پژوهش در آموزش ابتدایی

پژوهش حاضر با هدف بررسی تجارب کارورزی استادان راهنمای آموزش ابتدایی پردیس شهید باهنر و خواجه نصیر کرمان با هدف بهسازی فرایند کارورزی انجام شده است. رویکرد این تحقیق و راهبرد آن از نوع کیفی است و افراد مشارکت کننده شامل کلیهاستادانی است که تجربه راهنمایی دانشجویان آموزش ابتدایی را در فرایند کارورزی عهده دار بودند و همچنین دانشجومعلمان آموزش ابتدایی که حداقل تجربه دو ترم کارورزی را دارند. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شده است. مصاحبه از 11 نفر از استادان و 16 نفر از دانشجویان انجام شد و سپس داده های مصاحبه در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی مورد تحلیل قرار گرفت. در این پژوهش پدیده محوری  به سه دسته کلی تقسیم شده است : شایسته سالاری، مشارکت حرفه ای و مهندسی آموزشی. شرایط علی شناسایی شده نیز به سه دسته تقسیم شد که عبارت بودند از: قوانین و مقررات، دغدغه های مالی و برنامه ها و فعالیت های بالندگی. عوامل مداخله گر شناسایی شده شامل استانداردهای آموزشی و عوامل زمینه ای عبارت بودند از:نیازسنجی آموزشی و پشتیبانی از برنامه های بالندگی و پیامدهای شناسایی شده عبارت بودند از :بهبود فرایند یاددهی - یادگیری و -پاسخ گویی به نیازهای دانشجویان.

هدف پژوهش حاضر، سنجش کیفیت زندگی در مدرسه برای دانش آموزان پایه ششم ابتدایی بود. روش پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی بود. جامعهء آماری پژوهش حاضر را کلیه دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی شهر بابل که در سال97-1396  مشغول به تحصل بودند، تشکیل دادند. روش نمونه گیری، خوشه ای چند مرحله ای بود. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 340 نفر برآورد شد. ابزار پژوهش، پرسشنامهء کیفیت زندگی در مدرسه (اینلی و بورگ، 1992) بود که روایی و پایایی آن در جامعه ایران تأیید شده است. داده ها با استفاده از آزمون های t تک نمونه ای و آزمون رتبه ای فریدمن مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد دانش آموزان ابعاد رضایت عمومی، رابطه با معلم، فرصت، پیشرفت، ماجراجویی و انسجام اجتماعی را مطلوب ارزیابی کرده اند، اما در بعد عاطفه منفی، میانگین نمونه پژوهشی برابر با میانگین فرضی جامعه  است. همچنین رتبه بندی ابعاد کیفیت زندگی حاکی از این است که بعد «انسجام اجتماعی» در اولویت اول و بعد «پیشرفت» در اولویت آخر قرار دارد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که کیفیت زندگی دانش آموزان پایه ششم در مدارس شهرستان بابل در وضعیت مناسبی قرار دارد.

یکی از کارکردهای اصلی ذهنیت فلسفی در زمینه یادگیری ، نحوهء مدیریت ذهنی افراد ، در مدیریت دانش است. به عبارت دیگر، افرادی که دارای ذهنیت فلسفی هستند، قادرند نحوه یادگیری و تولید دانش را در خود مدیریت کنند. هدف این مطالعه، تبیین تأثیر ذهنیت فلسفی بر مدیریت دانش مدیران آموزشی و معلمان دوره ابتدایی است. جامعه آماری شامل همه مدیران و معلمان دوره ابتدایی شهر قم است. این مطالعه به روش همبستگی و با نمونه آماری 478 نفر از مدیران و معلمان با اجرای پرسش نامه ذهنیت فلسفی و مدیریت دانش انجام شده است. ذهنیت فلسفی مدیران و معلمان، رابطه معناداری با مؤلفه های مدیریت دانش، خلق دانش، تسهیم دانش، به کارگیری دانش و ذخیره سازی دانش نشان داد، ذهنیت فلسفی تبیین کنندهء مناسبی برای مدیریت دانش و مؤلفه های آن است. معلمان و مدیران دارای ذهنیت فلسفی، در حوزه مدیریت دانش و خصوصاً در مؤلفه خلق دانش، عملکرد معناداری را از خود نشان دادند. بر این اساس می توان نتیجه گرفت که ذهنیت فلسفی، تبیین کنندهء مناسب و معناداری برای خلق دانش مدیران و معلمان خواهد بود.

