مدیریت سلامت

مدیریت سلامت

مدیریت سلامت دوره 24 پاییز 1400 شماره 85 (مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

مقالات

۱.

چالش های طب تسکینی: یک مرور متون نظام مند(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: طب تسکینی مراقبت هاسپیس مراقبت تسکینی مراقبت های پایان زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 666 تعداد دانلود : 801
مقدمه: مراقبت های تسکینی نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی بیماران مزمن و صعب العلاج دارد. بنابراین، ضروری است موانع دسترسی به مراقبت های تسکینی برطرف شود تا نیاز بیماران به این خدمات تأمین شود. مطالعه حاضر باهدف شناسایی چالش های مراقبت تسکینی به صورت مرور نظام مند انجام شد. روش ها: در این مطالعه مروری نظام مند، جست و جو در پایگاه های Magiran, Scopus, SID, Cochrane, Embase, Pubmed, Web of science وموتور جست و جوی Google scholar در بازه زمانی 2000 تا 2021 میلادی انجام گرفت. برای جست و جو در پایگاه های ذکر شده از کلیدواژه های فارسی و انگلیسی شامل ((طب سنتی))، ((مراقبت های پایان زندگی))، ((هاسپیس)) و ((مراقبت های بهداشتی)) استفاده شد. کلیه مقالات به دست آمده در سه مرحله ( بررسی عنوان، چکیده و متن کامل) غربال گردید. داده ها بر مبنای چارچوب WHO 2018 و با رویکرد استقرایی - قیاسی تحلیل شد. یافته ها: در جست وجوی اولیه 3497 مقاله بازیابی شد و از بین این مقالات تعداد 48 مقاله وارد مطالعه شد. داده ها بر اساس چهار کارکرد ارائه خدمت، تولیت، تولید منابع و مالی استخراج و دسته بندی شدند. کارکرد ارائه خدمت با چهار گروه و نه زیرگروه، کارکرد تولیت با دو گروه و پنج زیرگروه، کارکرد تولید منابع با سه گروه و نه زیرگروه و کارکرد تأمین مالی با یک گروه و سه زیرگروه شناسایی شد. نتیجه گیری: یافته های این مطالعه می تواند به سیاستگذاران حوزه مراقبت های تسکینی در خصوص توجه به تقویت زیرساخت ها، منابع و فرآیندهای مختلف برای بهبود پیامدهای طب تسکینی کمک کند. همچنین، رفع این چالش ها مستلزم تقویت نظام های سلامت کشورها باهدف طراحی و به کارگیری سیاست های مناسب می باشد.
۲.

تعیین هزینه خدمات ام آر آی با استفاده از روش تقلیلی مرحله ای: مطالعه موردی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: هزینه تمام شده هزینه یابی تقلیلی- مرحله ای واحد ام آر آی بیمارستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 928 تعداد دانلود : 114
مقدمه: واحد ام آر آی به دلیل حجم بالای مراجعات و استفاده از تجهیزات و دستگاه های تشخیصی پیشرفته از جمله بخش های پرهزینه بیمارستان می باشد. هدف این پژوهش، محاسبه هزینه تمام شده خدمات این واحد در بیمارستان امام رضا (ع) و مقایسه با تعرفه ها برای قیمت گذاری صحیح آن ها بود. روش ها: در این مطالعه توصیفی و کاربردی، قیمت تمام شده خدمات منتخب ام آر آی، با استفاده از روش هزینه یابی تقلیلی-مرحله ای برای بخش رادیولوژی بیمارستان امام رضا (ع) شهرستان ارومیه در سال 1397 محاسبه شد. ابزار گردآوری داده ها، فرم های استاندارد مربوط به فهرست هزینه های خدمات ام آر آی و مراکز فعالیت مرتبط بود. همچنین، برای برآورد سهم هزینه های سایر بخش ها در خدمات ام آر آی بخش رادیولوژی، مبناهای تسهیم مناسب تعیین و با استفاده از نرم افزار Excel، هزینه ها محاسبه گردید. یافته ها: طبق یافته های پژوهش، هزینه تمام شده خدمات منتخب این واحد از جمله ام آر آی مغز بدون تزریق 1449224 ریال، مغز با تزریق 1793634 ریال، مغز با و بدون تزریق توأم 3121783 ریال، ستون فقرات کمر بدون تزریق 1994881 ریال، ستون فقرات کمر با و بدون تزریق 3449832 ریال محاسبه شد. نتیجه گیری: براساس نتایج مطالعه، بین قیمت واقعی خدمات واحد ام آر آی و تعرفه ها تفاوت وجود دارد و هزینه های پرسنلی بالاترین سهم از هزینه های واحد ام آر آی را به خود اختصاص داده است. لذا، محاسبه دقیق هزینه تمام شده خدمات می تواند با شناسایی و اصلاح، ادغام و یا حذف کانون های پرهزینه، به کاهش هزینه ها و افزایش کارایی واحد موردمطالعه کمک نماید.
۳.

