تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی (کتابداری سابق)

تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی (کتابداری سابق)

تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی بهار و تابستان 1378 شماره 30 و 31

مقالات

۱.

وضعیت انتخاب وسفارش نشریات ادواری لاتین در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های کشور

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها مجموعه های کتابخانه ای و منابع کتابخانه ای و اطلاعاتی انواع منابع اطلاعاتی نشریات
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) انواع کتابخانه ها دانشگاهی
تعداد بازدید : 631 تعداد دانلود : 976
در پژوهش حاضر،وضعیت موجود نشریات ادواری لاتین در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های کشور باروش پیمایشی بررسی شده است .اطلاعات این پژوهش،نتیجه استخراج وتجزیه وتحلیل 78% پرسشنامه هایی است که سرپرستان 45کتابخانه مرکزی دانشگاه های کشورپاسخ داده اند دراین پژوهش جنبه های مختلف از جملهمیزان تحصیلات مدیرانکتابخانه ها ،خط مشی،بودجه ،نحوه خرید،چگونگی نگه داری امکانات خودکار سازی ،ارتباط با شبکه وغیره مورد بررسی قرار گرفته ،تاکتابخانه ها ضمن جلوگیری ازخریدهای پراکنده ی مجلات وصرفه جوییدربودجه ارزی ،به ارائه خدمات بهتروبهره مندی از عناوین تازه ی نشریات ادواری قادر گردند .
۲.

معرفی ترجمه ای کهن از قرآن کریم اثر:نظام الدین نیشابوری‹قرن هشتم هجری قمری›

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 182 تعداد دانلود : 599
نظام نیشابوری از دانشمندان قرن هشتم هجری است که کتابهای متعددی در زمینه های علوم عربی و قرآنی از خود بر جای نهاده که از جمله ی آنها ترجمه است از قرآن کریم به زبان فارسی،که دراین مقاله سعی شده است تاضمن اثبات نگارش چنین ترجمه ای از سوی نظام ،به معرفی ویژگیهای این ترجمه نیز پرداخته شود.
۳.

کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی هند

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی مراکز اطلاع رسانی
تعداد بازدید : 510 تعداد دانلود : 340
درپژوهش حاضر،ضمن ارائه تصویری کلی از کشور هند،تاریخچه کتابخانه هاو نظام اطلاع رسانی این کشور وهمچنین زیرساخت اطلاعاتی در کتابخانه هایی مانند کتابخانه های ملی ،کتابخانه های عمومی،کتابخانه های آموزشی وکتابخانه های اختصاصی مورد بحث قرار می گیرد و مطالبی سودمند به نظرخوانندگان گرامی می رسد.
۴.

ادای دین به مصطفی بن عبدالله معروف به حاج خلیفه یا کاتب چلبی کتابشناس بزرگ ترک

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها مجموعه های کتابخانه ای و منابع کتابخانه ای و اطلاعاتی انواع منابع اطلاعاتی زندگی نامه ها
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها مجموعه های کتابخانه ای و منابع کتابخانه ای و اطلاعاتی انواع منابع اطلاعاتی کتابشناسی ها
تعداد بازدید : 284 تعداد دانلود : 785
مصطفی بن عبدالله معروف به کاتب چلبی وحاج خلیفه از کتابشناسان بزرگ قرن یازدهم هجری /هفدهم میلادی است.بیشتر آثار اوبه تاریخ وجغرافیا اختصاص دارد،اما شهرت عمده ی او درمیان کتابشناسان به سبب تالیف کشف الظنون عن اسامی الکتب والفنون است. حاج خلیفه دراین اثرخود قریب 15هزارکتاب ورساله رامعرفی کرده وحدود 10 هزار نام مولف وشارح رادر کتابش آورده است .کاتب چلبی،کتاب خودرابه دو دلیل به زبان عربی تالیف کرده است .نخست آنکه اکثر اسامی کتب ومولفان آنها به عربی است ودوم آنکه زبان عربی در روزگار وی ،زبان علمی تلقی می شد .کتاب حاج خلیفه درمورد کتاب های ایرانی وفارسی هم یکی از مآخذ عمده است .سُلّم الوصول هم ازآثار عمده ی اوست که هنوز به صورت خطی باقی مانده است .هردو کتاب مربوط به کتابشناسی را حاج خلیفه به ترتیب الفبایی فراهم کرده است .جمله ی آغاز هر کتاب ورساله را اورده ودراین باب او مبتکر بوده است .
۵.

