مطالعات روانشناختی نوجوان و جوان

مطالعات روانشناختی نوجوان و جوان

مطالعات روانشناختی نوجوان و جوان سال سوم بهار و تابستان 1401 شماره 1 (پیاپی 4)

مقالات

۱.

پدیدارشناسی آسیب های فرزندپروری نوجوانان در فضای مجازی

تعداد بازدید : 201 تعداد دانلود : 21
زمینه و هدف: دنیای امروز با شتاب به سمت دیجیتالی شدن پیش میرود و در این میان هر لحظه بر تعداد کاربران افزوده می شود. فضای مجازی در کنار فوایدی که دارد آسیب هایی را نیز به ارمغان می آورد. هدف از پژوهش حاضر، تدوین و اعتباریابی برنامه آموزش فرزند پروری نوجوانان در فضای مجازی بود تا بدین وسیله بتواند کمکی به سلامت روان نوجوانان و جامعه و کاهش آسیب های ناشی از فضای مجازی نماید. روش پژوهش : پژوهش حاضر کیفی از نوع نظریه زمینه ای بوده و داده های پژوهش با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختار یافته و عمیق با والدینی که واجد ملاک های ورود به پژوهش بودند، با اعتبار یابی به روش دلفی بدست آمد. سپس کد های باز، محوری و نظری مناسب استخراج گردید و مبتنی بر آن ها مدل مفهومی در زمینه آسیب ها و راهبرد های ناشی از فضای مجازی طراحی شد. یافته ها: نتایج نشان گر این نکته است که سبک های فرزندپروری در موقعیتهای اجتماعی مختلف از جمله موقعیت مجازی، دستخوش تغییر می شود، یافته ها نشان دادند، والدین به دلیل وجود آسیبهای ویژه ای، از سبک فرزندپروری مقتدر خارج می شوند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که در صورتی که والدین و نوجوانان، آموزش ها و آگاه سازی های لازم و به هنگام را دریافت کنند، از بروز بسیاری از آسیبها و تعارضات میان آنها و همینطور آسیب های ناشی از فضای مجازی برای نوجوانان و خانواده هایشان پیشگیری خواهد شد.
۲.

مقایسه اثربخشی بسته تدوین شده عوامل مؤثر بر مدیریت موفق پول با واقعیت درمانی بر تعارضات مالی، ارتباطات خانوادگی و صمیمیت زناشویی زنان متأهل

تعداد بازدید : 737 تعداد دانلود : 835
زمینه و هدف: فشار اقتصادی در خانواده هایی که زوجین قادر به تطابق خواسته های مالی خود با شرایط فعلی خانواده نیستند می تواند موجبات تعارضاتی در زمینه ی اولویت های مالی هر یک از زوجین یا خانواده شود؛ از سوی دیگر این تعارضات ناشی از آشفتگی مالی می تواند ارتباطات خانوادگی، رضایت زناشویی و در نهایت صمیمیت را کاهش دهد؛ لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین و مقایسه اثربخشی بسته ی آموزشی مدیریت موفق با واقعیت درمانی بر تعارضات مالی، ارتباطات خانوادگی و صمیمیت زناشویی زنان متاهل بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه و مرحله پیگیری دو ماهه بود . جامعه آماری کلیه زنان متاهل شهر تهران در سال 1399-1400 بود که 45 زن متاهل به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه قرار داده شدند (هر گروه 15 زن). گروه های آزمایش هشت جلسه نود دقیقه ای مداخلات مربوط به آموزش مدیریت موفق پول محقق ساخته (1400) و واقعیت درمانی گلاسر (208) را به صورت هفته ای یک جلسه 90 دقیقه ای به صورت جداگانه دریافت نمودند در حالی که گروه گواه در انتظار دریافت مداخله بوده و در طول اجرای پژوهش این مداخلات را دریافت نکرد. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه تعارضات مالی انریچ (1998)، الگوهای ارتباطی خانواده ریچی و فیتزپاتریک (1990) و صمیمیت زناشویی تامپسون و والکر (1983) بود. داده های گردآوری شده با استفاده از واریانس اندازه گیری مکرر تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بسته مدیریت موفق پول و واقعیت درمانی بر تعارض مالی، ارتباطات خانوادگی و صمیمیت زناشویی زنان متاهل تاثیر معنادار دارند (0.001> p ). نتایج آزمون تعقیبی نیز نشان داد که بین دو گروه آزمایش در زمینه اثربخشی تفاوت معناداری وجود ندارد در نتیجه می توان گفت اثر هر دو بسته آموزشی یکسان است. نتیجه گیری: در مجموع نتایج این پژوهش نشان داد که هم بسته تدوین شده مدیریت موفق پول که یک پروتکل مبتنی بر فرهنگ و بومی است و هم بسته آموزشی واقعیت درمانی می توانند تعارضات مالی در خانواده را کاهش داده و بر بهبود روابط خانوادگی و صمیمیت زناشویی اثرگذار باشند.
۳.

اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر تنظیم شناختی- هیجانی، سبک خوردن و شاخص توده بدنی در نوجوانان دختر چاق

تعداد بازدید : 957 تعداد دانلود : 829
زمینه و هدف: چاقی کودکان و نوجوانان به تدریج تبدیل به یک مشکل عمده بهداشتی عمومی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه از جمله ایران شده است؛ لذا هدف پژوهش حاضر، اثر بخشی آموزش ذهن آگاهی به شیوه گروهی بر تنظیم شناختی- هیجانی و سبک خوردن و شاخص توده بدنی در نوجوانان دختر چاق با شاخص توده بدنی بالای30 بود. روش پژوهش: برای رسیدن به این هدف، از جامعه آماری که شامل نوجوانان دختر چاق در یک دبیرستان در شهرستان بروجرد در سال 1400 بود استفاده شد. طرح تحقیق به صورت، نیمه آزمایشی پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل است که حجم نمونه بالغ بر40 نفر (20 نفر آزمایش و20 نفر کنترل) به روش نمونه گیری در دسترس است. درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی طی 8 جلسه90 دقیقه ای، هر هفته یک جلسه اجرا شد و پس از اتمام جلسات، پس آزمون روی دو گروه آزمایش و کنترل اجرا شد. در این پژوهش از پرسشنامه تنظیم شناختی- هیجانی گارنفسکی و از پرسشنامه سبک خوردن داچ استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل آماری از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان دادند که بین میانگین نمرات تنظیم شناختی- هیجانی، سبک خوردن و توده بدنی گروه آزمایش در پس آزمون تفاوت معنی داری با گروه کنترل وجود داشت (01/0> P)، به طوری که میزان تغییر وزن در افراد تحت مداخله کاهش پیدا کرده بود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده می توان مدعی شد که درمان ذهن آگاهی توانسته 64 درصد بر تنظیم شناختی- هیجانی و 74 درصد بر سبک خوردن دختران چاق موثر واقع شود.
۴.

تحلیل عاملی تأییدی پرسشنامه خشونت در روابط دوستیابی

تعداد بازدید : 531 تعداد دانلود : 778
زمینه و هدف : پرسشنامه خشونت در روابط دوستی میان دختران و پسران، فرم کوتاه با 20 سوال، پنج بعد سوء استفاده را در روابط بین فردی عاطفی نوجوانان و جوانان اندازه گیری می کند. جدایی، تحقیر، اجبار، خشونت فیزیکی و جنسی . پژوهش حاضر با هدف تحلیل عامل تاییدی پرسشنامه خشونت در روابط دوستی میان دختران و پسران انجام شده است . روش پژوهش : این پژوهش از نوع هنجاریابی بوده ، پس از ترجمه پرسشنامه به فارسی فرم نهایی آن بر روی 230 نفر با میانگین سنی 15 تا 25 سال که از جامعه در دسترس انتخاب شدند انجام گردید. یافته ها : در مطالعه حاضر نتایج تحلیل داده ها از طریق تحلیل عاملی تأییدی و همچنین سازگاری درونی، هم برای کل آزمون و هم برای هر یک از عوامل، شاخص های برازش خوب و رضایت بخشی را ارائه می دهند. نتایج حاصله از اعتبار سنجی بر اساس آلفای کرونباخ، برای خرده مقیاسهای پرسشنامه و همچنین کل پرسشنامه محاسبه گردید که مقادیر خرده مقیاسها و کل پرسشنامه در سطح بالایی است. نتیجه گیری : از یافته های این مطالعه چنین نتیجه گیری می شود که این مقیاس، ابزاری قابل اعتماد و روا برای ارزیابی خشونت در روابط دوستی با جنس مقابل در نوجوانان و جوانان است .
۵.

زیرساخت های درونی سازی و صیانت خویشتنداری جنسی ویژه نوجوانان مبتنی بر منابع اسلامی

تعداد بازدید : 262 تعداد دانلود : 61
زمینه و هدف: به طور کلی میل و رفتارجنسی در دوره نوجوانی نسبت به دوره های دیگر رشد بیشتری دارد و از آنجائی که میل جنسی کارکرد لذت آوری دارد، و با توجه به اینکه امروزه صنعت سکس و شاخه های مرتبط با آن رشد فزاینده و دسترسی به تکنولوژی های نوین به ویژه اینترنت نیز موجب تسریع این روند شده است، می تواند نوجوان را به هر دلیل در معرض آسیب روحی و روانی قرار دهد. لذا هدف این پژوهش بررسی زیرساخت های درونی سازی و صیانت خویشتنداری جنسی ویژه نوجوانان مبتنی بر منابع اسلامی بود. روش پژوهش: نوع این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر نحوه جمع آوری مؤلفه ها، با در نظر گرفتن خانواده متون دینی، مؤلفه های درونی سازی و صیانت خویشتنداری جنسی با هدف تنظیم رفتار نسبت به هیجانات جنسی استخراج و آموزه های اسلامی و روانشناختی مرتبط با خویشتنداری جنسی از روش توصیفی- تحلیلی بررسی شد. یافته ها: نتایج نشان داد که با توجه داشتن به عقل اخلاقی به هنگام مواجهه با تحریکات جنسی و بالا بردن توانمندی های روانشناختی نوجوان در معرکه های جنسی و فشار درونی آن، از جمله مباحثی است که مورد تأکید قرار گرفته اند. عناصر مرتبط با درونی سازی و صیانت خویشتنداری ویژه دوران نوجوانی که از آموزه های اسلامی و روانشناختی استخراج شد، عبارتند از: 1. کسب مهارت مهارگری از طریق بی توجهی کردن به محرک های درونی، بالا بردن توان بازداری رفتاری، تأخیر در کامرواسازی و مقاومت در برابر وسوسه؛ 2. افزایش ظرفیت مهارگری با ابزارهای روانشناختی همچون صبر و تاب آوری و آینده نگری مثبت و 3. ایجاد محبت و مهرورزی با حفظ عزت نفس، خدادوستی، دیگردوستی و ارتباط معنوی با خداوند، می باشند. نتیجه گیری: این پژوهش با توجه به خلأ موجود در زمینه تنظیم فردی رفتارجنسی با تأکید بر درونی سازی و صیانت خویشتنداری جنسی بر اساس متون اسلامی به تبیین و شناسایی عناصر و زیرساخت آن می پردازد.
۶.

