پژوهش های مالی و رفتاری در حسابداری

هدف از این مقاله بررسی اثر نارسایی در مولفه های کنش های اجرایی(خود مدیریتی زمان، خود سازماندهی، خودکنترلی/ بازداری و خود انگیزشی) حسابرسان بر قضاوت اخلاقی آنان می باشد. مطالعه از لحاظ هدف کاربردی، از نوع توصیفی و با روش پیمایشی انجام شده است. جامعه مورد مطالعه شامل اعضای حسابرسان مستقل بوده که بر اساس فرمول تعیین حجم نمونه مرتبط با روش مورد استفاده برای آزمون فرضیه ها تعیین(تعداد 120 نفر تعیین و 70 نفر پرسشنامه را تکمیل کرده) شده است. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه های استاندارد دارای طیف لیکرت استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده و نیز آزمون فرضیه ها، در قالب تحلیل توصیفی و آمار استنباطی با به کارگیری مدل یابی معادلات ساختاری (SEM) به روش حداقل مربعاتِ جزئی (PLS) صورت گرفت. نتایج نشان می دهد نارسایی در مولفه های خود سازماندهی(حل مساله) و خود کنترلی(بازداری رفتاری) اثر منفی بر قضاوت اخلاقی حسابرس دارد. از آن جهت که نارسایی در مولفه های مذکور(خود سازماندهی و خود کنترلی) بر حافظه(در بازیابی اطلاعات و رویه های مربوط به کار)، توجه و عملکرد اثر منفی داشته باشد و ضعف در موارد مذکور می تواند بر کیفیت قضاوت اخلاقی اثر منفی داشته باشد.

ویژگی تردید حسابرس به صورت یک پرسش ذهنی از طرف حسابرس بر روی قضاوت و تصمیم گیری او عمل می کند و حسابرسان باید با تردید حرفه ای شواهد را مورد بررسی قرار داده تا قضاوت بهتری ارائه نمایند. این احساس خودکفایی توانایی زاینده ای است که به موجب آن فرد روش هایی را برای تبدیل کردن توانایی های شخصی به عملکرد ثمر بخش ابداع می کند و با توجه به این که دریافت های شخصی افراد از مسئله اخلاقی بر ادراک اخلاقی آن ها اثرگذار است تا حدی که اگر فردی مسائل اخلاقی را درست تشخیص ندهد، نمی تواند برنامه تصمیم گیری مبتنی بر اخلاق را به کار گیرد و به جای آن معیارهای دیگری همچون عقلایی بودن از لحاظ اقتصادی و... را استفاده می کند. از این رو هدف اصلی این تحقیق بررسی تاثیر خودکفایی و شک و تردید حرفه ای بر ادراک اخلاقی می باشد. در این راستا پژوهش حاضر از حیث هدف، با توجه به اهداف پژوهش جزو پژوهش های کاربردی می باشد. از منظر گردآوری داده ها، پژوهش حاضر در مجموعه تحقیقات میدانی و پیمایشی قرار می گیرد. همچنین جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه حسابداران رسمی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران می باشند. براساس اطلاعات گردآوری شده حسابداران رسمی به 2969 نفر می باشند. تعداد 340 نفر نمونه برآورد شد. نتایج نشان می دهد که خودکفایی بر ادراک اخلاقی حسابداران رسمی تاثیرگذار است و همچنین خودکفایی نیز بر شک و تردید حرفه ای اثرگذار بوده است و در نهایت شک و تردید حرفه ای بر ادراک اخلاقی حسابداران رسمی تاثیر می گذارد.

