تحقیقات حسابداری و حسابرسی

تحقیقات حسابداری و حسابرسی

تحقیقات حسابداری و حسابرسی بهار 1402 شماره 57 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

تأثیر سرمایه گذاران نهادی بررابطه بین کیفیت گزارشگری حسابداری و هزینه سرمایه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سرمایه گذاران نهادی کیفیت گزارشگری حسابداری هزینه سرمایه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 656 تعداد دانلود : 757
هدف پژوهش بررسی بر روی تاثیر سرمایه گذاران نهادی بررابطه بین کیفیت گزارشگری حسابداری و هزینه سرمایه موجود در ایران مورد مطالعه است. هزینه سرمایه سهام عادی از طریق مدل رگرسیونی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای اندازه گیری و جامعه آماری شامل 90 شرکت پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران و روش نمونه گیری به روش حذفی سیستماتیک انجام شده است. داده ها براساس سالهای 1390 تا 1397 و جهت آزمون فرضیه ها، مبنای برآورد، رگرسیون خطی چند متغیره به کمک نرم افزارهای اکسل و ایویوزاستفاده گردیده است. نتایج فرضیه اول نشان داد که متغیرهای کیفیت گزارشگری حسابداری، اهرم مالی، اندازه شرکت و بازده دارایی ها در سطح  05/0=α هستند. بنابراین وجود رابطه منفی و معنادار بین کیفیت گزارشگری حسابداری و هزینه سرمایه و با اطمینان 95% تایید می شود. نتایج فرضیه دوم نشان داد که متغیرهای کیفیت گزارشگری حسابداری، اهرم مالی، اندازه شرکت و بازده دارایی ها درسطح  05/0=α هستند ولی متغیرسرمایه گذاران نهادی درسطح 05/0=α  معنادار نیست. از اینرو فرضیه پژوهش مبنی بر تاثیر معنادار سرمایه گذاران نهادی بر رابطه بین کیفیت گزارشگری حسابداری و هزینه سرمایه با اطمینان 95% رد می شود.
۲.

بررسی چسبندگی هزینه های بیمارستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رفتار هزینه ها بیمارستان چسبندگی هزینه ها هزینه های درمانی هزینه های غیردرمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 625 تعداد دانلود : 549
در این پژوهش چسبندگی هزینه های بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز بررسی شده است. به این ترتیب که، ابتدا رفتار چسبنده هزینه ها در سطح کل هزینه های بیمارستان ها و سپس در سطح هزینه های درمانی و هزینه های غیردرمانی آزمون شده است. نتایج حاصل از تحلیل های رگرسیونی آماری نشان می دهد در بیمارستان ها فقط در سطح هزینه های غیردرمانی (پشتیبانی و عمومی) چسبندگی هزینه ها وجود دارد. به این ترتیب که با 1 درصد افزایش در درآمدها، این هزینه ها 64/0 درصد افزایش می یابد و با کاهش 1 درصدی درآمدها، این هزینه ها 01/0 درصد کاهش می یابد. اما در سطح هزینه های کل و هزینه های درمانی، رفتار هزینه ها غیرچسبنده است. به این صورت که با افزایش 1 درصدی در درآمدها، هزینه های کل 67/0 درصد افزایش می یابد و کاهش 1 درصدی در درآمدها، منجر به افزایش 14/0 درصدی هزینه ها می شود. هم چنین، با افزایش 1 درصدی درآمدها، هزینه های درمانی 70/0 درصد افزایش می یابد و در زمان کاهش 1 درصدی درآمدها، این هزینه ها 26/0 درصد افزایش می یابد. مهم ترین دلیل این یافته ها می تواند این باشد که بیمارستان های دولتی به دنبال خدمت رسانی به جامعه در حوزه درمان و سلامت هستند و ماهیت فعالیت آن ها متفاوت از واحدهای تجاری انتفاعی است که به دنبال کسب سود هستند. بنابراین، در دوره هایی که کاهش درآمد رخ داده است، مدیران به دنبال کاهش هزینه های درمانی نبوده اند و این هزینه ها را با روند کندتری نسبت به دوره های افزایش درآمد، افزایش داده اند.
۳.

ارزیابی توان مدل یا دگیری عمیق و مد ل مارکوئیتز در تشکیل پرتفوی بهینه سهام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پرتفوی سهام مدل مارکوئیتز مدل یادگیری ماشین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 332 تعداد دانلود : 381
 انتخاب و گزینش سهام و تشکیل پرتفوی سهام بهینه بستگی به عوامل متعددی دارد که تصمیم گیری را پیچیده می نماید. سرمایه گذاران می توانند با انتخاب پرتفوی بهینه سهام، بازده سرمایه گذاری خود را حداکثر یا ریسک آن را به حداقل برسانند؛ بنابراین همواره به دنبال استفاده از الگوریتم های مالی پیشرفته جهت تشکیل پرتفوی بهینه سهام می باشند. هدف از انجام این پژوهش بررسی توانایی مدل یادگیری ماشین و مدل مارکوئیتز در تشکیل پرتفوی بهینه سهام و مقایسه کارایی آن ها است. نمونه آماری پژوهش حاضر، شامل 156 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 1389 الی 1398 می باشد. پس از گردآوری داده ها، مدل یادگیری عمیق و مدل مارکوئیتز با استفاده از نرم افزار آناکوندا و زبان برنامه نویسی پای تون، مورد آزمون قرارگرفته اند و سپس توانایی هریک از مدل ها در تشکیل پرتفوی بهینه سهام توسط معیارهای ارزیابی بازده پرتفوی، شاخص ترینر و شاخص جنسن تعیین گردیده است. در پرتفوی ده سهمی مدل یادگیری عمیق؛ بازده پرتفوی 697/0، شاخص ترینر 541/4 و شاخص جنسن 480/0 و در پرتفوی ده سهمی مدل مارکوئیتز؛ بازده پرتفوی 058/0، شاخص ترینر 648/1- و شاخص جنسن 158/0- محاسبه گردیده است. با توجه به نتایج ارزیابی پرتفوی این نتیجه حاصل گردید که مدل یادگیری عمیق دارای توانایی بالاتری نسبت به مدل مارکوئیتز در تشکیل پرتفوی بهینه سهام می باشد.
۴.

ارائه الگویی برای اندازه گیری شفافیت محیط اطلاعاتی در بازار سهام با استفاده از خصوصیات کیفی اطلاعات مالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شفافیت محیط اطلاعاتی خصوصیات کیفی اطلاعات حسابداری قیمت گذاری نادرست سهام بورس اوراق بهادار تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 676 تعداد دانلود : 281
هدف: تحقیق حاضر برای نخستین بار الگوی ریاضی برای سنجش شفافیت محیط اطلاعاتی در بازار سهام ایران با استفاده از خصوصیات کیفی اطلاعات حسابداری را ارائه نموده است. روش اجرای تحقیق، روش تحقیق آمیخته می باشد. روش پژوهش: پرسش نامه ای برای سنجش میزان اهمیت هر یک از ویژگی های موردنظر تهیه گردیده و برای نظرخواهی به خبرگان دانشگاهی و بازار سرمایه ارائه شده است. برای تحلیل این دیدگاه ها از روش آنتروپی شانون استفاده شده است. برای سنجش اعتبار الگوی تحقیق نیز از 125 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و داده های واقعی سال های 1392 تا 1398 و روش رگرسیون پانلی با اثرات  تصادفی استفاده شده است. یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد که خصوصیات کیفی اطلاعات حسابداری در الگوی ریاضی پیشنهادی تحقیق تأثیر معنی داری بر قیمت گذاری نادرست سهام (معیار معکوس شفافیت محیط اطلاعاتی) دارد و این امر بیانگر اعتبار الگوی پیشنهادی تحقیق در بازار سرمایه ایران می باشد. نتیجه گیری:  خصوصیات کیفی اطلاعات حسابداری از قابلیت لازم برای تبیین شفافیت اطلاعاتی شرکتها برخوردارند و الگوی پیشنهادی تحقیق ضرایب و ترکیب مناسبی برای این امر در بازار سرمایه ایران فراهم نموده است.
۵.

پیش بینی نوسان شاخص های بورس اوراق بهادار تهران از طریق مدل نوسان گر هماهنگ کوانتومی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کوانتوم مالی نوسان گر هماهنگ کوانتومی براونی هندسی اقتصاد فیزیک و بازار سهام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 184 تعداد دانلود : 275
پیش بینی نوسان همواره یکی از مسایل بسیار مهم در بازارهای مالی محسوب می شود و توجه بسیاری از محققان دانشگاهی و فعالان و سرمایه گذاران بازارهای مالی و سرمایه را در چند دهه گذشته به خود جلب کرده است. در پژوهش حاضر به پیش بینی نوسان شاخص کل و شاخص بازده نقدی و قیمت بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل نوسان گر هماهنگ کوانتومی پرداخته شد. داده های ماهانه بازده لگاریتمی شاخص کل و  شاخص بازده نقدی و قیمت طی بازه زمانی فروردین 1390 الی اسفند 1399 به صورت سری زمانی جمع آوری و محاسبه شد. این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت جزء مطالعات توصیفی-تحلیلی است. به منظوراجرای مدل نوسان گر هماهنگ کوانتومی از تابع چگالی احتمالی و تابع فوکرپلانک استفاده و نتایج پیش بینی ها با مدل تصادفی حرکت براونی هندسی نیز مقایسه شد. در مجموع شش فرضیه براساس معیار نسبت میانگین قدرمطلق درصد خطا مورد بررسی قرار گرفت. نتایج فرضیه ها نشان داد که در شاخص کل بورس اوراق بهادار، مدل نوسان گر هماهنگ کوانتومی برای دوره های زمانی کوتاه مدت (24ماهه)، میان مدت (48 الی 72 ماهه) و بلندمدت (96 لغایت 120 ماهه) نسبت به مدل حرکت براونی هندسی از دقت بالاتری در پیش بینی نوسانات برخوردار است. اما در شاخص بازده نقدی و قیمت این کارآمدی تنها در طول دوره های کوتاه مدت 24 ماهه و میان مدت 48 لغایت 72 ماهه مشاهده شد و برای دوره بلندمدت 96 لغایت 120 ماهه نمی توان، مدل نوسان گر هماهنگ کوانتومی را رویکرد مناسبی برای پیش بینی نوسانات دانست.
۶.

