درخت حوزه‌های تخصصی

زبان شناسی در هنر و ادبیات

ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
زبان شناسی چیست؟ زبان شناسی کاربردی زبان شناسی نظری سیر تحول زبان شناسی (تاریخچه) علوم مرتبط میان رشته ای ها نقد و بررسی کتاب
آموزش زبان دوم ترجمه شناسی زبان شناسی در هنر و ادبیات زبان شناسی عمومی زبان های باستانی شنوایی شناسی گفتار درمانی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۴۱ تا ۱۶۰ مورد از کل ۲۹۶ مورد.
۱۴۱.

آرمان‌گرایی در بن‌بست: نگاهی به نمایشنامة فراوانی اثر دیوید هِر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۶ شماره ۳۹

کلید واژه ها: انحطاط فراوانی آرمان گرایی درام انگلیسی معاصر دیوید هِر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 219 تعداد دانلود : 906
این گفتار به بررسی مضمون اصلی (تقابل میان آرمان خواهی و جامعه ای منحط) و نیز اهمیت نمایشنامه فراوانی (1978) اثر دیوید هِر، نمایشنامه نویس معاصر انگلیسی می پردازد. فراوانی، روایتی است فردی در بافتی تاریخی. روح سرکش شخصیت محوری این اثر نمودار شور تحول خواهی و آرمان گرایی دهه 1960 است که انبوه نمایشنامه نویسان جوان آن زمان نیز، از جمله دیوید هر، دستخوش آن بودند. تلخکامی این آرمان خواه در مواجهه با انحطاط روزافزون بریتانیای پس از جنگ جهانی دوم (در دوران رونق و «فراوانی») نقدی است کوبنده بر جامعه ای اخلاق زدوده و سترون که بذر آرمان گرایی در آن بخت روییدن ندارد. نگارنده می کوشد جایگاه این نمایشنامه را در مجموعه آثار هِر و همچنین درام نویسی معاصر انگلیسی بررسی کند. در این مقاله تأکید می شود که اثر مورد بحث را باید نقطه عطفی (هم از حیث مضمون پردازی و هم از حیث سبکی) در کارهای نویسنده ای شمرد که سیر تطور مضامین و رویکردهای آثارش (فاصله گرفتن از رادیکالیسم و میل به لیبرالیسم و محافظه کاری) و نیز زندگی حرفه ای اش (گذار از «حاشیه» به «مرکز» درام نویسی انگلیسی) نمودگار و نمایه ای است از یکی از مهمترین الگوها و روندها در درام نویسی انگلیسی بعد از جنگ جهانی دوم تاکنون.
۱۴۲.

عرف و سنت‌های اجتماعی در تقابل با شخصیت فردی در رمان اول لوئیجی پیراندللو (مطرود)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۶ شماره ۴۱

کلید واژه ها: ناتورالیسم کلمات بحران هویت فردی رمان قرن بیستم سنن اجتماعی لوئیجی پیراندللو مطرود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 544 تعداد دانلود : 91
ولین رمان پیراندللو به زندگی و شخصیت زنی به اسم مارتا آیالا می پردازد که هر از گاهی نامه های عاشقانه ای از شخصی معروف و صاحب اعتبار دریافت می کند و این برای او و همسرش مشکلاتی می آفریند. این مقاله به تلاش نویسنده برای به نمایش گذاشتن تقابل میان فرد و عرف و سننی که به صورت قوانین سفت و سخت در آمده اند اشاره می کند. با بیان این تقابل پیراندللو می خواهد ثابت کند که هر کسی ناچاراست ماسکی تحمیلی را بپذیرد و چهره ای متفاوت از خود نشان دهد تا هماهنگ با جامعه عمل کند. هر گونه مقاومتی در برابر فشارهای جامعه محکوم به شکست است. در این راستا مارتا آیالا در ابتدا سعی دارد با تکیه بر توانایی های فردی اش به حل مشکلات بپردازد اما از آنجایی که تلاش او عرف و سنت های پذیرفته شده را به چالش می طلبد با پاسخی سخت مواجه می شود. به زعم پیراندللودر یک جامعه بسته خطای فرد در به چالش کشیدن عرف و قراردادهای اجتماعی نابخشودنی است.
۱۴۳.

