درخت حوزه‌های تخصصی

با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی دلایل گرایش و عدم گرایش کاربران به سایت های همسریابی بررسی شد. نتایج نشان داد که مهم ترین عوامل مرتبط با عضویت افراد در سایت های همسریابی عبارتند از: کسب استقلال در انتخاب همسر، بی تعهّدی جامعه و والدین در انتخاب همسر برای فرزندان خود، مزایای بیشتر سایت های همسریابی نسبت به ازدواج های سنتّی، محدود شدن روابط افراد در کلان شهرها، رفع تبعیض جنسی، رفع نیازهای فردی، مشکلات ارتباطی در دنیای واقعی، مطلقه بودن، نقص عضو داشتن، بالارفتن سن، برون همسری، رفع تبعیض و پیش داوری و در مقابل عواملی چون نگرش های منفی نسبت به سایت های همسریابی، ضعف نظارت، عدم اطمینان به فضای مجازی، در عدم گرایش به این سایت ها اثرگذار بوده است.

این مقاله با استناد به نظریه ژاک الول در مبحث شیدایی انسان به تکنولوژی مدرن، به طور مختصر فوایدی چند در مورد خصلت دموکراتیک دنیای مجازی را بررسی کرده، سپس محدودیت ها و دل نگرانی های مربوط به آیندهء دنیای مجازی را موشکافی می کند. علیرغم محدودیت های ناشی از شکاف دیجیتالی و موانع تحمیل شده توسط قدرتمندان، دولت ها و شرکت های تجارتی ذینفع در خلق، اداره و کنترل دنیای مجازی، این مقاله بر خصلت دموکراتیک دنیای مجازی تاکید می کند و به جامعهء فاضلهء مدنی رسیدن را از طریق مشارکت مردمی در حوزهء عمومی هابرماسی دنیای مجازی امکان پذیر می‏ بیند.

شبکه های اجتماعی، رسانه های جدیدی هستند که به هر فردی امکان می دهند تولیدکننده پیام باشد و افراد از این طریق می توانند ابعاد مختلف زندگی و سبک زندگی خود را با به اشتراگ گذاری تصاویر و متون نمایش دهند. هدف از این تحقیق ارائه یک گونه شناسی از بازنمایی سبک زندگی توسط جوانان ایرانی در شبکه اجتماعی فیس بوک است. این کار از طریق تحلیل محتوای کیفی بر روی صفحه فیس بوک 44 نفر از جوانان 18-35 ساله که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند، انجام شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که افراد در فیس بوک، سبک زندگی خود را عمدتاً براساس پنج مؤلفه سبک پوشش و آرایش، اوقات فراغت، روابط بین فردی، سبک تغذیه و دکوراسیون منزل نشان می دهند. با توجه به تأکید افراد در بازنمایی هر یک از این مؤلفه ها، سه گونه از بازنمایی سبک زندگی در فیس بوک جوانان ایرانی تفکیک و شناسایی شد: گونه خودنما، گونه فراغت نما و گونه روابط نما. گونه خود نما، خود به سه دسته بدن نما، پوشش نما و تخصص نما تقسیم می شود. فراغت نماها نوعی از بازنمایی شاد و فراغتی از زندگی خود دارند و گونه روابط نما، سبک زندگی خود را در جمع و در کنار دیگران بازنمایی می کند.

در هزاره ی سوم، اینترنت نقش مهم و روزافزونی در زندگی نوجوانان و جوانان ایفا می کند. جاذبه ی اینترنت باعث شده تا بسیاری از جوانان و نوجوانان به جای تعامل با همسالان و والدین، اینترنت را برگزینند. این همنشینی با اینترنت به مرور زمان تجربه ی شیرین در جمع بودن را از فرد می گیرد و می تواند به انزوای اجتماعی منجر شود. مطالعه ی حاضر به منظور تعیین ارتباط میان میزان استفاده از اینترنت و انزوای اجتماعی طراحی شده است. روش تحقیق مورد استفاده ی این پژوهش پیمایشی و شیوه ی تحقیق همبستگی است. جامعه ی آماری این تحقیق کلیه ی کاربران 29-15 ساله ی کافی نت های شهر تبریز در مرداد و شهریور ماه 1394 هستند. نتیجه ی حاصل از آزمون فرضیه ها نشان دهنده ی وجود رابطه ی معنادار بین متغیر های وضعیت تأهل، پایگاه اقتصادی – اجتماعی، میزان استفاده از اینترنت، میزان استفاده ی اجتماعی از اینترنت و جامعه پذیری مجازی به عنوان متغیر های مستقل و انزوای اجتماعی به عنوان متغیر وابسته ی تحقیق است. به علاوه نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چند متغیره ی تحقیق نشان می دهد که 21 درصد از تغییرات متغیر وابسته، توسط متغیر های مستقل باقی مانده در مدل (وضعیت تأهل، میزان استفاده از اینترنت، جامعه پذیری مجازی و پایگاه اقتصادی – اجتماعی) تبیین می شود.

در این پژوهش، رابطه بین میزان استفاده از فناوری های نوین ارتباطی (اینترنت، ماهواره، تلفن همراه) و ارتباطات خانوادگی در شهر شیراز، با استفاده از چارچوب نظری کاشت و ساخت یابی گیدنز بررسی شده است. این پژوهش از نوع پژوهش های همبستگی و مقایسه ای است که به روش پیمایشی و با ابزار پرسشنامه محقق ساخته، با نمونه ای از 384 خانوار شیرازی و از طریق نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انجام شده است. یافته ها بر مبنای ضریب همبستگی پیرسون (r) نشان می دهد که بین میزان استفاده از فناوری های نوین ارتباطی با ارتباطات خانوادگی و ابعاد آن، به جز توزیع قدرت، رابطه منفی و معنا دار وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از مدل رگرسیونی حاکی از آن است که در مجموع، میزان استفاده از تلفن همراه و ماهواره 17درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کند. در آزمون تحلیل مسیر مشخص شد که میزان استفاده از ماهواره، هم به طور مستقیم و هم از طریق هویت اجتماعی با ارتباطات خانوادگی رابطه دارد؛ اما دو بعد استفاده از اینترنت و تلفن همراه تنها از طریق هویت اجتماعی و به طور غیر مستقیم با ارتباطات خانوادگی در ارتباط است.