مقایسه اثربخشی برنامه پیش از ازدواج به شیوه برنامه آگاهی و انتخاب میان فردی (PICK) و مدل پیش از ازدواج سیمبیس (SYMBIS) بر ترس از ازدوج دختران مجرد مانده

تعداد بازدید : 776 تعداد دانلود : 606
زمینه و هدف: امروزه ازدواج جوانان به یکی از چالش های اصلی جامعه ایرانی مبدّل شده است؛ جوانان به دلایل مختلفی از مبادرت به ازدواج دوری می کنند و پدیده تأخیر در سن ازدواج به عنوان یک مسئله نمود پیدا کرده است؛ لذا هدف پژوهش حاضر تعیین مقایسه اثربخشی برنامه پیش از ازدواج به شیوه برنامه آگاهی و انتخاب میان فردی (PICK) و مدل پیش از ازدواج سیمبیس ( SYMBIS ) بر ترس از ازدوج دختران مجرد مانده بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی (پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه و پیگیری یک ماهه) است؛ جامعه آماری این پژوهش شامل دختران دانشجوی مجرد بالای 30 سال دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب بودند که پس از اعلام فراخوان در دانشگاه (از طریق نصب آگهی و فراخوان در شبکه های اجتماعی دانشجویان) پس از غربالگری به وسیله پرسشنامه ترس از ازدواج سمیعی و همکاران (1392) 53 دانشجوی دختر داوطلب با رعایت معیارهای پژوهشی 45 دختر انتخاب و 15 دختر در گروه برنامه پیش از ازدواج به شیوه برنامه آگاهی و انتخاب میان فردی وان اپ (2006) و 15 دختر در گروه مدل پیش از ازدواج SYMBIS (پاروت و پاروت (2016) و 15 دختر در گروه گواه به صورت تصادفی کاربندی شدند. داده ها با استفاده از واریانس اندازه های مکرر تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد مداخله برنامه پیش از ازدواج به شیوه برنامه آگاهی و انتخاب میان فردی (PICK) و مدل پیش از ازدواج سیمبیس ( SYMBIS ) بر ترس از همسر (80/38= F ، 001/0= P )، ترس از ناتوانی مدیریت مالی (71/19= F ، 001/0= P )، ترس از محدودیت های همسر (00/28= F ، 001/0= P )، ترس از خود (63/18= F ، 001/0= P )، ترس از خیانت همسر (13/31= F ، 001/0= P ) و ترس مالی (33/14= F ، 001/0= P ) موثر است؛ این تاثیر در محله پیگیری پایدار بود. نتیجه گیری: بر اساس نتایج، استفاده از روش آموزش پیش از ازدواج مبتنی بر برنامه آگاهی و انتخاب های میان فردی و مدل پیش از ازدواج سیمبیس برای کاهش ترس از ازدواج و باورهای ناکارآمدی ازدواج در دختران مجرد در آستانه ازدواج ضروری است؛ بنابراین، روانشناسان و درمانگران ازدواج می توانند از روش آموزش پیش از ازدواج مبتنی بر برنامه آگاهی و انتخاب های میان فردی و مدل پیش از ازدواج سیمبیس در کنار سایر روش های آموزشی برای کاهش ترس از ازدواج دختران در آستانه ازدواج استفاده کنند .
۷.

رابطه منبع کنترل و شفقت با ذهن آگاهی در دانشجویان

تعداد بازدید : 91 تعداد دانلود : 316
زمینه و هدف : ذهن آگاهی به آگاهی مداوم و غیرارزیابانه به فرآیندهای روانشناختی اشاره و نقش مهمی در سلامت روانشناختی دارد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه منبع کنترل و شفقت با ذهن آگاهی در دانشجویان انجام شد. روش پژوهش : این مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان در سال تحصیلی 1401-1400 بودند. حجم نمونه 180 نفر درنظر گرفته شد که این تعداد با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش مقیاس منبع کنترل (راتر، 1966)، مقیاس شفقت (نف، 2016) و پرسشنامه ذهن آگاهی (براون و ریان، 2003) بودند. برای تحلیل داده ها از روش های ضرایب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه با مدل همزمان در نرم افزار SPSS نسخه 22 استفاده شد. یافته ها : نتایج نشان داد که منبع کنترل و شفقت با ذهن آگاهی در دانشجویان رابطه مثبت و معنادار داشتند و این دو متغیر توانستند 31 درصد از تغییرات ذهن آگاهی در دانشجویان را پیش بینی کنند که در این پیش بینی سهم شفقت بیشتر از منبع کنترل بود (01/0 P <). نتیجه گیری: نتایج حاکی از نقش مهم تر شفقت در مقایسه با منبع کنترل در پیش بینی ذهن آگاهی در دانشجویان بود. بنابراین، برای افزایش ذهن آگاهی نخست باید شفقت را از طریق کارگاه های آموزشی در آنان بهبود بخشید.
۸.

ارزیابی نقش میانجی راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در رابطه بین شرم از بدن با نشانگان اختلال بدشکلی بدن

تعداد بازدید : 727 تعداد دانلود : 478
زمینه و هدف: اختلال بدشکلی بدن، اختلالی روانپزشکی است که به عنوان نگرانی بیش از حد درباره نقص یا عیب جزئی در ظاهر فیزیکی است که منجر به اختلال در عملکرد یک یا چند ناحیه از بدن، می شود. این پژوهش با هدف ارزیابی نقش میانجی راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در رابطه بین شرم از بدن با نشانگان اختلال بدشکلی بدن صورت پذیرفته است. روش پژوهش: روش این پژوهش از نوع مدل سازی معادلات ساختاری می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل زنان و دخترانی مراجعه کننده به کلینیک های زیبایی منطقه 4 و 8 تهران می باشد که از بین آن ها، تعداد 232 نفر و شیوه نمونه گیری در این پژوهش نمونه گیری در دسترس می باشد. اصلی ترین ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش، برای سنجش خود شی انگاری، خرده مقیاس پایش بدن و برای سنجش شرم از بدن خرده مقیاس شرم از بدن از مقیاس آگاهی از بدن شیء انگاشته مک کینلی و هاید (۱۹۹۶)، پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان توسط گارنفسکی، کرایج و اسپینهاون (2001) و پرسشنامه بدشکلی بدن که توسط استوزین و همکاران (1998) استفاده شد. به منظور تعیین وجود یا عدم وجود تأثیر بین متغیرها و برآورد و تعمیم نتایج به دست آمده از حجم نمونه به جامعه آماری از مدل همبستگی، آزمون ضریب همبستگی پیرسون و مدل های رگرسیونی (مدل میانجی) و نرم افزار آماری SPSS و AMOS استفاده گردیده است. یافته ها: با توجه به یافته های این پژوهش، شرم از بدن با نشانگان اختلال بدشکلی بدن یک رابطه مثبت و معنادار دارد (001/0 > P ). شرم از بدن با میانجی گری راهبردهای تنظیم شناختی هیجان با نشانگان اختلال بدشکلی بدن رابطه معنادار دارد (001/0 > P ). نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در رابطه بین شرم از بدن با نشانگان نگرانی از بدشکلی بدن نقش میانجی دارد.
۹.

آشفتگی زناشویی و روابط ابژه در مادران کودکان مبتلا به طیف اوتیسم: نقش واسطه ای انسجام روانی

تعداد بازدید : 437 تعداد دانلود : 650
زمینه و هدف : مادران کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم با احتمال بیشتری در خطر ابتلا به اختلالات اضطرابی از جمله اضطراب تعمیم یافته، هراس و فوبی و اختلالات خلقی و افسردگی، انسجام روانی، و روابط ابژه پایین و آشفتگی زناشویی در خانواده که عموماً پیش از تولد کودکشان شروع شده است قرار دارند؛ لذا این پژوهش با هدف، آشفتگی زناشویی و روابط ابژه در مادران کودکان مبتلا به طیف اوتیسم با نقش واسطه ای انجسام روانی انجام شد. روش پژوهش: روش پژوهش مقطعی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه مادران کودکان مبتلا به اوتیسم شهر تهران در سال 1399 تشکل دادند دادند، که از میان آن ها، تعداد 457 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. در این پژوهش از ابزارهای آشفتگی زناشویی (اشنایدر، 1997)، روابط ابژه (بل، 1995) و انسجام روانی (کیمیایی و همکاران، 1392) استفاده شد که همگی از اعتبار و پایایی قابل قبولی برخوردار بودند. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار SPSS-V23 و Lisrel-V7.8 استفاده گردید. به منظور پاسخگویی به فرضیه های پژوهش از مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: افته های پژوهش نشان داد که مدل از برازش مناسبی برخوردار است. نتایج نشان داد بین روابط ابژه با آشفتگی زناشویی در مادران کودکان مبتلا به طیف اوتیسم رابطه وجود دارد. بین انسجام روانی با آشفتگی زناشویی در مادران کودکان مبتلا به طیف اوتیسم رابطه وجود دارد. روابط ابژه از طریق نقش میانجی انسجام روانی با آشفتگی زناشویی در مادران کودکان مبتلا به طیف اوتیسم اثر غیرمستقیم وجود دارد (05/0> p ). نتیجه گیری: لذا توجه به متغیرهای مذکور در پیشگیری و طراحی درمان های مناسب تر به پژوهشگران و درمانگران یاری می رساند.
۱۰.

