جغرافیا و روابط انسانی

جغرافیا و روابط انسانی

جغرافیا و روابط انسانی دوره 5 زمستان 1401 شماره 19

مقالات

۱.

مدل سازی نوین گردشگری برای تداوم فعالیت کسب و کارهای بخش توریسم در شرایط کرونا ویروس (مطالعه موردی: شهر توریستی سرعین)

کلید واژه ها: شهرستان سرعین کرونا ویروس کسب و کار مدل گردشگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 930 تعداد دانلود : 961
کرونا ویروس برای اولین بار در شهر ووهان چین در سال 2019 پیدا شد. در واقع کرونا ویروس یکی از بحران های است که اخیراً نه تنها سلامتی، بلکه تمام ابعاد زندگی انسان (اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی)، را در معرض خطر قرار داده است. بخش گردشگری یکی از بخش های اقتصادی است که ضررهای فراوانی را در اثر پیدایش و شیوع این ویروس به خود دیده است و متأسفانه برنامه ریزی های که در جهت مدیریت بحران کرونا ویروس اعمال می گردد آسیب های اقتصادی وارده را دوچندان کرده است. با این که کووید 19 ناخوانده مشکلاتی برای جوامع انسانی ایجاد کرده است، اما با تلاش و سیاست گذاری مناسب می تواند از تهدید به یک فرصت تبدیل شده و زمینه شکوفایی و توسعه بلندمدت را در راستای ایجاد شرایط مناسب اقتصادی فراهم نماید. در این راستا، هدف از تحقیق حاضر ارائه مدل گردشگری ایمن برای تداوم بخشیدن کسب و کارهای بخش گردشگری در شرایط حال حاضر کرونا ویروس در شهر توریستی سرعین است. جامعه مورد مطالعه، صاحبان مشاغل های موجود در بخش توریسم در شهر سرعین بودند. برای گزینش مصاحبه شوندگان از نمونه گیری هدفمند از نوع گلوله برفی استفاده شد. معیار تعیین حجم نمونه رسیدن به اشباع نظری بود که در این تحقیق با بررسی 56 نمونه از جامعه مذکور اشباع نظری به دست آمد. جمع آوری داده ها از طریق پرسش نامه باز، یاداشت برداری، مصاحبه و به کارگیری اسناد و مدارک انجام شد. تحلیل اطلاعات با استفاده از کدگذاری باز، انتخابی و محوری صورت پذیرفت. بر این اساس، مدل پژوهش ایجاد گردید. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که می توان از طریق برنامه ریزی و سیاست گذاری دقیق و مناسب و با رعایت کامل دستورالعمل های بهداشتی و با نظارت و هماهنگی دستگاه های مربوطه و استفاده از فناوری های نوین صنعت گردشگری در شرایط بحرانی کرونا مسائل مربوط به رونق گرفتن صنعت گردشگری در شهرستان سرعین را بهبود بخشد.
۲.

سنجش نگرش کارشناسان زن نسبت به نظام یادگیری سیار در آموزش کشاورزی

نویسنده:

کلید واژه ها: نگرش آموزش سیار کارشناسان زن سازمان جهاد کشاورزی خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 409 تعداد دانلود : 118
هدف از این تحقیق بررسی نگرش کارشناسان زن سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان نسبت به نظام آموزش یادگیری سیار بود. این تحقیق از نظر ماهیت، از نوع پژوهش های پیمایشی و از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی محسوب می شود. جامعه آماری این تحقیق را کارشناسان زن سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان تشکیل دادند. نمونه گیری به صورت طبقه بندی تصادفی ساده متناسب با پاسخگویان در سطح کل استان خوزستان انجام و تعداد 74 نفر انتخاب گردیدند. ابزار اصلی تحقیق پرسشنامه بود. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 پردازش و تحلیل گردید. نتایج نشان داد، نگرش کارشناسان زن نسبت به نظام آموزش سیار با میزان 6/37 درصد نسبتاً مثبت می-باشد. بر اساس تحلیل نگرش کارشناسان زن مهم ترین اولویت ها نسبت به نظام آموزش سیار به ترتیب مربوط به استفاده از یادگیری سیار در صورت دسترسی عملی به آن، افزایش کیفیت کار، افزایش دسترسی به محتوا و مطالب مورد نیاز، مفید بودن برای پیشرفت در شغل و تمایل به کاربرد ابزار سیار در بسیاری از مسیرهای زندگی و کمترین رتبه مربوط به اتلاف وقت به واسطه ی یادگیری سیار بود. یافته ها همچنین نشان داد، برخی از عوامل مهم مربوط به مشکلات نظام آموزش کشاورزی از دیدگاه کارشناسان زن عبارتند از کاربرد روش های تدریس نامناسب و اغلب به صورت سخنرانی، عدم توجه به آموزش مشکلات منطقه ای، پایین بودن سطح تسهیلات و تجهیزات مراکز آموزشی، هزینه های بالای تحصیل و عدم بکارگیری انواع فناوری های نوین آموزشی. همچنین نتایج نشان داد، کم اهمیت ترین مشکل نظام آموزش کشاورزی از دیدگاه کارشناسان زن عبارت است از عدم سازگاری و تناسب محتوای آموزشی با نیازهای فراگیر.
۳.

بررسی میزان رضایت شهروندان از پارک های شهری در شرایط پاندمی کووید۱۹: یک نظرسنجی آنلاین

کلید واژه ها: مناظر و فضاهای سبز شهری اپیدمی فضاهای باز شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 670 تعداد دانلود : 675
مناظر و فضاهای سبز شهری از بخش های مهم و جدایی ناپذیر فضاهای شهری می باشند، این اماکن در بهبود کیفیت زندگی شهروندان و افزایش رفاه زندگی آنان نقش قابل توجهی را ایفا می نمایند، بنابراین رضایت مندی شهروندان از این اماکن به ویژه در شرایط بحرانی همچون پاندمی حائز اهمیت می باشد، بر این اساس هدف از این تحقیق بررسی میزان رضایت مندی شهروندان از پارک های شهری در شرایط پاندمیک می باشد که داده های مورد نیاز آن از طریق منابع کتابخانه ایی و پرسشنامه به دست آمده و از طریق محاسبه فراوانی و میانگین امتیازی متغیرهای آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج بررسی داده های دریافتی نشان داد که نقش پارک های شهری در کاهش استرس ناشی از پاندمی کووید۱۹ با میانگین امتیازی۳/۲قابل توجه بوده و همچنین وجود تعداد مناسب پارک های شهری جهت کاهش تراکم جمعیتی با میانگین امتیازی ۱/۵ نشان از کمبود فضاهای سبز شهری می باشد. به طور کلی میتوان نتیجه گیری کرد که پارک های شهری نقش موثری در شرایط بحرانی همچون پاندمی را بر عهده دارند و باید دسترسی به آنها حفظ و تقویت شده و همچنین امکانات مورد نیاز این پارک های به جهت مناسب سازی آنها برای شرایط پاندمی افزایش یابد، تا رضایت شهروندان از این اماکن افزایش یابد.
۴.

آموزش برای توسعه گردشگری پایدار با تأکید بر آموزش مجازی

کلید واژه ها: آموزش مجازی گردشگری توسعه پایدار اقتصاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 942 تعداد دانلود : 281
صنعت گردشگری یکی از مهمترین و پرجاذبه ترین فعالیتها در جهان امروز است که در طول زمان، به یکی از بزرگترین و سریع ترین بخش های اقتصادی در جهان تبدیل شده است و به عنوان موتور توسعه تلقی می شود. یکی از چالش های صنعت گردشگری، کاهش شکاف بین برنامه های آموزشی فعلی گردشگری و نیازهای نیروی کار است زیرا توسعه شدید صنعت گردشگری نیاز به نیروی کار ماهر و واجد شرایط دارد. از آنجا که آموزش ابزاری کلیدی برای دست یابی به پایداری است، برنامه های آموزشی اثربخش می توانند بخشی اساسی از برنامه های پایداری گردشگری را تأمین کنند. بنابراین آموزش گردشگری در آماده سازی بازیگران اصلی خط مقدم برای مقابله با دوره بهبود در بخش گردشگری بسیار حائز اهمیت است. در این مقاله مروری با استفاده از منابع الکترونیکی و منابع مکتوب ضمن اشاره به اهمیت برنامه های آموزشی در ارتقاء توسعه گردشگری بویژه آموزش مجازی پیشنهاداتی ارائه شده است. واژه های کلیدی: آموزش مجازی، گردشگری، توسعه ی پایدار، اقتصاد
۵.

