جامعه شناسی آموزش و پرورش

نمایش ۳۰۱ تا ۳۲۰ مورد از کل ۷۲۵ مورد.

۳۰۱.

تحلیل الگوی فرهنگ سیاسی در متون درسی دوره راهنمایی (کتاب های تعلیمات اجتماعی و فارسی 1380-1357)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمود مهام محمد توحیدفام مجتبی مقصودی

منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) زمستان ۱۳۹۴ شماره ۷۱

کلید واژه ها: رقابت فرهنگ سیاسی یاریگری داروینیسم اجتماعی متون درسی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۳۵ تعداد دانلود : ۵۳۸

فرهنگ سیاسی به صورت روزافزونی در مطالعات جامعه شناختی سیاسی ایران، اولویت ویژه ای یافته است. از مهم ترین حوزه های تأثیرگذار، فرآیند ظهور و بروز فرهنگ سیاسی در نظام آموزشی است و مطالعات بسیاری - برای مثال آلموند و وربا (1965)، کلمن (1965)، هاپر (1971)- بر اهمیت آموزش و پرورش در تعیین نگرش ها و رفتارهای سیاسی تأکید نموده اند. در این مقاله باهدف شناسایی الگوی دانش سیاسی مورداستفاده و به تبع آن، الگوی فرهنگ سیاسی ترویج شده و شناسایی روند تغییرات احتمالی الگوی فرهنگ سیاسی در متون درسی تعلیمات اجتماعی و فارسی دوره راهنمایی پس از انقلاب اسلامی (1380- 1357) از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است. بدین ترتیب، سؤال اصلی عبارت است از: الگوی فرهنگ سیاسی غالب در متون درسی تعلیمات اجتماعی و فارسی دوره راهنمایی در جمهوری اسلامی ایران، ترسیم کننده الگوی رقابت محوری است یا همکاری محور (یاریگرانه)؟ ترسیم چارچوب نظری بر اساس دو رهیافت رقیب در مطالعات فرهنگ سیاسی؛ رهیافت کلاسیک فرهنگ سیاسی (منظر خارجی) و رهیافت جامعه شناسی تاریخیِ فرهنگ سیاسی (منظر داخلی) صورت گرفت. یافته ها از منظر خارجی نشان داد که گسستگی بر پیوستگی کنش های جمعی غلبه داشته است و فرهنگ سیاسی مشارکتی، الگوی غالب در کتاب های درسی مورد بررسی نبوده است. از منظر داخلی نیز مشخص شد که «یاریگری» به عنوان توصیه ای اخلاقی و دینی و در مصادیق «خودیاری» و حداکثر «همیاری» - آن هم محدود به برخی شقوق آن ها - تقلیل یافته است. پراکندگی مصادیق مؤید فرهنگ سیاسی یاریگرانه عملاً مانع از آن گردید که سازماندهی عمودی مطالب تأیید شود. در مجموع، ویژگی های نظری به دست آمده قابل تطبیق با دیدگاه داروینیسم اجتماعی است. پیامد این وضعیت، تضعیف زمینه های بروز فرهنگ سیاسی مشارکتی است.

۳۰۲.

اندازه گیری شاخص های اخلاق پژوهش دانشجویان تحصیلات تکمیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدحسین رونقی کامران فیضی جواد سوری لکی

منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱

کلید واژه ها: اخلاق حرفه ای تحلیل سلسله مراتبی فازی اخلاق پژوهش

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۶۸ تعداد دانلود : ۵۴۷

موضوعات اخلاقی متعددی باید در ارتباط با پژوهش جدی گرفته شوند. پژوهشگران باید از مسؤولیت خود جهت حفظ منافع و دسترسی افراد درگیر با پژوهش آگاه باشند. این پژوهش با هدف اندازه گیری اخلاق پژوهش در بین دانشجویان دوره کارشناسی ارشد و دکتری به عنوان پژوهشگران انجام شده است. دانشگاه تهران به عنوان نمونه مطالعاتی انتخاب شده است. تعداد 323 پرسشنامه بر اساس روش نمونه گیری تصادفی تکمیل شده است. از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی جهت وزن دهی شاخص ها استفاده شده است و با استفاده از آزمون t فرضیه های پژوهش مورد آزمون قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، شاخص رفتار ناشایست دارای بیشترین اهمیت در بین شاخص های اخلاق پژوهش است. همچنین، از نتایج آزمون فرضیه ها مشخص شده است معیارهای اخلاق پژوهش؛ مانند: پاسخگویی، صداقت، رفتار ناشایست، حریم خصوصی و گمنامی در جامعه آماری با اطمینان 95 درصد قابل قبول هستند؛ اما تنها شاخص حقیقت جویی در بین دانشجویان دانشگاه تهران در هاله ای از ابهام است.

۳۰۳.

