مدیریت سلامت

مقدمه: در ادبیات اقتصادی، رشد اقتصادی را تابعی از نیروی کار، سرمایه، سطح سواد، بهره وری نیروی کار و... می دانند درحالی که سطح سلامت روانی و فیزیکی، هوش هیجانی و... نیز بر رشد مؤثر هستند؛ بنابراین، هدف این مقاله تخمین تأثیر سلامت بر رشد اقتصادی با استفاده از روش تابع تولید است. روش کار: روش تحقیق، علی-معلولی و جامعه، شامل همه کشورهای با توسعه انسانی بالا و خیلی بالاست؛ که در این تحقیق از داده های مربوط به دوره زمانی 1975 تا 2014 برای 14 کشور با توسعه انسانی خیلی بالا و 15 کشور با توسعه انسانی بالا که از نشریات ملل متحد و جداول جهانی پن (Penn World Table) جمع آوری و از نرم افزار EVIEWS برای تحلیل داده ها و از متغیر، امید به زندگی به عنوان نماینده سلامت جامعه استفاده شده است. با توجه به اینکه، افزایش امید به زندگی باعث افزایش تجربه نیروی کار می گردد؛ بنابراین، متغیرهای تجربه و مربع تجربه وارد مدل شده اند. یافته ها: بیانگر وجود رابطه مثبت بین سلامت و رشد اقتصادی است، به طوری که یک سال افزایش در امید به زندگی باعث چهار درصد افزایش در رشد اقتصادی می گردد. نتیجه گیری: ارتقای سطح سلامت جامعه (کاهش بیماری ها)، افزایش رشد اقتصادی را در پی دارد که این خود در دوره بعد باعث افزایش ظرفیت مالی کشور و امکان افزایش هزینه های بهداشتی و ارتقای دوباره سطح سلامت جامعه خواهد شد که این دور تسلسل ادامه خواهد یافت، یعنی جامعه سالم، ثروتمند هم خواهد شد؛ بنابراین، در برنامه ریزی های رشد، باید به بهداشت و سلامت جامعه نیز توجه نمود.

مقدمه: با وجود توسعه فناوری اطلاعات به ویژه در حیطه بهداشت و درمان، هنوز فرایند ایجاد و به کارگیری پرونده الکترونیک سلامت دشوار می باشد. شناسایی موانع اجرایی این سیستم به رفع آنها و اتخاذ راهکار های موثر پیاده سازی کمک می نماید. هدف این مطالعه تعیین موانع اجرایی پیاده سازی پرونده الکترونیک سلامت در بیمارستان های کرمان بود. روش کار: این مطالعه توصیفی- مقطعی در سال 1394 انجام گرفت. جامعه این پژوهش شامل مسئولان فناوری اطلاعات و مدیران بیمارستان های شهرکرمان بود و به دلیل محدود بودن تعداد افراد نمونه گیری انجام نشد. داده ها از طریق پرسشنامه پژوهشگر ساخته جمع آوری گردید. روایی آن براساس روش اعتبار محتوا و روایی صوری و پایایی آن ازطریق محاسبه همبستگی درونی تایید شد (93/0=α). داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون T-Test در نرم افزار SPSS19 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: بیشترین میانگین موانع پیاده سازی سیستم، مربوط به محدودیت های فنی و تخصصی (32) و نگرشی- رفتاری افراد (1/25) و کم ترین آن مربوط به محدودیت های استاندارد سازی (3/9) بود. هیچ کدام از محدودیت های اجرایی با اطلاعات جمعیت شناختی شرکت کنندگان ارتباط معنی داری نداشتند(05/0P>). بین محدودیت های فنی و تخصصی، تغییرات سازمانی، هزینه ای، نگرشی- رفتاری افراد باپیاده سازی این سیستم در بیمارستان های مختلف ارتباط معنی داری وجود داشت (05/0=P). نتیجه گیری: محدودیت های فنی، تخصصی و نگرشی- رفتاری مهم ترین موانع پیاده سازی پرونده الکترونیک سلامت می باشند. به منظور غلبه بر موانع راهکار هایی نظیر برنامه ریزی جهت پیاده سازی و استفاده از این سیستم، ایجاد تیم متخصص برای ارزیابی موانع احتمالی، آموزش کلیه مدیران ارشد و کاربران توصیه می شود.