مکانیابی برای ایجاد مرکز خدمات درمانی با استفاده از روش ارزیابی چند معیاری (AHP) در کلانشهر تبریز (مطالعه موردی: مناطق طالقانی منصور، باغمیشه)

کلید واژه ها: مکانیابی مرکز خدمات درمانی ارزیابی چند معیاری (AHP) کلانشهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 265 تعداد دانلود : 241
خدمات درمانی یکی از مهم ترین نیازهای اولیه جامعه انسانی است که پژوهش حاضر در جهت مکان یابی خدمات درمانی کلانشهر تبریز (مطالعه موردی : مناطق طالقانی ، منصور و باغمیشه) می پردازد. در این پژوهش ابتدا مناطق مورد نظر را شناسایی کردیم و با استفاده از نرم افزار Arc GIS نقشه مناطق را نشان دادیم و در ادامه از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده کردیم در این روش ابتدا معیارهایی را در رابطه با مکان یابی خدمات درمانی با استفاده از نظرات متخصصان شهری بدست اوردیم که این معیارها شامل : شبکه ارتباطی ، امنیت ، جمعیت ، مرکزیت ، زمین ، سازگاری است و سپس برای هر یک زیر معیارهایی را تعریف کردیم برای انجام این روش با تشکیل ماتریس وزن نهایی را با استفاده از مقایسه دو دویی برای هرکدام از معیار و زیر معیار بدست آوردیم لازم بذکر است که برای انجام محاسبات از نرم افزار EXCEL بهره جسته ایم. منطقه A (طالقانی) ، منطقه B (منصور) و منطقه C (باغمیشه) است. با استناد به داده های بدست آمده از تجزیه و تحلیل معیارها ، زیر معیارها و گزینه ها منطقه A (طالقانی) با توجه به کثرت زیاد جمعیت ساکن و شرایط منطقه با وزن نهایی 0.01134015 مناسبترین و مستعد ترین مکان برای ایجاد مرکز درمانی شناسایی شد.
۶.

شبیه سازی تغییرات رودخانه بالیخلی چای با استفاده از مدل سزار (CAESAR)

کلید واژه ها: استان اردبیل مورفولوژی دشت رودخانه بالیخلی چای شبیه سازی مدل CAESAR

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 362 تعداد دانلود : 55
تغییرات بستر رودخانه، فرسایش و رسوب گذاری فرایندهای طبیعی رودخانه هستند که هر کدام به نوبه خود باعث تخریب زمین های اراضی و خسارات بسیار زیادی به تاسیسات انسانی می گردند. هدف از تحقیق فوق، شبیه سازی تغییرات رودخانه بالیخلی چای با استفاده از مدل سزار (CAESAR) و مدل هیدرولیکی HEC-RAS در استان اردبیل می باشد. هم چنین جهت برآورد احتمال وقوع سیلاب از نرم افزار Hyfran استفاده گردید.نتایج مدل هیدرولوژیکی HEC-RAS نشان داد که بیش ترین پهنه سیلابی در دوره های بازگشت 2000 و 10000 سال به ترتیب با مقادیر 2/237 و 2/242 هکتار و احتمال وقوع 95/99 و 99/99 درصد است و هم چنین عرض پهنای به ترتیب 1170 و 1288 متر می باشد که برای جوامع انسانی و تاسیسات بشری مخاطره آمیز خواهد بود.. نتایج حاصله از مدل اتومای سلولی نیز نشان داد که تغییرات مورفولوژیکی بستر رودخانه در مقاطع عرض شماره 1 در بازه اول برابر 5/0 متر بوده است. هم چنین تغییرات بستر رودخانه در بازه دوم مقاطع 28 به ترتیب برابر 1 متر و 30 سانتی متر را نشان داد که در این مقاطع حداقل و حداکثر میزان تغییرات قابل مشاهده است. تغییرات بستر رودخانه در بازه سوم در حدود 5/1 متر و میزان تغییرات در بازه جهارم حدود 5/1 متر بوده است. بنابراین نتیجه گیری می گردد با توجه به نتایج حاصله بیش ترین میزان تغییرات بستر رودخانه بالیخلی چای در بازه سوم و چهارم در نزدیک مناطق مسکونی استان اردبیل رخ داده است زیرا دخالت های انسانی منجر به رشد سریع فرسایش و تغییر بستر رودخانه گردیده است. درنهایت پیشنهاد می گردد در مطالعات آتی به بررسی میزان تاثیرگذاری جوامع بشری در ایجاد و افزایش میزان تغییرات بستر رودخانه و افزایش فرسایش و رسوب گذاری پرداخته شود و اقدامات پیش گیرانه هم چون کاهش دخالت های انسانی در بستر رودخانه، عدم تجاوز به حریم رودخانه، جلوگیری از تغییر کاربری های اراضی انجام گردد و این امر منجر به حرکت عادی رودخانه در بستر خود خواهد گردید.
۷.

واکاوی پروسه آماده سازی زمین (مطالعه موردی: شهر باسمنج شهرستان تبریز)

نویسنده:

کلید واژه ها: آماده سازی زمین برنامه ریزی شهری SWOT باسمنج تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 563 تعداد دانلود : 901
بررسی وارزیابی طرح های آماده سازی زمین از جمله سیاست های برنامه ریزی شهری در حوزه خدمات رسانی به ساکنان در این اراضی می باشد. هدف پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر، واکاوی پروسه آماده سازی زمین در محدوده ای به وسعت 10 هکتار در شهر باسمنج واقع در کلانشهر تبریز می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک SWOT بهره گیری شده است. داده های پژوهش با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای و بررسی میدانی گردآوری شده است. شاخص های تعیین شده در این پژوهش، "توزیع کاربری ها"، "شبکه معابر"، "تقسیمات کالبدی" و "مراکز محلات" می باشند که دربرگیرنده 19 زیرشاخص هستند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که دومین طرح پیشنهادی با مجموع امتیاز "76" به عنوان طرح بهینه انتخاب گردید که در میان شاخص های منتخب در این طرح، بیشترین امتیاز مربوط به شاخص "شبکه معابر" (26 امتیاز) و پس از آن به ترتیب شاخص های "توزیع کاربری ها" و "تقسیمات کالبدی" مشترکاً در رتبه دوم (18 امتیاز) و در نهایت شاخص "مراکز محلات" (14 امتیاز) در رتبه آخر قرار داشتند. به عبارت دیگر، در طرح منتخب، نحوه ارتباط دسترسی ها، رعایت سلسله مراتب، توجه به نقش و عملکرد شبکه معابر (6 گانه)، امنیت و آسایش شهروندان، طراحی پیاده راه ها در محدوده، داشتن حداقل تقاطع ها و طراحی براساس اقلیم و توپوگرافی از اهمیت بیشتری برخوردار بودند.
۸.

