محسن رستمی

در ایران سنت قصه پردازی به دوره باستان باز می گردد. پس از نفوذ دین اسلام در میان ایرانیان به علت مغایرت موسیقی با شرع مبین، خنیاگران جای خود را به نقالان دادند و بازیگری و نمایش جای موسیقی را گرفت. با ظهور حکیم توس و خلق اثر همیشه جاویدش، شاهنامه خوانی نیز در کنار نقالی و قصه پردازی رواج یافت. در قرون پنجم تا هفتم با سرایش حماسه های مذهبی و تاریخی قلمرو نقالی و شاهنامه خوانی گسترده تر شد. در عهد صفویان این سنت مورد توجه خاص شاهان واقع شد و به وسیله ای در جهت تبلیغ مذهب شیعه، انسجام طوایف ایرانی و تقویت روحیه ی جنگاوری ایرانیان در برابر عثمانی ها مبدل گردید. اما پس از صفویه نقالی و شاهنامه خوانی ابزار سرگرمی و تفریح مردم در قهوه خانه ها بود، تا اینکه در روزگار ما با ظهور تلویزیون، رادیو و دیگر وسایل ارتباط جمعی و نیز در اثر عدم استقبال مردم از قهوه خانه ها، نقالی جای خود را به شیوه های جدید نمایش چون تئاتر داد. بنابراین در پژوهش حاضر کوشش می شود تا ضمن ارائه ی گزارشی از سیر تاریخی سنت قصه خوانی، نقالی و شاهنامه خوانی در ایران از گذشته های دور تا به امروز به بیان وجوه اشتراک و تفاوت های موجود بین این شیوه ها و تاثیر آنها در ادبیات فارسی پرداخته شود و نقش این گونه هنرها بر ایجاد و حفظ روحیه ی ملی گرایی در میان ایرانیان تبیین گردد. شیوه ی تحقیق در این جستار توصیفی، تحلیلی لست و گردآوری اطلاعات مبتنی بر روش کتابخانه ای و با استفاده از منابع تالیفی و مقالات تحقیقی موجود در این زمینه صورت می پذیرد.

    زمینه و هدف: بعد از تحولات منطقه عربی، عربستان نسبت به افزایش نقش ایران در لبنان، فلسطین، یمن، سوریه و به ویژه عراق نگران است، تحولات چند سال گذشته در منطقه خاورمیانه که موجب افزایش نفوذ جمهوری اسلامی ایران و شیعیان شد، اسباب نگرانی پادشاهی سعودی در مورد کاهش نقش و نفوذ خود در منطقه را فراهم آورده است. که این موضوع تاثیر زیادی در روابط خارجی این دوکشور مهم منطقه داشته است. به همین علت تحقیق حاضر به بررسی سناریوهای محتمل در آینده روابط خارجی دوکشور پرداخته است. روش: نوع تحقیق در این پژوهش از حیث هدف، کاربردی می باشد. اما از حیث ماهیت و روش، پیمایشی، خبرگی و دلفی و با کمک روش تایدا می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل تمامی نخبگانی است که در شغل سفیر در معاونت خاورمیانه و آفریقا وزارت خارجه مشغول هستند به همراه اساتید جغرافیای سیاسی (با رتبه دانشیار، استادتمامی) از سه دانشگاه تهران، تربیت مدرس، آزاد اسلامی (علوم و تحقیقات و تهران مرکز) می باشند که با سوالات باز پرسش شده اند. همجنین حجم نمونه در این پژوهش به دلیل حضور متخصصین شناخته شده، سعی شده به صورت هدفمند از تمامی واجدین شرایط سوالات انجام شود. یافته ها: یافته های تحقیق که حاصل سوال نخبگی از جامعه آماری تحقیق بوده نشان می دهد که: 83 درصد نخبگان وزارت خارجه و 78درصد اساتید جغرافیای سیاسی متغیر"نگاه تعدیل و موزانه نگر به توافق هسته ای و تعدیل در روبط خارجی با ایران"، 85درصد نخبگان وزارت خارجه و 82 درصد اساتید جغرافیای سیاسی متغیر "توافق هسته ای، افزایش ناامنی و اصطکاک در روابط خارجی با ایران"، 90درصد نخبگان وزارت خارجه و 87درصد اساتید جغرافیای سیاسی متغیر"تضعیف موقعیت منطقه ای عربستان"، 79درصد از نخبگان وزارت خارجه و 91 درصد از اساتید جغرافیای سیاسی متغیر"گسترش تفکر سلفی و وهابیگری" را از مهم ترین متغیرهای تاثیرگذار در روابط خارجی ایران و عربستان در سناریوهای محتمل آینده می دانند. نتیجه : در تحقیق حاضر که به نوعی متمایز از سایر تحقیق به این موضوع پرداخته شده است، سعی کرده با شناسایی متغیرهای مهم و تاثیرگذار، سناریوهای محتمل را در روابط خارجی دو کشور بیان نماید و در پایان به این نتیجه می رسد که: الف- نگاه تعدیل و موزانه نگر به توافق هسته ای سبب بهبود روابط خارجی ایران و عربستان تا ده سال آینده خواهد شد. ب-توافق هسته ای بین ایران و 5+1 باعث اصطکاک بیشتر بین ایران و عربستان خواهد شد. پ-با برقراری توافق هسته ای موقعیت منطقه ای عربستان تضعیف خواهد شد که این مهم سبب کنار آمدن بیشتر عربستان با قدرت جمهوری اسلامی ایران در منطقه و تصحیح در روابط خصمانه خود با ایران قدم برخواهد داشت. ت- توافق هسته ای به نگرانی های منطقه ای و ایدئولوژیکی خواهد افزود و عربستان برای فرار از این موقعیت سعی خواهد کرد با گسترش تفکر سلفی و وهابیگری در منطقه به نوعی بتواند مانع این مهم در منطقه شود.

