درخت حوزه‌های تخصصی

انسان به عنوان تنها سرمایه خردمندِ سازمان ها، دارای هوش های گوناگون است. یکی از مهم ترین هوش ها، هوش هیجانی است. کارکردها و تأثیرات آن در زندگی فردی و سازمانی موجب شده است که طی چند دهه اخیر در کانون توجه پژوهشگران روان شناسی، مدیریتی، دیگران و حتی روزنامه نگاران قرار گیرد. در تحقیق حاضر دغدغه اصلی، بررسی نظام مند مؤلفه های هوش هیجانی در رفتار ساز مانی از منظر اسلام با روش تحلیل مضمون است. بر اساس این شیوه، نخست فراوانی مفاهیم اصلی و فرعی از گزاره های دینی در قالب 475 کد استخراج و در سه سازه اصلی طبقه بندی شد؛ سپس زیرگونه ها، عناصر و نوع روابط آنها با هدف بنیادی و کاربردی تجزیه و تحلیل شده و مدل مفهومی به دست آمد. یافته ها نشان می دهد که میان انواع و ابعاد هیجان ها با رفتار سازمانی رابطه معنادار وجود دارد. نتایج نهایی حاکی از آن است که رهاورد آموزه های اسلام در حوزه هیجان ها ایجاد بینش خردمندانه به حد و مرز و گستره مسئله بوده و به کارگیری مطلوب این نگرش نقش مؤثر در کاهش رفتارهای انحرافی و ارتقای اثربخشی دارد.

با شروع همه گیری کروناویروس، زندگی مردم کشورهای مختلف جهان دستخوش تغییرات بزرگی شد، بسیاری از کشورهای غربی که دارای فناوری های برتر در اکثر حوزه های تخصصی بوده و دچار تحریم نیز نبوده اند اما در مواجهه با بیماری کرونا عملکرد قابل قبولی نداشته اند تا جایی که احساس ناتوانی فناوری ها و تجهیزات  کنونی در برخورد با این بیماری کاملاً محسوس شد؛ اما آنچه که این ناتوانی غربی ها را پررنگ تر نمود؛ نحوه مدیریت و رفتار اجتماعی غربی ها با شیوع ویروس کرونا بود، که از نگاه مقام معظم رهبری مد ظله العالی مدیریت و فلسفه اجتماعی غرب در مبازره با کرونا شکست خورد؛ امروز از دیدگاه بسیاری از خبرگان جامعه جهانی؛ در مواجه با بیماری کرونا، اخلاق، معنویت، ارزش و انسانیت از همه فناوری ها جایگاه بالاتر داشته که نشان دهنده نقش برتر فناوری های نرم به عنوان یک سلاح برتر در مقابله با بحران های پیچیده می باشد. محققین با هدف تبیین اهمیت فناوری های نرم در دنیای کرونا و پساکرونا در یک تحقیق کیفی و با مطالعه مبانی نظری فناوری های نرم و در نظر گرفتن مصاحبه خبرگان علوم اجتماعی و علوم انسانی در بررسی رفتارهای اجتماعی در دوران کرونا، مجموعه ای از عوامل اعم از ویژگی های شرایط علی، شرایط محوری، واسطه ای، راهبردها، شرایط زمینه ای و  پیامدهای حاصل از این عوامل بر مقوله اصلی را مورد شناسایی قرار داده که نتایج تحقیق نشان دهنده نیاز به حکمرانی فناوری های نرم در همه حوزه ها می باشد. فناوری های نرم در ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سلامت جسم- روحی و روانشناختی، سیاسی، یادگیری از طریق تجربه، سازگاری و فناوری نرم زیستی به عنوان مؤلفه های بسیار مهم در قدرت ملی یک کشور می باشند که توانایی مسلط شدن بر فناوری های سخت را دارند.