عوامل مؤثر بر تعامل بیمار با پزشک در بیماران آنژیوپلاستی: مطالعه موردی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: تعامل بیمار بیمارستان دولتی بیمارستان خصوصی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 916 تعداد دانلود : 636
مقدمه: تعامل با بیمار مفهومی است که امروزه در مراقبت های پزشکی اهمیت ویژه ای پیداکرده است و به عنوان هدفی ارزشمند در مراقبت از بیمار مدنظر قرارگرفته است. امروزه با تکامل نظام سلامت از مدل بیماری محور به مدل بیمار محور، تعامل بیمار نقش مهمی را در بهبود فرآیند مراقبت سلامت ایجاد کرده است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر در تعامل بیمار با پزشک انجام شده است. روش ها: مطالعه از نوع کاربردی با روش کیفی- توصیفی بود. ابتدا اطلاعات بیمارانی که در سال 1397 آنژ یوپلاستی شده بودند از سیستم اطلاعات بیمارستانی استخراج شد. سپس، با استفاده از راهنمای مصاحبه نیمه ساختارمند با بیماران مصاحبه های عمیق انجام گرفت. داده ها با روش تحلیل محتوای کیفی با استفاده از نرم افزار MAXQDA صورت گرفت. یافته ها: بعد از تحلیل داده ها 1072 کد استخراج شد که تمامی کدها در دو طبقه عرضه (پزشک) و تقاضا (بیمار) قرارگرفتند. 11 عامل موثر بر تعامل از طرف عرضه (اطلاع رسانی، رفتار پزشک، آموزش، دسترسی، هزینه، پاسخگویی، ادراک بیمار از تخصص و مهارت پزشک، ضعف مدیریتی، امکانات، اعتماد و رضایت از پزشک) و هفت عامل از طرف تقاضا (مشکلات شخصی، روحیه پرسشگری بیمار، پاسخگویی از منابع دیگر، مشکلات مالی، فقدان دانش و آگاهی، توصیه اطرافیان، خوددرمانی) شناسایی شد. نتیجه گیری: انتظار می رود تعامل بیمار با پزشک معالج بعد از آنژیوپلاستی باعث تسریع در روند بهبودی بیمار، جلوگیری از عوارض احتمالی و کاهش هزینه شود. شناخت عوامل مؤثر و طراحی مداخلات مقتضی در سمت عرضه و تقاضا می تواند منجر به بهبود تعاملات بیمار با پزشک و زمینه ساز ارتقای سلامت جامعه شود.
۴.

تأثیر پرداخت مبتنی بر عملکرد بر نابرابری درآمدی بین کارکنان پزشکی و غیر پزشکی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: پرداخت مبتنی بر عملکرد ضریب جینی منحنی لورنز کارکنان پزشکی کارکنان غیرپزشکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 173 تعداد دانلود : 758
مقدمه: منابع انسانی مهم ترین سرمایه هر سازمانی می باشد و نظام پرداخت عامل اصلی انگیزش کارکنان در بیمارستان است. این مطالعه با هدف ارزیابی تأثیر اجرای دستورالعمل پرداخت مبتنی بر عملکرد بر عدالت در توزیع درآمد بین کارکنان پزشک و غیرپزشک انجام شده است. روش ها: پژوهش حاضر از نوع کاربردی بود که با روش توصیفی انجام شد. جامعه آماری مطالعه، بیمارستان های اجراکننده پرداخت مبتنی بر عملکرد در دانشگاه علوم پزشکی مشهد بودند. داده های مربوط به ویژگی های تمام کارکنان پزشک، پرستار و دریافتی های ایشان برای سه دوره شامل یک دوره شش ماهه برای قبل از اجرا و دو دوره شش ماهه برای بعد از اجرای پرداخت مبتنی بر عملکرد جمع آوری شد. برای سنجش نابرابری در توزیع دریافتی ها از منحنی لورنز و ضریب جینی استفاده شد. یافته ها: ضریب جینی بدست آمده برای کل کارکنان از 63 درصد برای دوره قبل از اجرای دستورالعمل به 62 درصد در دوره دوم و 65 درصد سوم بعد از اجرای دستورالعمل رسیده است. ضریب جینی بین گروه پزشکان و گروه پرستاران برای دوره اول به ترتیب برابر با 64 و35 درصد ، دوره دوم 61 و 25درصد و دوره سوم 62 و 26 درصد بود. نتیجه گیری: انتظار می رود نتایج این پژوهش بتواند در اصلاح سیاست های فعلی پرداخت مبتنی بر عملکرد در کارکنان بیمارستان استفاده شود. با این حال، طرح هایی که جبران خدمات را با تغییراتی همراه می کنند باید از ابعاد مختلف بررسی شود. یکی از مهم ترین ابعاد، تأثیر در نابرابری درآمد است که نیازمند انجام مطالعات وسیع تر می باشد.
۵.