رابطه طرحواره های ناسازگار اولیه و راهبردهای مقابله ای با درماندگی خانواده مراقبین بیماران سرطانی

تعداد بازدید : 530 تعداد دانلود : 558
زمینه و هدف: عواقب ناشی از افزایش فشار بر مراقبین خانودگی شامل انزوای خانواده، قطع امید از حمایتهای اجتماعی، اختلال در روابط خانوادگی و مراقبت ناکافی از بیمار و در نهایت رها کردن بیمار خواهد بود، این مشکلات از دو بخش یعنی مشکلات مربوط به مراقبت و درمان بیمار و سازگاری با مسئولیتهای ناشی از مراقبت نشأت می گیرد؛ از این رو، هدف از پژوهش حاضر، تعیین رابطه طرحواره های ناسازگار اولیه و راهبردهای مقابله ای با درماندگی خانواده مراقبین بیماران سرطانی بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی و طرح پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش را تمامی مراقبین بیماران سرطانی مراجعه کننده به مراکز طب تسکینی بیمارستان فیروزگر تهران، مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و مرکز تحقیقات سرطان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سال 1399 تشکیل دادند که از این میان 300 نفر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه درماندگی خانواده (مک کوبین، تامپسون و مک کوبین، 1996)، طرح واره های ناسازگار اولیه (یانگ، 1998)، راهبرهای مقابله ای (اندلر و پارکر، 1980) بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد بین طرحواره های ناسازگار اولیه و درماندگی خانواده مراقبین بیماران سرطانی رابطه مثبت معناداری وجود دارد (01/0> p ). اما بین راهبردهای مقابله ای و درماندگی خانواده مراقبین بیماران سرطانی رابطه معناداری مشاهده نشد. نتیجه گیری: بنابراین، همراه کردن مداخلات روان شناختی برای تغییر الگوهای رفتاری ناسالم و مشاوره با روان شناسان برای شناسایی و تعدیل طرحواره های ناسازگار اولیه درکنار درمانه ای اصلی جسمانی، می تواند در کاهش صدمات روانی مراقبین بیماران مبتلا به سرطان موثر باشد .
۱۱.

مقایسه اثر بخشی روش سازماندهی مجدد اعصاب مرکزی (دومن -دلاکاتو) و نوروفیدبک بر بهبود مهارت های خواندن کودکان نارساخوان

تعداد بازدید : 239 تعداد دانلود : 645
زمینه و هدف: کودکان نارساخوان ترکیبی از مشکلات مربوط به یادگیری ارتباط بین صداها و درک رموز انتزاعی حروف را دارند؛ از این رو در تشخیص حروف، تجزیه کلمات به صداهای حروف، ترکیب واجها به کلمات، هجی کردن و نوشتن مشکل دارند. لذا پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثر بخشی روش سازماندهی مجدد اعصاب مرکزی (دومن -دلاکاتو) و نوروفیدبک بر بهبود مهارتهای خواندن کودکان نارساخوان انجام گرفت. روش پژوهش: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه ی دانش آموزان 10تا 13 سال مبتلا به اختلال خواندن مراجعه کننده به مراکز آموزشی و بالینی شهرستان قوچان در سال تحصیلی 99-1398 تشکیل دادند ؛ و نمونه پژوهش شامل 45 آزمودنی که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند و به طور تصادفی در سه گروه آزمایشی1 (15نفر) و آزمایشی 2 (15 نفر) و کنترل(15 نفر) قرار گرفتند. برای جمع آوری اطلاعات از آزمون خواندن و نارساخوانی کرمی نوری و مرادی (۱۳۸۴) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها از تحلیل کواریانس به کمک نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که روش سازماندهی مجدد اعصاب مرکزی (دومن -دلاکاتو) و نوروفیدبک در مقایسه با گروه کنترل موجب بهبود نمرات مهارتهای خواندن و مولفه های خواندن کلمات، زنجیره کلمات، آزمون قافیه، نامیدن تصاویر، درک متن، درک کلمات، حذف آواها، شبه کلمات و ناکلمات، نشانه های حرف و نشانه های مقوله شده است (05/0 P< ). گروه نوروفیدبک در افزایش مهارتهای خواندن و مولفه های خواندن کلمات، زنجیره کلمات، آزمون قافیه، نامیدن تصاویر، درک کلمات، شبه کلمات و ناکلمات و نشانه های مقوله موثرتر از ر وش سازماندهی مجدد اعصاب مرکزی (دومن -دلاکاتو) بوده است. همچنین بین میزان اثر بخشی روش سازماندهی مجدد اعصاب مرکزی (دومن -دلاکاتو) در مقایسه با نوروفیدبک در افزایش نمرات درک متن، حذف آواها، نشانه های حرف از نظر آماری تفاوت معنادار نمی باشد (05/0 P> ). نتیجه گیری: نتایج پژوهش و بررسی فرضیه ها نشان داد روش سازماندهی مجدد اعصاب مرکزی (دومن -دلاکاتو) و نوروفیدبک یک روش موثر در بهبود مهارتهای خواندن کودکان نارساخوان است.
۱۲.

اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افسردگی و انعطاف پذیری دانش آموزان دختر دارای اختلال یادگیری خاص مقطع متوسطه اول شهر ساری

تعداد بازدید : 457 تعداد دانلود : 12
زمینه و هدف: دوره دانش آموزی به دلیل شرایط خاص از جمله گذراندن مدت زمانی زیاد در مدرسه، حجم زیاد دروس، رقابت های فشرده، زمینه سایر مشکلات فردی و اجتماعی زیادی برای دانش آموزان است. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افسردگی و انعطاف پذیری دانش آموزان دختر دارای اختلال یادگیری مقطع متوسطه اول شهر ساری انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری، شامل کلیه دانش آموزان دختر دارای اختلال یادگیری مقطع متوسطه اول شهر ساری است که تعداد 60 نفر به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند و مداخله برای گروه آزمایش اجرا شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه افسردگی و انعطاف پذیری جمع آوری شدند و با روش تحلیل کواریانس و نرم افزار Spss-21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد موجب بهبود افسردگی (001/0 > P ) و انعطاف پذیری (001/0 > P ) در دانش آموزان دختر دارای اختلال یادگیری یادگیری مقطع متوسطه اول موثر بود. نتیجه گیری: پژوهش نشان داد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد موجب بهبود افسردگی و انعطاف پذیری در دانش آموزان دختر دارای اختلال یادگیری یادگیری مقطع متوسطه اول شد.
۱۳.

مقایسه اثر بخشی زوج درمانی به شیوه واقعیت درمانی با زوج درمانی مبتنی بر ایماگو بر بر بهبود کیفیت زندگی و افزایش صمیمیت زناشویی در زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی

تعداد بازدید : 727 تعداد دانلود : 393
زمینه و هدف: یکی از مهمترین عواملی که می تواند سلامت خانواده را مختل سازد، در هم شکستن تعهد و انحصار روابط عاطفی و جنسی و ایجاد روابط خارج از خانواده یا همان خیانت زناشویی است. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی زوج درمانی به شیوه واقعیت درمانی با زوج درمانی مبتنی بر ایماگو بر بهبود کیفیت زندگی و افزایش صمیمیت در زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر یک تحقیق کاربردی و از نظر روش تحقیق از نوع تحقیقات نیمه آزمایشی از نوع تحقیقات پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری همراه با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش کلیه زوجینی که آسیب دیده از خیانت زناشویی که در سال 99-1398 به مجتمع مشاوره و خدمات روان شناختی آموزش پرورش شهر سبزوار مراجعه کردند بود که از بین آن ها تعداد 21 زوج (42 نفر) به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه کیفیت زندگی (سازمان بهداشت جهانی، 1996) و مقیاس صمیمیت زناشویی (تامپسون – واکر، 1993) بدست آمدند. پروتکل زوج درمانی واقعیت درمانی (گلاسر و همکاران، 2005) و در هفت جلسه 90 دقیقه ای روی گروه آزمایش اجرا شد اما گروه گواه در لیست انتظار باقی ماند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و نرم افزار spss استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین اثربخشی زوج درمانی به شیوه واقعیت درمانی با زوج درمانی مبتنی بر ایماگو بر بهبود کیفیت زندگی (001/0 > P ) و افزایش صمیمیت زناشویی (001/0 > P ) در زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی تفاوت معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت زوج درمانی به شیوه واقعیت درمانی و زوج درمانی مبتنی بر ایماگو بر بهبود کیفیت زندگی و افزایش صمیمیت زناشویی در زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی موثر بود و این تاثیر تا دوره پیگیری ادامه داشت.
۱۴.