 تحقیق حاضر، توصیفاتی که از سبک و سیره شخصی و شخصیتی سردار سلیمانی در کلام مقام معظم رهبری(مدظله العالی) ارائه شده را از منظر آموزه های حکمرانی به عنوان بحثی تازه در عرصه اداره امور عمومی تحلیل نموده با این هدف که امتیازات و تمایزات آن را شناسایی و الگویی مقدماتی بر مبنای یافته ها ترسیم نماید. در این راستا از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شده و پس از تحلیل نمونه آماری تمام شمار از بیانات منتشرشده درباره سردار سلیمانی تعداد 27 کد استخراج که 5 گروه از آنها برآمد و نهایتا مقوله هایی در دو بعد فردی و اجتماعی شکل گرفت که در مقام انتزاع با نظام مفهومی «حکمرانی جهادی» تبیین نظری شدند. یافته ها نشان می دهد الگوی حکمرانی جهادی با محوریت و مرکزیت مفهوم جهاد در معنای عام آن، از جهت مبانی و خاستگاه، مفهوم اثربخشی و جایگاه جهاد و مجاهدت حکمران در آن از دیگر الگوهای معرفی شده حتی الگوهای بومی، متمایز بوده و شاخص های یادشده جزء ماهوی آن محسوب می گردد.

شیوع کرونا ویروس جدید  کووید- 19 از انتهای سال 1۳98 و تداوم آن در سال 1۳99 ، اقتصاد ایران را در یک وضعیت رکود همراه با نااطمینانی قرار داده است. همه گیری ویروس کرونا قبل از هرچیز یک فاجعه  انسانی بزرگ است و تا امروز  میلیون ها نفرا در کره زمین نفر را تحت تاثیر قرار داده است و از سوی دیگر شیوع بیماری سبب تعطیلی بنگاه های اقتصادی در سراسر جهان شده و همه  کشورها را در آستانه رکودی کمرشکن قرار داده است.  بر اساس  نتایج نحقیقات شیوع ویروس کرونا، در ایران  در حوزه اشتغال هر دو سمت عرضه و تقاضای بازار کار را تحت تاثیر قرار  داده است.  همچنین تعطیلی و کاهش سطح فعالیت های اقتصادی منجر به تعدیل نیرو و کاهش تقاضای کار  شده و عرضه کار نیز کاهش  شده است ، زیرا برخی افراد که مستقیما با بیماری درگیر شده اند و برخی دیگر که غیرمستقیم با اقدامات خودمراقبتی و کاهش تعاملات، ساعات کاری خود را کاهش  داده اند. بنابراین به نظر می رسد فعالیت کسب و کارهایی که مستقیما از بحران کرونا متاثر شده اند می تواند منجر به بحران بیکاری شده و رفاه خانوارهای زیادی را تحت تاثیر قرار دهد. در این میان بیشترین ضربه اقتصادی را کسانی متحمل خواهند شد که دارای شغل دائم نیستند، مانند دست فروشان و کارگران ساختمانی. هرچه فعالیت کسب وکارها کاهش یابد، درآمدهای مالیاتی دولت نیز کاهش می یابد. نتایج بررسیهای  و مطالعات نشان میدهد تحت سناریوهای مختلف بین 5 / ۷ تا ۱۱ درصد از ستانده اقتصاد درنتیجه شیوع ویروس کرونا کاهش خواهد یافت. بنابراین با توجه به کاهش ظرفیت های مالیات ستانی از فعالیت های اقتصادی و کاهش قیمت نفت و اقدامات مورد نیاز برای حمایت از کسب وکارها و افراد آسیب دیده و همچنین افزایش مخارج دولت در حوزه بهداشت و درمان، کسری بودجه دولت تشدید خواهد شد در این مقاله سعی شده است به بررسی  اقتصاد مردمی در دوران کرونا و  پس از کرونا و ارایه راهکارها  بپردازد.

امنیت انقلاب اسلامی ایران همواره مرهون جانفشانی های رزمندگان و شهدایی است که در عرصه های مختلف داخلی و خارجی برای تأمین امنیت کشور و دفاع از کیان امت اسلامی لحظه ای تردید به خود راه نداده اند. پاسداری از اسلام، صیانت از حریم ولایت، حرم اهل بیت عصمت و طهارت(علیهم السّلام) درکنار دفاع از سرزمین مادری را می توان از دیگر اهداف این حرکت دانست. سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی از جمله امنیت آفرینانی است که به حکم تعالیم الهی و برگرفته از مکتب حسینی، پای در عرصه این جهاد مقدس نهاد. در این مقاله ضمن بررسی اجمالی صیرت، شخصیت و عملکرد قاسم سلیمانی، رویکرد حکمرانی امنیتی و بالاخص امنیت بخشی وی در حوزه مقاومت مورد واکاوی قرار خواهد گرفت. سرانجام به این نتیجه خواهیم رسید که ایشان با تأثیر از گفتمان انقلاب اسلامی، با تفسیر جدیدی از مفهوم مقاومت، روح تازه ای به کالبد این فرهنگ و اندیشه استکبار ستیزی ملل ستمدیده جهان دمید و همواره اقدامات و نقشه های توطئه آمیز استکبار جهانی را با شکست روبرو نمود و سرانجام در مسیر مجاهدت های بی وقفه، توسط خبیث ترین دشمنان خود به شهادت رسید. ارائه الگویی کاربردی برای ترسیم نقش امنیت بخشی سردار سلیمانی در حوزه مقاومت، هدف اصلی این تحقیق می باشد که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.