مطالعه تجربیات اساتید و دانشجویان دانشگاه تبریز از توجه به اخلاق پژوهش: مطالعه ای پدیدارشناسانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: یوسف ادیب اسکندر فتحی آذر سمیه مولا قلقاچی

منبع: راهبرد فرهنگ سال هشتم بهار ۱۳۹۴ شماره ۲۹

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی آموزش و پرورش

تعداد بازدید : ۸۱۶ تعداد دانلود : ۵۰۶

۳۰۴.

چرایی خودداری نخبگان از مهاجرت: بازنمایی هویت استادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: کیوان بلندهمتان شیرکوه محمدی

منبع: راهبرد فرهنگ سال هشتم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳۱

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۵۵ تعداد دانلود : ۴۸۱

۳۰۵.

تحلیل تطبیقی کیفی عوامل مؤثر بر موازنه بین برابری و کارائی علمی نظام آموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مسعود چلبی رسول عباسی تقی دیزج

منبع: جامعه شناسی ایران سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳

کلید واژه ها: آموزش عالی تولید پایدار علم تعمیم تحلیلی موازنه برابری و کارائی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۰۹ تعداد دانلود : ۷۱۸

هدف این پژوهش بررسی تجربی شروطی است که همزمان اجازه برابری توأم با کارائی در نظام آموزش عالی را فراهم می کنند، نه افزایش یکی به هزینه دیگری را. این پژوهش بر اساس طرح مورد پژوهی چندگانه مبتنی بر منطق تکرار، انجام شد. این نوع طرح پژوهشی نیازمند نظریه (اولیه) است."" الگوی سه سطحی تولید پایدار علم "" چارچوب نظری این مطالعه را تشکیل می دهد. انتخاب موارد (کشورها) مبتنی بر نمونه گیری نظری است. کشورهای تحت مطاله بر مبنای ملاک های میزان برابری و کارائی نظام آموزش عالی انتخاب شدند، یعنی دو مجموعه کشورها، یک مجموعه کشورها که همزمان حائز نوعی برابری و کارائی بالا در نظام آموزش عالی بودند (موارد مثبت) و مجموعه دیگر که روی هر دو متغیر مزبور دارای امتیاز پائین بودند (موارد منفی). نتایج این پژوهش نشان داد که ترکیب (توازن) همزمان برابری و کارائی بالا ناشی از ترکیب حضور شروط رقابت پذیری سازمانی، شایسته سالاری، حاکمیت قانون، مردم سالاری، اقتصاد مولد، رقابت پذیری بین جامعه ای و فقدان قدرگرائی(بعنوان شروط لازم) و (به عنوان شروط جانشین پذیر/ کافی) است. یافته های تجربی مؤید قدرت تبیینی الگوی سه سطحی تولید پایدار علم است و با توجه به روش به کار رفته، می توان برای نتایج این مطالعه قابلیت تعمیم تحلیلی قائل شد.

۳۰۶.

بررسی رفتارهای تخریبی دانش آموزان در شهر تهران

نویسنده: مسعود گلچین معصوم آقازاده

منبع: جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱

کلید واژه ها: وندالیسم کنترل اجتماعی احساس بیگانگی ناکامی و پرستیژ اجتماعی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۵۴۳ تعداد دانلود : ۴۱۶

بررسی رفتارهای تخریبی دانش آموزان در شهر تهران موضوع اصلی این مقاله می باشد. وندالی سم به عنوان یک پدیدة اجتماعی است که در آن، فرد وندال و یا خ رابکار، به صورت ارادی به تخریب اموال عمومی می پردازد و تبعات زیانباری را موجب می شود. هدف اصلی مقاله، شناخت برخی عوامل اجتماعی مؤثر بر اقدام به رفتارهای تخریبی در میان دانش آموزان می باشد. برای تحقق هدف فوق سعی گردید با مطالعه نظریه های موجود به تلفیق تئوریک دست یافته که در مقاله حاضر در راستای این مهم، مسئله پژوهش در پرتو نظریه های کنترل اجتماعی هیرشی، آنومی مرتون و نظریه بیگانگی سیمن، با استفاده از روش تحقیق پیمایشی، مورد تحلیل و مداقه قرار گرفته است. این پژوهش، در میان 407 نفر از دانش آموزان دوره راهنمایی و متوسطه انجام شده است. گردآوری اطلاعات نیز از طریق پرسشنامه خودگزارشی و ساختمند صورت گرفته است. یافته های پژوهش نشان دادند که میزان ارتکاب 15.7 درصد از دانش آموزان به رفتارهای تخریبی در حد زیاد و خیلی زیاد بوده است. متغیرهای مورد مطالعه در پژوهش حاضر، توانسته اند 24 درصد از واریانس رفتارهای تخریبی را تبیین کنند. اثر مستقیم دو متغیر مهم پژوهش یعنی کنترل اجتماعی و احساس بیگانگی بر روی رفتارهای تخریبی به ترتیب به میزان 0.30- و 0.31 درصد می باشد.

۳۰۷.

