند. به کمک روش تحلیل عاملی برای پرسشنامه ساکنین، 6 عامل باارزش ویژه بالاتر از 1 تبیین شده است که این مقدار برای پرسشنامه گردشگران 5 عامل تبیین شد. عامل های به دست آمده از این روش، شامل "اقتصادی"، "جذب سرمایه"، "زیرساختی"، "اجتماعی"، "برنامه ریزی توسعه گردشگری"، "کیفیت زندگی"، "امنیت" می باشند.
۱۶.
مسکن در زمره اساسی ترین و حساس ترین بخش ها در برنامه ریزی توسعه اقتصادی و اجتماعی محسوب می شود.درواقع مسکن ،خردترین و کوچک ترین شکل تجسم کالبدی رابطه متقابل انسان و محیط بوده و تبلور فضایی کارکرد حیاتی سکونت انسانی در ایفاء نقش های اساسی وی می باشد. پژوهش حاضر از نوع هدف کاربردی می باشد. ازنظر ماهیت، رویکرد اصلی حاکم بر روند مقاله حاضر، توصیفی – تحلیلی می باشد و با توجه به موضوع تحقیق، حوزه مطالعاتی و ماهیت موضوع، از روش ها و فنون کمی (مدل رگرسیون وزن دار جغرافیایی) استفاده شده است. عوامل متعددی بر قیمت مسکن تأثیر می گذارند که یکی از این عوامل، انواع کاربری های اراضی می باشد که در تعین قیمت مسکن نقش کلیدی دارد. در منطقه 7 شهر تهران با توجه به اختلاط کاربری و ویژگی های خاصی که بر کاربری های این منطقه حاکم است به سنجش اثرات هر یک از کاربری ها بر قیمت مسکن پرداختیم تا با شناسایی میزان اثرات هر یک از انواع کاربری ها بر قیمت مسکن بتوان برنامه ریزی مناسبی در سطح منطقه برای مسکن و اقتصاد مسکن انجام داد. با توجه به اینکه مبحث اقتصاد مسکن یک موضوع فراگیر و بین رشته ای می باشد (سیاست، اقتصاد، مدیریت، جغرافیا و ...) بنابراین این مقاله بیش تر بر روی تأثیر عوامل جغرافیایی (انواع کاربری ها) بر قیمت مسکن بحث می کند که درنهایت مشخص شد که دسترسی به حمل ونقل، پایانه و انبارداری شهری با R2 87/، کاربری های خدمات شهری با R2 87/، کاربری سبز و پارک ها با R2 80/، کاربری های تجاری و اداری با R2 72/، به ترتیب بیش ترین تأثیر را بر قیمت مسکن در سطح منطقه دارند.
۱۷.
مساکن روستایی کشور با ساختار غیر متعارف و با سازه های ضعیف، دارای آسیب پذیری بالایی می باشند و به نظر می رسد که عامل تعیین کننده در احداث آنها عمدتاً صرفه جویی مالی و عدم نظارت بر ساخت و سازها بوده است. با این نگرش، ه دف مقاله حاضر، واکاوی موانع و محدودیت های توسعه مسکن روستایی در شهرستان های زابل و هامون می باشد. روش تحقیق حاضر، توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر بررسی منابع اسنادی و مطالعات پیمایشی بوده است. جامعه آماری تحقیق، خانوارهای ساکن در ۲۳۶ روستای واقع در این شهرستان ها می باشند. تعداد روستاهای نمونه با استفاده از فرمول های کوکران و اصلاحی، ۳۷ روستا تعیین شده است و نهایتاً با استفاده مجدد از فرمول کوکران، ۳۶۲ خانوار نمونه برای تکمیل پرسشنامه ها و بررسی وضعیت مسکن آنها محاسبه گردید. جمع آوری اطلاعات از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه های روستا (با کمک اعضای شوراهای اسلامی روستاها، خبرگان محلی و دهیاران) و پرسشنامه های خانوار و فرم های مشاهدات میدانی انجام گردیده است. در تجزیه و تحلیل اط لاعات از مدل تحلیل سلسله مراتبی(AHP)، تحلیل های آماری و فضایی و نرم افزارهای مختلفChoice Expert، SPSS و ArcGIS استفاده شده است. نتایج تحقیق مؤید آن است که در 4/50 درصد از خانوارهای مورد مطالعه، هیچگونه نظارتی بر ساخت و ساز مسکن وجود نداشته است. همچنین براساس تحلیل رگرسیون، میزان تأثیرپذیری سطح کلی موانع و محدودیت های توسعه مسکن به ترتیب از مؤلفه های اقتصادی، نهادی، اجتماعی و فرهنگی در بالاترین میزان می باشد ولی تأثیرپذیری آن از مؤلفه کالبدی و زیست محیطی در سطح معنادار نبوده است.
۱۸.