مقدمه: با توجه به نقش مؤثر نمایه کتاب در بازیابی محتوای آن، هدف پژوهش حاضر ارزیابی نمایه کتاب های پزشکی فارسی منتشرشده در سال های 1389 تا 1393 با استفاده از استاندارد ایزو 999: 1996 است. روش کار: روش پژوهش پیمایشی توصیفی است. جامعه پژوهش کلیه کتاب های پزشکی فارسی چاپ اول منتشرشده در سال های مذکور و دارای نمایه است. حجم نمونه 227 عنوان کتاب دارای نمایه است که به صورت تصادفی با استفاده از فرمول حجم نمونه کوکران انتخاب شده است. ابزار گردآوری داده ها چک لیستی است که بر اساس استاندارد ایزو 999: 1996 تهیه شده است. تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس آمار توصیفی و با کمک نرم افزار SPSS است. یافته ها: تنها 8/3 درصد از کتاب ها دارای نمایه پایانی هستند. بیشتر کتاب ها دارای نمایه ساده (6/73 درصد) و از نوع نمایه بنیادی (8/93 درصد) هستند. از نظر محتوا و پوشش بیشترین فراوانی مربوط به نمایه موضوع (2/87 درصد) واز نظر سطح بندی، بیشترین فراوانی مربوط به نمایه های تک سطحی (6/73 درصد) است. بیشترین رعایت ملاک های مربوط به محتوا و سازماندهی مربوط به ملاک های مفرد وجمع با فراوانی (2/98 درصد) و کمترین آن مربوط به یادداست دامنه (4/0 درصد) است. بیشترین رعایت ملاک های مربوط به نمایش و تنظیم شناسه ها، رعایت نظم الفبایی (1/99 درصد) و کمترین آن مربوط به رعایت قواعد تورفتگی (6/6 درصد) است. میانگین میزان رعایت استاندارد درکتاب های مورد بررسی 3/49 درصد است. نتیجه گیری: توجه ناشران پزشکی به تهیه نمایه کتاب و تدوین برنامه ها و سیاست هایی از طرف وزارت ارشاد، کتابخانه ملی و ناشران در این زمینه پیشنهاد شود.

مقدمه:همکاری های علمی بخصوص در سطح بین المللی می تواند برای پژوهشگران و دانشگاه ها مزایایی به همراه داشته باشد و باعث افزایش کیفیت بروندادهای پژوهشی آن ها گردند. پژوهش حاضر در راستای ارزیابی کیفیت تولیدات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران که از طریق همکاری های پژوهشی بین المللی منتشر شده اند، انجام گرفته است. در این مقاله همچنین مهم ترین همکاران علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در مناطق مختلف جهان و اثرگزاری فعالیت های پژوهشی با این کشورها و موسسات مورد مطالعه قرار گرفت. روش کار: پژوهش حاضر نوعی مطالعه کاربردی است و با استفاده از شاخص های علم سنجی انجام می گیرد. جامعه پژوهش شامل 17763 مقاله دارای وابستگی سازمانی به دانشگاه علوم پزشکی تهران است که طی سال های 2011 تا 2015 میلادی در پایگاه استنادی اسکوپوس نمایه شده اند. علاوه بر اسکوپوس، پایگاه سایول نیز جهت تحلیل و ترسیم نقشه های علمی جغرافیایی مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که تنها 9/16 درصد از تولیدات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران از طریق همکاری های علمی بین المللی با پژوهشگرانی از 1281 موسسه خارجی منتشر شده است. مقالات مشارکتی بین المللی این دانشگاه به طور میانگین استناد بیشتری دریافت کرده اند، به میزان بیشتری بازدید شده اند، در مجلات باکیفیت تر منتشر شده اند، از احتمال بالاتری جهت استنادشدگی و تبدیل به مقاله های پراستناد برخوردار بوده اند و همچنین در مقایسه با متوسط جهانی مقالات مشابه، عملکرد استنادی بهتری داشته اند. نتیجه گیری: با توجه به جایگاه علمی و قابلیت های پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی تهران، گسترش همکاری های تحقیقاتی با موسسات برتر جهانی می تواند در افزایش کیفیت بروندادهای پژوهشی و ارتقاء رتبه دانشگاه در نظام های بین المللی رتبه بندی موثر باشد.