فراتحلیل تحقیقات درباره تأثیر بعد خانوار بر موفقیت تحصیلی فرزندان (آیا فرزند بیشتر موجب موفقیت تحصیلی کمتر می شود؟)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مسعود عالمی نیسی

منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال چهارم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۶

کلید واژه ها: مطالعه تطبیقی فراتحلیل بعد خانوار موفقیت تحصیلی فرزندان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۲۴ تعداد دانلود : ۴۳۵

یکی از نگرانی های خانواده ها در خصوص افزایش موالید، پایین آمدن پیشرفت تحصیلی فرزندانشان است. این نگرانی مبتنی بر فرضیه ای غالب است که فرزند بیشتر، موفقیت تحصیلی آنها را کاهش می دهد. در این مقاله تلاش شده از طریق فراتحلیل مطالعات تجربی در کشورهای گوناگون، فرضیه غالب را به چالش کشیده و امکان طرح فرضیه یا فرضیه های رقیب در خصوص رابطه بعد خانوار و موفقیت تحصیلی فرزندان را مطرح کند. نتیجه نشان می دهد: برخی مطالعات با تبعیت از نظریه هایی مانند مدل رقیق شدگی منابع و مدل تلاقی، به این نتیجه رسیده اند که این دو رابطه منفی دارند. اما این تحقیقات توسط دیگران چون اللوید و کلی به نقد کشیده شده و آنها نشان داده اند که رابطه معنا دار میان بعد خانوار و موفقیت تحصیلی وجود ندارد. از نظر معتقدان به رابطه منفی، اندازه خانوار از طریق متغیرهای واسط بر موفقیت تحصیلی اثر می گذارد و اگر تحت شرایطی با افزایش تعداد فرزندان، متغیرهای واسط طور دیگری رفتار کنند، شاهد افت موفقیت تحصیلی فرزندان نخواهیم بود. از این رو فرضیه غالب در اغلب شرایط و محیط ها اعتبار خود را از دست می دهد و جای خود را به فرضیه های رقیب می دهد.

۳۰۸.

دین و سلامت اجتماعی: بررسی رابطه دین داری با سلامت اجتماعی (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه پیام نور مرند)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فیروز راد فاطمه محمدزاده حمیده محمدزاده

منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲

کلید واژه ها: دانشجویان دین داری سلامت اجتماعی و ابعاد آن

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۷۷ تعداد دانلود : ۷۰۴

هدف اصلی این مقاله، بررسی رابطه بین دین داری با سلامت اجتماعی دانشجویان است. این پژوهش با روش پیمایشی و با نمونه ای به حجم 345 نفر با ابزار پرسش نامه در بین دانشجویان دانشگاه پیام نور مرند انجام گرفت. پایایی و اعتبار پرسش نامه نیز با استفاده از روش آلفای کرونباخ و اعتبار صوری مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس یافته ها، میزان سلامت اجتماعی اکثریت دانشجویان در سطح متوسط و میزان دین داری آن ها در سطح بالا است. یافته های حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین دین داری و سلامت اجتماعی دانشجویان و همچنین، بین دین داری و ابعاد سلامت اجتماعی (یک پارچگی، پذیرش، مشارکت، انسجام و شکوفایی اجتماعی) رابطه معنی دار و مستقیمی وجود دارد که بیشترین شدت همبستگی با بعد انسجام اجتماعی و کمترین همبستگی با بعد شکوفایی اجتماعی می باشد. میزان سلامت اجتماعی دانشجویان برحسب جنسیت آن ها دارای تفاوت معنی داری است؛ اما این تفاوت با دیگر متغیرهای جمعیتی، معنی دار نیست. همچنین، بین سن افراد با سلامت اجتماعی، رابطه معنی داری وجود ندارد. نتایج تحلیل رگرسیون دو متغیره نیز نشان داد که متغیر دین داری 3/27 درصد بر میزان سلامت اجتماعی دانشجویان تأثیر دارد.

۳۰۹.

طراحی الگوی سیاست های فرهنگی نظام آموزش و پرورش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی نویدادهم علیرضا صادق زاده قمصری

منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال چهارم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۵

کلید واژه ها: آموزش و پرورش الگوی مفهومی مدیریت فرهنگی سیاست گذاری فرهنگی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی آموزش و پرورش