نقش حاج قاسم سلیمانی در پیروزی های جبهه مقاومت در مبارزه با استکبار جهانی، صهونیسم بین الملل و ارتجاع منطقه یک نقشی اثرگذار می باشد که موجب شد خلافت خودخوانده داعش در عراق و سوریه از بین رود و از وی به عنوان نمادی از مبارزه به تروریسم در جهان مطرح شود. این تحقیق به روش مروری با هدف بررسی نقش سردار سپهبد قاسم سلیمانی در محور مقاومت با استفاده از  جستجوی اینترنتی و مرور سایر منابع مرتبط صورت پذیرفت. نتایج بدست آمده نشان می دهد که فرمانده شجاع و دلاور نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با داشتن تفکری نظامی، اندیشه استراتژیک و به مانند یک دیپلمات زیرک، به عنوان نیروی فعال در سیاست خارجی کشورمان نقشی مهم ایفا می کرد.  قاسم سلیمانی برای جمهوری اسلامی تنها یک فرمانده نظامی نبود، او نماد «محور مقاومت» بود که پایه های جمهوری اسلامی بر آن بنا شده است.

بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی را می توان به عنوان یک سند چشم انداز دقیق، مبتنی بر آرمانهای اسلامی و نقشه راهی برای دستیابی به تمدن نوین اسلامی دانست که با مطالعه دقیق آن، می توان الگوی مدونی را برای یک نهاد اسلامی و با نگاه تمدنی استخراج کرد. هدف اصلی این پژوهش، ارائه الگوی نهاد تمدنساز، مبتنی بر تحلیل محتوای متن بیانیه گام دوم انقلاب و براساس روش تحلیل محتوای کیفی است که در گام اول، متن بیانیه توسط پژوهشگر به صورت دقیق و مداوم مطالعه، و با روش تحلیل محتوای کیفی آن، مؤلفه ها و مقوله های مرتبط با متغیر اصلی استخراج و دسته بندی، و در گام دوم با استفاده از روش گروه کانونی متغیرها به صورت الگوی مفهومی ترسیم شد و اعتباربخشی آن نیز صورت پذیرفت. مؤلفه های این الگو شامل پیشایندها و شرایط علی، اصول و اقتضائات، آسیبها و موانع و راهبردها است که از متن مورد نظر استخراج شد. در موضوع این مطالعه، اصول و اقتضائات شامل بسترهای تحول و تعالی نهادی، معنویت و ویژگیهای سرمایه انسانی همتراز است. در این مسیر موانع و آسیب های بیرونی و درونی شناسایی شد و در نهایت بیان راهبردهاست که ناظر به سؤال «چه باید کرد؟!»، و جزء تجویزی الگو است.

نوشتار حاضر جایگاه گام دوم انقلاب[1] در فرآیند پنج مرحله ای تکامل انقلاب اسلامی را مشخص ساخته، و به چگونگی نقش آفرینی جوانان در این گام می پردازد.[1]  بر اساس فرازهایی که رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم به آن اشاره کردند، چهل سال ابتدایی انقلاب، گام اول و چهل سال بعدی، گام دوم نام گذاری شده است.