ساخت نرم افزار مداخله در افسردگی و اثربخشی آن بر نشانگان افسردگی

تعداد بازدید : 116 تعداد دانلود : 528
زمینه و هدف: درمان های مبتنی بر وب با شتاب زیاد در حال گسترش می باشند. هدف از مطالعه حاضر تدوین بسته درمانی مبتنی بر وب و بررسی اثربخشی آن بر شدت نشانگان افسردگی بوده است. روش پژوهش: در مرحله اول بر اساس مضامین استخراج شده پیرامون درمان افسردگی، چهار مضمون اصلی (رفتاری، شناختی، هیجانی و ارتباطی) و هجده مضمون فرعی (اصلاح و تعدیل رفتار، پاداش، فعال سازی رفتاری و ارتقا بهداشت و کیفیت خواب، مهارت حل مسئله، اصلاح طرح واره های ناکارآمد، کاهش نشخوار فکری، اصلاح باورهای منفی، مهارت تصمیم گیری، کاهش خودانتقادگری، چالش با خطاهای شناختی و مهارت ذهن آگاهی، تقویت انگیزه های درونی، شفقت به خود و مهارت تنظیم هیجان، مهارت همدلی، مهارت ارتباط مؤثر و مهارت جرات ورزی) نسبت به تدوین اپلیکیشن مداخله در افسردگی اقدام گردید. این اپلیکیشن13جلسه ای مشتمل بر 46 ویدیوی آموزشی و تمرینات مربوط به آن ها بوده که مورد تائید افراد خبره با ضریب توافق 89/0 قرار گرفته است. این پژوهش از نوع کمی بوده که برای دستیابی به هدف پژوهش نمونه در دسترس40 نفری از افراد بیست وپنج تا چهل سال با شدت افسردگی متوسط، به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرارگرفتند. یافته ها: نتایج پژوهش حاکی از اثربخشی نرم افزار محقق ساخته بر شدت نشانگان افسردگی است (66/44= F و 001/0=P)؛ همچنین نتایج حاصل از پیگیری پس از دو ماه حاکی از پایداری اثربخشی نرم افزار محقق ساخته بر شدت نشانگان افسردگی بوده است (82/56=F و 001/0=P). ضمن آن که ارزیابی بیانگر آن بود که تغییرات بر حسب جنسیت معنادار نبوده است(57/0=F و 46/0=P). نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت نرم افزار محقق ساخته بر شدت نشانگان افسردگی مؤثر بوده است و این نتایج تا دوره پیگیری ماندگار بود.
۱۵.

اثربخشی واقعیت درمانی بر پرخاشگری ارتباطی پنهان و تنیدگی زناشویی در بین زنان متقاضی طلاق

تعداد بازدید : 231 تعداد دانلود : 358
زمینه و هدف: خانواده اولین و مهم ترین نهاد اجتماعی است و جامعه سالم در گروه خانواده سالم و خانواده سالم در گرو داشتن زوجی سالم است که در حالتی که با سطح مناسبی از رضایت زناشویی برای تحقق اهداف شان تلاش می کنند. هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی واقعیت درمانی بر پرخاشگری ارتباطی پنهان و تنیدگی زناشویی در بین زنان متقاضی طلاق در شهر بابل بود . روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. از بین زنان متقاضی طلاق نمونه ای به حجم 30 نفر به روش نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند انتخاب و در گروه آزمایش و گروه گواه به صورت تصادفی ساده جایگزین شدند. (15 نفر در هر گروه). پس از ارزیابی 30 نفر از زنان متقاضی طلاق که میزان خشونت ارتباطی پنهان آنها بالاتر از نقطه برش بود و شرایط لازم را داشتند، شناسایی و سپس در دو گروه 15 نفری، آزمایش و گواه اختصاص یافتند. سپس 8 جلسه90 دقیقه ای واقعیت درمانی (گلاسر، 2005) در گروه آزمایشی به صورت حضوری و با رعایت پروتکل های بهداشتی انجام شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه پرخاشگری ارتباطی پنهان نلسون و کارول (2006) و مقیاس تنیدگی زناشویی استکهلم اورث گومر و همکاران (2000) جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و نرم افزار Spss.22 انجام گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که واقعیت درمانی بر پرخاشگری ارتباطی پنهان (001/0> P ) و تنیدگی زناشویی (001/0> P ) در بین زنان متقاضی طلاق اثربخش است. همچنین نتایج آزمون تعقیبی نشان داد که تاثیر واقعیت درمانی تا دوره پیگیری ادامه داشت . نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که واقعیت درمانی بر پرخاشگری ارتباطی پنهان و تنیدگی زناشویی در بین زنان متقاضی طلاق موثر بود و این تاثیر تا دوره پیگیری ادامه داشت.
۱۶.

مقایسه میزان محرومیت کشیدگی جنسی در جامعه «ایرانی» و «امریکایی - اروپایی » و رابطه آن با اضطراب، افسردگی و انگیزه پیشرفت

تعداد بازدید : 697 تعداد دانلود : 474
زمینه و هدف: یکی از جنبه های مهم مفهوم سلامت، سلامت روان است و در این میان سلامت جنسی نه تنها نشانه ای از سلامت روانی است، بلکه اختلال در آن سلامت بدنی را نیز به شدت تحت تاثیر قرار می دهد . هدف این پژوهش، مقایسه میزان محرومیت کشیدگی جنسی در دو جامعه ایرانی و اروپایی- امریکایی و رابطه آن با میزان اضطراب، افسردگی و انگیزه پیشرفت بود. روش پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی و به روش علی مقایسه ای پس رویدادی انجام گرفت. برای این منظور تعداد 219 آزمودنی 25 تا 55 ساله، با سطوح تحصیلی متوسطه به بالا، شامل 61 مرد و 51 زن ایرانی و 50 مرد و 57 زن از کشورهای اروپایی- امریکایی، به روش داوطلبانه به پرسشنامه پاسخ دادند. در این پژوهش، از پرسشنامه محقق ساخته سنجش شدت عوامل بسترساز محرومیت جنسی، پرسشنامه انگیزه پیشرفت تحصیلی هرمنس (1970)، پرسشنامه افسردگی (بک، 1978) و مقیاس اضطراب تعامل اجتماعی (ماتیک و همکاران، 1998) استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) تحلیل شد. یافته ها: مقایسه میانگین و انحراف معیار شدت عوامل بسترساز محرومیت جنسی در دو گروه پژوهش نشان داد که میزان شدت این عوامل و در نتیجه میزان محرومیت مزبور در جامعه ایرانی، از جامعه امریکایی اروپایی بیشتر است (01/0> p ). همچنین نتایج تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که نمونه های ایرانی در تمام مؤلفه ها نمرات بیشتری داشتند (01/0> p ). نتیجه گیری: این نوع محرومیت محصول کهن الگوها و در نتیجه فرهنگ منحصربفرد ایرانی است تبعاتی در بینش ها و رفتارهای جامعه ایرانی دربرداشته و رابطه ای با دستورات و ارزش های دین اسلام ندارد. کاربرد یافته های این پژوهش، منظور نمودن مفاهیم به دست آمده در برنامه ریزی های بلند مدت آموزشی و فرهنگی است.
۱۷.

اثربخشی درمان پذیرش و تعهد بر اجتناب تجربه ای، عدم تحمل بلاتکلیفی و باورهای فراشناختی مثبت در زنان مبتلا به اختلال وسواس

تعداد بازدید : 949 تعداد دانلود : 230
زمینه و هدف: اختلال وسواس فکری و عملی به عنوان یکی از حالات روانی ناتوان کننده و جدی محسوب می شود. هدف این پژوهش، اثربخشی درمان پذیرش و تعهد بر اجتناب تجربه ای، عدم تحمل بلاتکلیفی و باورهای فراشناختی مثبت در زنان مبتلا به اختلال وسواس بود. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی و طرح مورد استفاده در این پژوهش طرح پیش آزمون-پس آزمون همراه با گروه گواه و دوره پیگیری می باشد. جامعه آماری پژوهش، کلیه زنان مبتلا به اختلال وسواس اجبار مراجعه کننده به مراکز مشاوره و روان درمانی شهر تهران در ماه های بهمن و اسفند سال 1400 بود. نمونه پژوهش شامل 30 نفر از زنان مبتلا به اختلال وسواس اجبار مراجعه کننده به مراکز مشاوره و روان درمانی شهر تهران بین ماه های بهمن تا اسفند سال 1400 بود. داده ها با استفاده از پرسشنامه وسواس اجباری ییل براون (1989)، پرسشنامه اجتناب تجربه ای بوند و همکاران (2011)، پرسشنامه عدم تحمل بلاتکلیفی فریستون و همکاران (1994) و پرسشنامه باورهای فراشناختی مثبت ولز و کارت رایت-هاتون (2004) به دست آمد. در این پژوهش جهت انجام درمان پذیرش و تعهد از پروتکل ولز (2000) استفاده شد که به صورت هفته ای یک بار به مدت زمان 8 جلسه 90 دقیقه ای بر روی گروه آزمایش اجرا شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و نرم افزار SPSS تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد درمان پذیرش و تعهد بر اجتناب تجربه ای (53/13= F ، 001/0> P )، عدم تحمل بلاتکلیفی (25/65= F ، 001/0> P )، و باورهای فراشناختی مثبت (86/75= F ، 001/0> P ) در زنان مبتلا به اختلال وسواس موثر بود. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت درمان پذیرش و تعهد بر اجتناب تجربه ای، عدم تحمل بلاتکلیفی و باورهای فراشناختی مثبت در زنان مبتلا به اختلال وسواس اثربخش بود و می توان از این درمان در جهت کاهش مشکلات بیماران مبتلا به وسواس استفاده کرد.
۱۸.

اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تحمل ناکامی و اضطراب سلامت در دانشجویان پرستاری و مامایی مبتلا به اضطراب سلامت

تعداد بازدید : 362 تعداد دانلود : 133
زمینه و هدف: کادر پرستاری و مامایی و دانشجویان این رشته بنا به ماهیت تحصیلی و شغلی خود در معرض استرس های متعددی قرار دارند که از آن جمله می توان به ارتباط طولانی و مستمر با بیماران بدحال و روبه مرگ، مسئولیت پذیری فوق العاده، و درخواست های شخصی از طرف بیمار و اطرافیان اشاره کرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تحمل ناکامی و اضطراب سلامت در دانشجویان پرستاری و مامایی مبتلا به اضطراب سلامت انجام شد. روش پژوهش: طرح پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون و پیگیری سه ماهه با گروه گواه است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان پرستاری و مامایی مبتلا به اضطراب سلامت دانشگاه های آزاد واحد گیلان در سال 1400 بود. از این بین تعداد 30 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و در گروه آزمایش ( درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد ) و گواه به صورت تصادفی جایگزین شدند (15 نفر در هر گروه). طرحواره درمانی مبتنی بر ذهنیت در 10 جلسه 90 دقیقه ای براساس بسته آموزشی یانگ و همکاران (2003) در گروه آزمایش انجام شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه تحمل ناکامی (هارنیگتون، 2005)، پرسشنامه اضطراب سلامت ( سالوسکیس و وارویک، 2002) جمع آوری شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-22 و از طریق آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تحلیل شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تحمل ناکامی (001/0 > P ) و اضطراب سلامت (001/0 > P ) دانشجویان پرستاری و مامایی مبتلا به اضطراب سلامت اثربخش است. نتیجه گیری: با توجه به نقش باورها و افکار در اضطراب سلامت پیشنهاد می شود که درمانگران، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را در کاهش علائم تحمل ناکامی و اضطراب سلامت مدنظر قرار دهند.
۱۹.