ارزیابی بنیان های نظری و شناخت چالش های موجود اوقات فراغت در طرح های روستایی

نویسنده:

کلید واژه ها: اوقات فراغت مناطق روستایی طرح هادی کاربری اراضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 605 تعداد دانلود : 658
یکی از راهبردهای توسعه روستایی، لزوم توجه به تمامی مقولات توسعه ای می باشد، مباحث فرهنگی در نواحی روستایی به نسبت مباحث اقتصادی و اجتماعی کمتر مورد توجه سیاستگذاران و برنامه ریزان حوزه روستایی قرار گرفته است این در حالی است که نواحی روستایی پیوند ناگسستنی با جوامع روستایی دارد، از سوی دیگر ایجاد رفاه نسبی در همه حوزه همواره مورد توجه برنامه ریزان بوده است و امروزه تامین اوقات فراغت برای جوامع روستایی به عنوان یک مسئله انکار ناپذیر به حساب می آید، بر همین اساس و با توجه به ضرورت توجهبه مقوله اوقات فراغت، این مطالعه به دنبال تبیین بنیان های نظری اوقات فراغت و جایگاه این بخش در طرح های توسعه ای می باشد، روش مورد مطالعه مبتنی بر ارزیابی دیدگاهها و نظریات مطرح شده در حوزه اوقات فراغت، تحلیل مطالعات انجام شده و ارزیابی جایگاه اوقات فراغت در طرح های کالبدی این مناطق میباشد. با توجه به دیدگاه ها و نظریاتی که در رابطه با اوقات فراغت بررسی کردیم می توان گفت اوقات فراغت یک مفهوم فرهنگی- اجتماعی است که باعث تعادل و توازن در نظام اجتماعی می شود. براساس دیدگاه جغرافیای اوقات فراغت گذران اوقات فراغت تابعی از دو متغییر زمان و مکان می باشد.از سوی دیگر ارزیابی طرح های توسعه نشاندهنده توجه ناکافی به پیوست های فرهنگی و تامین زیرساخت های مناسب برای گذراندن اوقات فراغت در ساختار کالبدی روستا می باشد.
۹.

تبین رابطه سرمایه اجتماعی بر رفاه اجتماعی، مطالعه موردی: روستاهای بخش مهردشت شهرستان نجف آباد

کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی رفاه اجتماعی توسعه پایدار بخش مهر دشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 343 تعداد دانلود : 736
هدف این مقاله تحلیل اثرات سرمایه اجتماعی بر بهبود شاخص های رفاه اجتماعی مناطق روستایی بخش مهردشت شهرستان نجف آباد است. این تحقیق از نوع کاربردی و به روش توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از یافته های کتابخانه ای و پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق کلیه ساکنان 26 روستای بخش جلگه بود که بر اساس آمار سال 1395 کل کشور برابر با 9066 نفر و 2863 خانوار بود که از این میان تعداد 370 نفر با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه آماری انتخاب شد. ابزار مورد سنجش پرسشنامه محقق ساخته بود که روای صوری پرسشنامه توسط پنل کارشناسان تائید شد. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد 30 پرسشنامه صورت گرفت و با داده-های کسب شده و استفاده از فرمول آلفای کرونباخ در نرم افزار Spss، پایایی برای مؤلفه های سرمایه اجتماعی 801/0 و رفاه اجتماعی 802/0 محاسبه شد. نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان از رابطه قوی بین مؤلفه سرمایه اجتماعی و رفاه اجتماعی در حد 854/0 بود. در آزمون رگرسیون چندگانه نیز تمامی شاخص های سرمایه اجتماعی بر بهبود مؤلفه رفاه اجتماعی تأثیرگذار بود. دراین بین شاخص ارتباطات اجتماعی با 751/0 درصد بیشترین نقش را در تبین شاخص های رفاه اجتماعی مناطق روستایی بخش مهردشت داشت. می توان این چنین نتیجه گرفت که با افزایش و تقویت سرمایه اجتماعی سطح رفاه اجتماعی مناطق روستایی نیز افزایش پیدا خواهد کرد. همه فرضیه های پژوهش تائید شد و در پایان با توجه به نتایج پیشنهاد هایی ارائه گردید.
۱۰.

بررسی توانمندی های ژئوتوریستی استان اردبیل با استفاده از مدل کوبالیکوا و مدل فیولت (مطالعه موردی: نیر، نمین، سرعین)

کلید واژه ها: پتانسیل گردشگری استان اردبیل مدل کوبالیکوا مدل پارک ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 142 تعداد دانلود : 280
ژئوتوریسم، دانش محوری است که از تلفیق میان رشته ای صنعت گردشگری با حفظ و تفسیر جاذبه های طبیعت بی جان همراه با مسایل فرهنگی مرتبط با آن ها در قالب ژئوسایت به عموم مردم به وجود می آید. هدف از این پژوهش بررسی توانمندی های ژئوتوریستی استان اردبیل با استفاده از مدل کوبالیکوا و مدل فیولت می باشد. برای این منظور سه منطقه ژئوتوریستی شامل: نیر، نمین، سرعین انتخاب شدند. در پژوهش حاضر از مدل کوبالیکوا که بیش تر بر معیارهای علمی، آموزشی، اقتصادی، حفاظتی و فرهنگی تاکید دارد و هم چنین از مدل فیولت که مناطق ژئوتوریستی را بر اساس چهار معیار منشا شکل گیری، پراکندگی جغرافیایی، گردشگری و وضعیت دسترسی مورد بررسی قرار می دهد استفاده شد. نتایج حاصله نشان داد بر اساس مدل کوبالیکوا منطقه ژئوتوریستی سرعین با مقدار (9) بیش ترین امتیاز را نسبت به سایر مناطق ژئوتوریستی کسب کرده است و هم چنین نتایج حاصله از مدل فیولت نشان داد که در بین مناطق ژئوتوریستی شهرستان سرعین با امتیاز (10) از مجموع گویه های موثر نسبت به سایر مناطق از قابیلیت های متنوعی برخوردار است . منطقه نمین در نتایج مدل های کوبالیکوا و فیولت کم ترین امتیاز را در اولویت بندی مناطق ژئوتوریستی به خود اختصاص داد. نتایج حاصله از ترکیب مدل فیولت نشان داد که منطقه ژئوتوریستی سرعین از شرایط مطلوبی جهت توسعه و جذب گردشگر در استان اردبیل را دارا می باشد. بنابراین نتیجه گیری می شود با شناسایی و ایجاد امکانات در مناطق ژئوتوریستی استان اردبیل منجر به جذب گردشگر و توسعه زیرساخت های رفاهی خواهد شد.
۱۱.

شناسایی پتانسیل های ژئوتوریستی شهرستان سرعین با استفاده از مدل پارک ملی و مدل هادزیک

کلید واژه ها: پتانسیل شهرستان سرعین ژئوتوریسم مدل فیولت مدل هادزیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 659 تعداد دانلود : 317
ژئوتوریسم یکی از بخش های رو به رشد صنعت گردشگری محسوب می شود که در ارتباط با فرم ها و فرایندهای ژئومورفولوژیکی می باشد. ژئوتوریسم نوعی گردشگری نواحی طبیعی است که توجه ویژه ای بر زمین شناسی و چشم اندازها دارد. هدف از انجام این پژوهش شناسایی پتانسیل های ژئوتوریستی شهرستان سرعین با استفاده از مدل پارک ملی و مدل هادزیک می باشد. در مدل هادزیک ارزش و اهمیت هر مکان ژئوتوریستی در این روش به وسیله شاخص های ارزش علمی و ارزش های مازاد آن مکان ژئوتوریستی برآورد می شود. مدل فیولت بر اساس نرخ مدیریتی و گردشگری و دامنه ارزشی آن ها مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج مدل هادزیک نشان داد بر اساس نتایج ارزش علمی، مازاد و آسیب پذیری از نظر کارشناسان و گردشگران منطقه ژئوتوریستی دربند ورگه سران، کنزق و ویلادرق به ترتیب مقادیر (17/37)، (46/26) و (47/53) به خود اختصاص دادند. بر این اساس منطقه ژئوتوریستی ویلادرق نسبت به دو منطقه دیگر توانمندی بالا و نسبتا خوبی دارد. نتایج مدل فیولت نیز نشان داد بر اساس زیرشاخص های مورد مطالعه مناطق ژئوتوریستی ویلادرق بیش ترین امتیاز و منطقه دربند ورگه سران در رتبه دوم و منطقه کنزق در رتبه سوم از نظر توانمندی ژئوتوریستی قرارگرفتند. بنابراین نتیجه گیری می شود منطقه ژئوتوریستی ویلادرق از نظر توانمندی ژئوتوریستی نسبت به مناطق مورد مطالعه قدرت جذب بیش تری در جهت توسعه ژئوتوریسم را به خود اختصاص داده است. هم چنین پیشنهاد می شود در پژوهش های آتی برای شناساندن مناطق بکر ژئوتوریستی مطالعات متعددی بر اساس منابع ژئوتوریستی بکر انجام گیرد.
۱۲.

