۱.
کلید واژه ها:
تبخیر شبکه عصبی مصنوعی تعمیم پذیری مدل شهرستان شیراز شهرستان زرقان
تبخیر یکی از مهمترین اجزای چرخه هیدرولوژی می باشد که نقش بسیار مهمی در مدیریت منابع آب و محیط زیست دارد. اطلاع از میزان هدر رفت آب در اثر فرآیند تبخیر در یک منطقه بالاخص در مناطق خشک و نیمه خشک که با کمبود منابع آب مواجه هستند، یکی از مهمترین اصول مدیریتی در برنامه ریزی منطقه ای است. هدف از انجام این تحقیق ارزیابی دقت روش شبکه عصبی مصنوعی در برآورد تبخیر روزانه در ایستگاه هواشناسی شهرستان شیراز و قابلیت تعمیم آن در ایستگاه هواشناسی شهرستان زرقان واقع در استان فارس می باشد. برای این منظور تعداد 1775 داده هواشناسی روزانه شامل دما، رطوبت نسبی، سرعت باد، ساعت آفتابی جمع آوری و مقدار تبخیر روزانه با استفاده از چهار مدل شبکه عصبی مصنوعی برآورد گردید. جهت مدل سازی در این تحقیق از شبکه عصبی پرسپترون چند لایه و تابع سیگموئیدی استفاده گردید. نتایج بدست آمده از چهار مدل شبکه عصبی مصنوعی بر اساس معیارهای ضریب تعیین (R2)، ضریب ناش-ساتکلیف (NSC) و مجذور میانگین مربعات خطا (RMSe) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در ایستگاه هواشناسی شیراز مدل 4 با ساختار 1-6-5 نرون، دارای RMSe کمتر و R2 و NSC بالاتر در هر دو مرحله آموزش و آزمون نسبت به دیگر مدل ها می باشد و به عنوان مدل برتر جهت پیش بینی میزان تبخیر روزانه در شهرستان شیراز انتخاب گردید. نتایج حاصل از تعمیم پذیری مدل 4 با ساختار 1-6-5 در ایستگاه هواشناسی زرقان نیز نشان از دقت بالای این مدل در پیش بینی تبخیر روزانه در این ایستگاه دارد. بنابراین می توان از مدل 4 به عنوان مدل مناسب جهت پیش بینی مقادیر تبخیر روزانه در شهرستان زرقان برای دوره هایی که اندازه گیری تبخیر انجام نشده است، استفاده نمود.
۲.
کلید واژه ها:
ژئوتوریسم ژئومورفولوژی جاذبه های گردشگری روش کوبالیکوا طالقان
ژئوتوریسم پدیده نوپایی است که اخیرا در ادبیات گردشگری وارد شده و مقبولیت جهانی پیدا نموده است. همچنین توریسم پدیده ای اجتماعی، فرهنگی، تجاری بوده، که مستلزم جابجایی مردم به مکانی غیر از محل سکونت و کار خود است. گردشگری در حال تبدیل شدن به یکی از ارکان اصلی توسعه اقتصادی است. بسیاری از سیاست گذاران توسعه نیز از صنعت گردشگری به عنوان رکن اصلی توسعه پایدار یاد می کنند. با توجه به همین نقش و جایگاه، گردشگری یک مکان نه تنها می تواند در توسعه آن مکان موثر باشد بلکه روند توسعه برخی شاخص ها در محیط پیرامون خود را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. .بدیهی است گسترش فعالیت های ژئوتوریسمی می تواند به درآمدزایی و اشتغال ساکنان مناطق دارای این جاذبه ها بیانجامد. گستره طالقان در میان دره ای در بخش جنوبی البرز مرکزی واقع شده ، این منطقه با توجه به خصوصیات زمین شناسی و اقلیمی، چشم اندازها و سایت های ژئومورفولوژیک و زمین شناختی ، کانونی جاذب برای گردشگران استان های البرز وتهران محسوب می شود. در این پژوهش پس از مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و بررسی های میدانی و مطالعات طبیعی، جاذبه ها و ژئوسایت های منطقه شناسایی و به نقشه درآمده اند. سپس با استفاده از روش کوبالیکوا(2013)،پتانسیل ژئوتوریسم در 18سایت منطقه مورد ارزیابی قرار گرفت.این جاذبه ها و سایت ها شامل غارها، آبشارها،دریاچه ها و روستاها با چشم اندازهای ویژه و هدف گردشگری هستند.نتایج نشان داد که حداقل 6 ژئوسایت دارای ارزش بالایی هستند و مابقی سایت ها نیز ارزش متوسطی دارند. سایت های دریاچه سد طالقان ،روستای اورازان، آبشار کرکبود، آبشار اورازان، روستای دیزان و دریاچه غمیش دارای بالاترین پتانسیل های ژئوتوریسمی هستند. در حال حاضر سایت های مورد بررسی دارای ارزش علمی – ذاتی و آموزشی بیشتری هستند، لیکن با برنامه ریزی و مدیریت صحیح و سرمایه گذاری می توان از ارزش های اقتصادی و اکتسابی پتانسیل این ژئوسایت ها حداکثر استفاده را به عمل آورد. از این رو برنامه ریزی مناسب خدمات و زیر ساخت ها دراین زمینه، می تواند به اقتصاد محلی ومنطقه ای کمک نماید.
۳.
کلید واژه ها:
خشکسالی تالاب زرقان جریان سطحی پساب فاضلاب مدل Nash
فرآیند توسعه منطقه ای با تکیه بر پتانسیل های طبیعی و زیست محیطی آن گامی بلند در راستای توسعه پایدار است. یافتن مکانهایی که ظرفیت ایجاد هسته های رونق اقتصادی و اجتماعی را در منطقه ایجاد نمایند اولین گام توسعه است. تالاب ها از ذخایر استراتژیک طبیعی مناظق در ایجاد تحولات مثبت در بخش کشاورزی، دامپروری و گردشگری میباشند که متاسفانه بسیاری از آنها دستخوش نابودی بواسطه خشکسالی و یا عملکردهای غلط انسانی شده اند. بخش مهمی از خشکی تالاب ها ناشی از عدم تامین حق آبه تالاب ها و همچنین برداشت بی رویه منابع آب سطحی و زیرزمینی حوضه آبریز تالاب است. هدف از انجام این پژوهش مطالعه امکان احیای تالاب زرقان با استفاده از هدایت جریان سطحی و پساب فاضلاب شهر زرقان و حومه در راستای توسعه منطقه ای می باشد. با در نظر گرفتن سه بخش شرب، صنعت و کشاورزی در منطقه، جهت فرآیند تصمیم گیری در امر تخصیص از مدل حل اختلاف Nash استفاده شده است. نتایج حاصل از مدل شبیه سازی- بهینه سازی تالاب و بیشه زرقان چنان که انتظار می رود نشان داد که در وضعیت موجود مصرف کننده ی بالادست تالاب و بیشه زرقان با صرف هزینه کمتر نیاز آبی خود را تأمین کرده و در ماه های کم آبی با کمبود آبی کمتری مواجه خواهد بود اما بطورکلی برای کل دشت زرقان، با توجه به مقادیر برداشت از آب های سطحی و زیرزمینی که به ترتیب mcm82/1 وmcm32/1 در سال می باشد، نیاز آبی تالاب تامین نمی شود و با کمبود آب به میزان mcm86/1 در سال روبه رو است. نتایج حاصل از شبیه سازی-بهینه سازی و مدلNash در مطالعه ی موردنظر برای سال آبی تالاب نشان داد که سیستم با کمبودهای آبی بسیاری روبرو می باشد و از این جهت امکان احیای تالاب بصورت پایدار با شرایط فعلی نیست.