دوران قاجار نمودی از چالش سنت و تجدد در معماری است. از نقوش سرستون ها یا نقوش بالای سر در ورودی ها گرفته تا عناصری همچون سنتوری، فرم پنجره و حتی اقتباس حجمی از فرم ساختمان، تنها گوشه ای از معماری عصر قاجاریه را نشان می دهد. این درآمیختگی نه تنها در معماری بلکه با تحولاتی در سایر ارکان و پدیده های اجتماعی ایران رخ داد و این اقدام در جای خود تجددخواهی به شمار می رفت. از این رو ضمن بررسی سنت و تجدد به این پرسش ها پاسخ داده شود: 1( نحوه مواجه شدن با معماری غرب در تجربه معماری معاصر دوران قاجار چگونه بوده است؟ 2( آیا می توان رابطه ای میان گرایش معماران به طراحی اجزای معماری مبتنی بر معماری غربی و زمان شکل گیری آثار معماری مشاهده نمود؟ برای یافتن پاسخ به این پرسش ها از روش تحقیق استدلال استقراری، از تکنیک های توصیفی- تحلیلی و تحلیلی- تفسیری استفاده می شود، برای جمع آوری آرای افراد مطلع در حوزه معماری از تکنیک پرسش نامه استفاده می شود. نتایج نشان می دهد که تأثیر معماری اروپا بر معماری ایران در دوران قاجار ابتدا خود را در ساختمان های سلطنتی، سپس در بناهای عمومی و دست آخر در معماری مسکونی نشان داد.

در این مقاله ابتدا با مطالعه با غهای ایرانی بویژه دوره اسلامی و بررسی خصوصیات کلی و فضای کالبدی آن)آب، گیاه و....( به بررسی عناصر باغ پرداخته شده است. سپس با بررسی و جستجو در متن قرآن بویژه سوره انسان و تفاسیر مربوط به آن )تفسیرالمیزان و تفسیر نمونه( عناصر بهشت قرآنی در عناصر باغ دولت آباد بازخوانی گردیده است. این بازخوانی از طریق تحلیل کالبدی- فضایی باغ دولت آباد و انطباق با مفاهیم قرانی صورت پذیرفته است. هدف از این مطالعه استخراج وجوه اشتراک نعمتهای باغ بهشت با عناصر باغ دولت آباد بوده و تکنیک مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی است. گردآوری اطلاعات از طریق بازدید، برداشت میدانی و کتابخان ه ای بوده و آنالیز اطلاعات جمع آوری شده بر اساس قیاس آنها از تفاسیر قرآنی بویژه تفسیر المیزان انجام گردیده است. نتایج به دست آمده نشان م یدهد که عناصر موجود در باغ ایرانی در سوره انسان با عنوان نعمتهای بهشت قرآنی یاد شده است که این نعمتها بصورت عینی و ذهنی در هم در کالبد باغ و هم در باور طراح آن استعاراتی مادی و معنوی به جا نهاده است.

Understanding the security environment, as one of the issues of security geography, has attracted the attention of scientific and political circles. Since the main topic of geo-security, i.e. reviewing and studying the international relations and links among the security factors of environment on the local, national, regional and global scale, has a close similarity to the subjects being studied in the national security, particularly at national, regional and international levels. This has resulted in ambiguity regarding the essential reason of the two sciences of national security and geography and their relation with each other and the common and specific concepts and issues of these two among the students and researchers. The main question of the present paper is as follows: ""what is the main reason for the similarity between geography and national security?"" In addition to this question, there are other questions including: A- What is the relation among geography, national security and geopolitics? B- What are their specific and common concepts? C- What are the methodological similarities and differences between these two sciences? In the present paper, efforts have been made to answer the given questions through comparative method. Based on the achieved results, the main reason for the similarity between geography and national security is studying the key concept of country and government in both sciences. Among the present discussions in the protection geography of national security, the study of relations among the political units is more similar to the study of security. In terms of methodology, the concepts of ""scale"" and ""analysis level"" have the pivotal role in classifying the information, limitation and the range of variables. In terms of ideological schools and methodology, there are also some interesting similarities and differences among the two sciences which will be discussed in this paper