بررسی نیازها وعلایق مطالعاتی نوسوادان درایران‹نیمه دوم 1375›

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 999 تعداد دانلود : 441
به منظور تدوین خواندنی های ساده ومناسب برای گروه های نوسواد وکم سواد جامعه ،شناخت نیازها وعلایق مطالعاتی آنها ضروری است .تحقیق حاضر با این هدف وبا استفاده از روش پیمایشی درسطح ملی باهمکاری نهضت سوادآموزی به این مهم می پردازد.باتوجه به نتایج آن،کتابخانه های عمومی کشور میتوانند به مجموعه سازی مواد موردنیاز این گروه ها وناشرین ونویسندگان به نشر ونگارش عناوین مورد علاقه ایشان توجه بیشتری کنند تا ترویج فرهنگ مطالعه درمیان این قشروسیع به سهولت تحقق یابد .در نیاز سنجی حاضر،نظرات سه گروه نوسواد،آموزشیاروراهنمای تعلیماتی با استفاده از پرسشنامه سوال شد.روی هم تعداد4737 پرسشنامه در کلیه استان های کشور توزیع مصاحبه وگردآوری گردید.و نتایج به دست آمده نشان میدهد که در هرسه گروه نمونه ،بیشترین انتخاب برای اولویت اول درموضوع اگاهی های اجتماعی بوده است که 33درصدنوسوادان،38 درصدآموزشیاران و7/42 درصد راهنمایان تعلیماتی راشامل می گردد .
۶.

کلام وتصوف اسلامی از صدر اسلام تا حدود 430 هجری معتزله

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 877 تعداد دانلود : 339
متن حاضر ،ترجمه ی مبحث مولفان معتزله از بخش کلام ‹فصل5›ازمجلد اول کتاب ‹‹تاریخ نگارش های عربی››،اثر فؤاد سزگین به زبان آلمانی استGeschichte des arabischen schrifhoms منابع موردنظر تا سال 430 ه.بررسی شده است .بخش کلام دردو مبحث تدوین شده:قسمت اول مشتمل بر شرح حال آثار 22تن از فقها ومحدثین است که در شماره پیشین این نشریه انتشار یافت .قسمت دوم، شامل شرح حال وآثار 24 نفر ازبزرگان معتزله است که دراین شماره ازنظر خوانندگان گرامی می گذردتدوین مطالب به صورت موضوعی همراه باترتیب سال شماری است.درهر مبحث بعد ازمقدمه ،که درسطور بالا ذکر شد ،شرح حال مولفان با تاکید بر زندگی علمی وآراء واندیشه هایشان آمده است .سپس درقسمتی جداگانه،مراجع قدیمی وتالیفات محققان درباره ی نویسنده وآثارش معرفی می شود .درآخرین قسمت آثار نویسنده ،نسخه های موجود آن ،تلخیص یا ترجمه های هراثرو آثار چاپ شده با توضیح وبررسی معرفی شده اند..
۷.

میزان سازگاری عنوان های کتاب های فارسی در حوزه ی علوم اسلامی با موضوعات آنها

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری موضوعات خاص و کتابخانه ها و کتابداری
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری موضوعات خاص و کتابخانه ها و کتابداری تاب سنجی،علم سنجی
تعداد بازدید : 203 تعداد دانلود : 939
یکی از آرمان های کتابداران ،همواره سرعت ودقت در سازماندهی اطلاعات بوده که برای دستیابی به این هدف به جستجوی راه های جدید پرداخته اند.یکی از روش های سودمند که صرفه اقتصادی را نیزمدنظر دارداستفاده از کلیدواژه های عنوان به جای توصیف گرهای موضوعی است .درتحقیق حاضر،کتاب های اسلامی منتشره درایران بااین نگرش مورد توجه قرار گرفته اند که آیا با دانستن عنوان این گونه کتابها می توان به موضوع آنها پی برد؟و آیا میان واژه های مندرج درعنوان کتاب های اسلامی باموضوع آنها سازگاری برقرار است؟براساس این تحقیق مشخص شد به طور میانگین 40 درصد عنوان ها ازسازگاری کامل با موضوعبرخوردارند که این میزان با کاربرد صحیح ابزار کتابداری ومنابع اطلاعاتی به 74 درصد بالغ گشته است .مطابق این یافته ها، سازگارترین عنوان ها درمتون تاریخ وجغرافیای اسلام،وناسازگارترین آنها درمتون آداب ورسوم اسلامیقرار داشته اند.ضمن تحقیق همچنین معلوم شد که وجود بخش های توضیحی عنوان نظیر عنوان فرعی ،عنوان روی جلد وبرابرتاثیر بسزایی در میزان سازگاری عنوان وموضوع دارد ونیز ارتباط عنوان وموضوع از طریق تدابیر متداول درتعیین موضوع مانند: ارجاعات ‹‹نگاه کنید به››.‹‹نیز نگاه کنید به››وارجاع های کلی تسهیل گشته وبه طور نسبی مجاری فو ق به میزان 34درصددرسازگاری نقش داشته اند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۹۰