۴.
کلید واژه ها:
توزیع فضایی شاخص سلامت COPRAS منطقه زاگرس
مقوله سلامت یکی از شاخص های اصلی توسعه یا فتگی جوامع برشمرده می شود؛ زیرا سلامتی مهم ترین عامل توسعه و ضامن بقای هر جامعه است و برخورداری از خدمات بهداشتی درمانی به عنوان یکی از اصول سلامت، با هدف ارتقا و تأمین سلامت افراد، یکی از ارکان مهم پیشرفت هرجا معه ای را تشکیل می دهد. جامعه ی آماری این پژوهش پنج استان منطقه زاگرس(ایلام، کردستان، کرمانشاه، لرستان و همدان) می باشند، هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت توزیع فضایی شاخص سلامت و رتبه بند ی و سطح بند ی استان ها ی منطقه زاگرس می باشد، که داد ه های مورد نیاز از سالنامه آماری 1394 پنج استان مذکور گرفته شده است. در پژوهش حاضر با بهره گیری از روش آنتروپی شانون جهت وزن دهی و مدل COPRAS با استفاده از 42 معیار بخش سلامت به رتبه بندی و سطح بندی استان ها پرداخته شد. نتایج نشان می دهد که ضریب توسعه از (72/42) تا (100) در نوسان است. به طوری که استان همدان با (100 ) امتیاز در رتبه اول و توسعه ، استان لرستان با (47/96) در رتبه دوم و نسبتاً توسعه یافته، استان کرمانشاه با (67/94) امتیاز در رتبه سوم و نسبتاً توسعه یافته ، استان کردستان با (36/86) امتیاز در رتبه چهارم و نسبتاً توسعه یافته و در آخر استان استان ایلام با (72/42) امتیا ز در رتبه پنجم و در حال توسعه از لحا ظ شاخص سلامت می باشند، این نتایج نشان از تفاوت استان های منطقه زاگرس در برخورداری از شاخص سلامت دارد.
۵.
کلید واژه ها:
حقوق محیط زیست شاخص محیط زیستی محیط جغرافیایی مناطق اکولوژیک
امروزه از حقوق محیط زیست به عنوان یکی از ابزارهای مهم برای مدیریت محیط های طبیعی و حفاظت از محیط زیست نام برده می شود. بکارگیری جنبه ها و ملاحظات حقوقی در جغرافیای طبیعی، مستلزم وضع قوانین و دستورالعمل های جامع است. حق بر محیط زیست سالم بعنوان یک حق اساسی و بنیادین جای خود را در مجموعه حقوق بشر باز کرده، هرچند هنوز به شناسائی کامل دست نیافته است. توجه ویژه به این حق موجب شناخت ظرفیت های حقوق مدنی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی شده است. این پژوهش با هدف شناسایی شاخص های مرتبط با حق بر محیط زیست در محیط های جغرافیایی ایران انجام شده است. تحقیق از نوع پیمایشی و کاربردی می باشد. در ابتدا، براساس طبقه بندی مناطق رویشی ایران، پهنه جغرافیای طبیعی کشور به پنج منطقه تقسیم گردید. جامعه آماری تحقیق شامل کارشناسان، مدیران، اساتید محیط زیست و منابع طبیعی بوده است. نمونه آماری 400 نفر تعیین شد. از نرم افزار SPSS21 و سیستم رویهم گذاری لایه ها برای تحلیل داده ها استفاده شد. مجموعاً 4 شاخص اصلی و 17 شاخص فرعی شناسایی شد. در این میان، شاخص «سلامت اکوسیستم» دارای بیشترین امتیاز کسب شده (1397) و پس از آن، شاخص «پوشش گیاهی» با 1305، شاخص «حیات وحش جانوری» با 1267 امتیاز و شاخص «کیفیت محیطی» با 1181 امتیاز قرار داشتند. بالاترین وزن برای شاخص های فرعی متعلق به «تغییر کاربری اراضی» با 5.78 و کمترین وزن نیز متعلق به «آلودگی صدا» با 2.11 بوده است. شاخص «تغییر کاربری اراضی» در تمام مناطق به عنوان پراهمیت ترین و شاخص «آلودگی صوتی» به عنوان کم اهمیت ترین شاخص معرفی شدند. با توجه به میانگین امتیاز کسب شده برای شاخص های هفده گانه حقوق محیط زیست، مشخص شد که این شاخص ها در منطقه اکولوژیکی زاگرس، دارای بیشترین اهمیت (4.37) و به ترتیب در مناطق اکولوژیکی ایرانی – تورانی (4.197)، هیرکانی – خزری (3.974)، ارسباران (3.93) و در نهایت، خلیج فارس – عمانی (3.178) می باشند.
۶.
کلید واژه ها:
خشکسالی بحران آب پیامد اقتصادی سرمایه سیاسی شرق اصفهان
خشکسالی و تأثیرات اقلیمی، کم آبی را به بحران اساسی در پایداریِ حیات اقتصادی و سیاسی بسیاری از روستاها در مناطق خشک و نیمه خشک تبدیل نموده است. درحال حاضر خشک شدن رودخانه زاینده رود از مهم ترین چالش های اصفهان است؛ که علاوه بر تنش های اجتماعی سبب بروز بسیاری از تأثیرات سیاسی و اقتصادی نیز شده است و شعاع تأثیرات آن در شرق اصفهان بیش از سایر مناطق بوده است. از این رو پژوهش کاربردی حاضر با هدف واکاوی خشکی زاینده رود و پیامدهای اقتصادی- سیاسی آن برجامعه کشاورزان شرق اصفهان با روش پیمایش انجام شد. جامعه آماری پژوهش سرپرستان خانوار کشاورز شرق اصفهان بودند(41000 =N)؛ که بر اساس فرمول کوکران و با روش نمونه گیری تصادفی از نوع خوشه ای تعداد (380) نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جمع آوری داده ها از طریق پرسش نامه محقق ساخته شده و تجزیه و تحلیل اطلاعات با روش تحلیل عاملیِ تأییدی و با استفاده از نرم افزار amos و Lisrel صورت گرفت. یافته هایِ تحقیق وجود تبعات اقتصادی- سیاسی خشک شدن رودخانه زاینده رود را بر جامعه کشاورزان شرق اصفهان تأیید نمودند. و نتایج آزمون فرید من نشان داد که از بین شش عاملِ در نظرگرفته شده، عاملِ قیمت املاک و مستغلات، در بالاترین رتبه(45/4) و عاملِ امنیت اقتصادی در پایین ترین رتبه (57/2) قرار دارد. در نهایت نتایج حاکی از آن است که ضریبِ إستاندارد و مقدار T محاسبه شده تبعات اقتصادی و سیاسی خشکی رودخانه زاینده رود در عامل هایی همچون قیمت املاک و مستغلات(71/.)، امنیت اقتصادی(87/.) و سرمایه سیاسی(61/.)، کاهش چشم گیری در بین جامعه کشاورزان شرق اصفهان داشته، درعامل وابستگیِ کشاورزان به دولت (59/.)، افزایش و در عامل هایی همچون شیوه زیست مادی(73/.) و وضعیت اقتصادی(75/.) مردم نیز تغییرات واضح و آشکاری داشته است.