امروزه فقدان یک تفکر ناب و متناسب با فرهنگ و بینش ممالک اسلامی که بتواند در صحنه عمل در بحران های به وجود آمده به صورت صحیح جامعه انسانی را هدایت و رهبری نماید و راه نجاتی را برای انسان ها پیش بینی کند، پیش از پیش احساس می گردد. نظر به اینکه فلسفه وجودی قرآن هدایت بشر به سمت سعادت و کمال می باشد. از این رو می توان سالم ترین راه هدایت جامعه را از آموزه های قرآنی و تمسک به سیره انبیاء و اولیای الهی ( علیهم السلام) دانست، به عبارت دیگر، با نگاهی موشکافانه به آیات قرآن در می یابیم که سرگذشت ها و طرح موضوعاتی در سطحی گسترده در این کتاب الهی یافت می شود که با بررسی و کنکاش آنها و اقدام به عملیاتی سازی آنها در عصر حاضر می توان جامعه انسانی را به بهترین نحو به سوی کمال حقیقی هدایت نمود در این راستا از آنجایی که طی سال های گذشته کشور ایران با بحران های متعددی از قبیل ( وقوع جنگ تحمیلی، تحریم های همه جانبه، سیل، زلزله و بالاخص شیوع بیماری مهلک کرونا و ...) رو به رو شده است لذا اتخاذ تدابیر مدیریتی با تکیه بر قرآن می تواند راه گشای کشور در خروج از بحران های فعلی و آتی باشد. بر همین اساس هدف از این مقاله بررسی راهبردهای مدیریتی جمهوری اسلامی ایران در تقابل با بحران ها و اضطرارها با رویکرد قرآنی می باشد و روش تحقیق توصیفی وتحلیل برهانی ویافته ها در برگیرنده راهبردهای مدیریتی راهگشاست.

چنانچه کارکنان سازمان رفتاری از خود بروز دهند که با نگرش واقعی آنها سازگار نباشد به این کنش، رفتار منافقانه گفته میشود. تحقیقات انجام شده برای پایش عوامل مؤثر بر اینگونه رفتارهای انحرافی در سازمان پراکنده است و نتیجه جامعی ارائه نمیدهد. این پژوهش با هدف فراتحلیل پژوهشها درباره محرکها و بازدارندههای رفتار منافقانه در سازمانهای ایرانی انجام شده است. در نتیجه جستجوی پژوهشها 28 سند مرتبط با موضوع یافت شد که براساس معیارهای فراتحلیل 13 مورد آن تأیید و مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشاندهنده این است که از میان متغیرهای بررسیشده تنها سه متغیر شبکه ارتباطات، نظام ارزیابی و مرکز کنترل درونی با مقدار معنیداری (P Value) بیشاز پنج درصد، بدون تأثیر بر رفتار منافقانه در سازمان گزارش شده است. همچنین، متغیر خودشیفتگی و شایعه سازمانی بهترتیب با اندازه اثر 625/0 و 330/0 بیشترین و کمترین درصد تغییرات رفتار منافقانه در سازمان را تبیین کرده است.

شیوع بیماریهای عفونی که از طریق حیوان به انسان منتقل می شود (زئونوز)[1] یکی از بحرانی ترین چالشهایی است که در طی قرون اخیر حیات بشری را با مخاطرات جدی مواجه ساخته و علاوه بر آسیب های جدی بر بخشهای اقتصادی و اجتماعی دولتها تلفات انسانی شدیدی را دربر داشته است.تحقیقات دانشمندان و پژوهشگران حوزه بهداشت و درمان  در دهه های اخیرحاکی از آن است که تغییر سبک زندگی انسانها و استفاده از رژیم های غذایی خطرناک و نامأنوس با طبیعت بشر، سرمنشأ پیدایش و گسترش همه گیری[2] و دنیاگیری های[3] متعددی از جمله ایدز، ابولا ، سارس و انواع خطرناکی از آنفلوآنزاهای مسری و کشنده گردیده است.با گذشت حدود یک سال از پیدایش گونه جدید این نوع بیماریهای زوناتیک با عنوان  کووید 19[4] و ظهور علائم اولین ابتلا در شهر ووهان چین تاکنون 110837535 مورد ابتلا به این بیماری  و مرگ بیش از2452580 نفر در سراسر دنیا گزارش شده است.[5] بااین حال علیرغم اقدامات سازنده مجامع بین المللی و سازمان بهداشت جهانی در مهار این ویروس مسری، با این حال تلاش و عزم جدی برای جلوگیری از تکرار تجربیات ناشی از شیوع بیماریهای زئونوز و پیشگیری از ظهور گونه های جدید این نوع بیماریها صورت نگرفته است. این پژوهش با مطالعه منشاء مشترک شیوع بیماریهای ناشی از ارتباط انسانها با حیوانات، به بررسی نقش و وظایف مندرج در اساسنامه سازمان ملل متحد و سازمانهای تخصصی مربوطه و با تأکید بر الزامات مقرر در اسناد بین المللی درزمینه  حقوق طبیعی ابنای بشر در برخورداری از سطح مطلوب رفاه و زندگی سالم، به لزوم اتخاذ تدابیر و تمهیدات مقتضی و توسعه و تدوین الزامات جدی و موثر از طریق کنوانسیون ها و موافقتنامه های عام الشمول به منظور مقابله با رژیم های غذایی خطرناک که منجر به شیوع این گونه بیماریهای عفونی زئونوز می گردد به عنوان یکی از اساسی ترین راهکارهای جلوگیری از تکرار تجربه جهانی بروز و ظهور گونه های جدید  این بیماریها می پردازد.  <br clear="all" /> [1] - Zoonatic [2] -Epidemy [3] - Pandemy [4] - Covid-19 [5] - براساس آخرین آمار ارائه شده توسط سایت معتبرWorldometer تا تاریخ نگارش مقاله