اثربخشی آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر خوردن بر تصویر بدنی و ناگویی هیجانی زنان دچار اضافه وزن

تعداد بازدید : 862 تعداد دانلود : 189
زمینه و هدف: اضافه وزن یک اختلال پیچیده است که می تواند توسط تعداد زیادی از عوامل زیستی، روانشناختی و اجتماعی تبیین گردد. هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش ذ هن آگاهی مبتنی بر خوردن بر تصویر بدنی و ناگویی هیجانی زنان دچار اضافه وزن بود. روش پژوهش: طرح پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری در این پژوهش، شامل کلیه زنان دچار اضافه وزن شهرستان گنبدکاووس بود که در نیمه نخست سال 1400 به کلینیک های درمان اضافه و چاقی این شهر مراجعه نمودند . از جامعه آماری پژوهش، یک گروه نمونه متشکل از 30 زن دارای اضافه وزن که به روش هدفمند انتخاب شدند و سپس به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر خوردن) (15 نفر) و گواه (15 نفر) گمارده شدند . سپس زنان دچار اضافه وزن گروه آزمایش تحت 8 جلسه 90 دقیقه ای هر هفته یک جلسه آموزش ذ هن آگاهی مبتنی بر خوردن قر ار گرفتند ولی گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکردند. ابزار پژوهش، پرسشنامه نگرانی درباره تصویر بدن لیتلتون و همکاران (2005) و مقیاس ناگویی هیجانیِ تورنتو (2007) بوده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و نرم افزار spss استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که تفاوت معنادار از لحاظ بهبود خجالت از ظاهر خود (20/38= F ، 001/0> P )، نگرانی از ظاهر با عملکرد (06/32= F ، 001/0= P )، دشواری شناسایی احساسات (16/8= F ، 001/0 > P )، دشواری در توصیف احساسات (83/10= F ، 001/0 > P )، و تفکر معطوف به بیرون (89/10= F ، 001/0 > P ) بین آزمودنی های گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه بود (01/0 > P ). نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت آموزش ذ هن آگاهی مبتنی بر خوردن بر تصویر بدنی و ناگویی هیجانی زنان دچار اضافه وزن موثر بود و این تاثیر تا دوره پیگیری ادامه داشت.
۲۰.

اثربخشی بازی درمانی شناختی رفتاری بر اضطراب امتحان و سرزندگی تحصیلی

تعداد بازدید : 855 تعداد دانلود : 741
زمینه و هدف : بررسی مسائل و مشکل های دانش آموزی در زمینه تحصیلی و شخصیتی و شناسایی عواملی که احتمالاً مانع رشد فردی و اجتماعی آنان می گردد در هر جامعه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بازی درمانی شناختی رفتاری بر اضطراب امتحان و سرزندگی تحصیلی در دانش آموزان پسر مقطع ابتدایی بود. روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری در این پژوهش، شامل کلیه دانش آموزان پسر مقطع ابتدایی ناحیه 2 شهر ساری بودند. در این پژوهش نمونه ای متشکل از 30 نفر از دانش آموزان که با روش نمونه گیری داوطلبانه از میان کلیه دانش آموزان پسر مقطع ابتدایی ناحیه 2 شهر ساری انتخاب شدند. به صورت تصادفی به دو گروه 15 نفری ( بازی درمانی شناختی رفتاری و گروه گواه) تقسیم بندی شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه اضطراب امتحان کودکان ( ورن و بنسون ،2004) و پرسشنامه سرزندگی تحصیلی ( مارتین و مارش، ٢٠٠٦) ) جمع آوری و با روش تحلیل کوواریانس تک متغیره و نرم افزار spss.22 تحلیل شد. سطح معناداری آزمون ها 05/0 در نظر گرفته شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بازی درمانی شناختی رفتاری منجر به بهبود معنی دار گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه در کاهش اضطراب امتحان (001/0> P ) و افزایش سرزندگی تحصیلی (001/0> P ) در دانش آموزان پسر شد. نتیجه گیری: براساس یافته های این پژوهش می توان از بازی درمانی شناختی رفتاری برای بهبود اضطراب امتحان و سرزندگی تحصیلی در دانش آموزان در مراکز روان شناسی و مشاوره استفاده کرد.
۲۱.

مقایسه اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان و درمان راهبردی راه حل مدار بر نشانه های هیجانی، شناختی، انگیزشی و زیست شناختی اختلال افسردگی اساسی

تعداد بازدید : 649 تعداد دانلود : 517
زمینه و هدف: افسردگی به عنوان شایع ترین اختلال روانپزشکی و خلقی بسیاری از مردم در اقصی نقاط جهان را مبتلا می سازد. افسردگی با دوره های طولانی مدت، تنوع علائم، بالا بودن میزان عود و اختلالات فیزیکی و روانی زیادی همراه است. هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان و درمان راهبردی راه حل مدار بر نشانه های هیجانی، شناختی، انگیزشی و نشانه های زیست شناختی اختلال افسردگی اساسی بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف تحقیق کاربردی بود. طرح پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه و پیگیری سه ماهه بود . جامعه ی آماری پژوهش شامل تمامی زنان و مردان مراجعه کننده به مرکز مشاوره و روان شناختی ذهن زیبای شهر بجنورد در سال 99-1398 بود که به روان پزشکان، روان شناس و متخصصان بهداشت روانی مراجعه کرده و متخصصان مرکز برای آن ها تشخیص اختلال افسردگی اساسی داده بودند. نمونه این پژوهش شامل 45 نفر از جامعه مذکور می باشد که با استفاده از شیوه تصادفی سازی ساده در سه گروه زوج درمانی متمرکز بر هیجان (15= n )، زوج درمانی راه حل مدار (15= n ) و گروه کنترل (15= n ) گماشته شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه افسردگی (محقق ساخته) به دست آمد. در بخش آمار توصیفی از میانگین و انحراف معیار و در بخش آمار استنباطی از روش تحلیل واریانس با اندازه های مکرر استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که درمان متمرکز بر هیجان نسبت به درمان راهبردی راه حل مدار تاثیر بیشتری بر نشانه های هیجانی، انگیزشی و زیست شناختی (نباتی) اختلال افسردگی اساسی دارد (01/0> P ) و درمان راهبردی راه حل مدار نسبت به درمان متمرکز بر هیجان بر نشانه های شناختی اختلال افسردگی اساسی تاثیر بیشتری دارد (01/0> P ). نتایج این پژوهش در مرحله پیگیری نیز ماندگار بود. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت درمان متمرکز بر هیجان و درمان راهبردی راه حل مدار بر نشانه های هیجانی، شناختی، انگیزشی و نشانه های زیست شناختی اختلال افسردگی اساسی موثر بودند و می توان از این درمان ها در جهت کاهش مشکلات افراد دارای افسردگی اساسی بهره برد.
۲۲.

بررسی اعتبار، روایی و ساختار عاملی تأییدی نسخه فارسی پرسشنامه خودنظم جویی انگیزش و هیجان (EMSR-Q)

تعداد بازدید : 447 تعداد دانلود : 470
زمینه و هدف: خود نظم جویی انگیزش و هیجان نقش مهمی در یادگیری دانش آموزان در کلاس درس ایفا می کند، بنابراین وجود ابزارهای مناسب برای سنجش و ارزیابی این سازه ضروری است . هدف پژوهش حاضر بررسی اعتبار، روایی و ساختار عاملی تأییدی نسخه فارسی پرسشنامه خودنظم جویی انگیزش و هیجان ( EMSR-Q ) بود. روش پژوهش: طرح پژوهش حاضر توصیفی و از نوع روان سنجی بود و جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان راهنمایی و دبیرستانی شهر سمنان بودند. نسخه فارسی EMSR-Q پس از آماده سازی با تکنیک ترجمه مضاعف بر روی 306 نفر از دانش آموزان با دامنه سنی 12 الی 16 اجرا شد. نمونه پژوهش از طریق روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. به منظور بررسی اعتبار مقیاس از روش های همسانی درونی و همبستگی مجموعه ماده استفاده شد و روایی مقیاس از طریق تحلیل عاملی تأییدی، همبستگی خرده مقیاس ها و روایی ملاکی موردبررسی قرار گرفت . داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSSV19 و LISRELV8.80 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: دامنه آلفای کرونباخ ( 71/0 تا 86/0) از همسانی درونی مطلوب این مقیاس و زیرمقیا س های آن حکایت داشت. نتایج تحلیل عاملی تأییدی از ساختار پنج عاملی مقیاس (خود نظم جویی اجتناب محور، خود نظم جویی عملکرد محور، خود نظم جویی منفی استرس، خود نظم جویی مثبت انگیزش و خود نظم جویی فرایند محور) حمایت کرد. ضرایب همبستگی متوسط و معناداری میان مقیاس های نسخه فارسی EMSR-Q با پرسشنامه های نظم جویی شناختی هیجان و انگیزش تحصیلی یافت شد. علاوه بر این، ضرایب همبستگی میان خرده مقیاس ها بالا بود. نتیجه گیری: می توان این گونه نتیجه گیری کرد که نسخه فارسی EMSR-Q در جامعه ایران اعتبار و روایی خوبی دارد و قابلیت کاربرد در زمینه های مختلف را دارد.
۲۳.