بررسی و ارزیابی تاثیرگذاری مخاطرات بر توسعه توریسم (مطالعه موردی: شهرستان مشکین شهر)

کلید واژه ها: ارزیابی تاثیرگذاری مخاطرات توسعه توریسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 845 تعداد دانلود : 473
گسترش و توسعه صنعت توریسم به عنوان بخشی از ابعاد توسعه اجتماعی و فرهنگی هر کشور در کنار توجه به درآمدزایی، اشتغال زایی و مقوله اقتصاد و فرهنگ از اهمیت شایان توجهی برخوردار است. به عبارتی شناسایی و مدیریت ریسک یکی از رویکردهای است که برای ارتقا بخشیدن سیستم ها مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از این پژوهش بررسی و ارزیابی تاثیرگذاری مخاطرات بر توسعه توریسم شهرستان مشکین شهر است. تحقیق حاضر به صورت توصیفی و تحلیل و به کمک دو جامعه آماری مرتبط با گردشگری یعنی توریست های داخلی وارد شده به شهرستان مشکین شهر و مسئولین فعال در صنعت گردشگری منطقه به بررسی مخاطرات تاثیرگذار در توسعه توریسم پرداخته است. نتایج تحقیق نشان داد که احتمال وقوع خطر بهداشتی و محیطی از نظر گردشگران با مقدار 75/3 بیش ترین امتیاز را جهت تهدید توسعه توریسم به خود اختصاص داده است. هم چنین احتمال وقوع خطر ساختاری و عملکردی از نظر مسئولین با امتیاز 26/3 دارای بیش ترین تاثیرگذاری بر توسعه توریسم منطقه مورد مطالعه دارد. در نهایت بر اساس نتایج حاصله مجموع امتیازات پاسخگویان بر تاثیرگذاری مخاطرات ذکرشده نشان داد که با مقدار 89/2 از حد متوسط مخاطره پایین بوده و تاثیرات چندانی بر توسعه توریسم شهرستان مشکین شهر ندارد. بنابراین نتیجه گیری می شود با توسعه در بخش های احتمالی خطر می توان احتمالات خطر در جهت توسعه توریسم را به حداقل رساند تا منجر به توسعه صنعت گردشگری در شهرستان مشکین شهر شود. بنابراین پیشنهاد می شود با توسعه رفاهی، اقتصادی، بهداشتی، زیرساختی و حقوقی در سال های آتی منجر به پیشرفت روزافزون صنعت توریسم در سطح شهرستان مشکین شهر شود.
۱۳.

نقش و ضرورت کارآفرینی در توسعه روستایی و کشاورزی

کلید واژه ها: کارآفرینی آموزش کارآفرینی توسعه کشاورزی توسعه روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 28 تعداد دانلود : 485
امروزه کارآفرینی از جمله موثرترین راه های تقویت خلاقیت و نوآوری در میان افراد است. پژوهش ها نشان می دهند کارآفرینی ارتباط مستقیمی با پیشرفت و توسعه یک کشور دارد. در این راستا یکی از نیازهای جدی جامعه روستایی ایران که با مشکلات عدیده ای از جمله فقر، بیکاری، مهاجرت، ناامنی غذایی و... مواجه است، توسعه و آموزش کارآفرینی است و با توجه به ارتباط آموزش های کارآفرینی و توسعه روستایی لازم است این امر به طور جدی در برنامه های آموزشی کشور در جامعه به طور عام و در روستاها به طور خاص ظاهر شود. این مقاله به روش مروری و با استفاده از منابع کتابخانه ای و جستجو در سایت های اینترنتی، با هدف بررسی نقش کارآفرینی در برنامه های توسعه روستایی گردآوری شده و تلاش دارد با ارائه اهمیت کار آفرینی در کشاورزی، راهکارهای موثر در ترویج این فرایند را به منظور دستیابی به اهداف توسعه کشاورزی و روستایی مطرح نماید.
۱۴.

شبیه سازی بیلان هیدرولوژیک حوزه آبخیز سملقان با استفاده از مدل SWAT و الگوریتم 2SUFI

کلید واژه ها: الگوریتم SUFI2 حوزه آبخیز سملقان مدلسازی هیدرولوژیک SWAT

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 978 تعداد دانلود : 901
دلایل متعددی برای پاسخ به این سؤال که چرا باید فرآیندهای هیدرولوژیکی را مدل سازی نمود وجود دارد. پاسخ اصلی این سؤال، محدودیت روش های اندازه گیری در هیدرولوژی می باشد. در این تحقیق از مدل SWAT که مدلی مفهومی و نیمه توزیعی در مقیاس حوزه آبخیز می باشد برای شبیه سازی هیدرولوژیک حوزه آبخیز سملقان استفاده شد. بعد از تهیه و آماده سازی داده ها طبق فرمت مورد نظر، مدل اجرا شد. پس از تحلیل حساسیت و تعیین پارامترهای مهم، واسنجی و اعتبارسنجی مدل صورت پذیرفت. به منظور کاهش عدم قطعیت، اجزای مختلف بیلان آب در واسنجی در نظر گرفته شد و از داده های مشاهداتی چندین ایستگاه اندازه گیری به طور هم زمان استفاده شد. در ادامه به منظور واسنجی و اعتبارسنجی مدل از الگوریتم SUFI 2 استفاده شد. فرآیند واسنجی برای بازه زمانی 2007 تا 2013و فرآیند اعتبارسنجی در بازه زمانی 2014 تا 2017 انجام شد. برای ارزیابی نتایج شبیه-سازی از شاخص های R2 (ضریب تبیین )، bR2 (ضریب همبستگی وزنی)، NS (نش- ساتکلیف) استفاده گردید. در مرحله واسنجی ضرایب R2،bR2 و NS به ترتیب برابر 74/0، 71/0و 68/0 و در مرحله اعتبارسنجی برابر 69/0، 62/0 و 59/0 حاصل گردید. شاخص ها و نمودارهای بدست آمده در مرحله واسنجی و اعتبار سنجی مدل برای شبیه سازی دبی رواناب ماهانه، نشان می دهد که مدل در مرحله واسنجی موفق تر عمل کرده است. همچنین مدل توانسته است زمان وقوع دبی اوج را به خوبی تعیین نماید. این تحقیق اطلاعات مفیدی را در مورد بیلان آبی حوضه رودخانه سملقان فراهم نموده و به برنامه ریزی دقیق تر منابع آب در این حوضه کمک می کند.
۱۵.