این پژوهش با هدف تبیین ابعاد خودرهبری با استفاده از آموزههای قرآن کریم انجام شده است. براین اساس، روش پژوهش از نوع کیفی و روش تحلیل مضمون است. ابتدا متن قرآن کریم از دید مفاهیم مرتبط با خودرهبری (رهبری، خودرهبری، خودمدیریتی، خودکنترلی) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و 1536 مضمون اولیه استخراج شد؛ سپس با استفاده از تلخیص و مقولهبندی بهروش شناسهگذاری با تأکید بر مفاهیم مشترک، 214 مضمون مشترک اولیه تحت عنوان شاخص شناسایی شد. در ادامه با استفاده از ادغام و تلخیص دوباره این شاخصها، 73 مضمون با عنوان مضمونهای سازماندهنده و پس از آن با افزایش محدوده دستهبندی، 19 مضمون با عنوان مضمونهای فراگیر استخراج گردید. سرانجام نیز مضمونهای فراگیر در چهار دسته مفهوم اصلی خودرهبری، پیشنیازهای خودرهبری، راهبردها و روشهای خودرهبری و نتایج خودرهبری طبقهبندی شد. در بخش مفهوم اصلی خودرهبری، پنج مضمون عالی ارزیابی خود، انگیزهدهی بهخود، بهچالش کشیدن خود، بهبود مستمر خود و حفظ و کنترل خود شناسایی شد. در بخش پیشنیازهای خودرهبری، هفت مضمون عالی شناخت و ارتباط با خود، شناخت و ارتباط با خدا، شناخت مخالفان و دشمنان، فعالسازی ورودیهای ادراکی، عوامل درونی مؤثر، عوامل بیرونی مؤثر و درک ضرورت خودرهبری تبیین گردید. در بخش راهبرد و روش خودرهبری، چهار مضمون عالی راهبردهای ذهنی، رفتاری، ذهنی رفتاری و اخلاقی شناسایی، و درنهایت در بخش نتایج خودرهبری، سه مضمون عالی نتایج دنیوی، نتایج اخروی و نتایج دنیوی اخروی شناسایی و تبیین شد.

گردشگری که در فرهنگ و تمدن اسلامی با اندیشه و باور مسلمانان پیوندی محکم دارد، یکی از سودآورترین صنایع در عرصه بین المللی و یکی از مهمترین راه های درآمد زایی و برون رفت از مشکلات اقتصادی در عرصه های محلی، ناحیه ای، منطقه ای، ملی و بین المللی است. کلان شهر مشهد، به دلیل وجود بارگاه مقدس امام رضا (ع) ظرفیت قابل توجهی در جذب گردشگران مذهبی دارد، اما در دهه های اخیر تعداد زائرین و گردشگران آن افزایش و متوسط ماندگاری آنها کاهش یافته است. بر این اساس هدف اصلی این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر در جذب و ماندگاری گردشگر مذهبی در کلانشهر مشهد است که به منظور دستیابی به این هدف از روش پژوهش کیفی و راهبرد داده بنیاد با رویکرد گلیزری بهره گرفته شده است. در این راستا، نظر خبرگان در ارتباط با عواملی که می تواند در جذب و ماندگاری گردشگران مذهبی کلانشهر مشهد مؤثر باشد، طی مصاحبه های نیمه ساختار یافته جمع آوری، و به کمک روش داده بنیاد، شناسه های باز، انتخابی و نظری از مفاهیم مستخرج، استنباط شد. پس از 12 مصاحبه و بررسی و تفسیر داده ها، 37 شناسه اولیه در قالب 12 مقوله فرعی استخراج شد که در پنج مقوله اصلی ویژگیهای مقصد گردشگری، ویژگیهای جامعه میزبان، مدیریت مقصد گردشگری، ویژگیها و نیازهای زائر یا گردشگر مذهبی و ویژگیهای سفر طبقه بندی گردید. در پایان الگوی عوامل مؤثر بر جذب و ماندگاری گردشگر مذهبی در کلانشهر مشهد ارائه، و ارتباط مقوله ها تبیین شد.