ارزیابی اثربخشی بالینی شاخص های احیای قلبی_ ریوی در بخش اورژانس: مطالعه نیمه تجربی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: FOCUS PDCA مدیریت کیفیت فراگیر احیای قلبی ریوی بخش اورژانس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 239 تعداد دانلود : 169
مقدمه: عملکرد ضعیف گروه احیا می تواند پیامدهای منفی برای بیمارستان به همراه داشته باشد. شناسایی و اصلاح مشکلات مرتبط با بخش اورژانس از اولویت های بهبود کیفیت ارائه خدمات و افزایش رضایتمندی است. هدف از مطالعه تعیین تأثیر روش FOCUS PDCA بر بهبود شاخص احیای قلبی-ریوی (Cardiopulmonary Resuscitation(CPR)) در بخش اورژانس بود. روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی بود که در بخش اورژانس بیمارستان امام علی شهر اندیمشک انجام شد. گروه شاهد شامل 75 رخداد CPR قبل از اجرای مداخله و گروه آزمون شامل 76 رخداد CPR بعد از اجرای FOCUS-PDCA بود. تیمی از پرستاران شاغل در اورژانس و گروه احیا بر اساس معیارهای ورود انتخاب شدند. کارگاه های آموزش CPR پایه و پیشرفته و روش FOCUS PDCA برای آنان برگزار شد. سپس، مراحل نُه گانه FOCUS-PDCA اجرا شد. چک لیست محقق ساخته ابزار گردآوری داده بود که داده ها با نرم افزار SPSS-22 و آزمون های کای دو، دقیق فیشر و من ویتنی تحلیل شدند. یافته ها: نتیجه احیای موفق برای بیماران بعد از اجرای FOCUS PDCA به میزان 64/3 درصد افزایش یافت. نتیجه احیای موفق قبل از مداخله 7/6 درصد و بعد از مداخله 3/26 درصد بود. بعد از اجرای مداخله، میزان موارد ناموفق در بیماران ترومایی، داخلی و بیماران بدون علائم حیاتی کاهش پیدا کرد. بین دو گروه از نظر وقوع ایست قلبی در حضور شاهد اختلاف آماری معناداری وجود داشت. نتیجه گیری: انتظار می رود اجرای روش FOCUS PDCA بتواند منجر به بهبود شاخص ها و احیای موفق بیماران در بخش اورژانس شود.
۶.

پیش بینی حوادث ترافیکی بر اساس وضعیت آب وهوا در استان گیلان با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: پیش بینی حوادث ترافیکی شبکه عصبی مصنوعی سلامت در بلایا مدیریت سلامت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 131 تعداد دانلود : 58
مقدمه: حوادث ترافیکی یکی از دلایل اصلی مرگ ومیر در سراسر جهان از جمله ایران محسوب می شود. عوامل متعددی در بروز حوادث ترافیکی نقش دارند که با استفاده از مدل های مختلف می توان این عوامل را شناسایی و بروز حوادث ترافیکی را پیش بینی کرد. هدف این مطالعه پیش بینی حوادث ترافیکی بر اساس وضعیت آب وهوا با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی می باشد. روش ها: پژوهش حاضر به روش کمی بین سال های 1393 تا 1396 انجام شد که داده های ترافیکی طی با استفاده از شبکه پرسپترون چندلایه بررسی شد. متغیرهای ورودی شبکه شامل حداقل دما، میانگین دما، متوسط بارش، حداکثر سرعت باد، یخبندان، فشار هوا، غلظت مه و متغیر خروجی نیز تعداد تصادفات در محیط موردمطالعه بود. یافته ها: شبکه طراحی شده، با هفت نورون در لایه ورودی، چهار نورون در لایه میانی و یک نورون در لایه خروجی با تابع بهینه سازی لونبرگ-مارکواردت و تابع انتقال تانژانت سیگموئید در لایه میانی و تابع انتقال خطی در لایه خروجی به عنوان شبکه بهینه انتخاب شد. یافته ها نشان داد که شبکه طراحی شده با ضریب همبستگی (R= 0.90) و میانگین مربع خطا (MSE= 0.01) توانایی بالایی در پیش بینی حوادث ترافیکی دارد. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت پیش بینی حوادث ترافیکی و نقش آن جهت ارتقای سلامت افراد جامعه، نتایج حاصل از این مطالعه می تواند جهت گسترش اقدامات پیشگیرانه مؤثرتر برای سیاست گذاران و محققان قابل استفاده باشد. با توجه به نتایج بدست آمده شبکه عصبی کارایی خوبی برای پیش بینی کوتاه مدت جریان ترافیک از خود نشان داده است.
۷.