ارزیابی و تحلیل میزان تاثیر کاربری اراضی بر فرسایش خاک با استفاده از مدل تجربی RUSLE (مطالعه موردی: حوضه آبخیز بالیخلوچای، استان اردبیل)

کلید واژه ها: کاربری اراضی فرسایش ماشین بردار پشتیبان بالیخلوچای مدل تجربی راسل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 93 تعداد دانلود : 224
نوع و شدت فرسایش خاک در یک منطقه، تابع شرایط اقلیمی، پستی و بلندی زمین، خاک و کاربری اراضی است که در این میان اهمیت کاربری اراضی به دلیل نقش مؤثر انسان بر آن نسبت به دیگر عوامل زیادتر است. هدف از این پژوهش ارزیابی و تحلیل میزان فرسایش خاک در حوضه آبخیز بالیخلوچای با استفاده از مدل تجربی RUSLE در استان اردبیل است. به منظور اجرای این تحقیق ابتدا تصویر ماهواره ای منطقه مورد مطالعه مربوط به سال 1400 و ماه خرداد از مرکز تحقیقات زمین شناسی آمریکا دریافت و پس از تصحیحات اتمسفری و رادیومتریک با استفاده از روش طبقه بندی نظارت شده به شیوه ماشین بردار پشتیبان اقدام به تهیه نقشه کاربری اراضی شد. سپس به منظور برآورد میزان فرسایش از مدل RUSLE استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل و تولید نقشه ها در اجرای این تحقیق نیز از نرم افزارهای SPSS 21، Excel، ArcGIS 5.4، Archydro و ENVI 5.3 استفاده شد. لایه پارامترهای مدل RUSLE شامل لایه فرسایندگی باران، لایه خاک، لایه توپوگرافی، لایه پوشش گیاهی و عامل حفاظتی خاک هم چنین آمارهای مختلف مربوط به ایستگاه های باران سنجی، هیدرومتری، نقشه های توپوگرافی 1:50000، زمین شناسی 1:100000 هم چنینDEM (20 متر منطقه) و نیز بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS و سنجش از دور استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که مقدار متوسط فرسایش سالانه خاک برای کل حوضه در دامنه بین 65/6- تا 75/14 تن در هکتار در سال متغیر است. هم چنین بررسی روابط رگرسیونی بین فاکتورهای مدل RUSLE و مقدار فرسایش سالانه خاک نشان داد که فاکتور توپوگرافی (LS) با بالاترین مقدار ضریب تعیین R^2=0/95 بیش ترین اهمیت را در برآورد فرسایش سالانه خاک به وسیله مدل RUSLE دارد.
۱۶.

ارزیابی و سنجش عوامل امنیت زنان در پارک های شهری با تاکید بر امنیت محیطی (مورد مطالعه پارک علامه اهواز)

نویسنده:

کلید واژه ها: امنیت امنیت محیطی زنان پارک علامه اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 142 تعداد دانلود : 740
رشد شهرها و افزایش جمعیت، سبب تغییر ساختار و عدم تعادل میان کالبد شهر و طبیعت شد و افزایش نیازافراد به مکان های عمومی را جهت گذران اوقات و کسب آسایش دربرداشت. پارکها به منظور برقراری تعادل در پیکره شهری و طبیعت به وجود آمدند. اما با گذر زمان و پر رونق شدن مکان ها؛ پارکها به مکان جرم و جنایت نیز تبدیل و عدم امنیت لازم، استفاده برای همه اقشار را با مشکلاتی روبرو ساخت. هدف این مقاله، ارزیابی و سنجش عوامل امنیت زنان در پارک های شهری با تاکید بر امنیت محیطی(مورد مطالعه پارک علامه اهواز) می باشد؛ بنا به ماهیت موضوع و اهدافی که برای آن پیش بینی شده، از نوع توصیفی-تحلیلی ؛ جامعه آماری مورد مطالعه زنان حاضر در پارک علامه که تعداد 50 نفر انتخاب شده اند مورد نمونه تصادفی قرار گرفتند. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون همبستگی فریدمن تست، کوروسکال والیس اچ تست انجام شد. یافته ها حاکی از آن است که رتبه بندی متغیرهای شاخص اجتماعی و امنیتی براساس آزمون فریدمن نشان می دهد که حضور افراد در ساعات مختلف شبانه روز با میانگین 13/6، در رتبه اول، برقراری ارتباط با پارک با میانگین 32/5، در رتبه دوم، نفوذپذیری وسایل نقلیه موتوری، امنیت در رفت و آمد با میانگین 79/4 در رتبه سوم، قرار دارند. نتیجه گیری اینکه: نظارت اجتماعی، راحتی و آسایش و اجتماع پذیری و... ، به طور مستقیم بر مطلوبیت فضاهای عمومی از منظر بانوان اثرگذار است، که با بهره گیری از این موضوع و تغییر و اصلاح هر یک از این متغییرهای مستقل در فضای شهری، می تواند محیط هایی جاذب برای حضور همه گروه های استفاده کننده و به ویژه بانوان فراهم آورد.
۱۷.

راهبردهای زنجیره تامین کشاورزی و غذا در دوران کرونا و پساکرونا: تحلیل SWOT

کلید واژه ها: زنجیره تامین پساکرونا محصولات کشاورزی امنیت غذایی تقاضای غذا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 344 تعداد دانلود : 505
صنعت کشاورزی-غذا به عنوان محرک اساسی برای رشد اقتصادی و کاهش فقر در بسیاری کشورها از ارزش قابل توجهی برخوردار است. در کارکرد مطلوب زنجیره تامین محصولات کشاورزی و غذایی، مولفه های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی متعددی دخیل هستند. به عنوان یکی از این عوامل، همه گیری کرونا سیستم های کشاورزی-غذایی را به سمت چالش های متعددی سوق داده است که در صورت تداوم یا اتمام دوره بیماری باید به آنها رسیدگی شود. در این منظر، دستیابی به راهبردهای زنجیره تامین کشاورزی-غذایی دوران پساکرونا از اهمیت ویژه برای برخوردار است. بنابراین، هدف این مطالعه تجزیه و تحلیل تأثیر همه گیری کرونا بر زنجیره تامین محصولات کشاورزی-غذایی و ارائه راهبردهایی بر اساس تجزیه و تحلیل SWOT به منظور به حداقل رساندن پیامدهای این بیماری در دوران پساکرونا است. در این مطالعه اطلاعات مورد نیاز به روش مروری با بررسی جامع ادبیات شامل اسناد راهبردی، مجلات علمی و داده های سازمان غذا و کشاورزی بدست آمد. بر اساس نتایج همه گیری کرونا تأثیر مستقیم و غیر مستقیم قابل توجهی بر عرضه و تقاضای محصولات کشاورزی و همچنین ناامنی غذایی داشته است که این مطالعه راهبردهایی برای مواجهه با این چالش ها ارائه نموده است.
۱۸.

ارزیابی و تحلیل میزان تغییرات بستر رودخانه خیاوچای در مقاطع مختلف با استفاده از مدل اتومای سلولی

کلید واژه ها: ارزیابی تغییرات بستر رودخانه خیاوچای مدل اتومای سلولی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 933 تعداد دانلود : 715
تغییرات بستر رودخانه، فرسایش و رسوب گذاری فرایندهای طبیعی رودخانه هستند که هر کدام به نوبه خود باعث تخریب زمین های اراضی و خسارات بسیار زیادی به تاسیسات انسانی می گردند. رودخانه به عنوان سیستمی در حال توسعه، مکان و ویژگی های مورفولوژیکی خود را همواره برحسب بازه زمان، فاکتورهای ژئومورفیک، زمینشناسی، جریانات آبی و بعضا در اثر مداخلات انسانی تغییر می دهد. هدف از این تحقیق، ارزیابی و تحلیل میزان تغییرات بستر رودخانه خیاوچای در مقاطع مختلف با استفاده مدل اتومای سلولی در استان اردبیل می باشد. بدین منظور جهت شبیه سازی تغییرات از مدل اتومای سلولی استفاده شد. مدل CAESAR یک مدل تکامل یافته سلولی رودخانه است. در این مدل برای مدل سازی، داده های ورودی مانند توپوگرافی، دبی روزانه سال (1394) و اندازه رسوبات بستر رودخانه تهیه و در مرحله بعد تغییرات مجرا شبیه سازی شد. نتایج حاصله از مدل اتومای سلولی نیز نشان داد که تغییرات مورفولوژیکی بستر رودخانه در مقاطع عرض شماره 22 در بازه اول برابر 1 متر بوده است. هم چنین تغییرات بستر رودخانه در بازه دوم و سوم مقاطع 44 و 60 به ترتیب برابر 1 متر و 2 متر را نشان داد که در این مقاطع حداقل و حداکثر میزان تغییرات قابل مشاهده است. بنابراین نتیجه گیری می شود بر اساس نتایج حاصله بیش ترین میزان تغییرات بستر رودخانه خیاوچای در بازه سوم و نزدیک مناطق مسکونی رخ داده است. در این جهت پیشنهاد می شود برای جلوگیری از افزایش تغییرات بستر رودخانه مداخلات انسانی در بازه سوم به حداقل خود برسد.
۱۹.