کوششی بر مقایسة شاهنامه و سرود نیبلونگن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۶ شماره ۴۰

کلید واژه ها: نماد شاهنامه اسطوره حماسه جنگ با اژدها سرود نیبلونگن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 406 تعداد دانلود : 79
هر ادبیات کلاسیک دارای حماسه ایست که در آن عناصر اسطوره ای، عناصر داستانی و عناصر واقعی برگرفته از تاریخ وجود دارند. این نکته درمورد ادبیات آلمانی و فارسی که نیبلونگن و شاهنامه سرآمد آثار آنان هستند نیز صدق می کند. از آن روی که این دو اثر از دیدگاه زبانی و فرهنگی زیر مجموعه زبان های هند و ژرمن هستند، عناصر مشابه بسیار در آنان وجود دارد که با اندک مقایسه ای پدیدار می گردد. این پژوهش تلاشی است بر مقایسه میان این دو حماسه ملی و شرط مهم در مقایسه دو اثر با یکدیگر، شناختن هر چه بهتر آنان است. به همین دلیل در این مقاله ابتدا دو شاهکار «سرود نیبلونگن» و «شاهنامه» از لحاظ پیدایش، ساختار و محتوی بررسی گشته اند. سپس نخست به ذکر شباهت ها و تفاوت های پهلوانان برتر دو حماسه پرداخته شده و بعد نمادها یا پدیده های مشترک میان دو اثر آمده است. آنچه در مقایسه این دو اثر در هر بخش به دست آمده است به صورت جدول ارائه گشته تا بتوان بر آنچه گفته شد، نگاهی اجمالی افکند.
۱۴۴.

تحول مفهوم زیبایی در متون زیبایی‌شناختی فریدریش شیلر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۶ شماره ۴۰

کلید واژه ها: زیبایی آرمانگرا بی آلایش تفکر تاریخ گرایانه ملاحت وقار

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها نشانه شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات
تعداد بازدید : 679 تعداد دانلود : 853
اندیشه فریدریش شیلر بر بستر تفکرات کلاسیک در دورانی تبلور می یابد که عنصر زیبایی به مثابه نیروی محرکه ای در مسیر تحقق آرمانشهر انسان متعالی تلقی می شود. جستار حاضر به سیر تحول مفهوم زیبایی در نوشته های زیبایی شناختی شیلر می پردازد و نشان می دهد که چگونه زیبایی های طبیعی و حسیات در فرآیندی تدریجی اعتبار خود را از دست می دهند و دو مؤلفه ی «خرد» و «آرمان» گستره تفکر زیبایی شناسانه را فتح می کنند. شیلر در متون متأخر خود به وضوح از نگاه کانت مآبانه به مباحث زیبایی شناسانه فاصله می گیرد و به تأویل هگلی هنر نزدیک می شود که آفرینش هنری انسان را برتر از پرداخته های طبیعت می پندارد.
۱۴۵.

بررسی ویژگی‌های قهرمانان آثار آنتون چخوف و نقش طبابت و علوم پزشکی در شکل‌گیری افکار و دیدگاه‌های وی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۶ شماره ۳۹