تعداد بازدید : ۱۴۵۱ تعداد دانلود : ۶۶۳

هدف مقاله حاضر، طراحی الگوی سیاست های فرهنگی نظام آموزش و پرورش است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع داده ها، کیفی بوده و مبتنی بر رویکرد گراندد تئوری، با مراجعه به اندیشمندان و خبرگان موضوع و پیگیری مراحل سه گانه کدگذاری، الگوی نهایی ارائه شده است. جامعه آماری، مدیران و کارشناسان آموزش و پرورش نهادهای دولتی و غیردولتی، اعضای حقیقی و حقوقی شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزیر، معاونین، مدیران و کارشناسان ارشد وزارت آموزش و پرورش و سازمان های متبوع در ایران هستند. با روش نمونه گیری گلوله برفی و رعایت نمونه گیری مبتنی بر هدف، به 50 خبره مراجعه شد. ابزار گردآوری داده ها ترکیبی از فیش برداری، مصاحبه و پرسشنامه است. برای تحلیل داده ها از آزمون t تک نمونه ای استفاده شد. الگوی نهایی، مبتنی بر یافته های علمی و پژوهشی، تجزیه و تحلیل الگوهای سیاست گذاری مشابه در داخل و خارج و تجربیات پژوهشگر در 22 مؤلفه ارائه شد. درجه تناسب الگو 153/4 از 5 بوده و با 95 درصد اطمینان مورد تأیید قرار گرفت.

۳۱۰.

آموزش شهروندی در مدارس شهر تهران؛ آثار و پیامدها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: احمد غیاثوند

منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲۳

کلید واژه ها: دانش آموزان مدارس راهنمایی مدل سیپ شهردار مدرسه ارزشیابی کیفیت عوامل برون داد

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۱۵ تعداد دانلود : ۹۵۷

آموزش شهروندی به ساکنان شهر یکی از رسالت های نهادهای مختلف اجتماعی در محیط شهری است. هم چنین یکی از طرح هایی که به صورت یک مداخلة شهروندی در سطح مدارس راهنمایی شهر تهران در حال انجام است طرح «شهردار مدرسه» است. هدف این طرح توسعه و ترویج مشارکت اجتماعی و نهادینه کردن مهارت های شهروندی در بین دانش آموزان است. بر این اساس مقالة حاضر به بررسی میزان اثربخشی طرح شهردار مدرسه پرداخته است؛ زیرا دست اندرکاران و مسئولان مدیریت شهری و نیز آموزش و پرورش همواره با این پرسش مواجه بوده اند که تا چه اندازه طرح شهرداری مدرسه به لحاظ اهداف مورد نظر از اثربخشی لازم برخوردار است؟ برای سنجش میزان اثربخشی طرح شهردار مدرسه از مدل CIPP استفاده شده است. البته سعی شده در این مطالعه فقط نتایج ارزش یابی کیفیت برون داد طرح ارائه شود. روش انجام تحقیق ارزش یابی است و جامعة آماری آن را کلیة دانش آموزان شهردار مدرسه، والدینشان و مدیران مدارس در مناطق 22 گانة شهرداری در سال تحصیلی 1391 - 1390 تشکیل می دهد. برای جمع آوری اطلاعات از ابزار «پرسش نامه» و نیز برای سنجش وضعیت اعتبار مفاهیم و متغیرها از دو روش اعتبار صوری و اعتبار نمونه گیری (منطقی) استفاده شده است. هم چنین از آزمون آلفای کرونباخ برای دست یابی به پایایی مفاهیم کمک گرفته ایم. در نهایت در جمع بندی وضعیت پیامدها و آثار طرح بر روی دانش آموزان می توان چنین قضاوت کرد که بیش ترین تأثیر طرح شهردار مدرسه در افزایش احساس مسئولیت پذیری اجتماعی و نیز افزایش علاقه و تعلق نسبت به محیط مدرسه است. در مقابل مواردی از قبیل افزایش مشارکت جمعی در بین دانش آموزان، افزایش آموزش و آگاهی بخشی به سایر دانش آموزان مدرسه و نیز بهبود وضعیت تحصیلی شهرداران مدرسه در سطح نامطلوبی ارزیابی شده اند.

۳۱۱.

تدوین الگوی ارزیابی شاخص های فرهنگ عمومی در دانشگاه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: میثم لطیفی میثم ظهوریان ابوترابی

منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال هشتم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۲۹)

کلید واژه ها: ارزیابی شاخص فرهنگی فرهنگ عمومی برنامه ریزی فرهنگی فرهنگ دانشگاهی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۳۱۸ تعداد دانلود : ۱۰۴۳

