تورج زینی وند
| مدرک تحصیلی: دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی، کرمانشاه |
مطالب
فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۱ تا ۸۶ مورد از کل ۸۶ مورد.
فی الدّفاع عن نهج البلاغه و الرّد علی شبهات الدّکتور شوقی ضیف(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۱۷ سال ۱۴۳۱ شماره ۴
91-107
لقد ذهب الدکتور شوقی ضیف فی بعض آثاره، إلی أنّ نهج البلاغه من عمل الشّریف الرّضیّ و صنعه، لا من وضع الإمام علیّ (علیه السّلام) و هو یعتمد فی هذه العقیده المتذبذبه علی أدلّه من داخل نهج البلاغه و من خارجه لإثبات مدّعاه، بل شبهاته. النّکته الهامّه الّتی یستنتجها المؤلّف و یصرّح بها تصریحاً، هی أنّ أکثر خطب نهج البلاغه موضوع و محمول علی الإمام (علیه السّلام) ولهذا فإنه لایری الإعتماد علی هذا الکتاب أمراً صحیحاً بل یعتقد بالرّجوع إلی المصادر الأولی. إنّ الکاتب لهذا المقال حاولَ أن یدخل فی صمیم آراء شوقی ضیف و صلبها، لِیرسمَ تصویراً واضحاً من حقیقته نهج البلاغه و آراء الدّکتور شوقی. الطریق الذی سَلَکه ضیف فی ضوء المنهج الدیکارتیّ المعروف، یمتاز بالشّک و التّناقض و الحیره و التّشاؤم و سوءالظّنّ والخصومه والعصبیّه بلا حجج معتمده.
دورنمای تحوّلات شعر معاصر عربی
آیندة هر ادبیاتی، از گذشته و معاصر آن جدا نیست؛ زیرا در بیشتر موارد، ادبیات هر ملّتی به گذشته ای نظر دارد که اساس پیشرفت و فلسفة وجودی حال خود را بر آن بنا می نهد. سخن از دورنمای شعر معاصر عربی و یا اینکه به گذشتة خویش تکیه خواهد کرد، به معنای ایستایی در اندیشه نیست و یا تعیین مرزهای مشخّص مبنی بر اینکه «این است» و «جز این نیست»؛ چرا که ادبیات هر نسلی به دستاوردهای فکری و ادبی گذشتگان نظر دارد، در عین حال که خود و عصرش را درک می کند و در آن تغییر و تحولی بنیادین، نوین و زنده، میآفریند.
مقارنه بین حسّان بن ثابت الأنصاری و الخاقانی الشروانی فی المدائح النّبویه(مقاله علمی وزارت علوم)
حینما جاء فجرالإسلام و شرع النّاس یدخلون ف ی دین الله أفواجاً، ضَعُف الشّعر العرب ﻰّ شیئاً فشیئاً، بسبب انشغال النّاس بالمفاهیم القرآنیه. ثمّ تطوّرت الأحداث ف ی ذاک الزّمن و أخذ بعض الشعراء المشرکین یوجّهون سهام أشعارهم إلی النّب ﻰ (ص) و أصحابه، و سرعان ما قام شعراء آخرون من المسلمین، أمام تلک الأفواه المنحرفه و نظموا کثیراً من الأشعار ف ی هجو هؤلاء و ف ی الدّفاع عن النّب ﻰّ (ص) و الدّین الجدید . و لما استأثر الله – سبحانه و تعالی – نبیه المکرّم إلی جوار رحمته، لم تخمد أضواء هذا الشعر، بل جری علی لسان الشعراء الملتزمین بحیث صار غرضاً یزدهر مع الأیام حتّی سمّ ی بالمدائح النّبویه. أمّا هذه الدراسه فقد ارتکزت علی المضامین و الأسالیب الشعریه ف ی المدائح النّبویه لدی شاعرین کبیرین، ف ی الأدبین العرب ی و الفارس ی، هما: حسّان بن ثابت الأنصاریّ (شاعر الرّسول) و الخاقان ی الشروان ی (حسّان العجم) .
مربّع الخمر فى الشعر العربی و الفارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
الشعر الخمری کفنّ غنائی وصفی وجدانی کان دائراً بین المادّه والمعنی عند العرب وأشهر شعرائهم فى هذا المضمار الشعری؛ الأعشی، والأخطل وأبونواس وابن الفارض. أمّا الخمر فى الشعر الفارسی فلم یکن فنّاً مستقلاً، بل أخذها شعراء الفرس من الشعر العربی فوصفوها کالعرب مادّه ومعنیً، بعد أن ابتکروا فى مضامینها المتعدّده وأسالیبها المتنوعه، ویعدّ رودکی السمرقندی ومنوچهری الدامغانی وسنائی الغزنوی و عطار النیشابوری و مولانا جلال الدین الرومی والحافظ الشیرازی، عظماء هذا الشعر فى الأدب الفارسی. والخلاصه أنّ البحث فى هذه المقاله یدور حول محورین أساسیین؛ أوّلها: جوله عابره فى تطور الشعر الخمری للأدبین العربی والفارسی. وثانیهما؛ دراسه تحلیلیّه و تطبیقیّه - فى البواعث، والمضامین، والأسالیب - فى شعر الأعشی وأبی نواس ثمّ رودکی السمرقندی ومنوچهری الدامغانی کزعماء الخمر المادی فى الشعر العربی والفارسی.
فخر در شعر متنبی و خاقانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
از میان شاعران برجسته عرب که در زمینه شعر فخری به هنرنمایی پرداخته اند می توان "متنبی" شاعر نامور سده چهارم هجری را نام برد و در شعر فارسی نیز مفاخرات "خاقانی شروانی" چکامه پرداز بزرگ سده ششم هجری از شهرت فراوانی برخوردار است. در مقایسه فخریات این دو شاعر می توان دریافت که اوضاع طبیعی ، اجتماعی ، سیاسی ، فرهنگی ، جلب نظر ممدوحان ، دفاع از خویشتن به هنگام جدال و معارضه ، خود بزرگ بینی و جبران شکست ها و حقارت ها ، از مهم ترین عوامل گرایش آن دو به شعر فخر است. افزون بر اینها میان مفاخرات ایشان شباهت ها و تفاوت هایی در شکل و مضمون وجود دارد. این پژوهش که تلاشی در عرصه ادبیات تطبیقی میان شعر عربی و فارسی محسوب می شود به بررسی این موضوع پرداخته است.