از دهه گذشته تاکنون، شبکه های اجتماعی به عنوان یکی از جدیدترین امکانات اینترنت همه گیر شده اند. ضرورت این پژوهش از آن روست که این شبکه ها با استقبال گسترده کاربران رو به رو شده و در حال حاضر تعداد زیادی از این شبکه ها فعال هستند. در بین شبکه های اجتماعی مجازی، فیس بوک از موقعیت متمایزی برخوردارست؛ چراکه در حال حاضر پربازدید ترین شبکه اجتماعی دنیا به شمار می رود. هدف این پژوهش مشخص کردن رابطه سرمایه اجتماعی در فیس بوک با مشارکت مدنی کاربران در دنیای واقعی است. نمونه گیری با استفاده از روش های هدفمند و گلوله برفی انجام شده و روش پژوهش نیز پیمایش برخط بوده است. ضمن آنکه تعداد 674 نفر به پرسشنامه، پاسخ داده اند. بعد از تحلیل داده ها مشخص شد بین سرمایه اجتماعی در شبکه اجتماعی فیس بوک و مشارکت مدنی در دنیای واقعی رابطه مثبت وجود دارد. همچنین مشخص شد در بین شاخص های سرمایه اجتماعی، باز/ بسته بودن شبکه دوستان، تراکم شبکه، شرایط دستیابی به منابع، شکاف بین منابع موجود و مورد انتظار، رعایت هنجارها و قواعد، اعتماد نهادی/ مدنی و هنجارهای کنش متقابل شاخص های تبیین کننده مشارکت مدنی کاربران هستند.

امروزه از جهانی شدن در بسیاری از حوزه های گوناگون علمی بحث شده و گرایش های مختلفی نسبت به این پدیده وجود دارد. فرض بنیادی این پژوهش این بوده است که چگونگی اثرگذاری جهانی-شدن به زمینه های اجتماعی- فرهنگی هر جامعه وابسته است. این پژوهش، با تکیه بر برخی استدلال های نظری، به ویژه دیدگاه های استوارت هال و آنتونی گیدنز و همچنین نتایج داده های مصاحبه با دانشجویان دانشگاه تهران، نشان می دهد که جهانی شدن به معنای غربی شدن نیست. در این پژوهش، ۳۰ دانشجو از ۱۴ دانشکدة دانشگاه تهران به طور تصادفی جهت انجام مصاحبه انتخاب شده اند. هدف اساسی این پژوهش بررسی رابطة بین استفاده از اینترنت به عنوان یکی از ابزارهای مهم جهانی شدن و هویّت فرهنگی دانشجویان دانشگاه تهران بوده است. به طور کلّی، در این پژوهش ملاحظه شد که در حوزه های مختلف زندگی برای دانشجویان خانواده و دین جایگاه مهمّی دارند. از نظر آن ها، تعلّق به قومیّت و ملّیّت و گرایش به جهانی شدن منافاتی با هم ندارند. همچنین معتقدند که زنده نگه داشتن نام و یاد شخصیّت ها و مفاخر ملّی به خاطر کارکردهایی که برای جامعه دارد، ضروری است. بیش تر آن ها معتقدند که نه تنها اینترنت باعث ایجاد اختلال در روابط اجتماعی شان نشده است، بلکه توانسته اند به طور چشم گیری از داده های گوناگون اینترنت در حوزه های علمی، اجتماعی و فرهنگی استفاده کنند و نهایتاً این که آن ها تبادل بین فرهنگی و ارتباطات های جهانی را لازمة پویایی، پیشرفت و توسعة هر جامعه به شمار می آورند.

این مقاله بحثی روش شناسانه و پژوهشی دربارة مزایا و محدودیت های روش های پیمایش آنلاین، شامل آنلاین خوشه ای هدفمند و آفلاین خوشه ای را در مطالعه فیسبوک ارائه می کند. این مقاله همچنین ادعا دارد که کاربرد هر کدام از این روش ها برای جمع آوری داده ها و تحلیل آن ها مزیتی یکسان دارند و تأثیری بر نتایج به دست آمده، ندارد. شاهد تجربی این ادعاها از مطالعه اثر فیسبوک بر سرمایه اجتماعی کاربرانش به دست آمده که در آن از هر سه روش برای جمع آوری و تحلیل داده ها استفاده کردیم. الگوی معرفتی ما برگرفته از ملاحظات اشتراوس بوده و طبق توصیه وی هر جا یکی از این روش ها کارآمدتر بود از آن برای جمع آوری داده ها استفاده کردیم. نتیجه این مطالعه نشان داد که روش های پیمایشی آنلاین و روش های کمی و کیفی آفلاین برای جمع آوری داده ها، نتایج یکسانی فراهم می آورند. البته ادعای ما در اینجا این است که این داده ها به شرطی یکسان خواهند بود که در روش های آنلاین از نمونه گیری وارونه استفاده شود. دستاورد منحصر به فرد این مطالعه این است که ما اثبات کردیم که روش های پیمایش آنلاین به اندازه روش های پیمایش آفلاین معتبرند.