مقدمه: در چند سال اخیر مجلات علمی- پژوهشی علوم پزشکی کشور ایران از نظر تعداد، روند رو به رشدی داشته است. این مجلات برای نمایه شدن در نمایه نامه های بین المللی، لازم است معیارهای مورد انتظار را رعایت کنند. این پژوهش با هدف تعیین میزان انطباق مجلات علوم پزشکی کشور ایران با معیارهای نمایه سازی وب آو ساینس انجام شده است. روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی- کاربردی با رویکرد کتابسنجی است. جامعه مورد پژوهش را 307 مجله علمی - پژوهشی مصوب وزارت بهداشت تشکیل دادند که در وب آو ساینس نمایه نشده بودند. ابزار گردآوری داده ها سیاهه کنترل مستخرج از پایگاه وب آو ساینس بود. داده ها پس از گردآوری و ورود به رایانه توسط نرم افزار آماری SPSS20 و به کمک روش های آمار توصیفی تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: کمترین مجموع امتیازات کسب شده مجلات مورد بررسی، امتیاز شش و بیشترین مجموع امتیازات کسب شده، امتیاز 15 است. بیشترین فراوانی مجلات (2/20درصد) دارای امتیاز کسب شده ده بوده اند. میانگین امتیازات کسب شده در مجلات مورد بررسی از نظر رعایت معیارهای وب آو ساینس 5/11 و میزان تطابق کلی وضعیت ساختاری مجلات علوم پزشکی منتشر شده درکشور ایران با شاخص های ساختاری نمایه نامه وب آو ساینس، 9/71 درصد محاسبه گردید. نتیجه گیری: مجلات منتشر شده در کشور ایران از نظر رعایت اکثر شاخص های ساختاری وب آو ساینس در سطح رضایت بخشی قرار دارند، اما از نظر معیارهای پیروی از بیانیه های بین المللی ویراستاری، میزان رعایت تنوع بین المللی نویسندگان مقالات، ذکر کد شناساگر اشیای دیجیتال و ذکر کد شناساگر اقلام ناشر در سطح مطلوبی قرار ندارد. رعایت کامل این معیارها توسط مجلات می تواند موجب افزایش شانس نمایه شدن آنها در وب آو ساینس گردد.

مقدمه: یکی از سیستم ها ی اطلاعات بهداشتی مورد استفاده در مراکز مراقبت بهداشتی، سیستم اطلاعات رادیولوژی است. این سیستم باعث افزایش کیفیت و دقت فرایندهای کاری در بخش رادیولوژی می شود و حجم نیروی انسانی مورد نیاز برای بایگانی تصاویر، هزینه های بیمارستانی و زمان مورد نیاز برای بازیابی تصاویر از بایگانی را کاهش می دهد. عدم کاربردپذیری این سیستم می تواند باعث کاهش سرعت و دقت امور ذکر شده گردد. این مطالعه با هدف بررسی میزان مطابقت سیستم اطلاعات رادیولوژی با اصول کاربردپذیری انجام شد. روش کار: مطالعه حاضر مطالعه ای توصیفی – مقطعی است که در سال 1394 بر روی سیستم اطلاعات رادیولوژی بیمارستان شفا کرمان انجام گرفت. به منظور بررسی میزان مطابقت این سیستم با اصول کاربردپذیری از اصول ده گانه نیلسن استفاده شد. یافته ها: در این ارزیابی 53 مشکل شناسایی گردید که بیشترین مشکلات مربوط به دو اصل تطابق سیستم با دنیای واقعی (n=14 ) و جنبه های زیبایی شناسی n=14)) و کمترین مشکلات مربوط به اصل راهنمایی و مستند سازی(n=1) بود. نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که اگر چه سیستم های اطلاعاتی مانند سیستم اطلاعات رادیولوژی، اغلب جدید هستند و انتظار می رود که بر اساس استانداردها و نیاز کاربرانشان طراحی شده باشند، اما در بسیاری از موارد مشکلاتی دارند. بسیاری از این مشکلات مربوط به مشکلات کاربردپذیری این سیستم هاست که در ﺻﻮرت ﻣﺮﺗﻔﻊ ﻧﺸﺪن می تواند به اﻓﺰایﺶ ﺧﻄﺎ و اشتباه، کاهش کیفیت مراقبت، بروز اشکال در فرایند درمان و در نهایت به خطر انداختن جان بیماران منجر گردد.