این پژوهش با هدف تدوین الگویی برای ارزیابی فرهنگ عمومی در دانشگاه ها و ارزیابی شاخص های مذکور در دانشگاه های دولتی شهر مشهد انجام شد. رویکرد پژوهشی در این تحقیق، روش آمیخته اکتشافی است. راهبرد پژوهش در بخش کیفی، روش تحلیل شبکة مضامین و در بخش کمی روش توصیفی پیمایشی است. ابزار پژوهش در بخش کیفی تحلیل اسناد و مصاحبة نیمه ساختاریافته با خبرگان مسائل فرهنگی است که نمونه گیری در این بخش به روش هدفمند صورت گرفته است. در بخش کمّی نیز از پرسش نامه ای مبتنی بر یافته های بخش کیفی استفاده شده است. جامعة آماری بخش کمّی این پژوهش شامل کلیة دانشجویان ورودی سال های 88 تا 91 دانشگاه های دولتی شهر مشهد است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد نمونه برآورد و از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم، نمونة آماری انتخاب شد. نتایج بخش کیفی تحقیق موجب شناسایی 44 مضمون پایه به عنوان شاخص های خرد پژوهش گردید که پس از خوشه بندی این مضامین در گروه های مشابه، ده مضمون سازمان دهنده شناسایی و به عنوان شاخص های کلان پژوهش انتخاب شدند. سپس از طریق روش تحلیل سلسله مراتبی ضریب اهمیت هریک از شاخص ها نیز مشخص شد. نتایج ارزیابی کمّی شاخص ها در دانشگاه های دولتی شهر مشهد نشان داد که میزان شاخص فرهنگی کل در طول حضور دانشجو در دانشگاه رو به کاهش است. همچنین بیشترین میزان همبستگی بین شاخص های هویت ملی و انقلابی وجود دارد و تنها همبستگی های منفی تحقیق نیز بین شاخص خانواده با شاخص سرمایة اجتماعی و مصرف فرهنگی است. نتایج پژوهش حاضر می تواند برای ارزیابی وضعیت فرهنگ عمومی دانشجویان و جهت دهی به سیاست های فرهنگی در دانشگاه ها توسط سیاست گذاران و مدیران فرهنگی حوزة آموزش عالی مورد استفاده و مبنای ارزیابی برنامه ریزی های فرهنگی قرار گیرد.

۳۱۲.

بررسی نگرش نسبت به ادامه تحصیل پس از ازدواج و تأثیر آن بر تصمیم گیری درباره فرزندآوری (مطالعه زنان در شرف ازدواج شهرستان نیشابور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا شاه آبادی حسن سرایی فریده خلج آبادی فراهانی

منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) زمستان ۱۳۹۴ شماره ۷۱

کلید واژه ها: نگرش نسبت به تحصیلات قصد ادامه تحصیل تأخیر در اولین فرزندآوری زنان در شرف ازدواج

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۲۰۶ تعداد دانلود : ۱۰۵۵

هدف این مقاله، تعیین نقش نگرش نسبت به تحصیلات و تصمیم به ادامه تحصیل بر تصمیم گیری درباره فرزندآوری در بین زنان در شرف ازدواج شهرستان نیشابور می باشد. روش تحقیق: این مقاله بر اساس داده های یک پیمایش بر روی 415 نفر از زنان در شرف ازدواج 10 تا 39 ساله که برای انجام آزمایشات و شرکت در کلاس های مشاوره ی قبل از ازدواج در آبان و آذرماه سال 1392 به آزمایشگاه مرجع سلامت این شهرستان مراجعه نموده و ازدواج اول آن ها بوده، صورت گرفته است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه ای ساخت یافته است. متغیر وابسته قصد فاصله گذاری از ازدواج تا تولد فرزند اول، متغیر مستقل نگرش نسبت به تحصیلات و قصد ادامه تحصیل و متغیرهای مخدوش کننده عبارتند از مقیاس های نگرشی و برخی متغیرهای جمعیت شناسی. یافته ها: نگرش زنان نسبت به تحصیلات و تصمیم آنها درخصوص ادامه تحصیل پس از ازدواج بعنوان یک متغیر مهم و تأثیرگذار بر قصد فاصله گذاری از ازدواج تا تولد فرزند اول می تواند در برنامه ریزی ها مورد توجه قرار گیرد. چرا که نگرش مثبت زنان نسبت به تحصیلات و تصمیم آنها برای ادامه تحصیل پس از ازدواج به رقم سن پایین ازدواج در جامعه ی مورد بررسی، رفتار باروری را از طریق فاصله گذاری بین ازدواج تا تولد فرزند اول تحت تأثیر قرار می دهد. به عبارتی تداخل بوجود آمده بین تحصیلات زنان و باروری آنها معمولاً با فاصله انداختن از ازدواج تا تولد فرزند اول پاسخ داده می شود که این پاسخ مستقیماً بر میزان و رفتار باروری جامعه مورد نظر اثر می گذارد. بنابراین سیاست های جمعیتی اگر بتوانند برنامه هایی را اجرایی کنند که موجب سازگاری نقش مادری با ادامه تحصیلات زنان پس از ازدواج شود می توانند بسیار مؤثرتر باشند.

۳۱۳.

جایگاه دانش در مهارت آموزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: شهین ایروانی بهناز مرجانی

منبع: راهبرد فرهنگ سال هشتم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳۰

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی آموزش و پرورش

تعداد بازدید : ۷۹۶ تعداد دانلود : ۵۳۶

۳۱۴.