۷.
کلید واژه ها:
تغییر کاربری باغ ویلا اراضی کشاورزی روستای سیرچ
امروزه با توجه به شرایط، دست اندازی به اراضی بکر و دست نخورده روستاها، بالأخص روستاهای ییلاقی خوش آب و هوا و مستعد در اطراف شهرهای بزرگ و کلان شهرها امری فراگیر است. این موضوع وقتی بحرانی تر می شود که ویلاسازی وخانه های ییلاقی شکلی مدگونه و به تبعیت از مد روز به خود می گیرد؛در این پژوهش، روش نمونه گیری تصادفی بوده است و با فرمول کوکران97 خانوار در سطح محدوده مورد مطالعه، حجم نمونه تعیین گردید. داده ها بخشی، براساس مطالعات میدانی: پرسشنامه، مشاهده: شاخص های انتخابی و محقق ساخته و بخشی دیگر با استفاده از مطالعات کتابخانه ای جمع آوری شده است. روایی پرسشنامه ها توسط متخصصین مورد بررسی قرار گرفته است. ضریب روایی پرسشنامه نیز برابر با 90/0 بدست آمده است. در این میان، برای رتبه بندی شاخص های مورد مطالعه، از نظر میزان اثر گذاری عوامل موثر بر تغییرکابری اراضی کشاورزی از مدل(ANP) و برای تجزیه و تحلیل سوالات تحقیق، از نرم افزار SPSS استفاده شده است. یافته های تحقیق موید آن است که در روستای ییلاقی سیرچ به طور متوسط 54 و 20 درصد از ساکنین معتقد هستند که اثر عامل اقتصادی را بر تغییرکاربری اراضی کشاورزی، متوسط و زیاد ارزیابی کرده اند. از این رو ثروت طلبی بهره برداران، درآمد طلبی روستاییان، ضعف بنیه مالی روستاییان(کشاورزان)، کم ارزش بودن زمین روستایی نسبت به شهر، افزایش هزینه ای زندگی روستایی، رواج مشاغل کاذب و درآمد مطلوب برخی از آنها(گرایش به سمت قاچاق و ...) از نظر ساکنین کاملا ملموس است. برای بررسی ارتباط بین عوامل موثر بر تغییر کاربری در خانوارهای روستایی در محدوده مورد مطالعه و تبدیل آن به باغ ویلا ، از آزمون همبستگی پیرسون(Pearson) استفاده شده است. نتایج تحقیق مؤید آن است که بین این دو متغیر رابطه معناداری وجود دارد. عوامل موثر در تغییر کابری اراضی کشاورزی در خانوارهای روستایی و تبدیل آن به باغ ویلا 572/0 می باشد که با توجه به مقادیر حاصل، با سطح اطمینان 99 درصد می توان گفت که بین این دو متغیر، ارتباط مستقیم و معنادار با همبستگی متوسط برقرار می باشد.
۸.
کلید واژه ها:
توسعه گردشگری پیامدهای اجتماعی - فرهنگی روستاهای ساحلی شهرستان رشت
امروزه گردشگری ساحلی با رشدی فزاینده به عنوان عاملی موثر در شکل دهی کانون های توسعه در سایت های ساحلی مناطق روستایی مطرح گردیده است. روستاهای ساحلی شهرستان رشت با چشم اندازی گسترده، میکروکلیمایی مناسب برای توسعه گردشگری به شمار می آید، اما وجود معضلات مترتب بر این مناطق، ساختار اجتماعی – فرهنگی روستاها را در طی سنوات اخیر، با چالش هایی مواجه نموده است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی پیامدهای اجتماعی- فرهنگی متاثر از توسعه گردشگری در روستاهای یازده گانه ساحلی این شهرستان می باشد. روش انجام پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف، دارای ماهیت کاربردی است. داده ها در قالب طیف لیکرت مورد سنجش قرار گرفت و جهت تجزیه و تحلیل، از نرم افزار SPSS و آزمون T تک نمونه ای استفاده گردید. برایند پژوهش نشان می دهد؛ علی رغم اینکه توسعه گردشگری باعث افزایش میزان آگاهی جامعه روستایی گردیده، پیامدهایی نظیر افزایش معضلات جوانان روستایی در خرید زمین به دلیل تشدید بورس بازی، فرار از قانون در زمینه ساخت و ساز غیرمجاز، کلاهبرداری و افزایش خرید و فروش غیرقانونی املاک و اراضی به ترتیب با میانگین های وزنی 63/4 ، 41/4 و 40/4، بیشترین میزان آسیب اجتماعی – فرهنگی و اثرگذاری منفی را در بین سایر گویه ها به همراه داشته است.از سوی دیگر، نقش توسعه گردشگری بر افزایش آینده نگری جامعه محلی در حفظ منابع محلی، گسترش یکپارچگی و همگرایی اجتماعی – فرهنگی ، ایجاد امنیت و ایمنی جامعه محلی نیز کمرنگ تر از سایر مولفه ها ارزیابی گردیده است که موارد یاد شده، از نتایج تصمیمات حوزه نهادی – مدیریتی بوده است
۹.