چالش های مدیریت مراکز بهداشتی درمانی در دوران پاندمی کووید-19(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: چالش های مدیریت کووید-19 مراکز بهداشتی درمانی روش بهترین-بدترین نقشه شناختی فازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 45 تعداد دانلود : 870
مقدمه: آمادگی مراکز بهداشتی درمانی به ویژه بیمارستان ها در مقابل چالش های مدیریتی پیشرو، تأثیر بسزایی در کاهش مرگ ومیر و آسیب های جسمی و روانی ناشی از شیوع بیماری های واگیر از جمله پاندمی کووید-19 دارد. این پژوهش با هدف شناسایی چالش های مدیریت مراکز بهداشتی درمانی و اولویت بندی آن ها در دوران پاندمی کووید-19 انجام گرفته است. روش ها: در این پژوهش ابتدا با مرور پیشینه و متن کاوی متون و مصاحبه با متخصصین، چالش های اصلی مدیریت مراکز بهداشتی درمانی شناسایی شدن. سپس، برای تعیین چالش های اصلی از پرسشنامه طیف لیکرت، برای تعیین میزان اهمیت هریک، از روش بهترین-بدترین و جهت تعیین میزان تأثیرگذاری هر چالش بر سایر چالش ها از رویکرد نقشه شناختی فازی استفاده شد. یافته ها: 20 چالش شناسایی شده، در سه طبقه چالش های منابع انسانی، سازمانی و برون سازمانی طبقه بندی شدند و نُه چالش اصلی از میان آن ها مشخص گردید. بر اساس نتایج، فضای فیزیکی نامناسب، قوانین و دستورالعمل های محدودکننده و کمبود نیروی انسانی به ترتیب مهم ترین چالش بودند و فضای فیزیکی نامناسب تأثیرگذارترین چالش در بین چالش های موجود شناخته شد. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت مدیریت مراکز بهداشتی درمانی و نیاز به اقدامات فوری در این دوران، جذب بیشتر کارکنان تخصصی، توانمندسازی نیروهای پزشکی و تصحیح قوانینی که بیشتر به عنوان موانع عمل می کنند، می توانند در کوتاه مدت راهکارهای مفیدی برای بهبود مدیریت این مراکز باشند.
۸.

تأثیر آموزش نیروی انسانی بخش بهداشت و درمان بر رشد اقتصادی ایران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: سرمایه انسانی بخش بهداشت و درمان آموزش عالی رشد اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 69 تعداد دانلود : 614
مقدمه: دستیابی به رشد اقتصادی پایدار مستلزم سرمایه گذاری در زیرساخت ها برای افزایش ظرفیت های تولیدی است. چنین سرمایه گذاری هایی نه تنها شامل سرمایه گذاری های فیزیکی می شود، بلکه سرمایه گذاری های انسانی، آموزش و سلامت را نیز پوشش می دهد. هدف از مطالعه حاضر تحلیل اثر آموزش نیروی انسانی بخش بهداشت و درمان بر رشد اقتصادی ایران بود. روش ها: پژوهش حاضر از نوع کاربردی بود که به روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از الگوی خود توضیح با وقفه های توزیعی و داده های سالیانه دوره زﻣﺎﻧی 1370 تا 1398 انجام شد. این پژوهش به تحلیل اثر آموزش نیروی انسانی بخش بهداشت و درمان و نیز اثر آموزش عمومی، آموزش عالی در وزارت علوم، سرمایه گذاری فیزیکی، درجه باز بودن اقتصاد و صادرات بر رشد اقتصادی ایران پرداخته است. داده ها به روش اسنادی از بانک اطلاعات مرکز آمار ایران استخراج و برآوردها با استفاده از نرم افزار ایویوز 10 انجام شد. یافته ها: یافته ها حاکی از تأثیر مثبت متغیرهای مستقل بر رشد اقتصادی ایران بوده است که در آن ضریب آموزش عمومی برابر با 0125/0، آموزش نیروی انسانی بخش بهداشت و درمان برابر با 621/0، آموزش نیروی انسانی در وزارت علوم برابر با 8752/0، سرمایه گذاری فیزیکی برابر با 449/0، درجه باز بودن اقتصاد برابر با 218/0 و صادرات برابر با 2429/0 بدست آمد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش می تواند در اتخاذ سیاست های مناسب به برنامه ریزان و سیاست گذاران در زمینه سرمایه گذاری نیروی انسانی و آموزش افراد در سطوح عمومی و عالی به ویژه در حوزه بهداشت و درمان کمک نماید تا منجر به افزایش رشد اقتصادی شود.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۸۵