اثربخشی آموزش سبک های یادگیری شناختی وارک و راهبردهای فراشناختی بر انگیزه تحصیلی دانش آموزان

تعداد بازدید : 217 تعداد دانلود : 509
زمینه و هدف: یافته های پژوهشی از این ایده حمایت می کنند که می توان از طریق ارائه الگوها و آموزش های مناسب انگیزش تحصیلی را بهبود بخشید؛ از این رو، هدف این پژوهش بررسی مقایسه اثربخشی آموزش سبک های یادگیری شناختی وارک و راهبردهای فراشناختی بر انگیزه تحصیلی دانش آموزان بود. روش پژوهش : این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون -پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان متوسطه پسر شهر تهران در سال تحصیلی 1400 – 1399 بود. از میان آن ها، 69 نفر از دانش آموزان انتخاب و در سه گروه هدف(هر گروه 23 نفر) گمارش شدند. داده ها با آزمون آماری تحلیل واریانس مکرر مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها : نتایج نشان داد که مداخلات آموزشی مبتنی بر سبک های یادگیری شناختی بر انگیزه درونی و بیرونی یادگیری در هر دوگروه موثر بوده است. نتیجه گیری : با توجه به نتایج به دست آمده، می توان از این دو راهبرد برای بهبود انگیزه تحصیلی دانش آموزان بهره برد و از این راه به کاهش تنش آنها در فرایند یادگیری کمک نمود.
۲۴.

مطالعه ابعاد و مؤلفه های ارزشیابی کیفی توصیفی در کلاس های چندپایه دوره ابتدایی از منظر اهداف و رویکردها (یک مطالعه کیفی)

تعداد بازدید : 278 تعداد دانلود : 796
زمینه و هدف: در واکنش به پیامدهای منفی نظام ارزشیابی سنتی و اصلاح آن شورای عالی آموزش و پرورش ارزشیابی توصیفی را جایگزین روش های قدیمی تر کرده است. علیرغم استقبالی خوبی که از این روش به عمل آمده، همانند هر نوآوری دیگری با چالش و کژتابی روبرو بوده است؛ لذا هدف پژوهش حاضر ، مطالعه ابعاد و مؤلفه های ارزشیابی کیفی توصیفی در کلاس های چندپایه دوره ابتدایی از منظر اهداف و رویکردها می باشد. روش پژوهش: این پژوهش با رویکرد کیفی و روش تئوری داده بنیاد از نوع نوخاسته بود. مشارکت کنندگان، متخصصان ارزشیابی پیشرفت تحصیلی، متخصصان علوم تربیتی، برنامه درسی، روانشناسی تربیتی، در کلیه دانشگاه های کشور و همچنین شامل مدیران ستادی وزارت آموزش و پرورش در آموزش ابتدایی (با داشتن حداقل سه اثر شاخص در حوزه ارزشیابی، تدریس در کلاس های چندپایه) بودند. با توجه به ماهیت موضوع جهت نمونه گیری از روش هدفمند و نمونه گیری نظری استفاده شد. برای تحلیل داده ها با توجه به رویکرد نوخاسته مورد استفاده در این پژوهش به ترتیب از کدگذاری باز، محوری (نظری) و انتخابی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که ارزشیابی کیفی توصیفی باید فرایند مدار با رویکرد ساختن گرایی بوده و تمام حیطه ای، تمام ساحتی و همه جانبه باشد و به زندگی دانش آموزان چندپایه تسری داده شود. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده نشان داد ساختار گزارش دهی آن کیفی و منجر به تقویت بهداشت روانی و پرهیز از فضای رقابتی شود و مرجعیت امتحانات پایانی چندپایه به چند مرجعی مشارکتی تغییر یابد.
۲۵.

اثربخشی برنامه مبتنی بر ذهن سازی (مادر و کودک) در مشکلات رفتاری کودکان

تعداد بازدید : 915 تعداد دانلود : 297
زمینه و هدف: مشکلات رفتاری کودکان از حیث اهمیت دارای یکی از بالاترین حیث اهمیت را در هر جامعه ای دارد به طوری که بهبود آن نقش اساسی در آینده هر جامعه ای دارد. درمان مبتنی بر ذهنی سازی یک مداخله روانکاوانه است که میتواند در بهبود این مشکل نقش مهمی داشته باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر ذهنی سازی در مشکلات رفتاری کودکان بود. روش پژوهش: این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بوده است. روش نمونه گیری از نوع داوطلبانه بود. از داوطلبان گروه ازمایش پیش از اجرای مداخله های ذهنی سازی پیش آزمون گرفته شده و بعد از مداخله، پس آزمون و گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکردند ولی آنها نیز پیش آزمون و پس آزمون داده اند. گروه نمونه دانش آموزان مقطع دوره اول و دوم دبستان دارای مشکلات رفتاری بوده اند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه کارکرد تأملی والدینی ( PRFQ ) و پرسشنامه سیاهه رفتاری کودک - آخنباخ ( CBCL ) بوده است. در این پژوهش، از آزمون تحلیل واریانس و آزمون تعقیبی بونفرونی جهت بررسی اختلاف میانگین ها استفاده و تحلیل داده ها نیز به کمک نرم افزار 24 spss انجام شده است. یافته ها: نتایج نشان داد درمان مبتنی بر ذهنی سازی بر مشکلات رفتاری کودکان در حیطه های اضطراب/افسردگی (001/0> P )، گوشه گیری/افسردگی (001/0> P )، شکایات جسمانی (001/0> P )، مشکلات تفکر (001/0> P )، رفتار قانون شکنی (001/0> P ) و رفتار پرخاشگرانه (001/0> P ) موثر بوده است. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت درمان مبتنی بر ذهنی سازی بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان به عنوان یک شیوه درمانی موثر است و می توان از آن در جهت کاهش مشکلات کودکان استفاده کرد.
۲۶.

نگرش کوانتومی به برنامه درسی، چشم اندازی دیگر درعمل برنامه درسی در هزاره سوم

تعداد بازدید : 860 تعداد دانلود : 370
زمینه و هدف : شروع قرن ۲۱ ناظر به دورانی است که از نظر فناوری می توان آن را عصر کوانتوم نامید. تئوری های کوانتومی این قابلیت را دارند که در تبیین رفتارهای پیچیده انسان و از جمله آموزش و یادگیری مفید واقع شوند و دانشمندان از این تئوری در بررسی پدیده هایی مثل ذهن، تفکر، ضمیر ناخودآگاه استفاده می نمایند، نظریه کوانتومی در ایران به ویژه در قلمرو برنامه درسی موضوع ناشناخته ایست و ضرورت دارد مفاهیم مربوطه تبیین وباکمک قابلیت های آن،کاستی های برنامه درسی موجود، مرتفع گردیده و منجر به زیستی آگاهانه درهزاره سوم شود؛ لذا این پژوهش با هدف تبیین مفاهیم کوانتومی و تعیین مولفه های مربوطه در پی این سوال بوده است برنامه درسی کوانتومی چه مولفه هایی را در بر می گیرد؟ روش پژوهش: این پژوهش به لحاظ هدف بنیادی و از حیث داده ها کیفی است . برای این منظورازارزیابی ساختارمفهومی و پژوهش نظریه ای استفاده گردید؛ جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی شامل اسناد ملی و بین المللی و پژوهشهای مرتبط ومنابع دیجیتالی در حوزه فیزیک کوانتوم و برنامه درسی می باشد. یافته ها: کاربست این نظریه، رویکرد فرارشته ای، دانش زمینه ای، مشارکتی و مذاکره ای به جای دانش سلسله مراتبی، آمادگی رویارویی با تحولات و موقعیت های غیر منتظره، یادگیری مادام العمر ، عدم تمرکز در برنامه های درسی و پرداختن به همه ابعاد پیچیده انسانی و تعاملات گسترده وی با جهان هستی و اجرای برنامه های درسی چند فرهنگی را ارائه می دهد. برای موفقیت در اجرای برنامه های درسی بایستی به محیط یادگیرنده و شرایط روحی و جسمانی وی و تزریق انرژی های ذهنی توجه نمود. در ارزشیابی برنامه های درسی به تنوع ابزارها و منابع توجه شود و به صورت کیفی، پیوسته ودر موقعیت های گوناگون انجام گردد. نتیجه گیری: برنامه درسی کوانتومی با دیدگاهی کل گرا به یادگیری تعاملی نیمکره راست و چپ، با استقرار یک مدل ساده و پویا لذت تدریس را به استادان باز می گرداند و دانشجویان را به سطح یادگیرندگانی سیری ناپذیر و آگاه ارتقا می دهد.
۲۷.

شناسایی مؤلفه های روانشناسی در رفتار خرید کتاب دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی در دوران همه گیری کرونا

تعداد بازدید : 330 تعداد دانلود : 876
زمینه و هدف: ویروس نوظهور کرونا چالش های جدیدی را پیش روی صنعت چاپ قرار داده که پیش از این فاقد سابقه بوده که این چالش ها به تبع آن فرصت ها و تهدیدهای جدیدی را شامل می شود. همچنین هم زمانی کرونا با تحریم های فلج کننده آمریکا بر اقتصاد ایران باعث افزایش لجام گسیخته قیمت تمام شده کتاب و کاهش شدید توان مالی خریداران کتاب شده است که نیاز به انجام پژوهشی جامع و متناسب با تغییرات شگرفی که هم زمانی تأثیر این دو مؤلفه نوظهور اقتصاد ایران ( کرونا و تحریم های فلج کننده آمریکا) بر الگوی رفتار خرید کتاب را به وجود آورده برای صنعت نشر ضروری می نماید. از این رو، این پژوهش شناسایی مؤلفه های روانشناسی در رفتار خرید کتاب دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی در دوران همه گیری کرونا را هدف اصلی خود قرار داده است. روش پژوهش: نه آماری نیز بر اساس روش نمونه گیری هدفمند/ قضاوتی از میان مدیران و تصمیم سازان حوزه دانشگاه علوم پزشکی در ایران، اساتید دانشگاهی و مشاورین برجسته سازمانی انتخاب شده اند. به منظور شناسایی عوامل مؤثر بر رفتار خرید کتاب دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی در دوران همه گیری کرونا، از روش کیفی تئوری داده بنیاد استفاده شده است . یافته ها: بر اساس نتایج، عوامل اجتماعی فرهنگی، برندسازی در حوزه کتاب، ارزش های مطالعه، ترویج و پیشبرد فروش و کیفیت محتوا و ساختار، مؤلفه های شناخته شده مؤثر بر رفتار خرید کتاب دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی در دوران همه گیری کرونا هستند . نتیجه گیری: در رابطه با عامل اجتماعی فرهنگی در می بابیم که بیشتر افراد در کشور ما دقایق محدودی را به مطالعه اختصاص می دهند، در حالیکه در برخی از کشورها متوسط چهار ساعت مطالعه در روز وجود دارد. در رابطه با برندسازی در حوزه کتاب، بازاریابی به ویژه اهمیتی خاص می یابد، زیرا جلب رضایت مخاطبان و افزایش خرید کتب، باعث ارتقای فرهنگ مطالعه و کتاب خوانی در کشور خواهد شد و توسعه فره نگی کشور را به همراه خواهد داشت.
۲۸.