تدوین چارچوب مفهومی و مولفه های موثر بر رضایت و وفاداری پرتال های الکترونیکی حوزه گردشگری

کلید واژه ها: وفاداری رضایت پرتال الکترونیکی گردشگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 729 تعداد دانلود : 349
امروزه بسیاری از فرایندهای کسب وکار با فضای الکترونیک عجین شده است و در حال حاضر بسیاری از خدمات در فضای مجازی ارائه می شوند. رشد شتابان اینترنت به طور چشمگیری محیط عملیاتی صنعت گردشگری را نیز تغییر داده است. مراکز خدماتی به عنوان یکی از مهم ترین عناصر صنعت گردشگری، خدمات الکترونیک متنوعی را از طریق پورتال های خود در اختیار گردشگران قرار می دهند. در سال های ابتدای توسعه ی اینترنت و کسب و کارهای الکترونیک، سازمان ها و شرکت ها درصدد توسعه ی هر چه بیشتر پورتال، افزایش صفحات وب و جذب هرچه بیشتر بازدید کنندگان به پورتال خود بودند، ولی در سال های اخیر، بهبود کیفیت خدمات پورتال اولویت بالاتری پیدا کرده است. با توجه به اهمیت جلب رضایت ذینفعان در حوزه گردشگری و لزوم ایجاد رقابت بین مراکز گردشگری، این پژوهش بر مبنای مطالعات انجام شده و تطبیق دیدگاههای نظری، اقدام به تدوین چارچوب مفهومی و شناسایی مولفه های رضایت و وفاداری پرتال های الکترونیکی نموده است و از روش تحلیل محتوی استفاده نموده است. براساس ادبیات در دسترس برای سنجش کیفیت خدمات پورتال ها، مدل های مختلفی مورد استفاده قرار گرفته است. یکی از جامع ترین و پیشرفته ترین مدل ها، مدل ای کوال است. این مدل حاصل 4 نسخه ویرایش مدل های وب کوال است. نتایج پژوهش هایی که با استفاده از این مدل صورت گرفته است مؤید قابلیت بالای آن در سنجش کیفیت خدمات الکترونیک است. این مدل دارای سه بعد "قابلیت استفاده"، کیفیت اطلاعات" و "تعامل خدمات" است.
۲۰.

تبیین الگوی بومی توسعه در شهرستان ممسنی

کلید واژه ها: الگوی بومی توسعه شهرستان ممسنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 948 تعداد دانلود : 257
ایران به عنوان یک جامعه شرقی و آسیایی علاوه بر ساخت متمرکز قدرت با جغرافیای متنوع قومی و ایلی در درون خود مواجه و نیازمند الگوی توسعه مختص به خود است. شهرستان ممسنی در شمال غربی استان فارس ضمن برخورداری از ساخت ایلی و سنتی از مسیر توسعه در ابعاد مختلف بازمانده است. بنیان پژوهش بر این سوال استوار است که الگوی بومی توسعه در شهرستان ممسنی چگونه قابل تبیین است؟ روش تحقیق، ماهیتی توصیفی تحلیلی دارد و روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای است. برآیند مطالعه صورت گرفته و نتایج تحقیق نشان داد، توسعه بومی شهرستان ممسنی دربرگیرنده طیفی از دگردیسی های ذهنی (در ساختار فرهنگی و اجتماعی)، تحول عینی (در ساختار جغرافیای اقتصادی) و تسریع فضای ارتباطات مجازی (در ساختار فرهنگ سیاسی) با عنایت به ملاحظات محیط زیست (پایداری آینده بشریت) و بهزیستی (رفاه انسانی) بوده و متأثر از مقیاس های محلی، ملی، جهانی (بین-المللی) و جامعه بشری است. لذا، الگوی بومی توسعه شهرستان ممسنی برآمده از مکاتب توسعه (نوسازی، وابستگی، جهانی شدن و نهادگرایی) است که هر یک از آنها نقش سترگی در آسیب شناسی و تدوین مسیر توسعه این شهرستان ایفاء می کنند.
۲۱.

چند فصلی سنتینل 1 و 2 به منظور تهیه نقشه کاربری اراضی در فضای ابری گوگل ارث انجین (مطالعه موردی: استان گیلان)

کلید واژه ها: کاربری اراضی گوگل ارث انجین سنتینل 1 سنتینل 2 ترکیب داده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 720 تعداد دانلود : 748
نقشه های به روز و دقیق کاربری اراضی نقش مهمی در مدیریت و برنامه ریزی کشورهای درحال توسعه ایفا می کند. هدف از این پژوهش علاوه بر تهیه ی نقشه دقیق پوشش اراضی استان گیلان، مقایسه و ارزیابی نقشه های تولیدشده با استفاده از داده های چندفصلی راداری و اپتیکی و همچنین ترکیب این داده ها با یکدیگر به منظور بهبود دقت نقشه طبقه بندی شده می باشد. در این راستا داده های با توان تفکیک مکانی 10 متر سنتینل 2 و قطبش VH راداری سنتینل 1 در باند C به منظور تهیه نقشه پوشش اراضی در محیط پردازشی گوگل ارث انجین مورد پردازش و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که نتایج استفاده از داده ی راداری سنتینل 1 به تنهایی یا استفاده از تصاویر سنتنیل 2 به تنهایی، به ترتیب دارای ضریب کاپای 0.72 و 0.84 درصد و دقت کلی به ترتیب 78.51 و 87.41 درصد است. این در حالی است که استفاده هم زمان از داده ی سنتنیل 1 و سنتنیل 2 با رویکرد ترکیب داده ها در محیط گوگل ارث انجین، نتایجی بسیار مطلوب تری را حاصل و باعث بهبود دقت طبقه بندی می شود. به طوری که نقشه ی تهیه شده با استفاده از ترکیب چندفصلی هم زمان تصاویر سنتنیل 1 و 2 دارای ضریب کاپا و دقت کلی به ترتیب 0.97 و 97.77 درصد برآورد گردید. در این پژوهش پیکسل های کاربری بایر در تصاویر سنتینل 1 به دلیل شباهت میزان بازپراکنش و در تصاویر سنتینل 2 به علت شباهت طیفی، سبب عملکرد نامناسب الگوریتم طبقه بندی ماشین بردار پشتیبان در تفکیک کلاس بایر و شهر از هم گردید. به طورکلی نتایج این پژوهش بیانگر آن است که ترکیب هم زمان داده های سنتینل 1 و 2 برای بهبود دقت الگوریتم های طبقه بندی جهت نقشه برداری می تواند بسیار مناسب عمل کند و کلاس های اراضی را با توانایی بالا از هم جدا سازد.
۲۲.