سوگیری موضوعی مهم در مالی رفتاری است و باعث کاهش کارایی بازار میگردد. مطالعات پیشین عمدتاً در راستای بررسی وجود یا عدم وجود انواع سوگیری میان سرمایه گذاران بازارهای سرمایه انجام شده اما تحقیق حاضر به بررسی روابط فیمابین فرهنگ فردی سرمایه گذار، نگرش پولی و سوگیری-های مالی پرداخته. جامعه آماری مطالعه سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار تهران و حجم نمونه ۳۸۴ است. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده و داده های به دست آمده با روش های تحلیل رگرسیونی تجزیه وتحلیل شد. در این تحقیق 6گروه فرضیه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج مطالعه نشان داد بُعد فرهنگی فاصله قدرت بر سوگیری محافظه کاری و دسترس پذیری تأثیر معنادار دارد. از ابعاد نگرش پولی، تلاش/توانایی بین فرهنگ جهت گیری بلندمدت و سوگیری محافظه کاری و بین فرهنگ افراط گرایی و سوگیری محافظه کاری نقش میانجی(کامل)دارد. فاصله قدرت با وسواس پولی و کسب قدرت از طریق هزینه کردن، ابهام گریزی با ناکافی بودن پول، جهت گیری بلندمدت با نگهداری و حفظ پول و تلاش/توانایی، مردسالاری با نگهداری و حفظ پول و ناکافی بودن پول رابطه مستقیم دارد، فردگرایی با نگهداری و حفظ پول، افراط گرایی با ناکافی بودن پول رابطه معکوس و با تلاش/توانایی رابطه مستقیم دارد، تلاش/توانایی با محافظه کاری رابطه مستقیم و فاصله قدرت با محافظه کاری و دسترس پذیری رابطه مستقیم دارد، در پشیمان گریزی بین زنان و مردان، در زیان گریزی بین گروه های سنی، در توهم کنترل بین وضعیت های اشتغال متفاوت و در زیان گریزی بین میزان مختلف اختصاص ماهانه به خرید سهام تفاوت معنادار وجود دارد. طبق یافته ها پیشنهاد می گردد در حوزه آموزش سهامداران و ارائه مشاوره مالی طبق تیپ شخصیتی اقدام شود.

از جمله الزامات توسعه بازار سرمایه، تحلیل رفتار سرمایه گذاران حقیقی از جنبه های مختلف است. در این پژوهش رفتار سرمایه گذاران حقیقی براساس تئوری رفتار برنامه ریزی شد بسط یافته (شامل دو متغیر خوش بینی-بدبینی و سواد مالی) مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. داده های این پژوهش از طریق توزیع پرسش نامه بین 266 سرمایه گذار حقیقی فعال در بورس اوراق بهادار تهران جمع آوری شده است. تحلیل داده های پژوهش با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری و به کمک نرم افزارهای اسمارت پی ال اس نسخه 3 و اس پی اس اس نسخه 26 انجام گرفته است. بنابر یافته های این پژوهش، هر 10 فرضیه پژوهش تایید شدند. از 10 فرضیه، 7 مورد مربوط به اثرات مستقیم و 3 مورد نیز مربوط به اثرات غیرمستقیم است. بدین معنی متغیرهای نگرش، هنجارهای ذهنی، کنترل رفتاری ادراک شده، خوش بینی-بدبینی بر قصد سرمایه گذاری افراد اثر مثبت و معناداری دارد. به علاوه متغیر خوش بینی-بدبینی بر نگرش و متغیر سواد مالی بر متغیرهای نگرش و کنترل رفتاری ادراک شده اثر مثبت و معناداری دارند. همچنین متغیرهای نگرش و کنترل رفتاری ادراک شده بر روابط بین متغیرهای خوش بینی-بدبینی و سواد مالی با قصد سرمایه گذاری افراد اثر میانجی دارند. درنهایت، طبق نتایج این پژوهش به کارگیری مدل تئوری رفتار برنامه ریزی شده بسط یافته در بازار سرمایه می تواند به رشد و توسعه این بازار کمک نماید.

امروزه نیاز به کارآفرینی بسیار قابل توجه است، بنابراین افراد و سازمان ها باید به دنبال راه های مناسب برای ارتقای آن باشند. یکی از عوامل مهم و مؤثر بر کارآفرینی، سرمایه اجتماعی است. در عصر حاضر برای توسعه بیش از هر سرمایه دیگری به سرمایه اجتماعی نیاز است زیرا بدون این سرمایه از سرمایه های دیگر به نحو مطلوب استفاده نمی شود. از طرفی علیرغم علاقه به گرایش به کارآفرینی و انبوهی از مطالعات همراه با آن، مطالعات کمی تفاوت های جنسیتی را بررسی کرده اند از این رو پژوهش حاضر با هدف انعکاس اهمیت سرمایه اجتماعی و هنجارهای جنسیتی بر گرایش به کارآفرینی انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، کلیه حسابداران شاغل در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار شهر کرج می باشدکه با استفاده از فرمول کوکران تعداد 217نفر انتخاب گردید. داده های این پژوهش از طریق پرسشنامه ساختار یافته جمع آوری گردید و سپس با استفاده از نرم افزارSmartPLS و روش مدلسازی معادلات ساختاری به تحلیل و آزمون فرضیه ها پرداخته شده است. نتایج آزمون فرضیه ها نشان داد که اخلاق کاری نقش تعدیل کننده ای در رابطه سرمایه اجتماعی و هنجارهای جنسیتی با جهت گیری کارآفرینانه دارد. همچنین نتایج پژوهش نشان می دهد که سرمایه اجتماعی با گرایش به کارآفرینی حسابداران رابطه معناداری دارد. از طرفی بین هنجارهای جنسیتی و گرایش به کارافرینی حسابداران رابطه معناداری وجود دارد.