کلید واژه ها: آثار ادبی ,آنتون چخوف طبابت جداگانه عقیده عمومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 806 تعداد دانلود : 582
آنتون چخوف نویسنده شهیر قرن نوزده روسیه برخلاف نویسندگان بزرگی چون داستایفسکی و تالستوی که معمولاً در آثار خود قهرمانان خارق العاده جامعه خود را توصیف کردند، زندگی روزمره مردم اطراف خود را به تصویر کشیده است. حوادث و قهرمانان آثارش بسیار زنده و واقعی اند؛ همسانی فوق العاده ای بین آثار وی و زندگی واقعی وجود دارد که خواننده ادامه آنچه را که در آثارش وصف شده اند، در دنیای اطراف خود احساس می کند و می بیند. تحصیل در دانشکده پزشکی و ایده های زاخارین، یکی از استادان برجسته دانشکده پزشکی نقش مهمی در ویژگی های هنری آثار او و شکل گیری افکارش داشت. پزشکان یکی از شخصیت های مرکزی داستان ها و نمایشنامه های اویند، چخوف ابعاد مختلف شخصیت پزشکان را بسیار استادانه و با روان شناسی ظریفی توصیف کرده است. در مقاله حاضر، ضمن بررسی برخی از شخصیت های آثار چخوف، نشان داده شد که او تحت تأثیر افکار زاخارین در پزشکی، از ارائه راه حل های کلی و الگوهای عمومی برای همه موارد و مسائل اجتناب می کرد و معتقد بود که گاهی اوقات قوانین و الگوهای کلی در موارد اتفاقی مصداق ندارند و نمی توانند مفید باشند
۱۴۷.

نمایش خیابانی؛ رویکردها، دغدغه‌ها و راهبردها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۶ شماره ۴۲

کلید واژه ها: آیین جشنواره نمایش بازیگران تئاتر خیابانی تماشاگران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 669 تعداد دانلود : 914
تئاتر خیابانی یکی از اشکال نمایشی است که کمتر در جامعه ما و حتی در میان هنرمندان مورد توجه واقع شده است. این نمایش که غالباً در فضای باز انجام می شود، به واسطه صمیمیت حاکم بر فضای آن، و نیز به خاطر بیان دردهای اجتماعی، می تواند در جامعه مؤثر واقع شود. تئاتر خیابانی کارکردی دوگانه دارد، نخست، کارکرد جشنواره ای آن است که به صورت نمایش های دسته جمعی و کارناوالهای شادی برگزار می شود و سبب ایجاد همدلی در میان شهروندان می شود؛ اما کارکرد دیگر آن، اجرای نمایش هایی است که دارای ویژگی های اعتراض آمیز و عصیانگرانه ای است، که بیانگر تناقض های فرهنگی و یا کاستی های اجتماعی است. در این مقاله، ضمن شناسایی رویکردهای گوناگون موجود در عرصه این گونه نمایش، به بررسی ویژگی ها و دغدغه های موجود در آن می پردازیم، و راهبردهای لازم را برای رسیدن به قابلیت های مؤثر آفرینش هنری بررسی می کنیم.
۱۴۸.

نماد نقاب ‘ همزاد و دیگری در آثار اکتاویو باز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۵ شماره ۳۰

کلید واژه ها: هویت مرگ همزاد نقاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 902 تعداد دانلود : 904
هدف این مقاله درباره معنا ونمادی است که مفاهیم نقاب‘ همزاد و دیگری دربرخی از آثار شاعر و نویسنده نامدار مکزیکی ‘ اکتاویوپاز Octavio paz ‘ در بر دارند. در حالی که بیش از هر چیز تکیه مقاله بر روی شاهکار‘ وی هزار توی تنهایی است که عنوان فرعی زندگی و نگرش مکزیکی را دارد. در ادامه‘ از یک سو در مورد این که چگونه اکتاویوپاز به افشای هویت مکزیکی که مدام در پس نقاب‘ همزاد و دیگری خود را پنهان می کند بررسی و از سوی دیگر ‘ تحلیلی از رفتارهای مکزیکی در جشن های ملی و مذهبی به عمل آمده است. همچون جشنی که در آن نعره برآورده و مرگ را مورد پرستش قرار می دهند که هر کدام از این جشن ها مراسمی ویژه هستند که هویت اصلی مکزیکی را بر ملا می کنند.
۱۴۹.