کلید واژه ها:
سرمایه های روستایی توسعه گردشگری روستاهای هدف گردشگری استان زنجان
سکونتگاه های روستایی به عنوان یک سیستم باز، دارای اشکال مختلفی از سرمایه های طبیعی، اقتصادی، اجتماعی، انسانی، فرهنگی و نمادین هستند که نقش مهمی در توسعه گردشگری ایفا می کنند. به طوری که، این سرمایه ها به طور عمده در دو گروه منابع ملموس و ناملموس دسته بندی می شوند. هدف تحقیق حاضر بررسی نقش سرمایه های جامعه محلی در توسعه گردشگری در روستاهای هدف شهرستان ابهر (استان زنجان) است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش آن توصیفی-تحلیلی بوده و برای گردآوری داده ها از روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، 7 روستای هدف گردشگری شهرستان ابهر است که بر اساس داده های سرشماری نفوس و مسکن (1395) دارای 1268 خانوار است که از این تعداد با بهره گیری از فرمول کوکران، تعداد 190 مورد به عنوان نمونه انتخاب شده است. روایی صوری پرسشنامه از دیدگاه متخصصان بررسی شده و پایایی متغیرها از طریق ضریب آلفا ی کرونباخ به میزان 76% محاسبه گردید. برای تجزیه و تحلیل کمی داده ها از آزمون های آماری نظیر (t تک نمونه ای، رگرسیون و کروسکال والیس) بهره گرفته شده است. نتایج نشان می دهد که سرمایه های جامعه تاثیر مثبت و معناداری در توسعه گردشگری دارد. به طوری که، سرمایه طبیعی، سرمایه اجتماعی و سرمایه فرهنگی موجود در روستاهای هدف گردشگری به ترتیب با مقادیر میانگین عددی (4.13)، (4.08) و (4.06) نسبت به سایر اشکال سرمایه نقش تعیین کننده ای در توسعه گردشگری ایفا کرده اند. همچنین در مدل برازش رگرسیونی، ضریب تعیین برابر با (0.84) بوده و بیانگر تاثیر مثبت سرمایه های جامعه محلی در توسعه گردشگری بوده و سرمایه های طبیعی (0.379)، اجتماعی (0.242)، فرهنگی (0.181) بیشترین تاثیر را در توسعه گردشگری دارد. نتیجه آزمون کروسکال والیس نیز نشان داد که در سرمایه های جامعه محلی به جز سرمایه فرهنگی و ساخته شده در بین روستاهای نمونه تفاوت معناداری در سطح 95 درصد وجود ندارد و روستاهای درسجین و قروه بدلیل دارابودن سرمایه های جامعه محلی در جایگاه اول و دوم قرار دارند.
۱۰.
کلید واژه ها:
مقالات علمی پژوهشی طراحی محیطی برای کاهش جُرم شهرهای ایران مرور نظام مند
هدف این پژوهش مرور نظام مند مقالات فارسی منتشر شده در نشریات علمی - پژوهشی فارسی با موضوع طراحی محیطی برای پیشگیری از جُرم (سپتد ) است. در این پژوهش که از نوع مقطعی و اسنادی است، مقالات منتشر شده طی 20 سال اخیر (98- 1378) با استفاده از چک لیست استاندارد جی. بی. آی غربال شده است. در نهایت با استفاده از 8 معیار جی. بی. آی. ، تعداد 38 مقاله انتخاب و در تحلیل نهایی وارد شده اند. یافته ها نشان می دهند بیش از 80 درصد مقالات «سپتد» از سال 1390 به این سو، منتشر شده اند. واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی با انتشار 8 مقاله (21.05 درصد) و نشریه های مدیریت شهری و پژوهشنامه نظم و امنیت انتظامی هر کدام با انتشار 3 مقاله (7.87 درصد)، بیشترین سهم را در انتشار مقالات با موضوع «سپتد» داشته اند. از بین مقالات منتشر شده، 45.73 با استفاده از روش اسنادی تهیه شده اند. در 44.73 درصد از مقالات، شهر به عنوان محدوده مطالعاتی انتخاب شده است. رشته های جغرافیا و برنامه ریزی شهری با انتشار 13 مقاله (34.21 درصد)، معماری با 11 مقاله (28.95 درصد) و شهرسازی با 7 مقاله (18.42 درصد)، بیشترین سهم را در تولید مقالات داشته اند. یافته ها نشان می دهند که دسته اول از مطالعات (اسنادی)، به معرفی و تشریح «سپتد» پرداخته اند. دسته دوم مقالات (پیمایشی) تلاش کرده اند از «سپتد» برای اندازه گیری میزان امنیت فضاهای شهری استفاده کنند و دسته سوم تلاش کرده اند آن را به عنوان یک راهنمای استاندارد شهرسازی تجویز کنند. نتیجه این پژوهش نشان می دهد، اغلب مقالات به تکرار، به معرفی «سپتد» ، اصول و نظریه های پیرامونِ آن پرداخته اند و نظریه پردازی مستقل و بومی انجام نشده است. مطالعات آتی می توانند به بسط نظریه های بومی شهرسازی برای برای کاربست این موضوع در حوزه شهرسازی ایران، متمرکز شوند.
۱۱.
کلید واژه ها:
فناوری نرم تجاری ارزیابی فناوری کاربری تجاری شهری برنامه ریزی شهری
آگاهی از وضعیت فناوری های جدید بعد از اجرا و شناسایی تبعات و پیامدهای حاصل از اجرای آنها همواره مسئله اساسی و حیاتی در مدیریت فناوری بوده که با انتخاب درست فناوری های جدید مطابق با شرایط منطقه تجاری و مشخصات بنگاه ضمن تاثیر گسترده در توسعه پایدار منطقه ای می تواند به کسب مزیت رقابتی در کاربری های تجاری کمک نماید. بنابراین شناخت مولفه های تاثیرگذار و سازوکار فرآیند ارزیابی فناوری از دلایل نگارش این مقاله بوده است. از این رو، هدف این پژوهش ارائه مدلی سیستمی برای ارزیابی فناوری نرم تجاری در واحدهای کوچک و متوسط حاضر در کاربری های تجاری شهری شهرستان بوشهر می باشد. این مهم با بهره گیری از روش آمیخته متوالی و در سه مرحله (کیفی، تدوین ابزار، کمی) انجام شده است. در مرحله اول از تحلیل مضمون استفاده و با 25 نفر از از خبرگان کسب و کارهای کوچک و متوسط و مدیران شهری مصاحبه عمیق انجام تا اشباع نظری صورت گرفت سپس با کدگذاری های لازم تعداد 157 کدکلیدی شناسایی گردید که در قالب 57 مضمون پایه، 25 مضمون سازمان دهنده و 6 مضمون فراگیر دسته بندی شده اند. در مرحله دوم با بهره گیری از مدل های اطلس فناوری و داداریو، سازوکارهای ارزیابی فناوری نرم تجاری تدوین و در ادامه در یکی از واحدهای کسب و کار کاربری های تجاری شهرستان بوشهر اجرا شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که مهمترین مولفه های ارزیابی فناوری نرم تجاری شامل انسان فناور، سطح پذیرش فناوری، سطح تاثیرگذاری فناوری، انتقال فناوری، چرخه عمر فناوری و درجه اتوماسیون سازی می باشند. نتایج تحقیق نشان داد این مدل می تواند مشخصات، ویژگی ها، پیامدها و تبعات کاربرد فناوری های نرم تجاری در کاربری تجاری شهری را شناسایی کند. همچنین نتایج اجرای مدل نشان داد فناوری های نرم مدیریت و بازاریابی با ضریب های ارزیابی 0.62 و 0.6 بالاترین سطح پیچیدگی و گستردگی را در بین فناوری نرم تجاری در کاربری های تجاری شهر بوشهر دارند.
