مقاله حاضر که با عنوان فرعی «اخلاق جهانی و گفتوگوی درون دینی در یک بافت چنددینی» انتشار یافته است، ضمن پذیرش جهانیشدن به عنوان یک واقعیت انکارناپذیر و دارای وجوه مثبت و منفی، بر این عقیده است که نقش ادیان در کم کردن پیآمدهای منفی آن، برقرار کردن گفتوگو میان ادیان بر اساس یک اخلاق جهانی مشترک است.
نگاهی تاریخی به پدیده های اجتماعی به فهم بهتر آن پدیده ها کمک خواهد کرد . جهانی سازی )جهانی سازی( نیز از این قاعده مستثنا نیست . به لحاظ تاریخی ، اگر جهانی سازی را تلاش برای یکپارچه سازی و یکسان سازی همه تفاوت ها در نظر بگیریم ، آن گاه باید بگوییم که با پدیده جدیدی رو به رو نیستیم ؛ چه بیدن معنا مذاهب ، پیشگام جهانی سازی بوده اند . اما اگر جهانی سازی را به معنای جهانی شدن بازارهای مصرف ، یکسان سازی شکل های مبادله و به طور کلی یکپارچه سازی اقتصادی تعریف کنیم ، باید بگوییم که جهانی شدن یا جهانی سازی پاسخی است که نظام سرمایه داری به بحران های ذاتی خود ، که ناشی از نیاز به انباشت دم افزون سودو سرمایه است ، داده است .
جهانی شدن ، عبارتی کلیدی در بیش تر نوشته هایی است که در زمینه علوم اجتماعی منتشر می شوند ؛ اما به طور معمول در این نوشته ها به برشمردن نمودهای جهانی شدن - خواه مثبت و خواه منفی - اکتفا و کمتر به تعریف آن در چارچوب علم جامعه شناسی پرداخته شده است . موضوع اصلی علم جامعه شناسی - به رغم آنتونی گیدنز - بررسی نهادهای اجتماعی است که در پی دگرسانی های صنعتی قرون اخیر به وجود آمده اند .
این تعریف از سرمشقی اقتصادی - فنی پیروی می کند که کارل مارکس برای شناسایی دوران ها یا لایه های جداگانه در تکامل تاریخی انسان ها به کار گرفت ؛ زیرا وی برای تفکیک توالی این لایه ها ، موجودیت «مرحله صنعتی معین» را مبنا قرار داده بود .
آیا تحولات اخیر جهانی که تحت عنوان «جهانی شدن» مفهوم سازی شده اند ، اتخاذ چشم انداز گسترده تری را برای مطالعه فرهنگ و سیاست ضروری کرده اند ؟ اگر چنین است ، ویژگی های فرهنگ در عصر جهانی شدن کدامند ؟ تا فلز ، کاستلز ، گیدنز ، رابرستون ، آلبرو و .... تعابیر و تفاسیر مختلفی در باب تحولات اخیر جهانی و جهانی شدن ارائه کرده اند که در این مقاله به آنها اشاره خواهد شد . تا آنجا که به فرهنگ و جهانی شدن آن مربوط می شود ، همنشینی کثرت و وحدت ، از جمله ویژگی های بدیع این عصر به شمار می رود .
فرایند جهانی سازی در نتیجه کاهش هزینه های حمل و نقل و ارتباطات و نیز رفع موانع در راه جریان کالاها ، خدمات ، سرمایه و دانش امکان پذیر شده است . در تسهیل این روند ، نهادهای بین المللی از عوامل مهم به شمار می روند و در حال حاضر نیز در کنار نهادهای موجود ، نهادهی تازه ، امر جهانی سازی را به عهده دارند . در این مقاله ، نهادهای بین المللی پولی و مالی که به گونه ای متولی جهانی سازی شناخته شده اند ، معرفی و به طور بسیار خلاصه عملکرد آنها و انتقاداتی که بر این عملکرد وجود دارد ، شناسایی و بررسی می شوند .
حاصل دیدگاه نیره توکلی، در این گفتوگو، این است که مهمترین پیامد منفی جهانیسازی، پیامدهای اقتصادی آن است که بر زنان نیز تأثیرات عمیقی نهاده، و موجبات فقیر و بیکاری آنان را فراهم ساخته، و حتی در برخی از کشورها تجارت جنسی زنان را گسترش داده است. وی مهمترین اثر مثبت جهانیشدن را برای زنان، شنیده شدن صدای آنان، به دلیل گسترش فنآوری پیشرفته ارتباطات، میداند. همچنین روند جهانیشدن را در ایران تدریجی و کند ارزیابی کرده، در عین حال معتقد است نوعی بیتفاوتی و حتی برخورد مثبت نسبت به جهانیشدن در ایران به چشم میخورد.