بررسی ابعاد روانشناختی زن در شیطان صفتان اثر باربی درویلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۵ شماره ۳۳

کلید واژه ها: زن ابتذال شیطان صفتان نرینگی باربی درویلی بعد روانشناختی ابعاد روانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 21 تعداد دانلود : 967
مقاله حاضر، تلاشی است برای معرفی «باربی درویلی»، نویسنده اخلاق گرای فرانسوی سده نوزده میلادی و بررسی اثر برجسته او، شیطان صفتان. وی با بهره گیری از علم روانکاوی، آثار جاودانی از خود به یادگار گذاشته است که این آثار، متاسفانه به دلیل پیچیدگی های زبانی، کمتر توجه مترجمان ایرانی را بر انگیخته. شیطان صفتان اثر برجسته اوست که مشتمل بر شش نوول است. این اثر به گونه ای روایتگر وضعیت تراژیک و غمبار انسان هایی است که صفات اهریمنی دارند و از اصالت انسانی دور مانده اند. ضد قهرمانان این اثر، اغلب زنان نگونبختی اند که دستخوش صدمات روزگار شده و به سوداهای دنیوی پناه آورده اند. در این مقاله، برآنیم تا با پرداختن به بعد روایت شناختی داستانها، ویژگی ها و ابعاد روانی این زنان را بررسی کنیم.
۱۵۰.

اندر فراز و فرود رئالیسم داستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۵ شماره ۳۶

کلید واژه ها: ادبیات فرانسه واقع گرایی رمان واقعیت رمان نو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 732 تعداد دانلود : 272
در طول سال های متمادی، در کشور فرانسه، رمان از بهترین ابزارهای ژرف اندیشی در واقعیت بوده است. به طوری که مکتب ها یا علوم زیبایی شناختی ادبی فراوانی تلاش کردند تا از طریق رمان، خود را به واقعیت زندگی نزدیک تر سازند. هر چند به نظر می رسد که توجه به واقع گرایی متعلق به عصر هومر باشد، اما به آسانی می توان از واقع گرایی رمان نویسان عصر کلاسیک سخن به میان آورد که همواره تلاش می کردند تا به کلیات دست یابند. همچنین می توان از رمان نویسان نامی رئالیست یا ناتورالیست سده نوزدهم میلادی یاد کرد. اما مهم تر از همه، بهتر است از رمان نویسان «عصر بدگمانی» سخن گفت که با افکندن سایه شک و ابهام بر روی ارکان رمان، آن را به بازنگری درخودش واداشتند، تا به فرم و ساختارش بپردازد، از ارجاع دادن به جهان پیرامون بپرهیزد و خودش یا به عبارت بهتر، متن آن، موضوع ارجاع داستان قرار گیرد. با توجه به این مهم، در این مقاله تلاش نگارنده بر این خواهد بود که با رویکردی تطبیقی به بررسی مفاهیم «واقعیت» و «واقع گرایی» در رمان سنتی و رمان نو بپردازد.
۱۵۱.

تفاوت میان رئالیسم جادویی و رئالیسم شگفت انگیز و نقش زاویه دید در آنها با بررسی آثار گابریل گارسیا مارکز و آلخو کارپنتیر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۵ شماره ۳۰

کلید واژه ها: راوی رئالیسم جادویی رئالیسم شگفت انگیز زاویه دید(دیدگاه) صد سال تنهایی قلمرو این دنیا

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها زبان شناسی شناختی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات
تعداد بازدید : 856 تعداد دانلود : 213
"کشورهای آمریکای لاتین همواره در حال خلق سبک های هنری وادبی بوده اند و با خلاقیت خود توانسته اند فرهنگ لاتینی خود را به جهانیان بشناسانند. مردمان این سرزمین ها سعی نموده اند هیچگاه ریشه و اصالت خود را از دست ندهند و همواره در جستجوی نوآوری و ابداع سبک های جدید ادبی پیش رفته اند. در همین زمینه می توان شاهد ظهور سبک های خاصی بود که در تاریخ ادبیات این کشورها می درخشد. حدود پنج دهه اخیر دوسبک ادبی ویژه و شایان توجه با نام های «رئالیسم جادویی»و«رئالیسم شگفت انگیز» به منصه ظهور رسیده اند که نظر همگان را جلب نموده اند. این دو سبک دو شیوه فکر ی متضاد را ارائه می کنند که علیرغم این تضاد‘ عناصر«جادو» یا «شگفت انگیز» توانسته اند در کنار«واقعیت» قرار بگیرند. تنها راوی است که با دیدگاه متفاوت خود(البته در کنار فضای داستان) در هر سبک‘ آفرینشگر این دو گانگی است. بنابراین آنچه که در این تحقیق مدنظر است‘ مراجعه به بعضی متون ادبی است تا بتوان به توجیه این نامگذاری و تفاوت های موجود میان این دو سبک ادبی پرداخت . برای رسیدن به این هدف دو اثر معروف با نام های صد سال تنهایی از گابریل گارسیا مارکز Gabril Garcia Marquez و قلمرو این دنیا از آلخو کارپنترCarpentier Alego را انتخاب نموده تا بتوان به بررسی تفاوت ها ی این دو سبک مهم پرداخت. "
۱۵۲.