۱۲.
کلید واژه ها:
پایداری مسکن مسکن قابل استطاعت روش حداقل مربعات جزیی شهر اردبیل
امروزه مسکن به عنوان کالایی بادوام، از سرمایه های اصلی خانواده ها به شمار می آید که در ارتباط مستقیمی ب ا درآمد خ انوار و جایگ اه اقتصادی آن ها قرار دارد. در این خصوص اقشار کمدرآمد، استطاعت مالی برای تهیه مسکن ندارند و از آنجایی هم که بخش خصوصی در این زمینه ناکارآمد عمل می کند لذا، دولت با توجه به سیاستهای خود، مساکن قابل استطاعت برای این اقشار را فراهم نموده است که یکی از این موارد، مسکن مهر می باشد که از نظر پایداری قابل تأمل است. شهر اردبیل هم به دلیل بالا بودن مهاجران اش و نیاز به مسکن کم درآمد، از این حیث استثنا نبوده و یکی از مهمترین معضلات این شهر تامین مسکن با کیفیت برای اقشار کم درآمد می باشد. به همین سبب هدف پژوهش حاضر، ارزیابی پایداری مسکن قابل استطاعت شهر اردبیل می باشد. پژوهش پیش رو از نظر هدف، کاربردی بوده و از نظر ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی می باشد. جامعه آماری در این پژوهش شهروندان اردبیلی ساکن در مساکن مهر و مساکن واقع در سکونتگاه های غیررسمی می باشد، که به روش نمونه گیری تصادفی ساده در دسترس از 385 نفر پرسشنامه جمع آوری شده است. به منظور تحلیل داده های پژوهش، از روش حداقل مربعات جزیی در قالب نرم افزار Warp PLS استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که رابطه معناداری بین ابعاد چهارگانه تحقیق با رضایت از مسکن قابل استطاعت وجود دارد، که به ترتیب ابعاد اجتماعی- فرهنگی، کالبدی- فیزیکی، اکولوژیکی و نهایتاً اقتصادی در خصوص مسکن قابل استطاعت، موثرترین ابعاد را شامل می شوند و اینکه میزان رضایتمندی از مسکن قابل استطاعت شهر اردبیل در حد متوسط می باشد.
۱۳.
کلید واژه ها:
سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت حکمت در معماری و شهرسازی آینده پژوهی ادراک محیطی
الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت که در آن، اهم مبانی و آرمان های پیشرفت و افق مطلوب کشور در پنج دهه آینده، ترسیم و تدابیر مؤثر برای دستیابی به آن طراحی شده، معرف سیر کلی تحولات مطلوب ایران در عرصه فکر، علم، معنویت و زندگی به سوی تمدن نوین اسلامی ایرانی در نیم قرن آینده است و بر اساس جهان بینی و اصول اسلامی و ارزش های انقلاب اسلامی و با توجه به مقتضیات اجتماعی، اقلیمی و میراث فرهنگی ایران طراحی شده و شامل مبانی، آرمان ها، رسالت، افق و تدابیری می باشد که باید برای حل مسائل مهم کشور و شکوفایی قابلیت های ماندگار ملی مدنظر قرار گیرد. شرایط موجود کشور ایران با پشتوانه تاریخی آن، نشان می دهد پژوهش در «حکمت» بستر مناسبی برای پیشرفت اسلامی ایرانی است و در این میان، حکمتِ معماری و شهرسازی به عنوان یکی از پیش شرط های برنامه ریزی پایدار می تواند مطرح باشد. این پژوهش از نوع کیفی است و با کنکاش در سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت (به عنوان سند توسعه پایدار کشور)، و نیز مطالعه در هویت کالبدی شهر ایرانی، به صورت توصیفی-تحلیلی انجام شده است. در تحقیق حاضر مسأله اصلی این است که «حکمت» به ویژه در معماری و شهرسازی چگونه می تواند در سند الگوی پیشرفت ایرانی اسلامی مورد توجه قرار گیرد؟ بی توجهی به حکمت در معماری و شهرسازی، چه عواقبی را متوجه هویت شهرهای امروز نموده است؟ لذا در مطالعات صورت گرفته ، به ادراک محیطی و ساختار شهر ایرانی (که متأسفانه در شهرسازی امروز مورد بی توجّهی قرار گرفته است و یکسان سازی در چهره شهرهای امروز ایجاد شده) توجّه شده و در این راستا توجه به مفهوم «هویت شهری» و «حکمت در معماری و شهرسازی» به عنوان ابزاری برای توسعه پایدار کشور در راستای توجه به مفهوم سند الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت در نظر گرفته شده است. نتایج تحقیق حاکی از این است که علاوه بر اینکه «آینده پژوهی» در شناسایی و معرفی ساختار شهرها مهم است، تدوین مقرراتی برای حفظ مؤلفه های حِکمی اصیل معماری، هویت فرهنگی و حراست زیست محیطی ضروری می باشد.
۱۴.
کلید واژه ها:
مخاطرات کالبدی دسترسی وزن دهی MCDM
در حال حاضر به دنبال رشد شهرنشینی و افزایش سوانح طبیعی، بررسی و سنجش تاب آوری سیستم های انسانی و طبیعی در دستیابی به توسعه پایدار از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بر این اساس، پژوهش حاضر به دنبال سنجش و ارزیابی تاب آوری محیط شهری گرمی در برابر خطر زمین لرزه می باشد. در این پژوهش، با در نظر گرفتن ساختار های طبیعی، کالبدی و دسترسی دخیل در برابر زلزله در قالب 15 شاخص، به ارزیابی تاب آوری شهر گرمی در مقابل زلزله پرداخته شده است. سپس لایه های اطلاعاتی توسط سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه گردید و در مرحله بعد وزن دهی عوامل مورد بررسی با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه (ANP) و در محیط نرم افزار Super Decisionانجام شد و مدل سازی نهایی، با استفاده از روش میانگین-گیری وزن دار ترتیبی (OWA) انجام گردید. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که 70/11 از منطقه مورد مطالعه دارای تاب-آوری کاملا مناسب و 17/24 درصد از منطقه از تاب آوری کاملا نا مناسبی برخوردار است. تاب آوری نا مناسب، تاب آوری متوسط و تاب آوری مناسب به ترتیب با 25 درصد، 84/25 درصد و 29/13 درصد سایر پهنه ها را شامل می شود. به طور کلی می توان گفت که بخش های جنوبی، جنوب غربی و بخش هایی از شمال شرقی شهر گرمی از نظر تاب آوری در برابر زلزله در وضعیت نسبتا نا مناسبی قرار داشته و در مقابل واحد های ساختمانی واقع در بخش های شمال و شمال غرب این شهر در شرایط مساعد تری قرار دارد. با توجه به نقشه نهایی، شهر گرمی از نظر تاب آوری در برابر زلزله در موقعیت مطلوبی قرار ندارد و به نوعی از وضعیت متوسط رو به پایین برخوردار است. شهر گرمی از نظر تاب آوری در برابر زلزله در موقعیت مطلوبی قرار ندارد و به نوعی از وضعیت متوسط رو به پایین برخوردار است.