ارزیابی ارتباط مدیریت دانش با مصرف کالاهای فرهنگی در میان کتابداران دانشگاهی شهر اصفهان (دانشگاه اصفهان، صنعتی و علوم پزشکی اصفهان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: محمدرحیم رسولی آزاد سمانه گوهری

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال نهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۳۰)

کلید واژه ها: مدیریت دانش خلق دانش تسهیم دانش کتابداران دانشگاهی مصرف کالاهای فرهنگی به کارگیری دانش ذخیره سازی دانش

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۶۶۵ تعداد دانلود : ۳۵۲

این پژوهش با هدف ارزیابی رابطه بین مدیریت دانش و مصرف کالاهای فرهنگی در میان کتابداران دانشگاهی شهر اصفهان (دانشگاه اصفهان، دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان) از خانواده تحقیقات کاربردی و به شیوه همبستگی در سال 1392 انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش، 155 نفر شامل کتابداران سه دانشگاه بزرگ شهر اصفهان (دانشگاه اصفهان، دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان) است که به کمک جدول حجم نمونه مورگان و بر اساس روش نمونه گیری سهمیه ای و تصادفی تعداد 105 نفر از آن ها به عنوان نمونه انتخاب شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه است. برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از پرسش نامه نیز از نرم افزارهای آماری SPSS 19 و Amos Graphics برای تجزیه و تحلیل های مدل سازی و معادلات ساختاری استفاده شد و برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی و استنباطی نظیر ضرایب همبستگی استفاده شده است. نتایج گویای وجود رابطه معنادار بین دو متغیر اصلی پژوهش در دو بعد بررسی رابطه دو متغیره و در بعد مدل سازی معادله ساختاری هستند. به نحوی که هر دو ضریب به دست آمده مثبت و معنادار است. به عبارت بهتر میزان مدیریت دانش افراد تأثیر مثبت و معناداری بر میزان مصرف کالاهای فرهنگی آنان دارد.

۳۱۵.

نقدی بر کتاب «آموزش وپرورش مقایسه ای»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد آرمند

منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال پانزدهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۳۷)

کلید واژه ها: کتاب درسی دانشگاهی مقایسه و تطبیق آموزش وپرورش تطبیقی نقد و بررسی کتاب

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۰۳ تعداد دانلود : ۱۲۵۵

آموزش وپرورش تطبیقی از مباحث مهم در علوم تربیتی است، دستاوردهای آموزش وپرورش تطبیقی در اصلاح نظام های آموزشی کاربرد بسیاری دارد، بدین منظور این موضوع در اغلب کشورها موردتوجه است در زبان فارسی کتاب های متعددی دراین باره نوشته شده که یکی از این کتاب ها، آموزش وپرورش مقایسه ای تألیف شراره حسینی است که می تواند یکی از منابع درس آموزش وپرورش تطبیقی مورداستفاده قرار گیرد؛ و در این مقاله موردنقد قرارگرفته است. از ویژگی های مثبت این کتاب از نظر فنی حروف مناسب و خوانا و صفحه آرایی خوب طرح جلد مناسب و قطع مناسب می باشد. ازنظر محتوایی نیز سلیس و روان بودن مطالب و هماهنگی عنوان ها و مطالب و بیان مطالب به صورت مختصر و مفید، از ویژگی های مثبت کتاب است. کاستی های کتاب قدیمی بودن مطالب و عدم استفاده از منابع جدید و دست اول، نقل و قول مطالب از سایر کتاب ها، بدون تحلیل و بررسی و آوردن برخی مطالب غیر مرتبط با آموزش وپرورش تطبیقی می باشد. همین طور عدم استفاده از تصویر و جدول و نمودار از نارسایی های دیگر کتاب است در پایان مقاله پیشنهادهای کاربردی ارائه شده با استفاده از آن ها می توان کیفیت کتاب را بهبود بخشید.

۳۱۶.

بررسی و نقد نظریه «نظارت آموزشی به عنوان رشد حرفه ای معلمان»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بیژن عبداللهی

منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال پانزدهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۳۷)

کلید واژه ها: معلمان نقد رشد حرفه ای نظریه نظارت آموزشی جیمز نولان و لیندا ای. هوور

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی آموزش و پرورش

تعداد بازدید : ۱۲۵۴ تعداد دانلود : ۲۳۶۳

نظارت آموزشی مفهوم گسترده ای است که فعالیتهای یادگیری حین خدمت و ضمن خدمت را شامل می شود. این مقاله ابتدا به توصیف کلی اثر و مبانی فکری نظریه نظارت آموزشی، سپس به نقد و ارزیابی آن پرداخته است. در تحلیل نظریه، به شکاف بین نظریه و دنیای واقعی مدرسه اشاره شده است. کاربرد نظریه به این معنی نیست که چیزی فراتر از تجارب روزانه ی مدیران باید انجام شود بلکه باید در خدمت فرایند تصمیم گیری باشد. نظریه موجب می شود که فعالیت های مدیریتی با آگاهی کامل از چارچوب های نظری تأیید شده عمل در موقعیت های آموزشی، مؤثرتر انجام می شوند. پس نظریه تنها تا زمانی که با عمل آموزشی مرتبط باشد، مؤثر و مفید خواهد بود. علاوه براین، در زمینه گروه های رشد حرفه ای مشارکت محور، گرچه پارادایم جدیدی است، اما رشد حرفه ای معلمان در موقعیت های مختلف، متفاوت است و می تواند از نظر ابعاد متنوع باشد. یک مدل رشد حرفه ای بهتر از سایر مدل ها وجود ندارد که بتواند در تمام موقعیت ها بکار رود. باید به نیازهای مدارس و معلمان و باورهای فرهنگی توجه شود. در آخر به نتیجه گیری پرداخته و پیشنهادهایی ارایه شده است.