تأثیر حافظ و عشق عرفانی در خلق دیوان غربی- شرقی گوته(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۵ شماره ۳۴

کلید واژه ها: دیوان رمانتیسم شرقی غربی هجرت عشق عرفانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 754 تعداد دانلود : 674
عوامل عدیده ای در شکل گیری دیوان غربی - شرقی گوته نقش تعیین کننده ای داشته اند، و در این میان نقش حافظ و عشق عرفانی این نویسنده نامدار آلمانی به ماریانه فون ویلمر (Mariane von Willmer) بسیار چشمگیرترند. در این که اندیشه حافظ و دیوان وی منبع الهام گوته برای خلق این شاهکار ادبیات غنایی آلمان شد و ارادت خاص گوته به حافظ انگیزه اصلی او برای پی ریزی این اثر و هجرتی روحانی و عرفانی از دنیای پرآشوب غرب به شرق بود، هیچ شک و تردیدی وجود ندارد، اما نباید از نظر نیز دور داشت که بدون آشنایی گوته با ماریانه و بالطبع تاثیرپذیری او از این عشق، آفرینش دیوان غربی - شرقی به گونه ای که در سال 1819 منتشر شده است، ممکن نبود و این اثر جلوه دیگری می یافت. عشق افلاطونی گوته به ماریانه، زلیخای دیوان غربی - شرقی، برای او محملی شد تا با سیر و سلوک در ادبیات شرق و بخصوص دیوان حافظ و سفر خیالی خود به مشرق زمین به مفهوم عشق عرفانی دست یابد و عشق شرقی خمیر مایه دیوان او شود.
۱۵۳.

آفرینش اثر ادبی از دیدگاه پروست و بارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۵ شماره ۳۴

کلید واژه ها: غریزه ادبیات جاودانگی الگو برداری "من" نویسنده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 360 تعداد دانلود : 847
نویسندگان، منتقدان ادبی و حتی خوانندگان تعاریف بسیاری از چگونگی پیدایش یک اثر ادبی ارائه داده اند. بحث ها و پرسش ها درباره این که یک اثر تا چه اندازه می تواند زاییده روح، عوالم درونی، غریزه، استعداد، عقل و الهامات نویسنده باشد، همچنان ادامه دارند. این مقاله نیز بر آنست تا به بررسی و مطالعه درباره آفرینش ادبی، از دیدگاه دو نویسنده صاحب نام اوایل قرن بیستم، مارسل پروست و موریس بارس، بپردازد. الگوبرداری از آثار اهل ادب، به عنوان عامل باروری روح یک نویسنده، توجه به قدرت های درونی و بهره وری از ژرفای درون و وجود نویسنده و زندگی اش، و سرانجام، جاودانه سازی عقاید و نام نویسنده با یک اثر، از جمله نکاتی اند که به نظر پروست و بارس، در آفرینش ادبی مطرح می شوند.
۱۵۴.