۱۵.
کلید واژه ها:
توسعه شهری پیشران کلیدی توسعه آینده نگاری کلان شهر اهواز
چالش های متعدد مدیریت شهری ضرورت داشتن آمادگی برای اتفاقات احتمالی را به یک ضرورت انکارناپذیر تبدیل کرده است؛ در این میان، چالش های توسعه شهر اهواز به دلیل استخراج نفت، ریزگردها و نبود یک رویکرد برنامه ریزی مبتنی بر پیش بینی چالش های آتی، پررنگ تر بوده است. این پژوهش با هدف شناسایی پیشران های کلیدی مدیریت توسعه شهری در کلان شهر اهواز انجام شده است. بنابراین، این پژوهش از لحاظ هدف، از نوع پژوهش های کاربردی بوده که مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی انجام است. جامعه آماری این پژوهش 46 متخصص دانشگاهی آشنا به مسائل شهری اهواز بوده است. با مشارکت متخصصین ، 33 متغیر شناسایی گردید. بر اساس نتایج به دست آمده، پیشران نفت و گاز با اثرگذاری 74، اقتصاد دانش بنیان اثرگذاری 64، مشارکت سیاسی شهروندان با اثرگذاری 73 و نخبه محوری با اثرگذاری 64 از اهمیت زیادی در توسعه شهر اهواز برخوردار است. علاوه بر این، از مجموع پیشران های اثرگذار بر توسعه شهری اهواز، 13 پیشران به عنوان پیشران کلیدی توسعه شهر اهواز انتخاب گردید که از مهمترین آنها علاوه بر موارد گفته شده می توان به پیشران های کارآفرینی و نوآوری، توسعه نهادهای مدنی، سیاست های تعادل ناحیه ای، توسعه مبتنی بر حمل ونقل عمومی، مدیریت شهری کارآمد، درآمد پایدار و تأمین زیرساخت های شهر الکترونیک اشاره تمود. قرارگیری پیشران ها بر روی صفحه ماتریس نشان داد که سیستم توسعه شهری اهواز سیستم ناپایداری است که عمدتاً ناشی از عدم کارامدی روش های مدیریت شهری بوده و بیانگر آسیب پذیری توسعه شهری اهواز است. در نهایت با توجه یافته ها، پیشنهادهای کلیدی در راستای استفاده از رویکرد نخبه محوری و مدیریت مبتنی بر مشارکت شهروندان ارائه شده است.
۱۶.
کلید واژه ها:
تاب آوری تاب آوری روستایی پایداری مخاطرات طبیعی زلزله
تاب آوری روستایی رویکردی اجتماع محوربرای ارتقای آمادگی اجتماعات روستایی دربرابر ناپایداری های ناشی ازمخاطرات است. کاهش آسیب پذیری روستائیان از طریق افزایش سطح تاب آوری و ارتقای انعطاف پذیری در برابر پیامدهای طبیعی، یکی از ویژگی-های مدیریت، برنامه ریزی و توسعه باشد که از طریق شناسایی عوامل تأثیرگذار بر تقویت تاب آوری امکان پذیر است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربدی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش 24 روستای دارای سکنه دهستان ویلکیج جنوبی و مرکزی با جمعیت 18249 نفر است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران380 نفر برآورد گردید که پراکندگی تعداد نمونه ها در روستاها متناسب با جمعیت آنها و شیوه انتخاب نمونه در هر روستا به صورت تصادفی سیستماتیک بوده است. برای تنظیم پرسشنامه از پنج شاخص تاب آوری(اقتصادی، اجتماعی، کالبدی- محیطی، نهادی و روانی) در قالب 45 گویه بهره گرفته شد. میزان پایایی پرسشنامه بر اساس آلفای کرونباخ 91/0 ارزیابی گردید. برای وزن دهی شاخص ها از تکنیک آنتروپی شانون استفاده گردید، جهت سطح بندی روستاها از تکنیک های تصمیم گیری topsis، vikor و saw و برای ادغام نتایج نیز از تکنیک کپلند استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد معیار کمک هزینه های دولتی(027/0) مهمترین معیار و وابستگی به مکان(016/0) کم اهمیت ترین معیار است. نتایج سطح بندی روستاها بیانگر این است هشت روستا در سطح خوب، 10 روستا در سطح متوسط و شش روستا نیز در سطح ضعیف قرار دارند. نتایج آزمون t تک نمونه ای با میانگین 93/2 نشان داد که تاب-آوری روستاهای دهستان ویلکیج جنوبی و مرکزی پایین تر از حد متوسط است. می توان دریافت تاب آوری در برابر زلزله در وضعیت مناسبی قرار ندارد و زلزله خطری جدی است که مناطق روستایی را تهدید می کند
۱۷.
کلید واژه ها:
امنیت پایدار روستا مرز خراسان رضوی
امروزه برقراری امنیت , ثبات صرفا منوط به استفاده از تجهیزات فیزیکی، استقرار نیروهای نظامی و انتظامی نمی باشد، بلکه توجه به سایر ابعاد اقتصادی و اجتماعی و فرهمگی و سیاسی به پایداری امنیت روستاها کمک خواهد نمود. در این راستا هدف مقاله پیش رو شناسایی عوامل موثر بر حصول امنیت پایدار در روستاهای مرزی خراسان رضوی است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی و تحلیلی است و از تکنیک پرسشنامه ای استفاده شده است. همچنین از نرم افزار GIS برای ترسیم نقشه ها و از نرم افزار exccelو SPSS برای تحلیل آماری و آزمون های آماری کروسکال والیس، رگرسیون گام به گام و تحلیل مسیر استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش، روستاهای صفر تا پنجاه کیلومتری مستقر در مرز این استان با کشورهای همسایه می باشد که 384 سرپرست خانوار با استفاده از فرمول کوکران به عنوان جامعه نمونه به روش تصادفی ساده انتخاب شده اند. نتایج بیانگر آن است، میزان رضایت از شاخص اقتصادی کمتراز سایر شاخص ها اجتماعی و سیاسی است. و با توجه به آزمون رگرسیون و تحلیل مسیر، این شاخص نقش بسیار مهمی در ایجاد و احساس امنیت روستاهای مرزی دارد. بر حسب فواصل مورد بررسی شاخص اقتصادی بیشترین نقش ایجاد احساس امنیت داشته است. با توجه به میزان رضایت روستاهای مرزی حلقه اول از شرایط امنیتی، توجه به شاخص های اقتصادی و رفاهی برای پایداری امنیت، از اهمیت زیادی برخورداراست گرچه میزان رضایت از شاخص اقتصادی در سطح پایین قراردارد، اما اثر و وزن این شاخص با توجه به آزمون رگرسیون و تحلیل مسیر، در ایجاد امنیت بسیار بالاست که ضرورت توجه به مسائل اقتصادی در قالب ارائه الگوهای کشت و آبیاری را دو چندان نموده است.