مقدمه: یکپارچه سازی کتابخانه های دیجیتالی یکی از راهکارهای تحقق برنامه یکپارچه سازی فرآیندهای کاری در نقشه جامع علمی نظام سلامت است که بسیار مورد تأکید وزارت بهداشت می باشد. هدف این پژوهش شناسایی عوامل راهبردی مؤثر بر یکپارچه سازی کتابخانه های دیجیتالی و تعیین میزان تأثیرگذاری آنها می باشد. روش کار: این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی پیمایشی است. نخست، با مرور پیشینه پژوهش عوامل راهبردی شناسایی و با نظرسنجی از 15 نفر از متخصصان کتابخانه های دیجیتالی که با روش گلوله برفی تعیین شدند، عوامل ارزیابی، تکمیل و با روش تاپسیس فازی رتبه بندی شدند. در نهایت، با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته میزان تأثیرگذاری عوامل با نظر مدیران کتابخانه های علوم پزشکی تعیین شدند. مدل اندازه گیری عوامل راهبردی با روش تحلیل عاملی تأییدی و نرم افزار آموس ترسیم شد. یافته ها: تعیین ضریب تأثیرگذاری عوامل راهبردی بر یکپارچه سازی، توسط مسئولان کتابخانه ها با رتبه های اعلام شده به وسیله خبرگان پانل دلفی یکسان نمی باشند، اما همبستگی مثبت، با ضریب 6/0، بین آنها مشاهده می شود. از دید خبرگان شاخص تمرکز بر برنامه ریزی با وزن نرمالایز شده 150/0 بالاترین رتبه و از دیدگاه مسئولان کتابخانه ها شاخص سیاست های سازمان مادر با بار عاملی 97/0 تأثیرگذارترین شاخص می باشد. نتیجه گیری: عوامل راهبردی بر فرآیند یکپارچه سازی کتابخانه های دیحیتالی تأثیرگذارند. این عوامل عبارتند از: سیاست ها، راهبردها، الزامات، برنامه ریزی، اهداف و چشم اندازهای وزارت بهداشت و دانشگاه های علوم پزشکی کشور.

مقدمه : بی عدالتی در دسترسی به تسهیلات مراقبت سلامت در منطقه می تواند ناشی از تخصیص نامتوازن این منابع باشد. هدف این مطالعه سنجش میزان برابری در توزیع منابع فیزیکی و انسانی بخش سلامت در بین شهرستان های استان لرستان است. روش کار: مطالعه حاضر مطالعه ای توصیفی- تحلیلی است. سنجش برابری در توزیع منابع بخش سلامت با توجه به مولفه هایی مانند تعداد پزشک (عمومی، متخصص)، دندانپزشک، داروخانه، تخت بیمارستانی، آزمایشگاه، پرتوپزشکی، پیراپزشکی و خانه های بهداشت صورت گرفت. داده ها از سالنامه های آماری استان جمع آوری و برای سنجش وضعیت توزیع منابع سلامت از شاخص های جینی، گس ورث و عدم تشابه استفاده گردید. آنالیز داده ها با استفاده از افزونه DASP و نرم افزار12Stata انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین مقدار ضریب جینی و شاخص گس ورث در دوره مورد بررسی، به ترتیب مربوط به تخت بیمارستانی (51/0-02/3) و خانه های بهداشت بوده (17/0-49/0) است. همچنین بیشترین مقدار شاخص عدم تشابه مربوط به پزشکان متخصص (سال 85 و 86) و تخت بیمارستانی (سایر سالهای مورد بررسی) بود، در حالی که کمترین مقدار این شاخص مربوط به پیراپزشکان بود. همچنین بررسی روند توزیع منابع طی دوره مذکور نشان می دهد که پزشکان متخصص، آزمایشگاه و خانه های بهداشت روند کاهشی و سایر منابع روند افزایشی داشته اند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش، توزیع ناعادلانه و نامتناسب منابع سلامت این استان را نشان می دهند؛ بنابراین، پیشنهاد می گردد این وضعیت با سیاست های باز توزیعی مناسب اصلاح گردد و در تخصیص منابع، اولویت اول به مناطق کمتر توسعه یافته داده شود.