امروزه در دنیا یادگیری ترکیبی با توسعه کیفی آموزش پیوند خورده است. یادگیری ترکیبی، یک برنامه ترکیب موثر از روش ها، مدل های تدریس و سبک های یادگیری است. از آنجا که این روش در ایران هنوز شناخته شده نیست، لزوم امکان سنجی دو چندان می شود. در امکان سنجی به صورت هدف مند نقاط ضعف و قوت، منابع مورد نیاز طی مراحل، کنترل، شناسایی هدف، شناسایی فرصت و تهدید طرح، مورد ارزیابی قرار می گیرد.هدف پژوهشحاضر، امکان سنجی به کارگیری روش یادگیری ترکیبی دانش آموزان از دیدگاه مدیران و معلمان مدارس ابتدایی استان البرز در سال تحصیلی 97-1396 است. جامعه پژوهش، تمامی مدیران و معلمان مدارس ابتدایی استان البرز به تعداد 7491 نفر بودند که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 364 نفرانتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. یافته ها حاکی از آن بود که به جز در دو بعد، امکان اجرای روش یادگیری ترکیبی در تمام مولفه ها وجود دارد. مردان برای اجرای این روش آمادگی بیشتری از زنان دارند. تجربه آموزشی، از نظر مدیران و معلمان درباره استقرار یادگیری ترکیبی تفاوتی را نشان نمی دهد. از نظر مدیران، امکان اجرای روش ترکیبی وجود ندارد. 

پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ شیوهء گردآوری داده ها، از نوع شبه آزمایشی است که در اجرای آن از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل استفاده شده است. نمونه آماری شامل 72 نفر از دانش آموزان پسر پایه ششم ناحیه 2 شهر ارومیه است که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 36 نفر) قرار گرفتند. در این پژوهش، از دو پرسشنامه استاندارد انگیزش تحصیلی هارتر و عملکرد تحصیلی فام و تیلور برای گردآوری داده ها استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که بین میانگین نمرات دانش آموزان گروه های آزمایش و کنترل، تفاوت معنی داری وجود دارد. این بدان معناست که در اثر آموزش مهارت های تحصیلی(برنامه ریزی، مدیریت زمان، شیوهء صحیح مطالعه و تمرین دروس،...)، انگیزش و عملکرد تحصیلی دانش آموزان در درس ریاضی افزایش یافته است. بنابراین استفاده از آموزش مهارت های مذکور بر بازده تحصیلی دانش آموزان تأثیر مثبت دارد.

پژوهش حاضر با هدف واکاوی روش های آموزش از دیدگاه معلمان دوره ابتدایی شهر قم با رویکرد ما بعد اثبات گرایی انجام شده است. این پژوهش به صورت پیمایشی با استفاده از روش تحلیل کیفی به بررسی سه روش آموزش سخنرانی، بحث گروهی و پرسش و پاسخ می پردازد. روش سخنرانی را نباید کنار گذاشت. این روش  در آموزش سطوح مختلف تحصیلی  و در دروس مختلف کاربرد گسترده دارد. بنابراین باید در جهت افزایش کارایی و تنوّع بخشی آن بیشتر تلاش نمود، از جمله راه های تنوّع بخشی به روش سخنرانی،  به کارگیری یادداشت برداری و روش باینری است. روش بحث گروهی  در رشد تفکر انتقادی دانش آموزان ابتدایی چندان موثر نبوده است، اما این روش در رشد اعتماد به نفس دانش آموزان تاثیر بسزایی دارد. روش پرسش و پاسخ در دانش آموزان مقطع ابتدایی به صورت جریان یک طرفه پرسش از سوی معلم و پاسخ از سوی دانش آموزان انجام می شود و از مزایای آن چون مکمّل روش های دیگر و تفهیم و تعمیق یادگیری غفلت می شود.

هدف پژوهش حاضر بررسی میزان توجه به مقوله تفکر انتقادی لیپمن در کتاب مطالعات اجتماعی پایه سوم ابتدایی با روش تحلیل محتوا است. روش این تحقیق، توصیفی از نوع تحلیل محتوا است و جامعه آماری این پژوهش کتاب مطالعات اجتماعی پایه سوم دبستان در سال تحصیلی 95-1394 است. حجم نمونه برابر با حجم جامعه می باشد. در این تحقیق به  منظور روایی صوری، از متخصصان در حوزه های مختلف استفاده شده است. ابزارهای این تحقیق با توجه به الگوی تفکر انتقادی لیپمن  شش زیر مولفه دارد: سؤال کردن، تحلیل و ارزیابی، استدلال کردن، ارزیابی شواهد و اظهارات، تفسیر داده ها، قضاوت صحیح . واحد تحلیل، تمام جملات و تصاویر و سؤالات کتاب بوده است. نتایج تحلیل حاکی از آن است که کتاب مطالعات اجتماعی سوم دبستان، بیشترین توجه را به زیر  مقوله تحلیل و ارزیابی و کمترین توجه را به زیر مؤلفه قضاوت صحیح داشته است که با توجه به اهمیت آن در زندگی روزمره، بهتر است به این مقوله بیشتر توجه شود.