شیوه های کاربرد داستان در داستان و ریشه های شرقی آن در ادبیات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۵ شماره ۳۰

کلید واژه ها: روان پریشی نمایشنامه درخت عرفان نقش کلیدی انگشتر نوول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 716 تعداد دانلود : 402
"با بررسی ادبیات ایرانی و آلمانی دیده می شود که چارچوب داستان در داستان‘که روشی شرقی است و از راه ایران به ادبیات اروپایی راه یافته در ایران و اروپا با هدف های مختلفی به کار برده شده است. در اروپا روش داستان در داستان گونه جدیدی در ادبیات داستانی را پدید آورد که در آغاز به عنوان یکی از ویژگیهای گونه ادبی نوول (داستان کوتاه) شناخته شد. (تئوری) نظریه شهباز(سمبل نقطه عطف یا چرخش داستان) که برای نوول ارائه شد به عقیده برخی از ادبا لازم دانسته شده است‘ ولی برخی دیگر از ادبا به آن چندان پایبند و معتقد نبوده اند مانند تئودر اشترمTheodor ، Storm . گوته بر این باور بوده است که گونه ادبی نوول باید حاوی واقعه ای باشد که «هرگز تا کنون شنیده نشده باشد» (فون ویزه‘1971‘ص5) . در ادبیات ایرانی سازندگان این گونه داستان ها با بکار گیری روش داستان در داستان‘ بیشتر قصد روان درمانی فرد روان پریش را دنبال می کردند. در صورتی که نویسندگان اروپایی در بکارگیری داستان در داستان هدف دیگری را مد نظر داشته اند که با هدف نویسندگان ایرانی‘ در کاربرد این روش‘ تا اندازه ای متفاوت است. این تفاوت در دوره های مختلف ادبی اروپا نیزاز یکدیگر متمایزند. "
۱۵۵.

جایگاه داستان قلب سگی در آثار میخاییل بولگاکف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۵ شماره ۳۱

کلید واژه ها: میخاییل بولگاکف قلب سگی شاریک پروفسور پری آبراژنسکی دکتر بارمینتال شاریکوف شوندر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 993 تعداد دانلود : 554
در میان آثار میخاییل بولگاکف‘ داستان قلب سگی‘ از اهمیت خاصی برخوردار است. داستان در سال 1925 نوشته شد‘ ولی به دلیل نظریات ‹‹ضد انقلابی›› آن‘ تا سال 1987 در روسیه به چاپ نرسید. این مقاله ابتدا به موضوعات بررسی شده در آثار بولگاکف‘ نوسنده کلاسیک قرن نوزده می پردازد و سپس به دیدگاه های نویسنده درباره بحران شدید اقتصادی‘ سیاسی و وضعیت اجتماعی حاکم بر شوروی در دوران بعد از انقلاب اکتبر 1917 به ویژه در سال های 20 و 30 اشاره می کند. شخصیت پروفسور پری آبراژنسکی و شخصیت جدید فانتزی داستان‘ یعنی شاریکوف‘ ثمره انقلاب اکتبر 1917 نشان از خلاقیت خارق العاده بولگاکف دارد. با بررسی رفتار شاریکوف‘ این انسان آزمایشگاهی‘ که خود را ‹‹عنصر کار›› معرفی می کند‘ و با تاثیرپذیری اش از شوندر‘ نماینده انقلاب اکتبر و ‹‹مدافع منافع انقلاب››‘ می بینیم که چگونه عرصه بر دیگران تنگ شده‘ تا آن جا که حتی دیگر قادر به ادامه زندگی عادی خود نیستند. از موضوعات مهم دیگر بررسی شده در مقاله‘ بیان نقطه نظرات بولگاکف درباره دیوان سالاری حاکم بر جامعه شوروی‘ بعد از انقلاب اکتبر است. این نکته با مقایسه برخورد متفاوت دو قهرمان انقلابی (شوندر) و ضد انقلابی (پروفسور پری آبراژنسکی)‘ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
۱۵۶.