ارزیابی و سنجش میزان تحقق پذیری روستای خلاق در بخش مرکزی شهرستان اردبیل

کلید واژه ها: توسعه پایدار روستای خلاق شاخص های روستای خلاق شهرستان اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 279 تعداد دانلود : 115
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و سنجش میزان تحقق پذیری روستای خلاق در بخش مرکزی شهرستان اردبیل انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش ۲۵ روستای دهستان از پنج دهستان بخش مرکزی شهرستان اردبیل با ۱۴۲۳۴ خانوار است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران ۳۷۵ نفر برآورد گردید پراکندگی تعداد نمونه ها در روستاها به صورت طبقه ای و بر اساس نسبت جمعیت آنها می باشد. جهت بررسی موضوع در چهار بعد کالبدی، فرهنگی-اجتماعی، اقتصادی و محیطی از ۵۹ گویه بر اساس مطالعات سایر پژوهشگران به صورت تلفیقی استفاده گردید. روایی صوری پرسشنامه توسط پانل متخصصان و صاحب نظران این حیطه مورد تأیید قرار گرفت و ضریب پایایی برای کل پرسشنامه ۰.۸۶ بدست آمد. نتایج یافته ها بیانگر این است که شاخص های روستای خلاق در چهار بعد موردمطالعه در وضعیت مطلوبی قرار ندارد، همچنین نتایج تکنیک کوپراس از سطح بندی ۲۵ روستا نشان داد ۱۳ روستا در سطح متوسط و ۱۲ روستا در سطح ضعیف قرار دارد، در این بین روستای جمایران در بالاترین سطح و روستای حکیم قشلاقی در پائین ترین سطح خلاق بودن قرار داشتند.
۲۳.

بررسی نقش فضاهای باز شهری منطقه 20 شهرداری تهران در کاهش آسیب های ناشی از زلزله

کلید واژه ها: زمین لرزه فضاهای باز مشارکت شهروندان شهر تهران منطقه 20 تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 456 تعداد دانلود : 603
مخاطرات طبیعی با انواع گوناگون و گستره ی نفوذشان به عنوان پدیده های تکرار پذیر و مخرب، همواره در طول دوران حیات کره ی زمین وجود داشته اند و پس از پیدایش بشر نیز همیشه خطری جدی برای انسان بوده اند. بنابر این برنامه ریزی پیش از وقوع بحران از جمله مهمترین مسائلی است که امروزه پیش روی مدیران شهری قرار دارد. یکی از شهرهای ایران که بیش از سایر شهرها با این مشکل روبرو است، شهر تهران باشد. منطقه 20 تهران در جنوب این شهر واقع شده و از جمله مناطقی است که بر روی گسل خطرناک ری قرار دارد. به نظر میرسد تلاش های صورت گرفته در یک دهه گذشته به لحاظ ایجاد برخی زیرساخت ها، بر اساس بافت فشرده جمعیتی و بافت فرسوده موجود، کافی نبوده است. در همین راستا پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی و از نوع پژوهش های کاربردی و کمی و کیفی به دنبال بررسی نقش فضاهای باز شهری در کاهش آسیب ناشی از وقوع زلزله با تاکید بر مشارکت شهروندان منطقه 20 تهران می باشد . جامعه آماری کلیه شهروندان منطقه 20 شامل 453740 نفر می باشد . به این ترتیب در پژوهش حاضر ، مفهوم مشارکت ، ساختار کالبدی نواحی منطقه 20، ساختار شبکه راه ها و نظر شهروندان در زمینه مشارکت آن ها در فضاهای باز پس از وقوع زلزله مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد بین زیرساخت ها، امکانات، گسترش فضاهای باز شهری، مشارکت شهروندان و آسیب های ناشی از وقوع زلزله رابطه معناداری وجود دارد و همچنین، عدم تبلیغات برنامه ریزی شده، عدم اطلاع رسانی از امکانات و موقعیت مکان های فضاهای باز شهری از جمله مهمترین موانع در مشارکت شهروندان در استفاده از فضاهای باز شهری، هنگام وقوع زلزله است
۲۴.

نقش متغیرهای ژئوپلیتیکی در تحول مبارزات شهری و گذار از جنگ های چریکی پس از سده بیستم

کلید واژه ها: مبارزات شهری جنگ چریکی شهری نظام دوقطبی جهانی شدن ضد ژئوپلیتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 711 تعداد دانلود : 672
از آغاز تمدن بشری تاکنون، شهرها عمده ترین مکان استقرار جمعیت و مرکز فعالیت های وسیع اقتصادی، اجتماعی و سیاسی هستند که امروزه تأثیر غیرقابل انکاری در ابعاد مختلف زندگی مردم سراسر جهان دارند. وجه سیاسی شهرها از جمله مباحثی است که نظر جغرافیدانان سیاسی را به خود جلب کرده و در سال های اخیر پژوهش های زیادی در این زمینه به انجام رسیده است که در این میان، بحث شورش ها و مبارزات شهری جایگاه ویژه ای دارد. شهروندان در زمینه مسائل گوناگون مربوط به زندگی اجتماعی خود دست به فعالیت های مختلفی در قالب تظاهرات های مسالمت آمیز، راهپیمایی، اعتصابات و حتی جنگ های چریکی می زنند که در ادوار زمانی این استراتژی ها می تواند متفاوت باشد. پژوهش حاضر قصد دارد با رویکرد توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای به این سؤال پاسخ دهد که پس از سده بیستم کدام متغیرهای ژئوپلیتیکی در تحول مبارزات شهری نقش داشته اند؟ در اثنای تحقیق پس از بررسی مبارزات سیاسی در محیط های شهری در طول قرن بیستم و آغاز قرن بیست ویکم، این نتیجه حاصل گردید که مبارزات شهری در این دوران تحت تأثیر فضای دوقطبی جنگ سرد و گسترش اندیشه های مارکسیستی قرار داشته و فروپاشی شوروی و نظام دوقطبی باعث تغییرات عمده ای در این نوع مبارزات شده است. همچنین شتاب قابل توجه فرآیند جهانی شدن و طرح موضوعات نوین اجتماعی - فرهنگی و زیست محیطی در شکل گیری فعالیت های شهری در چارچوبی مسالمت آمیز سبب ایجاد دگرگونی ژرفی در این زمینه شده است. علاوه بر این، رویکرد ضد ژئوپلیتیک که در دوران جنگ سرد مطرح شده بود، همچنان ادامه یافت و نهضت های اجتماعی، انجمن های زیست محیطی، گروه های حقوق بشری، جنبش های مردمی بومی و... در قلمرو موضوعی این رویکرد ژئوپلیتیکی تعریف شدند.
۲۵.

نقش ساختار مدیریت شهری در توسعه فرهنگ شهر و شهر نشینی ( مطالعه موردی: شهر بابک)

کلید واژه ها: مدیریت شهری توسعه فرهنگ شهر و شهرنشینی شهربابک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 232 تعداد دانلود : 996
اداره یک شهر بدون مدیریت امکان پذیر نیست. گسترش شهرها، طراحان، برنامه ریزان و کارشناسان امور شهری را به مطالعه بیشتر در ابعاد گوناگون توسعه مناطق شهری و تجزیه و تحلیل وجوه گوناگون مدیریت شهری به منظور ارائه راهکارهای نوین واداشته است. مدیریت شهری باید برای آگاه سازی عمومی و ایجاد و ارتقای فرهنگ شهرنشینی، گسترش شهروند مداری و آموزش شهروندان در زمینه های مختلف کارکرد و فعالیت فرهنگی داشته باشد. بنابراین در پژوهش حاضر شناسایی عوامل مو ث ر در بهبود ساختار مدیریت شهری و تاثیردر آن توسعه فرهنگ شهر و شهرنش ینی شهربابک م ورد توجه قرار گرفته است. در این راستا با این فرض که مدیریت ش هری شهربابک تنه ا ب ا مش ارکت شهروندان، حفظ حقوق شهروندی و ارائه خدمات مناسب به آنان می تواند در اداره ام ور بیش تر فرهنگ شهر و شهر نش ینی موف ق باش د؛به نق ش و عملک رد م دیریت ش هری شهربابک پرداخته است.در مجموع روش این پژوهش توص یفی تحلیل ی، ک اربردی و مبتن ی ب رپیمایش می باش د. در این روش از گردآوری اطلاعات، مطالعات اسنادی ومیدانی( تهیه پرسشنامه) استفاده شده است وجامعه مورد مطالعه شهر شهربابک وحجم نمونه 382 نفر می باشد که جهت ورود اطلاعات و داده ها وتجزیه- تحلیل آنها نیز از نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتیجه اینکه ساختار مدیریت شهری شهربابک از انسجام، انعطاف پذیری، کارامدی و مشارکت لازم برخوردار نیست و نیاز است جهت ارتقای فرهنگ شهرو شهرنشینی شهروندان شهربابکی توجه بیشتر وبرنامه ریزی دقیقتری داشته باشد. بنابراین آکاه سازی، آموزش و توانمندسازی شهروندان جهت ارتقای مهارتها و کسب عادت های صحیح زندگی اجتماعی پیش شرط لازم در اداره امور شهر می باشد و این امر نیاز به برنامه ریزی وسیاستگذاری اجتماعی دارد که مدیریت شهری شهربابک می تواند تنها از این طریق به توسعه فرهنگ شهر و شهر نشینی نزدیکتر شود
۲۶.