۱۸.
کلید واژه ها:
درآمد شهرداری شبیه سازی ترکیبی کلان و خرد شیراز
درآمد پایدار شهرداری عبارت است از حداکثر میزان وصولی در یک دوره، بدون این که سبب کاهش وصولی واقعی در دوره های بعد گردد؛ روشن است که هیچ کد درآمدی به طور صد در صد پایدار یا ناپایدار نیست و در واقع هر کد درآمدی دارای درجه ای از میزان پایداری است. در ایران، تاثیرات کلان اقتصادی و شوک های درآمد نفت در سنجش پایداری منابع درآمدی شهرداری ها نقش مهمی ایفا می کنند. اقتصاد کشور ایران، بودجه دولت و اقتصاد شهری، وابستگی شدیدی به درآمدهای نفتی دارد. ناپایداری درآمد شهرداری ها در نوسانات اقتصادی، اهمیت تحقیق را گوشزد می کند. در این پژوهش برای سنجش پایداری منابع درآمدی شهرداری شیراز، چهار معیار تداوم پذیری (به طور پیوسته فعال و قابل وصول باشد)، استواری (باثبات بوده و در دوره های مالی مختلف، نوسان شدید نداشته باشد)، انعطاف پذیری (متناسب با تغییر هزینه های عمومی، تغییر کند) و مطلوبیت اقتصادی (موجب رشد اقتصادی شهر شود) برای هر منبع درآمدی بررسی شده و در قالب یک مدل عملیاتی، محاسبه شده است. تحقیق حاضر از نظر روش شناسی به صورت توصیفی-تحلیلی و روش گردآوری داده های 1397-1388 از نوع اسنادی و کتابخانه ای بوده است. بر پایه نتایج، کمترین درجه پایداری مربوط به درآمد فروش کالا و مصالح ساختمانی است و بیشینه درجه پایداری مربوط به عوارض حاصل از تعمیرات است. همچنین به طور میانگین، میزان پایداری درآمدهای شهرداری برابر با 0.1858 است. بر پایه نتایج، کمترین درجه پایداری مربوط به درآمد فروش کالا و مصالح ساختمانی است و بیشینه درجه پایداری مربوط به عوارض حاصل از تعمیرات است. همچنین به طور میانگین، میزان پایداری درآمدهای شهرداری برابر با 0.1858 است.
۱۹.
کلید واژه ها:
شاخص های کالبدی کیفیت زندگی کیفیت کالبدی سکونتگاه های روستایی شهرستان انزلی
مفهوم کیفیت زندگی که در چند دهه اخیر، مورد توجه پژوهشگران و اندیشمندان برخی رشته های علمی قرار گرفته است دارای ابعاد مختلفی بوده و نشان دهنده میزان برخورداری و بهره مندی از ابزار مادی رفاه فردی و اجتماعی و همچنین توانمندی های افراد در زمینه های علمی و اجتماعی است کیفیت زندگی، امروزه به عنوان عنصری کلیدی در سیاست گذاری و بررسی سیاست های حوزه عمومی مورد بحث قرار می گیرد. هدف این پژوهش، تحلیل جغرافیایی کیفیت زندگی روستاهای شهرستان انزلی با تاکید بر شاخص های کالبدی است. روش پژوهش، توصیفی تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات، اسنادی و میدانی است. برای تحلیل موضوع، از داده های سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 و همچنین مطالعات میدانی در قالب داده های آماری هستند بنا بر این 25 روستا بررسی شده اند. سنجش کیفیت کالبدی روستاها با بهره گیری از هشت شاخص و مدل Topsis انجام شده است. رابطه کیفیت زندگی روستاها با متغیرها با نرم افزار SPSS و آزمون همبستگی پیرسون محاسبه شد که میزان رابطه بین امتیاز کیفیت کالبدی روستاها با فاصله از مرکز شهرستان، 63/0-، با فاصله از منطقه آزاد تجاری- اقتصادی انزلی، 62/0- و با تعداد جمعیت، 74/0 است که در هر سه مورد رابطه بین متغیرها و کیفیت کالبدی روستاها، کاملا بارز و نشان دهنده رابطه معکوس و متوسط رو به بالای کیفیت کالبدی روستاها با دو متغیر فاصله از مرکز شهرستان و منطقه آزاد تجاری - اقتصادی و رابطه قوی مستقیم بین تعداد جمعیت و کیفیت کالبدی روستاها است و بدین ترتیب می توان نتیجه گرفت که در کیفیت کالبدی روستاهای شهرستان بندر انزلی، سه متغیر فاصله روستاها از مرکز شهرستان (بندر انزلی)، فاصله از منطقه آزاد تجاری- اقتصادی انزلی و اندازه روستاها (تعداد جمعیت) تاثیر گذار هستند.
۲۰.