۳۱۷.

بررسی رابطه نوع ساختار سازمانی دانشگاه و سرمایه اجتماعی گروه های آموزشی با رضایت تحصیلی دانشجویان دانشگاه شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جعفر ترک زاده معصومه محترم

منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و پنجم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۵۳)

کلید واژه ها: دانشجو سرمایه اجتماعی ساختار سازمانی دانشگاه رضایت تحصیلی گروه آموزشی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۵۸۵ تعداد دانلود : ۱۱۴۸

هدف کلی از انجام این پژوهش، بررسی رابطه نوع ساختار سازمانی دانشگاه و سرمایه اجتماعی گروههای آموزشی با رضایت تحصیلی دانشجویان بود. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه گروههای آموزشی دانشگاه شیراز بود که در قالب یک مطالعه چند موردی، پنج گروه به صورت تصادفی انتخاب شدند؛ به گونه ای که اعضای هیأت علمی (50 نفر) و دانشجویان سال چهارم کارشناسی (167 نفر) آنها پرسشنامهها را تکمیل نمودند. ابزار تحقیق شامل دو پرسشنامه نوع ساختار سازمانی ترکزاده و محترم (1390) و پرسشنامه سرمایه اجتماعی گروههای آموزشی (ترک زاده و محترم، 1390) و همچنین، مقیاس رضایت تحصیلی ترکزاده (1386) بود که پس از محاسبه و تأیید روایی و پایایی، توزیع و گردآوری شد. دادههای بهدست آمده با نرم افزار لیزرل و با استفاده از روش رگرسیون چند متغیره تحلیل شد. نتایج نشان داد: 1- رضایت تحصیلی از طریق متغیر نوع ساختار سازمانی دانشگاه پیشبینی میشود؛ به این ترتیب که بین ساختار سازمانی تواناساز با رضایت تحصیلی دانشجویان رابطه مثبت معنادار و بین ساختار سازمانی بازدارنده با رضایت تحصیلی دانشجویان رابطه منفی معناداری وجود دارد. 2- رضایت تحصیلی از طریق متغیر سرمایه اجتماعی پیشبینی میشود؛ به این معنا که بین سرمایه اجتماعی با رضایت تحصیلی رابطه منفی معناداری وجود دارد. 3- مدل معادله ساختاری نیز نشان داد که رضایت تحصیلی از طریق ورود همزمان متغیر ساختار سازمانی تواناساز؛ بازدارنده و سرمایه اجتماعی پیشبینی میشود؛ به این ترتیب که بین ساختار سازمانی تواناساز با رضایت تحصیلی رابطه مثبت معنادار و بین ساختار سازمانی بازدارنده با رضایت تحصیلی و همچنین سرمایه اجتماعی گروهها با رضایت تحصیلی رابطه منفی معناداری وجود دارد.

۳۱۸.

زنان شهری و اولویت های استفاده از امکانات آموزشی – فرهنگی شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عبدالعلی لهسایی زاده محمدجواد یحیایی صدیقه البرزی بهزاد حکیمی نیا

منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال پنجم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۳

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۷۳ تعداد دانلود : ۵۴۹

امکانات آموزشی و فرهنگی در شهرها یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر ارتقای سطح فرهنگ و دانش انسانهاست. از سوی دیگر با توجه به نقش زنان در جامعه و شرایط خاص فرهنگی جامعه ی ما مطالعه ی جامعه شناخت ی زنان در این زمینه از اهمیت خاصی برخوردار است. مطالعه ی حاضر به این موضوع پرداخته و میزان استفاده ی زنان از امکانات آموزشی – فرهنگی شهر شیراز را مورد بررسی قرار داده است. جامعه ی آماری تمام زنان شهر شیراز بوده و داده ها از ۶۰۰ نفر از آنها با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شد. نتایج نشان داد که بیشترین فراوانی میزان استفاده از این امکانات، مربوط به گزینه ی متوسط (۸/۳۴ درصد) بوده و کمترین فراوانی متعلق به گزینه ی خیلی زیاد است که (۲/۵ درصد) از آنها را دربر می گیرد. همچنین نتایج استنباطی نشان می دهد میانگین میزان استفاده از این امکانات کمتر از حد متوسط بوده و هر چقدر سن افراد بالا رود میزان استفاده از امکانات آموزشی – فرهنگی نیز بالاتر می رود. در نهایت نتایج حاصل از مدل سازی معادله ساختاری نشان داد که میزان استفاده از امکانات آموزشی – فرهنگی در شهر شیراز تأثیر مثبت و مستقیمی بر ارتقای سطح فرهنگ و دانش زنان شهر شیراز دارد.