بر سر چاه شاهین یا خرد اودین؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۵ شماره ۳۱

کلید واژه ها: عشق جاودانگی آفرینندگی بر سر چاه شاهین پنچ تنتره اسطوره افسانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 608 تعداد دانلود : 424
این مقاله جستاری است درباره سودای جاودانگی انسان. نویسنده‘ با اشاره به اسطوره ها و افسانه ها و آرا صاحب نظران‘ به بررسی این نکته می پردازد که مراد از جستجوی نامیرایی کدام است: مانایی تن یا جاودانگی جان که با عشق‘ خلاقیت‘ خرد و هنر بدست می آید؟ برای پاسخ به این پرسش ها‘ نویسنده به بررسی آثاری چون گیل گمش‘ ضیافت‘ اسطوره های اسکاندیناویایی و شماری از آثار ایرانی می پردازد. پس از آن‘ نویسنده با نگاهی تفصیلی به نمایشنامه بر سرچاه شاهین و اسطوره اسکاندیناویایی اودین دو نمونه از تلاش برای مانایی را بررسی می کند: اولی به عنوان نمونه تلاشی بیهوده برای مانایی تن و دیگری جستجویی روحانی برای مانایی جان که در قالب عشق و آفرینندگی شدنی است.
۱۵۷.

نیل به بهشت درون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۵ شماره ۳۲

کلید واژه ها: شهود آرمانشهر تکان دادن خود درک شهودی رجوع به خود سفر درونی شناخت خود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 448 تعداد دانلود : 707
بسیاری از متفکران و نویسندگان رمانتیک – به رغم حساسیت بسیار و آگاهی وافی از فساد و تباهی دنیا – امیدشان را برای بازیابی بهشت از دست رفته از دست ندادند. همان بهشتی که آدمیان با هبوط آدم در مضامین مذهبی و یا با پشت سر نهادن وضعیت طبیعی و به وجود آوردن قراردادهای اجتماعی برای زندگی در وضعیت جامعه مدنی به قول روسو از دست داده بودند. سرخوردگی شدید رمانتیک ها از انقلاب فرانسه آنها را به این نتیجه رهنمون شد که در دنیایی فاسد نمی توان آرمانشهری واقعی بنیان نهاد بنابراین مصمم شدند که آرمانشهری معنوی را در وجود خود بنا نهند. در روند به انجام رساندن چنین امری بود که ایشان اسطوره های رهایی و رستگاری خود را آفریدند. این اسطوره ها تا حدی تحت تاثیر دیدگاه های افلاطونی و همچنین اسطوره آفریده میلتون در بهشت گمشده و بهشت باز یافته بود. اما اسطوره های رمانتیک در برگیرنده تمام انسان ها نیست. سالک تنهای روسو و آلبیون بلیک و افتردینگن نوالیس انسان های خاص و منحصر به فرد در میان ابنای بشرند که قادرند جام مقدس معنوی را در جست و جو برای نیل به اهدافشان به دست آورند. آن ها آن جام را در روح خود می یابند و از این راه پس از عمری جست و جو به آرامش خاطر نایل می شوند. بدین طریق است که بهشت از دست رفته آدم و حوا در درون انسان بازیافته می شود.
۱۵۸.

نیروی شعر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و زبان شناسی دوره دوم پاییز و زمستان ۱۳۸۵ شماره ۴

کلید واژه ها: سرعت مدلول دال شتاب رابطة جانشین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 597 تعداد دانلود : 241
این اندیشه، که شاید بتوان پیچیدگی های ظاهری جهان هستی را به کمک چند قانون بنیادین درک کرد، موضوعی است کهنه با سابقه ای در حدود 2500 سال که از یونانیان به یادگار مانده است. چنین به نظر می رسد که بتوان در نظام یکپارچة هستی، اصول و قواعد مشترکی پیدا کرد و آن گاه در تمام تشکیلات این نظام، قانون فراگیری را حاکم بر این قواعد یافت. من در این مقاله خواسته ام به کمک قوانین اول و دوم نیوتن نیروی مولد شعر را همچون یک نیروی فیزیکی مطرح کنم. برای این کار، نخست تعریفی کلی از شعر عرضه کرده ام و پس از آن به کمک روابط میان اجزای ساختاری زبان به خصوص رابطة متداعی[1] از دیدگاه دو سوسور[2] و هم چنین مفهوم قطب استعاری[3] که در تئوری یاکوبسن[4] مطرح شده است، جابه جایی مدلول در جریان دلالت در واژه را بیان کرده ام. این جابه جایی موجب نشان دار شدن[5] واژه و پیدا شدن نقش جدید برای آن است که به استعاره می انجامد و به کمک نیرویی صورت می گیرد که در تشکیل شعر می توان آن را نیروی شعر نامید. نگارندة این سطور به منبع این نیرو نگاهی ندارد؛ اما در وجود این نیرو بحث می کند. شاید این نیرو همانی باشد که غربیان آن را جنّ شعر و عرب ها آن را""تابعه"" یا ""شیاطین شعرا"" می دانند و به هر حال همة شاعران، ظهور وتبلور ناگهانی آن را به تجربه باور داشته و دارند.
۱۵۹.

