هادی حسینی

این پژوهش به بررسی نقش واسطه های نوآوری باز در تسهیل برقراری ارتباط بین شرکت های صنعتی (متقاضیان فناوری) و شرکت های فناوری محور (ارائه دهندگان فناوری) می پردازد. همواره تبادلات فناورانه و رفع نیازهای صنعت با چالش های بسیاری مواجه است. در این میان، وجود نهادی به منظور تسهیل فرآیند تبادل فناوری در جهت افزایش تعاملات از اهمیت بسیاری برخوردار خواهد بود. با این حال، آن گونه که تجارب گذشته نشان می دهد، در کشور ما نهادهای واسطه، عملکرد مناسبی نداشته و تبادلات فناورانه، از شرایطی مطلوبی برخوردار نیست. بدین منظور ارائه الگویی برای راه اندازی چنین نهادی، هدف این پژوهش است. روش استفاده شده در این پژوهش به صورت کمی است. در ابتدا کارکردهای نهاد واسطه استخراج شده و سپس با استفاده از تکنیک دلفی فازی کارکرد مناسب برای یک نهاد واسطه در کشور شناسایی و تقسیم بندی شده است. در ادامه اقدام به بررسی اثرگذاری و اثرپذیری و تعیین ارتباطات میان عوامل با استفاده از تکنیک دیمتل فازی کرده و با تکنیک تحلیل شبکه فازی وزن دهی و اولویت بندی کارکردهامورد بررسی قرار گرفته است.

بر اساس نظریه نوآوری باز سازمان ها به منظور نوآوری و رقابت در بازار بهتر است درهای خود را بازکرده و با محیط خود به تعامل بپردازند. طبق این اصل سازمان ها نیازی نیست تمامی فعالیت های مرتبط با تحقیق و توسعه محصولات یا فناوری های موردنیاز خود را در داخل سازمان انجام دهند، بلکه می توانند با محیط پیرامون خود در این خصوص همکاری کنند. اما رصد محیط و شناسایی تمامی فناوری های موردنیاز سازمان و حتی شناسایی مشتریانی جهت فروش فناوری های داخلی سازمان کاری بسیار سخت بوده و کمتر سازمانی توانایی انجام تمامی این فرایندها را به تنهایی دارد. درنتیجه نیازمند پل ارتباطی به نام واسطه ها هستند که سازمان ها را با محیط پیوند دهند. در این مقاله قصد داریم به بررسی خاستگاه واسطه ها از دو بعد نوآوری باز و بازارها و همچنین به تحلیل و دسته بندی کارکردهای واسطه ها در فرایند مدیریت فناوری و نوآوری بپردازیم. همچنین در انتها با روش گروه کانونی و طریق نظرات خبرگان کارکرد کلیدی جهت فعالیت واسطه ها استخراج گردید.

واسطه های نوآوری باز به عنوان راهی برای شناسایی و بهره برداری از فناوری ها و نوآوری ها در نظر گرفته می شود که سازمان ها باهدف حل مسئله ها و نیازهای خود از مسیر خارج سازمان از آن ها بهره برداری می کنند. نیاز به وجود واسطه ها درگذشته بدلیل توجه سازمان ها تنها به توانمندی های درونی خود جهت حل مسئله های پیش آمده یا ارائه محصولات و برنامه های جدید چندان احساس نمی شد اما با ورود رویکرد نوآوری باز و استفاده سازمان ها از آن در جهت ارائه محصولات و خدماتی باکیفیت و رقابت با سایر سازمان ها، اهمیت به کارگیری و ایفای نقش واسطه ها بیش از پیش نمایان شد. در این مقاله قصد داریم چندین نهاد مختلف فعال در زمینه واسطه نوآوری باز را با یکدیگر مقایسه کنیم. روش پژوهش از نوع مروری و از دسته الگوبرداری جهت بررسی نهادهای مورد مطالعه است. تعداد نهاد واسطه مورد بررسی در این پژوهش 11 مورد است که از دو بخش خصوصی و دولتی انتخاب شده اند. در انتخاب نهادهای واسطه سعی شده از واسطه های پیشرو در سطح بین المللی و از کشورهای مختلف باشند. این نهادها از کشورهای آمریکا، چین و اتحادیه اروپا انتخاب شده اند. در این پژوهش علاوه بر معرفی نهادهای واسطه ، فرآیندهای درونی و کارکردهای آن ها نیز مورد بررسی قرار گرفته است. سپس واسطه های مورد بررسی براساس شاخص هایی با یکدیگر مقایسه شده اند. از نتایج بررسی ها مشخص می شود که نهادهای واسطه علاوه بر فعالیت مستقیم در حوزه واسطه گری خدمات جانبی مختلفی جهت تسهیل فرآیند حل مسئله سازمان ها انجام می دهند. در نهایت درس های استخراج شده کلیدی از بررسی واسطه ها جهت راه اندازی یک نهاد واسطه بومی ارائه شده است.

معیار و محک هر برنامه آموزش سواد رسانه ای، مواجهه انتقادی دانش آموزان در استفاده و فهم شخص خودشان از رسانه است، تا بتوانند اطلاعات دریافتی از رسانه های مختلف را رمزگشایی  کرده و توانایی داوری مستقل خود درباره محتوای رسانه ها را ارتقاء بخشند. با توجه به ساختارهای دانش مطرح شده در سواد رسانه ای، پنج مؤلفه اصلی سوادرسانه ای، با تأکید بر محتوای رسانه ای برگرفته از نظریه های ارتباطی، طرح برنامه درسی تدوین شد. در برنامه درسی 15 جلسه ای، آموزش آموزه های سواد رسانه ای از رسانه های مختلف(روزنامه، مقاله، کتاب، انیمیشن، کاریکاتور، فیلم تبلیغاتی) در کلاس استفاده شد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی از نظر روش گرد آوری داده ها شبه آزمایشی(نیمه آزمایشی) بوده است. در این روش دو گروه آزمایش و کنترل ا انتخاب و مورد سنجش و اندازه گیری قرار گرفته است. و با روش مبتنی بر گفت وگو و تشکیل حلقه کندوکاو برای60 نفردر پایه ششم ابتدائی دبستان پسرانه شاهد برهان مجرد، در سال 1395به اجرا درآمد. حجم نمونه به صورت گروه های 30 نفری در دو کلاس که به صورت دو گروه کنترل و آزمایش، تقسیم و مشخص شده است. نتایج این پزوهش بیانگر آن است که دانش آموزان گروه آزمایش نسبت به دانش آموزان گروه کنترل، با توجه به آموزش هایی که به آنان ارائه شد؛ با 99درصد اطمینان در مهارت های استفاده از رسانه ها، تجزیه و تحلیل پیام های رسانه ای، توانایی تولید و ارسال پیام های رسانه ای، تفکر انتقادی در استفاده از رسانه ها، در سطح بالاتری از مهارت سواد رسانه ای قرار گرفتند.  

با توجه به توسعه فناوری نانو در ایران، در سال های اخیر پروژه هایی در قالب همکاری های فناورانه بین عرضه کنندگان فناوری نانو در شرکت های کوچک و همچنین متقاضیان آن یعنی شرکت های صنعتی شکل گرفته است. در انجام این پروژه ها اغلب طرفینِ انتقال فناوری با چالش هایی روبه رو می شوند که عمدتاً در مرحله اجرا بوده و منجر به کاهش اثربخشی آن ها می گردد. این پژوهش به بررسی و تبیین چالش های اجرایی این پروژه ها پرداخته است. پژوهش حاضر یک پژوهش پیمایشی بوده و از ابزار پرسشنامه و انجام مصاحبه برای گردآوری داده استفاده شده است . در این پژوهش ابتدا با مرور ادبیات و انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته، ابعاد و شاخص های مهم موانع همکاری های فناورانه در حوزه فناوری نانو مشخص و سپس با طراحی پرسشنامه و اخذ نظرات بازیگران اصلی این همکاری های فناورانه، اهم این موانع و چالش ها شناسایی و رتبه بندی شده است. نتایج تحقیق بیانگر این موضوع است که شاخص های ضعف نهادهای میانجی در برقراری ارتباط بین طرفین همکاری، تردید خریدار نسبت به ریسک های استفاده از فناوری جدید و بوروکراسی فرایندهای سازمانی شرکت های بزرگ در تعامل با عرضه کنندگان فناوری، عمده ترین چالش ها و موانع در همکاری های فناورانه هستند. در انتها نویسندگان با انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته از طرفینِ این همکاری های فناورانه، راهکارهایی برای غلبه بر این موانع ارائه می کنند.