۳۱۹.

واکاوی و تبیین نیاز های فرهنگی، تربیتی و اجتماعی اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان «در راستای تحقق اهداف سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در حوزة فرهنگ»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بتول بصیری احمدرضا نصر اصفهانی سید ابراهیم میرشاه جعفری محمود مهرمحمدی

منبع: دین و ارتباطات سال بیست و یکم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۴۶)

کلید واژه ها: نیاز آموزشی واکاوی اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان نیازهای فرهنگی تربیتی و اجتماعی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۴۵ تعداد دانلود : ۷۸۳

سال 1393 به نام سال «اقتصاد و فرهنگ» اعلام گردید که بدون شک وجود مشکلات عدیده ای را در این حوزه نشان می دهد. لذا در راستای تحقق هدف راهبردی فوق، این مهم را بهانه ای برای انجام مطالعة حاضر قرار داده ایم. با توجه به اینکه مراکز آموزش عالی به عنوان اجتماع اندیشمندان و نخبگان می توانند در ایفای رسالت فرهنگی خود نقش مؤثری ایفا کنند، لذا واکاوی و تبییننیازهای فرهنگی اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان می تواند گامی در جهت تحقق این رسالت خطیر باشد که البته هدف اصلیپژوهش حاضر است. این پژوهش از نوعکاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است و در انجام آن از دو روش کیفی و کمی استفاده شده است. جامعة آماری بخش کیفی تمامی صاحب نظران تعلیم و تربیت در سطح کشور بود که به روش نمونه گیری هدفمند، انتخاب گردید. جامعة آماری بخش کمَی تمامی 181نفر مدرسین موظف و اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان در 6استان کشور بود که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شد. داده های پژوهش از طریق مصاحبة نیمه ساختار یافته و پرسشنامه محقق ساخته گردآوری گردید. طبق نتایج پژوهش در بخش کیفی نیازهای آموزشی اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان در زمینة مسائل اخلاقی، فرهنگی و اجتماعی عبارت اند از چهار حیطه: 1. فرهنگی، 2. اجتماعی، 3. اخلاقی و 4. سیاسی. یافته های پژوهش در بخش کمی نیز نشان داد که میزان نیاز اعضای هیئت علمی به آموزش در زمینة فرهنگی بیشتر از سطح متوسط است. همچنین مهم ترین نیاز اعضای هیئت علمی مربوط به گویة «آگاهی از نقش اساتید در ارتباط با حفظ، انتقال، اصلاح و بازآفرینی فرهنگ» بوده است.

۳۲۰.

بررسی آموزش شهروندی در برنامه درسی آشکار نهاد آموزش رسمی ایران

نویسنده: علی محمد حاضری علی خلیلی

منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره اول تابستان ۱۳۹۳ شماره ۳

کلید واژه ها: کتاب های درسی شهروندی آموزش شهروندی نهاد آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۱۷ تعداد دانلود : ۷۷۲

اصول شهروندی در فرایند جامعه پذیری با آموزش های خانواده شروع و در مدرسه به صورت جدی و رسمی پیگیری می شود. محتوای کتاب های درسی مصوب و مورد استفاده در مدارس می توانند بخشی از وضعیت آموزش شهروندی رسمی جوامع را نشان دهند. با توجه به این مساله، پژوهش حاضر به طور خاص در پی پاسخ به این پرسش هاست: تمرکز کتاب های درسی در خصوص آموزش شهروندی در ایران بیشتر بر چه موضوعاتی است؟ محتوای این کتاب ها بیشتر پیرامون تکالیف شهروندی است یا حقوق شهروندی و یا به صورت متوازن بر هردوی آنها توجه دارد؟ سایر صور شهروندی چه سهمی در کتاب های درسی دارند؟ برای انجام این پژوهش از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه آماری تعداد 13 کتاب درسی مصوب سال تحصیلی91-1390 شامل تعلیمات اجتماعی، تعلیمات دینی و فارسی از دوره ی راهنمایی و دین و زندگی و دانش اجتماعی از دوره ی دبیرستان بودند که تمام شماری شده اند. واحد زمینه، کتاب های درسی و واحد ثبت، پاراگراف تعیین شده است که با استفاده از جدول شناختی مولفه های شهروندی، تعداد 66 مولفه استخراج شده است. نتایج نشان داده است رویکرد تکلیف محور 56/57 درصد و رویکرد حقوق محور 19/21درصد از محتوای کتب درسی را به خود اختصاص داده اند. همچنین سهم شهروندی زیست محیطی09/9درصد، شهروندی جنسیتی 51/1درصد، و شهروندی چند فرهنگی54/4 درصد می باشد.

درخت حوزه‌های تخصصی