جایگاه شرق ودیوان حافظ در اندیشة گوته(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۵ شماره ۳۰

کلید واژه ها: غرب روشنگری شرق دیوان حافظ رمانتیک شرقی عشق عرفانی West دیوان غربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 734 تعداد دانلود : 509
گرچه آشنایی اولیه غرب با شرق‘ با شک و تردیدهایی همراه بود‘ اما به تدریج و به خصوص در دوره روشنگری‘ با پی بردن به غنای فرهنگ و ادب مشرق زمین ‘ از پیشداوری های منفی غرب کاسته شد و روند گرایش به شرق شتاب بیشتری گرفت. در دوره رمانتیسم ‘ ادبیات مشرق زمین منبع الهام نویسندگان ‘ متفکران و ادبای غرب شد. هردر از پیشگامان نهضت فکر ی گرایش به فرهنگ و ادب شرق در ادبیات آلمان بود و بر باورهای گوته درباره شرق تاثیر عمیقی نهاد. به دنبال هردر ‘ نویسندگان آلمانی دیگری نیز به این نهضت فکری پیوستند. شرق در ابتدا برای گوته محملی برای فرار از دنیای پر آشوب غرب بود. آشنایی او با دیوان حافظ و تاثیری که حافظ از نظر فکری بر او داشت‘ آن چنان عمیق بود که او را بیش از پیش به سوی شرق سوق داد و زمینه ساز سفرعرفانی ‘ خیالی و هجرت گونه او به شرق شد.
۱۶۰.

بازنگری ویژگی صوری رمان تجربی فرانسوی در فاصلة سال‌های 50 الی 70(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۵ شماره ۳۶

کلید واژه ها: رمان نو صورت گرایی نوشتار داستانی قابلیت ارجاعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 392 تعداد دانلود : 625
"رمان نو فرانسه مکتبی است که از زمان پدیداریش، یعنی از ابتدای دهه 1950، بیش از دیگر مکتب های ادبی، به طور اصولی و مکرر، الگوهای نوشتاری داستانی را زیر سوال برده است. در این چالش، نویسندگانی که مستقیم و یا غیر مستقیم به این گرایش وابسته بوده اند، توجه خود را معطوف قالب کرده و به آن اهمیت ویژه ای بخشیده اند، با علم به این که انتخاب چنین شیوه ای می توانست موجب عدم انتقال سریع و صریح مفهوم شود. از آثار آنان اغلب با عنوان «رمان آزمایشگاهی» یاد کرده اند، عبارتی که «رمان تجربی» زولا را در قالب معاصرش تداعی می کرد. البته بین این دو تفاوتی جزیی وجود داشت: زولا به تجربه کردن ساختارهای اجتماعی می پرداخت و جامعه زمان خود را مورد تجزیه و تحلیل قرار می داد، در حالی که نوگرایان رمان و در صدر آنان آلن رب گریه، با جدیت و پشتکار در پی آزمودن توان بالقوه ظاهری نوشتار داستانی بودند. نتیجه اختیار دیدگاه فرمالیستی این بود که دنیای ترسیم شده در روایت با دنیای «واقعی» - یا دست کم نمایی واقعی از دنیا - سنخیتی نداشت. پس فرم گرایی آنان می تواند خواندن آثارشان را با مشکل مواجه سازد. هدف مقاله حاضر بررسی قوت و ضعف این مدعا است.. "

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان