عالیه کاظمی

در سال های اخیر، حضور زنان در اجتماع و محیط های کاری افزایش یافته است. با وجود این، روند ارتقای زنان به سطوح بالای مدیریتی با پیشرفت های تحصیلیِ آن ها هم خوانی ندارد و حضور زنان در سطوح عالی مدیریتی در بیشتر کشورها، به خصوص ایران، به دلیل موانع متعدد، ناچیز و کم رنگ است؛ موانعی که در جوامع و سازمان ها و زمان های مختلف متفاوت است. هدف از این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی موانع حضور زنان در پست های مدیریتی (صنعت نفت) است. در این تحقیق، با استفاده از روش کیفی و مصاحبه با 47 نفر از کارشناسان و مدیران صنعت نفت تهران، موانع حضور زنان در پست های مدیریتی شناسایی شد، سپس با روش تحلیل سلسله مراتبی، موانع از نظر زنان و مردان شاغل اولویت بندی گردید. نتایج نشان می دهد مردان موانع فردی را مهم تر می دانند و به قابلیت ها و توانایی های زنان نگرش منفی دارند. در حالی که زنان موانع فردی را کم اهمیت ترین مانع می دانند.

انرژی یکی از مؤثرترین مؤلفه های توسعه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی هر کشوری است و علاوه بر نقش بسزایی که در تأمین منابع مالی و اقتصادی دارد در ثبات سیاسی کشورها هم اثرگذار است. از این رو تدوین راهبردهای بازار انرژی با درنظر گرفتن شرایط بحرانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این پژوهش به دنبال شناسایی و اولویت بندی راهبردهای بازار انرژی در شرایط بحرانی است و مورد مطالعه، صادرات گاز ایران به کشور ترکیه است. در این راستا با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته، نظر 9 خبره در حوزه انرژی جمع آوری شد. سپس با استفاده از ماتریس SWOT، عوامل داخلی و خارجی و نقاط قوت و ضعف مشخص شدند. همچنین با استفاده از روش بهترین- بدترین، شاخص های تأثیرگذار بر صادرات گاز ایران به ترکیه با در نظر گرفتن شرایط بحرانی، شناسایی و اولویت بندی شدند. 49 راهبرد استخراج شده بر اساس 10 شاخص با یکدیگر مقایسه و 29 راهبرد برای صادرات گاز ایران به کشور ترکیه معرفی شدند. نهایتاً با استفاده از شبکه های عصبی، راهبردها مجدداً رتبه بندی شدند. پنج راهبرد «سرمایه گذاری در حوزه انرژی و راهکارهای بهینه سازی مصرف آن از طریق بخش خصوصی و تشکیل اتاق های فکر» « تشکیل دفاتر منطقه ای و بین المللی جهت توسعه صادرات گاز، گسترش و تعاملات اقتصادی سیاسی با کشورهای همسایه به ویژه دارنده گاز در حوزه دریای خزر با مبنای توسعه و تعاملات انرژی با این کشورها»، «یکپارچه سازی زنجیره تأمین و برنامه ریزی در بخش استخراج تا صادرات گاز در مجموعه ای ذیل شرکت ملی گاز جهت چابک سازی در تصمیم گیری ها» و «افزایش ظرفیت تولید پالایشگاه های گاز کشور» و «جذب سرمایه گذاری برای توسعه میدان های نفت و گاز» به عنوان مهم ترین راهبردها انتخاب شدند. نتایج این پژوهش می تواند به عنوان نقشه راه برای تصمیم گیری در خصوص صادرات گاز در شرایط بحرانی مورد استفاده قرار بگیرد تا ضمن تثبیت جایگاه ایران در بازار انرژی، امکان ارتقاء آن را نیز فراهم سازد.