واکاوی پیامدهای اقتصادی کرونا بر مناطق روستایی

کلید واژه ها: اپیدمی کرونا ویروس اقتصاد مناطق روستایی کشاورزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 208 تعداد دانلود : 605
همه گیری ویروس کرونا قبل از هرچیز یک فاجعه انسانی بزرگ است. ویروس کووید- 19 پیامدهای اقتصادی بسیاری را در پی داشته و تقریباً همه کشورهای دنیا از آن متأثر شده و بنابراین انتظار می رود تا اقتصاد جهانی سال 2020 را با یک رکود قابل توجه سپری کند. در این میان، ایران نیز مانند بسیاری از کشورها درگیر این همه گیر جهانی شده و در نتیجه از پیامدهای اقتصادی ناشی از آن رنج می برد. این ضرورت باعث شد تا به پیامدهای اقتصادی ناشی از این بیماری بر مناطق روستایی پرداخته شود. با توجه به وضعیت گسترش این بیماری در جهان و ایران، پژوهش یاد شده با هدف بررسی پیامدهای اقتصاد ویروس کرونا بر مناطق روستایی انجام شده است که از نظر هدف جزو تحقیقات کاربردی است و بر اساس ماهیت و روش تحقیق توصیفی است. جامعه آماری مورد نظر تمام روستاهای کشور می باشد. اطلاعات مورد نیاز از روش کتابخانه ای و مجموعه ای از مقالات و منابع اینترنتی جمع آوری شده است. نتایج حاکی از آن است که کرونا با تأثیر بر زنجیره تأمین، عرضه و تقاضا، عرضه نیروی کار، مصرف کالاها و خدمات، و به ویژه با کاهش درآمد مصرف کنندگان و تولیدکنندگان محصولات کشاورزی، گردشگری، و صنایع دستی در کوتاه مدت و بلندمدت، افزایش بیکاری و تورم، کمبود نیروی کار برای مزراع، مشکل ارائه محصولات به بازار و هدر رفت آن بر اقتصاد روستا تأثیرگذار است.
۲۷.

ارزیابی اثرات حکمروایی خوب روستایی بر سرزندگی خانوارهای روستایی (مطالعه موردی روستاهای شهرستان زاهدان)

کلید واژه ها: سرزندگی حکمروایی حکمروایی خوب خانوارهای روستایی شهرستان زاهدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 937 تعداد دانلود : 209
خانوارای روستایی به دلیل وجود مشکلات فراوان همچون خشکسالی، سیل و گاها مشکلات اقتصادی همچون بیکاری جوانان و بهداشت نامناسب همواره نشاط و سرزندگی آنان دستخوش تغییر و تحولاتی می گردد که با مدیریت مناسب و حکمروایی خوب می-توان از این مشکلات کاست و سرزندگی را به روستاییان هدیه نمود. هدف این پژوهش ارزیابی اثرات حکمروایی خوب روستایی بر سرزندگی خانوارهای روستایی در شهرستان زاهدان است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از حیث ماهیت و روش انجام کار توصیفی- تحلیلی است که به دو روش مطالعه کتابخانه ای و پیمایشی میدانی انجام می پذیرد. جامعه آماری تحقیق را خانوارهای روستایی شهرستان زاهدان تشکیل می دهد که با توجه به پراکندکی روستاها و تعداد زیاد آن ها تعداد 20 روستا به صورت تصادفی به عنوان روستای نمونه انتخاب شدند که بر طبق سرشماری سال 1395، این روستاها جمعا 4456 خانوار برابر با 18365 تن جمعیت داشته است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 354 تن به عنوان نمونه انتخاب شده است. مقدار آلفای کرونباخ بدست آمده برای شاخص های حکمروایی برابر 80/0 و برای شاخص های سرزندگی 85/0 بدست آمده است. برای تجزیه و تحلیل یافته ها از آزمون تحلیل رگرسیون چندمتغیره و آزمون تی تک نمونه ای استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که حکمروایی خوب روستایی با میانگین 839/2 و سرزندگی خانوارهای روستایی با میانگین 773/2 پایین تر از وضعیت مطلوب ارزیابی شده اند. بررسی اثرات حکمروایی خوب روستایی بر سرزندگی خانوارهای روستایی نشان داد که حکمروایی خوب روستایی بیشترین تاثیر را با ضریب بتای 398/0 برمتغیر سرزندگی اقتصادی و کمترین تاثیر را با ضریب بتای 147/0 بر متغیر سرزندگی محیطی دارد. همچنین حکمروایی بر متغیر سرزندگی اجتماعی و سرزندگی فرهنگی به ترتیب با ضریب بتای 321/0 و 256/0 تاثیر دارد.
۲۸.

دیدگاه کشاورزان گندم کار شهرستان خرم آباد نسبت به ارتباط با مروجین کشاورزی

کلید واژه ها: مروجین کشاورزی ماموران تغییر ترویج کشاورزی کشاورزان گندم کار شهرستان خرم آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 626 تعداد دانلود : 70
این پژوهش علّی ارتباطی با هدف دیدگاه کشاورزان گندم کار شهرستان خرم آباد نسبت به ارتباط با مروجین کشاورزی انجام شد. جامعه ی آماری، همه ی کشاورزان گندم کار شهرستان خرم آباد بود (N= 12500). با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران 240 تن از آنان با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. ابزار اصلی تحقیق پرسشنامه ای بود که روایی آن توسط نظرسنجی از اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تایید شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSSwin18 انجام شد. اکثریت کشاورزان بر این باور بودند که توصیه های مروجین در راستای منافع آنان نیست. علاوه بر این، نتایج گروه بندی نیز نشان داد که کشاورزان مورد مطالعه دیدگاه مثبتی به ارتباط با مروجین ندارند زیرا بیش از 70 درصد از آنان دیدگاه منفی و خنثی در این زمینه داشتند. این پژوهش علّی ارتباطی با هدف دیدگاه کشاورزان گندم کار شهرستان خرم آباد نسبت به ارتباط با مروجین کشاورزی انجام شد. جامعه ی آماری، همه ی کشاورزان گندم کار شهرستان خرم آباد بود (N= 12500). با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران 240 تن از آنان با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. ابزار اصلی تحقیق پرسشنامه ای بود که روایی آن توسط نظرسنجی از اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تایید شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSSwin18 انجام شد. اکثریت کشاورزان بر این باور بودند که توصیه های مروجین در راستای منافع آنان نیست. علاوه بر این، نتایج گروه بندی نیز نشان داد که کشاورزان مورد مطالعه دیدگاه مثبتی به ارتباط با مروجین ندارند زیرا بیش از 70 درصد از آنان دیدگاه منفی و خنثی در این زمینه داشتند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۲۵