مقایسه اثر بخشی بازی درمانی شناختی رفتاری و آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر انعطاف پذیری شناختی و تاب آوری تحصیلی در دانش آموزان دارای اختلال خاص یادگیری

تعداد بازدید : 626 تعداد دانلود : 424
زمینه و هدف: مطالعات نشان دهنده تأثیر اختلال یادگیری بر انعطاف پذیری شناختی و تاب آوری تحصیلی دانش آموزان است. هدف این پژوهش تعیین اثربخشی بازی درمانی شناختی رفتاری بر انعطاف پذیری شناختی و تاب آوری تحصیلی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری بود. روش پژوهش: در این پژوهش از روش نیمه آزمایشی و طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش، شامل دانش آموزان دختر دبستان های منطقه شش شهر تهران بود، که دارای اختلال یادگیری بودند و به مراکز توانبخشی اختلال های یادگیری ارجاع داده شده اند. که تعداد60دانش آموز بصورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و بصورت تصادفی بدون جایگزین در دو گروه (20 نفر در هر گروه). داده ها با استفاده از آزمون کوواریانس در سطح 5% با استفاده از ابزار SPSS-23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که میانگین تعدیل شده گروه بازی درمانی شناختی رفتاری بیشتر از گروه آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بود در نتیجه بازی درمان شناختی رفتاری در افزیش انعطاف پذیری شناختی و تاب اوری دانش آموزان با اختلالات یادگیری خاص تأثیر بیشتری نسبت به آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد دارد. نتیجه گیری: بر طبق نتایج حاصل، این مطالعه نشان می دهد که بازی درمانی شناختی رفتاری و آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر انعطاف پذیری شناختی و تاب آوری تحصیلی در دانش آموزان دارای اختلال خاص یادگیری تاثیر مثبت دارد.
۲۹.

طراحی مداخله چندوجهی و ارزیابی اثربخشی آن در کاهش اضطراب کودکان

تعداد بازدید : 66 تعداد دانلود : 861
زمینه و هدف: اضطراب یکی ازشایع ترین اختلالات درون نمود دوران کودکی است و می تواند زمینه ای برای رشد و تداوم اضطراب و سایر مشکلات سلامت روان در مراحل دیگر زندگی گردد. لذا شناسایی و درمان کودکان مضطرب بسیار حایز اهمیت است. پژوهش حاضر با هدف طراحی یک مداخله چندوجهی و ارزیابی اثربخشی آن در کاهش اضطراب کودکان ، اجرا گردید. روش پژوهش: پژوهش حاضر دارای دو بخش کیفی و کمی می باشد. در بخش کیفی به منظور طراحی مداخله چند وجهی، از روش تحلیل مضامین، اساس محتوای مداخله چندوجهی شناسایی و طراحی گردید و روایی آن مورد تأیید قرار گرفت. در مرحله کمی پژوهش اثربخشی مداخله چندوجهی در کاهش اضطراب کودکان مورد ارزیابی قرار گرفت. روش پژوهش این بخش نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون، پس آزمون، پیگیری با گروه گواه انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کودکان 8-12سال مبتلا به اختلالات اضطرابی مراجعه کننده به مراکز مشاوره و خدمات روان شناختی شهر رشت و مادران آنها بود که به صورت تصادفی 40 کودک و مادران آنها به عنوان نمونه آماری انتخاب و در دو گروه آزمایش (10 دختر، 10 پسر و مادران آنها) و گروه گواه (10 دختر، 10 پسر و مادران آنها) جای دهی شدند. گروه آزمایش تحت درمان مداخله چندوجهی به مدت 24 جلسه (16 جلسه کودک، 8 جلسه مادر) 90 دقیقه ای قرار گرفت و گروه گواه در فهرست انتظار ماند و تا زمان پس آزمون هیچ مداخله روان شناختی دریافت نکرد. سپس برای هر دو گروه پس آزمون اجرا گردید و بعد از 4 ماه پیگیری انجام شد. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه ارتقا یافته اضطراب کودکان اسپنس نسخه کوتاه (2018)، استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها در این بخش به روش تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر انجام شد. . یافته ها: نتایج نشان داد که بین میانگین گروه های آزمایش و گواه در مرحله پس آزمون و پیگیری در اضطراب تفاوت وجود دارد (05/0> P ). به عبارتی برنامه مداخله چندوجهی موجب کاهش اضطراب در کودکان مضطرب گردید و این کاهش در دوره پیگیری هم ادامه داشت . نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که مداخله چندوجهی با درنظرگرفتن ابعاد مختلف کودک مداخله کارآمدی جهت کاهش اضطراب کودک می باشد.
۳۰.

مدل یابی رویکردهای یادگیری دانشجویان در آموزش مجازی بر مبنای محیط یادگیری ادراک شده

تعداد بازدید : 380 تعداد دانلود : 293
زمینه و هدف: ارزیابی و ادراک وضعیت تحصیلی دانشجویان در شرایط آموزش مجازی در زمینه روان شناسی تربیتی حائز اهمیت است. دانشجویان ممکن است در شرایط مختلف آموزشی (مجازی، حضوری) رویکردهای مختلفی از نظر یادگیری از خود نشان دهند. در این پژوهش، رویکردهای یادگیری (عمقی و سطحی) دانشجویان در آموزش مجازی بر اساس محیط یادگیری ادراک شده مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع پژوهش های توصیفی- همبستگی به شیوه ی معادلات ساختاری است. برای این منظور، پرسشنامه های ادراک از محیط یادگیری (روف و همکاران، 2001) و پرسشنامه رویکردهای یادگیری تجدیدنظر شده دو عاملی (مختار و همکاران، 2010) بین 223 دانشجو از دانشگاه علوم پزشکی لرستان توزیع شد. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از روش معادل یابی ساختاری با نرم افزار AMOS استفاده شد . یافته ها: نتایج نشان داد که ابعاد محیط یادگیری آنلاین پیش بینی کننده رویکردهای یادگیری تحصیلی دانشجویان است (001/0> P ). همچنین یافته ها نشان داد ابعاد محیط یادگیری بر رویکردهای عمقی و سطحی تأثیر معنادار دارد (001/0> P ) . نتیجه گیری: به طور کلی می توان نتیجه گرفت که رویکردهای یادگیری دانشجویان در فضای مجازی در کنار برنامه ریزی دقیق و تخصصی می تواند برآیند مطلوب داشته باشد.
۳۱.

اثربخشی آموزش فراشناخت بر باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری

تعداد بازدید : 207 تعداد دانلود : 608
زمینه و هدف: به جرأت می توان یادگیری را بنیادی ترین فرایندی دانست که در نتیجه ی آن، موجودی ناتوان و درمانده در طی زمان و در تعامل و رشد جسمی، به فردی تحول یافته می رسد که توانایی های شناختی و قدرت اندیشه او حد و مرزی نمی شناسد. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش فراشناخت بر باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری بوده است. روش پژوهش: روش تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر موقعیت میدانی و از نظر روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل و انتساب تصادفی بوده است. جامعه آماری این پژوهش، شامل تمام دانش آموزان ابتدایی 10 تا 13 سال دارای اختلال یادگیری خواندن، نوشتن و ریاضی شهرستان جویبار در سال تحصیلی 1400-1399 بوده است. نمونه گیری به صورت هدفمند و 30 نفر از دانش آموزان به عنوان نمونه انتخاب شدند و سپس با گمارش تصادفی، 15 نفر به گروه آزمایش (مربوط به آموزش فراشناخت)، و 15 نفر به گروه کنترل تخصیص داده شدند. گروه آزمایش به مدت 10 جلسه یک ساعته به صورت هفتگی تحت آموزش فراشناخت براساس مدل کوزیاک (2001) قرار گرفتند؛ در حالی که گروه کنترل هیچ مداخله ای را دریافت نکر د. همچنین پرسشنامه باورهای انگیزشی هارتر (1981)، و پرسشنامه یادگیری خودتنظیمی ریان و کانل (1989) در مرحله پیش آزمون، و پس آزمون مورد استفاده قرار گرفت . در نهایت، داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره و چند متغیره و آزمون تعقیبی بونفرونی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش فراشناخت بر باورهای انگیزشی (31/12= F ؛ 002/0= P ) و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی (35/17= F ؛ 001/0= P ) دانش آموزان تاثیر دارد. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت آموزش فراشناخت بر باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی دانش آموزان موثر است و می توان از این آموزش در جهت کاهش مشکلات روانشناختی دانش آموزان بهره برد.
۳۲.