این پژوهش با هدف تعیین رابطه بین نگرش دینی با عملکرد شغلی کارکن ان شرکت دخانیات ایران انجام شده است. نوع پژوهش توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان شرکت دخانیات ایران به تعداد 2350 نفر که بر اساس جدول مورگان 251 نفر به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرس شنامه ه ای نگ رش دین ی سراج زاده (1377) و عملکرد شغلی پاترسون (1992) استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین بعد اعتقادی، بعد تجربی و بعد مناسکی با عملکرد شغلی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد اما بین بعد پیامدی و عملکرد شغلی رابطه معناداری وجود نداشت. همچنین نتایج نشان دهنده رابطه مثبت و معناداری نگرش دینی و عملکرذد شغلی است. نتایج ضریب رگرسیون نیز ن شان داد ک ه از می ان چه ار بع د متغی ر نگرش دینی تنها بع د تجربی پیش بینی کننده عملکرد شغلی است. براساس نتایج حاصل از پیشنهاد می شود که جهت افزایش عملکرد شغلی کارکنان در دوره های آموزشی به نگرش دینی توجه شود.

الگوی رفتار مصرف در هر جامعه، در تخصیص منابع برای تولید انواع کالا، توزیع آن و همچنین توسعه ی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی نقشی تعیین کننده دارد. در این مقاله با رویکردی اسلامی به این حوزه پرداخته شده است و تلاش بر این است که با تکیه بر آیات قرآن کریم به عنوان منبع اصلی دینی، الگوی اسلامی رفتار مصرف کننده تبیین و ارائه شود؛ به عبارت دیگر مسئله اصلی این پژوهش، پرسش از دلالت های عملی آیات قرآن کریم در رفتار مصرف کننده است. برای پاسخ به این مسئله همه آیات قرآن کریم، با روش تحلیل مضمون مورد مطالعه و شناسه گذاری قرار گرفت. در مرحله ی اول 300 آیه از آیات قرآن کریم که به نوعی با موضوع مقاله مرتبط بود جدا و در مرحله تحلیل، 900 شناسه احصا شد. شناسه ها در قالب مضمون ها دسته بندی و پالایش و با توسعه ی دامنه ی مطالعه، به تفسیر المیزان مرحوم علامه طباطبایی و روایات تفسیری ذیل آیات، شواهد بیشتری برای مضمون های اصلی گردآوری و تحلیل شد. بر این اساس با استخراج 4 مضمون فراگیر، 8 مضمون یکپارچه ساز و 17 مضمون پایه، درخت واره مضامین رفتار مصرف در قرآن کریم استخراج و الگوی رفتار مصرف از منظر قرآن کریم ارائه شده است.