ویژگی های زبان شناختی اطلاعات تهیه شده و نوع نوشتار گزارش های مالی (لحن)، می تواند موجب تسهیل در نیل به اهداف انتقال واقعیت های مالی و اقتصادی و اعتبار بخشی به صورت های مالی شود. فصاحت و بلاغت استفاده شده در گزارش ها، برای درک اطلاعات کمّی حائز اهمیت است. در همین راستا، مطالعه حاضر با هدف ارائه الگوی مدیریت لحن و بررسی رابطه آن با خوانایی گزارشگری مالی صورت پذیرفته است. این مطالعه یک پژوهش آمیخته اکتشافی است که در بخش کیفی با استفاده از تکنیک تحلیل مضمون و بر مبنای مصاحبه نیمه ساختاریافته با 20 نفر از اعضای جامعه حسابداران رسمی در تهران و شیراز، به ارائه مدل کیفی مدیریت لحن (لحن گزارشگری) پرداخته شده است و در بخش کمی نیز از تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته 30 سوالی، به منظور بررسی اعتبار مدل کیفی پیشنهادی استفاده گردید. در بخش تحلیل مضمون، 19 مضمون پایه، 3 مضمون سازمان دهنده و یک مضمون فراگیر، شناسایی گردید. همچنین نتایج تکنیک تحلیل عاملی تاییدی برازش مدل پیشنهادی را تایید کرد. علاوه بر این، نتیجه تکنیک مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد که مدیریت لحن تاثیر معکوس و معناداری بر خوانایی گزارشگری مالی دارد. استفاده از مدیریت لحن نوشتار با اهداف اطلاع رسانی، می تواند از آن جایی که ارقام به واسطه محدودیت های ذاتی و یا محدودیت در استانداردهای حسابداری، قادر به انعکاس کامل واقعیت های اقتصادی نیستند، به بهبود خوانایی گزارش های مالی و اطلاعات بنیادی شرکت ها کمک کند.

با معرفی بیت کوین در سال 2008 تحولی در کوین ها ایجاد شد که سبب ارائه طیف گسترده ای از ارزهای دیجیتال گشت و توجه همه فعالان بازارهای مالی، به بازار ارزهای دیجیتال جلب ه و بشد. در این میان برخی از سرمایه گذاران مبتدی به تقلید از سرمایه گذاران حرفه ای به خرید و فروش آنها اقدام نمودند. هدف این پژوهش بررسی رفتار گله ای در بازار ارز دیجیتال است. با توجه به نقش مهم رفتار گله ای در بازار ارز دیجیتال و تاثیر آن روی قیمت رمز ارز ها این مطالعه بر رفتار گله ای در بازار ارز دیجیتال تمرکز دارد. جامعه آماری در حال حاضر 500 رمز ارز برتر بر اساس پروژه می باشد، که در این پژوهش 200 رمز ارز برتر بر اساس ارزش بازار آن ها در بازار ارز دیجیتال که بیشترین تاثیر را روی بازار داشته اند، در دوره زمانی 2019 الی 2022 میلادی انتخاب شده است. روش گردآوری اطلاعات با استفاده از روش کتابخانه ای، با بررسی سایت کوین مارکت کپ و مقالات لاتین انجام شده است. جهت سنجش و آزمون فرضیات از انحراف معیار مطلق مقطعی (CSAD) استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده این موضوع است که رفتار گله ای در بازار صعودی ارز دیجیتال وجود دارد، ضمن آن که شدت رفتار گله ای در بازار صعودی نسبت به بازار نزولی بیشتر می باشد. این پژوهش می تواند به معامله گران و سرمایه گذاران هنگام تصمیم گیری در ورود و خروج به بازارهای صعودی و نزولی مالی کمک شایانی کند.