کلید واژه ها:
توسعه شهری پایداری درآمد منابع مالی عدالت توزیعی شهرداری تبریز
در این پژوهش با ارزیابی عدالت توزیعی پروژه های توسعه شهری براساس پایداری درآمد، مناطق 10گانه کلانشهر تبریز مورد بررسی قرار خواهند گرفت. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی تحلیلی است. برای تجزیه و تحلیل موضوع از نرم افزارهای Excel، Eviews و Arc GIS استفاده شده است. جهت تدوین شاخص های عملیاتی، وضعیت ارقام درآمدی پایدار و ناپایدار شهرداری تبریز از سال ۱۳۹۲ الی ۱۳۹۶، سهم بودجه هزینه های عمرانی به تفکیک مناطق ده گانه و تعداد پروژه های عمرانی اجراء شده در سطح مناطق به تفکیک حوزه مورد مطالعه قرار گرفت. مطابق نتایج ضریب خودهمبستگی تغییرات فضایی مبتنی بر ۳ فاکتور ارقام درآمدی ناپایدار، تعداد پروژه های عمرانی و میزان هزینه کرد عمرانی در سطح مناطق ۱۰گانه نشان می دهد که تغییرات درآمدی ناشی از رشد درآمدهای ناپایدار در بخش های عوارض بر پروانه های ساختمانی، عوارض بر مازاد تراکم، جریمه کمیسیون ماده صد، درآمد حاصل از تغییرهای کاربری ها و فروش اموال غیرمنقول در سطح یک منطقه، به دیگر مناطق تبریز نیز سرایت کرده است. در بین متغیرهای پایداری درآمد، عوارض فروش بر کالا، عوارض وصولی متمرکز و وجوه سپرده های شهرداری به عنوان مهم ترین عوامل مؤثر بر وجود عدالت توزیعی مناطق شهرداری شناخته شده اند. متغیر هزینه کرد عمرانی و تعداد پروژه های اجرایی به عنوان متغیرهای کنترل، دارای اثر منفی بر رشد نابرابری فضایی یا عدالت توزیعی مناطق بوده است و در سطح بالایی معنادار است؛ به این معنی که مناطق با هزینه کرد عمرانی بیشتر و تعداد طرح های اجرا شده بیشتر، رشد نابرابری کمتری داشته اند. مطابق نتایج، میزان بودجه، اثر منفی و معنادار بر رشد درآمدهای ناپایدار داشته است. به این معنی که مناطق با بودجه دریافتی بالاتر، جذب کمتری از راه های درآمد ناپایدار داشته اند. همچنین شاخص تعداد پروژه های کالبدی زیرساختی در دوره مورد بررسی (1392 1396) (128 مورد از مجموع 319 مورد)، در مدل رویکرد عدالت توزیعی اثر مثبت و معنادار دارد.
۲۱.
کلید واژه ها:
تغییر اقلیم درک ریسک رفتار سازگاری شهرستان کرمانشاه
در شرایط کنونی که تغییرات اقلیمی رو به افزایش است، اگر کشاورزان بخواهند اقدامات سازگاری مناسب را در کشاورزی خود به کار بگیرند درک آن ها از ریسک تغییر اقلیم بسیار مهم است، چرا که ادراک کشاورزان از ریسک تغییرات اقلیمی می تواند بر تصمیم گیری ها و در نتیجه عملکرد آنان تأثیر گذار باشد. از این رو تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر ادراک کشاورزان از ریسک تغییر اقلیم و تأثیر این عوامل بر رفتار سازگاری آن ها در پاسخ به تغییرات اقلیمی در شهرستان کرمانشاه انجام شد. جامعه آماری بهره برداران کشاورزی شهرستان کرمانشاه بودند که از میان آن ها 250 کشاورز با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و با روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. تحقیق حاضر از نوع توصیفی همبستگی است و داده ها از طریق پرسش نامه جمع آوری شدند که روایی آن با نظرات کارشناسان با تجربه تأیید شد و پایایی پرسش نامه به وسیله آزمون آلفای کرونباخ تأیید گردید. همچنین به منظور بررسی ادراک کشاورزان از ریسک تغییر اقلیم و رفتار سازگاری آنان، داده های جمع آوری شده به وسیله آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (تحلیل مسیر و رگرسیون خطی چند متغیره) و با استفاده از نرم افزار آماری SPSSwin21 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که 61 درصد از کل تغییرات متغیر رفتار سازگاری کشاورزان شهرستان کرمانشاه توسط هفت متغیر تبیین شد که طبق یافته ها متغیرهای دانش، احساسات عمیق شخصی، درک ریسک تغییر اقلیم، تجربه حوادث آب و هوایی و آسیب های اجتماعی به ترتیب با تأثیر کل 599/0، 309/0، 262/0، 253/0 و 247/0 دارای بیشترین تأثیر بر روی متغیر وابسته تحقیق بودند و دو متغیر ارزش های زیست محیطی و هنجارهای اجتماعی به ترتیب با تأثیر کل 112/0 و 172/0- کمترین تأثیر را بر رفتار سازگاری کشاورزان شهرستان کرمانشاه در هنگام مواجهه با اثرات تغییرات اقلیمی داشتند. در نهایت یافته های این مطالعه نشان داد که راه هایی که کشاورزان تغییرات آب و هوایی را درک می کنند بسیار شخصی و تحت تأثیر عوامل مختلفی است. همچنین نتایج تحقیق لزوم اطلاع رسانی و آگاه سازی مردم نسبت به علل، اثرات و روش های سازگاری با تغییرات اقلیمی را بوضوح نشان می دهد.
۲۲.
کلید واژه ها:
سرمایه گذاری کسب و کار کارآفرینی روستا ایران
با توجه به نتایج بدست آمده، عامل فرهنگی اجتماعی (با ضریب مسیر702/0)،عوامل مالی و اقتصادی (با ضریب مسیر771 /0)عوامل نهادی وزیر ساختی (با ضریب مسیر967/0)، عوامل حمایت کارآفرینانه (با ضریب مسیر929/0)، عوامل فردی و سرمایه انسانی (با ضریب مسیر 700/0)، عوامل مدیریتی (با ضریب مسیر883/0)در سرمایه گذاری و ایجاد کسب و کار توسط کارآفرینان در روستاهای کشور ، اثر گذار و مقدار T-Value بیشتر از 96/1 بود. همچنین معیارQ2 برای همه متغیرهای درون زای مدل بیشتر از 0.32 بود که این نشان داد متغیر برونزا(مستقل) در پیش بینی متغیرهای وابسته، قوی هستند و برازش مناسب مدل ساختاری پژوهش را تاییدساخت . با توجه به این که از اهداف کلی این مقاله ایجادکسب و کار ، سرمایه گذاری و توسعه روستایی و ایجاد فرصتهای شغلی برای روستاییان نام برد، احیای دانش ها، آیین ها و مشاغل بومی و به کارگیری آن در کارآفرینی، افزایش مشارکت روستاییان در برنامه ریزی توسعه محلی توسط کارآفرینان ، افزایش مهارت های کاری و دانش کارآفرینی روستاییان بود می توان گفت خدمات دولتی و غیر دولتی گسترده ای توسط کار آفرینان در زمینه ایجاد و توسعه کسب و کار در سطح مناطق روستایی کمتر توسعه یافته کشور انجام شده است ولی بسیاری از اهالی مناطق مزبور همچنان زیر خط فقر و بدون کار به سر میبرند علت این تناقض را می توان نبود راهبرد مبتنی بر عارضه یابی و عدم استفاده ازنتایج تحقیقات و توجه به عوامل تاثیر گذار جستجو کرد بخش عمده ای ازسیاست های دولتی و برنامه های غیر دولتی در حوزه توسعه کارآفرینی بدون صرف زمان لازم برای شتاسایی دقیق عوامل موثر بر موضوع با عبور از تیازهای واقعی روستاییان تصویب و اجرا شده و در عمل نتیجه مثبتی به همراه ندارد که نتایج این مقاله می تواند راهگشا باشد.