یکی از مهمترین مشکلات فضاهای ورزشی در شهرهای ایران عدم توجه به مکانیابی درست اینگونه فضاهاست. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی توزیع مکانی کاربری ورزشی شهر ایلام و تعیین پهنه های مناسب به منظور ارائه الگوی مطلوب می باشد. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی و از نوع کاربردی است. شیوه گردآوری اطلاعات در آن کتابخانه ای و میدانی با استفاده از ابزار پرسشنامه و نقشه های GIS می باشد. جامعه آماری این پژوهش را کارشناسان مدیریت شهری و تربیت بدنی مناطق 4 گانه شهر ایلام تشکیل می دهد. که تعداد 20 نفر از آنها به شیوه در دسترس انتخاب و از آنها نظرخواهی شد. تجزیه و تحلیل داده-ها با استفاده از نرم افزارهای GIS و AHP انجام شده است. نتایج حاصل از بررسی داده ها نشان داد که فضاهای ورزشی در شهر ایلام از توزیع مناسبی برخوردار نیستند و در احداث فضاهای ورزشی به معیارها و استانداردهای مهم مکانیابی فضای ورزشی توجه زیادی نشده است. همچنین از نظر کارشناسان معیار تراکم جمعیت از مهمترین معیارهای تعیین فضاهای ورزشی است. در این پژوهش 11 هکتار از اراضی شهری شهر ایلام به عنوان بهترین مکان هایی که قابلیت احداث فضای ورزشی جدید، براساس معیارها و استانداردهای تعیین شده، دارند معرفی و پیشنهاد شده است.
۱۹.
در ادبیات مربوط به مهاجرت، به علت مهاجرت، بیش تر توجه شده و به اثرات مثبت آن بر رفاه و اقتصاد در مبدا و مقصد خانوارها چندان توجه نشده است، بنابراین نظر به عدم توجه کافی به این موضوع در کشور، مقاله حاضر به بررسی نقش پول انتقالی مهاجران روستایی بر بهبود وضعیت اقتصادی و رفاه خانواده های آنان در دهستان میانکاله(شهرستان بهشهر) به عنوان یکی از اثرات مثبت مهاجرت جامعه مبدا می پردازد. روش تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر حسب روش توصیفی، زمینه یابی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بوده است. جامعه آماری تحقیق را جمعیت روستاهایی از دهستان میانکاله تشکیل می دهند که طی دهه های 95-1385 یک دوره کاهش نرخ رشد جمعیت را به دلیل مهاجرت های روستایی سپری کرده اند. با استفاده از فرمول کوکران به روش تصادفی ساده 378 خانوار دارای مهاجر به عنوان نمونه انتخاب شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی(میانگین، انحراف معیار) و آمار استنباطی(آزمون t تک نمونه ای و ویلکاکسون) استفاده گردید. یافته ها نشان می دهد که از یک سو میزان رضایت خانوارهای دارای مهاجر از وضعیت درآمد و سرمایه گذاری در قبل و بعد از مهاجرت در سطح خطای کوچک تر از 01/0 تفاوت معنی داری دارد، و از سوی دیگر تاثیر مثبت پول انتقالی مهاجران بر تغییر وضعیت اقتصادی و رفاه خانواده های آنان از حد متوسط به بالاست.
۲۰.
تاب آوری در برابر زلزله یکی از مفاهیم بسیار مهم نظری وکاربردی در مدیریت بحران می باشد. طی چند دهه گذشته رشد شتابان شهری (بویژه در کشورهای در حال توسعه) موجب شده که آسیب پذیری آن ها در برابر بحران ها با منشاء انسانی و طبیعی بیش از پیش گردد. لذا تاب آور نمودن جوامع شهری دارای اهمیت خاصی می باشد. بر این اساس، پژوهش حاضر به دنبال سنجش و ارزیابی تاب آوری محله فرحزاد در چهار بعد کالبدی - محیطی، اقتصادی، اجتماعی و مدیریت -نهادی است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی – تحلیلی است. جهت سنجش میزان آسیب پذیری بخش مرکزی از لحاظ کالبدی از نظر 14 کارشناسان براساس مدل سلسله مراتبی AHP استفاده شده است. نتایج پژوهش گویای آن است که آسیب پذیری بالای کالبدی محله فرحزاد است؛ به طوری که حدود 53 درصد بناها در رده آسیب-پذیری زیاد و 10 درصد در رده آسیب پذیری خیلی زیاد قرار گرفته اند. همچنین تحلیل پرسشنامه گویای سطح پایین تاب آوری در محله مورد پژوهش است. نتایج رگرسیون نشان می دهد که در محله فرحزاد شاخص های مدیریت – نهادی، اجتماعی، اقتصادی و محیطی به ترتیب بر تاب آوری موثر می باشند. نتایج تحقیق نشان می دهد که برای افزایش تاب آوری در محله فرحزاد بایستی در اولویت نسبت به ارتقای شاخص های کالبدی اقدام گردد.