دیدگاه ها و رویکردهای مختلفی در پاسخ به این سؤال که مدیریت اسلامی چیست؟ و چگونه قابل تحقق است؟ ارائه شده است. در این مقاله الگویی جهت فهم مدیریت اسلامی از رهگذر تبیین چگونگی همکاری حوزه و دانشگاه به عنوان دو نهاد متولی دین (اسلامی) و علم (مدیریت) ارائه شده است. بدین منظور براساس رویکرد تقسیم کار مدل مفهومی اولیه ای طراحی شده و سپس در قالب مصاحبه های عمیق با 30 تن از خبرگان این حوزه اعتبارسنجی شده است. محتوای مصاحبه ها از طریق روش تحلیل محتوا و تکنیک خوشه بندی تحلیل و طبقه بندی شد. نظرات اساتید در قالب 41 مفهوم پایه، 15مفهوم محوری و 3 مفهوم اصلی دسته بندی شده و مدل اولیه براساس آنها بازطراحی گردید. در این مدل، الگوی پیشنهادی همکاری حوزه و دانشگاه بدین صورت است که در مواجهه با مسائل و موضوعات نیازمند پاسخ به دو سؤال دانستن (چیستی حکم) و توانستن (چگونکی پیاده نمودن حکم) هستیم و حوزه و دانشگاه در هر دو محور حضور فعال دارند. خروجی چنین همکاری منجر به تولید علم مدیریت اسلامی می شود که در مواجهه با مسائل و موضوعات، چهار نوع یافته علمی به دست می دهد: 1. تبیین آموزه های دینی به عنوان راه حل مواجهه با مسائل؛ 2. پیشنهادات علم مدیریت در موضوع شناسی و تببین ابعاد تخصصی موضوع؛ 3. راهکارهای علم مدیریت در ارائه شیوه های توانستن اجرای آموزه ها و 4. تبیین خطوط قرمز دین یا ارائه توصیه هایی در مقام اجرای راهکارهای ارائه شده توسط علم مدیریت.

یکی از دغدغه های ذهنی تمامی حکومت ها، تعیین مؤلفه های حکمرانی خوب است؛ به گونه ای که دربرگیرنده تمامی ابعاد و حوزه های مرتبط با زندگی اجتماعی آنان باشد. این موضوع با توجه به جامعیت و کاملیت دین مبین اسلام و با اتکا به آموزه ها و سیره عملی معصومین علیها السلام بیش ازپیش ضرورت می یابد. بنابراین، هدف اصلی این پژوهش، طراحی الگوی حکمرانی خوب بر اساس عهدنامه مالک اشتر است که با استفاده از رویکرد مبتنی بر نظریه پردازی داده بنیاد به صورت کیفی اجرا شده است. برای گردآوری اطلاعات از متن عهدنامه (نامه، 53) امام علی علیه السلام به مالک اشتر نخعی استفاده شد و تجزیه و تحلیل اطلاعات به روش استراوس و کوربین و الگوی پارادایمی انجام گرفت. نتایج داده های به دست آمده از کدگذاری متن عهدنامه یاد شده طی فرایند کدگذاری باز، محوری و انتخابی، به ایجاد نظریه داده بنیاد در حوزه حکمرانی خوب منجر شد. الگوی طراحی شده در این پژوهش، شامل ابعاد و مؤلفه های مؤثر، موانع و راهبردها، شرایط علی، زمینه ای، واسطه ای و عناصر تشکیل دهنده است که پدیده محوری، پیامدها و راهبردها را نشان می دهد.

در مبحث عدالت سازمانی تاکنون، به ادراک عدالت در میان کارکنان نسبت به فرادستان و نیز همکاران همسطح نسبت به یکدیگر پرداخته شده است. اما طبق تفسیر ابن میثم از خطبه 216 امکان ادراک عدالت در فرادستان نیز ممکن است. بنابراین هدف پژوهش شناسایی مؤلفه های مفهوم ادراک عدالت فرادست نسبت به زیردست، مبتنی بر بیانات امام علی(ع) در نهج البلاغه است؛ لذا با استفاده از شیوه تحلیل مضمون، متن نهج البلاغه با منطق توقعِ بجای فرادست از زیردست نسبت به ادا کردن حقوق خود شناسه گذاری شد. براساس یافته های پژوهش در مجموع 202 شناسه مشخص، و در قالب 28 مضمون پایه، ادراک عدالت در فرادست به عنوان مضمون فراگیر و چهار مضمون سازماندهنده «وفاداری»، «خیرخواهی برای فرادست و مجموعه»، «پذیرش دعوت و اقبال» و «اطاعت» ساماندهی شد. نتیجه پژوهش ایجاد شاخصهایی برای عملیاتی سازی این ادراک در میان فرادستان است که می توان برای بررسی ارتباط این مفهوم با دیگر مفاهیم حوزه سازمان در قالب متغیر مستقل، وابسته و یا تعدیلگر استفاده کرد.