تجربه زیسته خودپنداره و تروماهای کودکی افراد مبتلا به اختلال اعتیاد جنسی

تعداد بازدید : 77 تعداد دانلود : 481
زمینه و هدف: اعتیاد جنسی یک اختلال روانی با پیامدهای فردی، بین فردی، قانونی، اجتماعی و جسمانی ناخوشایند است. اعتیاد جنسی به طور عمده در تجربه های ناخوشایند در خانواده و در کودکی ریشه دارد. هدف مطالعه حاضر بررسی تجربه زیسته خودپنداره و تروماهای کودکی افراد مبتلا به اختلال اعتیاد جنسی بود. روش پژوهش: این مطالعه در بخش کیفی بر روی 10 نفر از بیماران مبتلا به اعتیاد جنسی شهر تهران در سال 1401 با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. در مطالعه حاضر، از آزمون تجدیدنظر شده غربالگری اعتیاد جنسی کارنز و همکاران(2010) جهت غربالگری استفاده شد. در بخش کیفی از روش پیشنهادی ون مانن (2016) برای تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شده است. یافته ها: نتایج در بخش کیفی در 4 مضمون اصلی « انکار»، «تنبیه برای تاب آوری بیشتر»، «ناامیدی در برابر امید» و «خودپنداره منفی» و 9 مضمون فرعی دسته بندی شدند. نتیجه گیری: این نتایج تلویحات مهمی از نقش تجربیات ناخوشایند در خانواده بر رفتارهای جنسی افراد در سا ل های بعدی زندگی دارد. به طوری که کسانی که خودپنداره منفی و ترومای کودکی بیشتری دارند بیشتر مستعد اختلال اعتیاد جنسی هستند.
۳۳.

مدل سازی بین طرحواره های ناسازگار اولیه و ویژگی های شخصیتی گرایش به خودکشی: میانجی گری معنای زندگی در دانش آموزان متوسطه شهرستان گچساران

تعداد بازدید : 669 تعداد دانلود : 637
زمینه و هدف: در پژوهش حاضر رابطه ی طرحواره های ناسازگار اولیه و ویژگی های شخصیتی با گرایش به خودکشی با میانجی گری معنای زندگی مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش: پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی (مدل یابی معادلات ساختاری) بود. 420 دانش آموز دوره متوسطه دوم شهرستان گچساران (215 نفر دختر و 205 نفر پسر) با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای مورد مطالعه از پرسشنامه های طرحواره های ناسازگار یانگ و همکاران (1998)، ویژگی های شخصیتی نئو (مک کری و کاستا، 1985)، معنای زندگی استگر و همکاران (2006) و گرایش به خودکشی مهرابی (1389) استفاده شد. در این پژوهش الگویابی معادلات ساختاری ( SEM ) با نرم افزار AMOS ویراست 26 استفاده شد. روابط واسطه ای در الگوی پیشنهادی با استفاده از روش بوت استراپ آزموده شدند. یافته ها: یافته ها نشان دادند که الگوی پیشنهادی از برازش خوبی با داده ها برخوردار است. طرحواره های ناسازگار اولیه اثر منفی و معنی داری بر معنای زندگی داشته (11/0-= β ؛ 017/0= P ) ولی اثر آنها بر گرایش به خودکشی معنی دار نبود. همچنین یافته ها نشان دادند که ویژگی های شخصیتی روان رنجوری (23/0-= β ، 001/0 > P )، برون گرایی (19/0 = β ، 002/0 > P )، توافق پذیری (17/0 = β ، 003/0 > P )، و وجدانی بودن (48/0 = β ، 001/0 > P )، دارای قدرت پیش بینی کنندگی معنی دار معنای زندگی در بین دانش آموزان بوده اند. نتیجه گیری: نتایج مربوط به روابط غیر مستقیم نیز نشان دادند، طرحواره های ناسازگار اولیه و ویژگی های روان رنجوری، برون گرایی، توافق پذیری و وجدانی بودن از طریق معنای زندگی اثرات غیر مستقیم معنی داری بر گرایش به خودکشی داشتند، ولی مسیر غیرمستقیم ویژگی تجربه گرایی به گرایش به خودکشی از طریق معنای زندگی، معنی دار نشد.
۳۴.

مدل یابی معادلات ساختاری نگرش خوردن بر اساس تمایزیافتگی خود با میانجی گری دشواری تنظیم هیجان در دانشجویان

تعداد بازدید : 271 تعداد دانلود : 279
زمینه و هدف: امروزه اختلالات خوردن یکی از اختلالات شایع روانی به شمار می رود که باعث ایجاد مشکلات فراوان در سلامت جسمی و عملکرد روانی و کیفیت زندگی می شود. این پژوهش با هدف مدل یابی معادلات ساختاری نگرش خوردن براساس تمایزیافتگی خود با میانجی گری دشواری تنظیم هیجان در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان انجام گرفت. روش پژوهش: روش انجام پژوهش به صورت همبستگی به روش مدل یابی معادلات ساختاری SEM و جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی به تعداد 4730 نفر بود. تعداد 399 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل تست نگرش خوردن گارنر و گارفینکل (1979) ، فرم کوتاه سیاهه تمایزیافتگی دریک، مورداک، مارسزالک و باربر (2015) و مقیاس دشواری تنظ یم هیجان گراتز و روئمر (2004) بود. برای گردآوری داده ها از رو ش های آمار توصیفی و استنباطی و معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای SPSS 26 و AMOS 24 صورت گرفت. جهت تحلیل روابط واسطه ای نیز از روش بوت استرپ در برنامه MACRO استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که رابطه مدل ساختاری نگرش خوردن براساس تمایزیافتگی خود با میانجی گری دشواری تنظیم هیجان دانشجویان از برازش خوبی برخوردار است. رابطه تمایزیافتگی با نگرش خوردن منفی و معکوس (33/0-= β ؛ 001/0 > P )، رابطه دشواری تنظیم هیجان با نگرش خوردن مستقیم و مثبت برآورد شده است (23/0= β ؛ 010/0 = P ). نتیجه گیری: یافته های این مطالعه به نقش مؤثر تمایزیافتگی و تنظیم هیجان در نگرش مختل خوردن در دانشجویان تأکید دارد. لذا باید آموزش های لازم برای تنظیم و کنترل هیجانات در این قشر مهم از جامعه انجام گیرد، تا از عوارض و پیامدهای نگرش مختل خوردن که ابتلا به اختلالات خوردن است، پیشگیری نمود.
۳۵.

بررسی الگوها و فرآیندهای برنامه ریزی نیروی انسانی جوان

تعداد بازدید : 430 تعداد دانلود : 312
زمینه و هدف: تحلیل و پیش بینی نیاز به نیروی کار، به ویژه نیروهای متخصص، در نیمه دوم قرن بیستم، بیش از پیش توجه دولت ها را به خود معطوف ساخت. یکی از رویکرد های برنامه ریزی منابع انسانی رویکرد مدل سازی است که شامل پیش بینی و برنامه ریزی سناریو است. در این مقاله تلاش شده است با بررسی تحلیلی مدل های برنامه ریزی نیروی انسانی، مدلی جامع ارائه شود. روش پژوهش: برای پژوهش حاضر از روش تاریخی استفاده شده است؛ پژوهش تاریخی بر جمع آوری داده های مربوط به گذشته از منابع معتبر و تحلیل آنها تاکید دارد. یافته ها: داده های گردآوری شده حاکی از آن است که تمام مدل ها با تحلیل نیروی کار فعلی و شناسایی مهارت های مورد نیاز آینده به منظور بهبود خدمات و تامین فلسفه وجودی سازمان ارتباط دارند.تحلیل عرضه و تقاضا، مقایسه بین نیروی کار فعلی و نیروی کار آینده، شناسایی کمبود ها و یا مازاد نیروی انسانی از جمله مفاهیم مشترک در تمام مدل ها هستند. نتیجه گیری: برنامه ریزی نیروی انسانی با دو بعد سخت و نرم خود به صورت توامان رضایت کارکنان و مدیران را فراهم می کند و این امکان را به سازمان می دهد که از کلیه منابع سازمانی به صورت بهینه بهره برداری کند.لذا به منظور برنامه ریزی جامع منابع انسانی، مدیران منابع انسانی می بایست به الزامات سیاست گذاری و اجرایی سازمان اشراف داشته باشند، با کلیه واحد های سازمانی در ارتباط بوده،از نیاز ها و خواسته های کارکنان آگاه بوده و تمامی موارد را در برنامه ها ی کوتاه مدت و بلند مدت لحاظ کنند.
۳۶.

مدل یابی نقش میانجیگری اضطراب ناشی از کرونا در ارتباط بین سبک های هویت و انگیزه پیشرفت دانش آموزان

تعداد بازدید : 173 تعداد دانلود : 148
زمینه و هدف: در هر نظام تعلیم و تربیت میزان انگیزش پیشرفت و پیشرفت تحصیلی دانش آموختگان یکی از شاخص های موفقیت در فعالیت های علمی است. هدف پژوهش حاضر، مدل یابی نقش میانجیگری اضطراب ناشی از کرونا در ارتباط بین سبک های هویت با انگیزه پیشرفت دانش آموزان بود. روش پژوهش: طرح پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر دوره دوم مقطع متوسطه منطقه 3 شهر تهران در سال 1401 بود. شرکت کنندگان 330 دانش آموز بودند که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. همه آنها به پرسش نامه انگیزش پیشرفت هرمنس(1977) ،سبک های هویت بروزنسکی(1989)، و اضطراب کرونا علی پور و همکاران (1400) پاسخ دادند. داده ها با نرم افزار SPSS24 و Smart PLS 4 و با مدلسازی معادلات ساختاری تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد انگیزه پیشرفت با متغیرهای سبک هویت اطلاعاتی، هنجاری و تعهد (01/0 > P ) رابطه مثبت و معنادار نشان داد. انگیزه پیشرفت با متغیرهای سبک هویت اجتنابی(01/0 > P ) و اضطراب جسمانی کرونا (05/0 > P ) رابطه منفی و معنادار نشان داد. سبک هویت اجتنابی با اضطراب روانی کرونا (05/0 > P ) رابطه مثبت و معنادار نشان داد. بین سبک های هویت اطلاعاتی، هنجاری و تعهد و اضطراب جسمانی و روانی کرونا رابطه معنادار مشاهده نشد. اضطراب کرونا نقش میانجی بین سبک های هویت با انگیزش پیشرفت نداشت. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که مدل نقش میانجیگری اضطراب ناشی از کرونا در ارتباط بین سبک های هویت با انگیزه پیشرفت دانش آموزان تایید نشد. به مؤلفه های پرورش سبک های هویت تعهد، اطلاعاتی و هنجاری در پرورش انگیزش پیشرفت توجه شود.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۴