ارتقای کیفیت گزارشگری یکپارچه بر اساس شناسایی عوامل مؤثر شرکت ها از طریق رویکرد فراترکیب و تحلیل های کمی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گزارشگری یکپارچه ویژگی های شرکتی رویکرد فراترکیب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 317 تعداد دانلود : 896
بحران های جهانی در چند سال اخیر سبب گردیده گزارشگری در بخش عمومی امروزه در دیگر جنبه های مدیریت عمومی همچون عملکرد، پایداری، گزارشگری محیطی و اجتماعی گسترده شود و گزارشگری یکپارچه به عنوان رویکرد غالب موردتوجه قرار گیرد. ازاین رو شناسایی ویژگی های شرکتی مؤثر بر کیفیت گزارشگری یکپارچه حائز اهمیت هست. در این پژوهش با استفاده از رویکرد کیفی و کمی به بررسی ویژگی های شرکتی مؤثر بر کیفیت گزارشگری یکپارچه پرداخته شده است. در بخش کیفی با استفاده از رویکرد فراترکیب عوامل شناسایی و با استفاده ازنظر خبرگان بر اساس پرسشنامه دلفی دومرحله ای عوامل مؤثر شناسایی گردیدند. سپس در بخش کمی برای بررسی میزان تأثیرگذاری این شاخص ها بر کیفیت گزارشگری یکپارچه، از داده های مربوط به شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرا بورس تهران برای دوره زمانی 7 ساله بین سال های 1390 الی 1396 برای 120 شرکت استخراج و از الگوی رگرسیونی داده های ترکیبی برای آزمون فرضیه ها استفاده گردید. نتایج پژوهش حاکی از آن است که شاخص های اندازه شرکت و فرصت رشد رابطه مثبت و معناداری بر کیفیت گزارشگری یکپارچه دارد. همچنین نتایج پژوهش نشان از رابطه منفی و معنادار بین مالکیت نهادی و کیفیت گزارشگری یکپارچه دارد؛ و در پایان رابطه معناداری بین کیفیت حاکمیت شرکتی و گزارشگری یکپارچه یافت نگردید.
۷.

رویکردی نوین به پیش بینی تقلب در صورت های مالی (مقایسه مدل های سنتی و شبیه سازی و مدرن)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تقلب لاجستیک الگوریتم ژنتیک مارکوف سویچینگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 882 تعداد دانلود : 937
تقلب صورت های مالی تبدیل به یک مشکل جدی برای فعالان بازار و سیاست گذاران شده است. در واقع، این مسئله قابلیت اطمینان بازارهای سرمایه، رؤسای شرکت ها و حتی حرفه حسابرسی را تهدید می کند. حسابرسان به طور خاص با ناتوانی ظاهری خود در کشف تقلب در مقیاس بزرگ مواجه هستند و از این رو روش های مختلفی برای شناسایی این معضل ارائه شده است. بر این اساس هدف تحقیق حاضر مقایسه دقت مدل های سنتی و شبیه سازی و مدرن در پیش بینی تقلب در صورت های مالی است. تحقیق حاضر از لحاظ روش کاربردی است. بازه زمانی تحقیق 1390 تا 1398 بوده و در برآورد مدل از داده شرکت های منتخب در بورس اوراق بهادار تهران بهره گرفته شده است. در این تحقیق بر اساس سه رویکرد سنتی، الگوریتم ژنتیک و روش غیرخطی مارکوف سویچینگ اقدام به پیش بینی تقلب و دقت مدل های برآوردی نمودیم. بر اساس نتایج رژیم غالب در بورس اوراق بهادار تهران رژیم تقلب بالا بوده؛ همچنین بر اساس نتایج مدل های تغییر رژیم بالاترین دقت را در پیش بینی تقلب دارند و الگوریتم ژنتیک و لاجستیک به ترتیب دارای بالاترین دقت در برآورد مدل برآوردی بودند.
۸.

بررسی توانمندی بورس اوراق بهادار تهران در هدایت صحیح سرمایه گذاران در دوره های بحران های مالی شرکتی و فراشرکتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سودهرسهم جریان های نقدی عملیاتی شاخص رتبه بندی کیفیت افشا و اطلاع رسانی درماندگی مالی بحران مالی فراشرکتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 215 تعداد دانلود : 989
هدف اصلی این پژوهش بررسی توانمندی بورس اوراق بهادار تهران با تدوین شاخص رتبه بندی کیفیت افشا و اطلاع رسانی در هدایت صحیح سرمایه گذاران در مواقع بروز تضاد بین سودهرسهم و جریان های نقدی عملیاتی در ارزیابی عملکرد شرکت ها می باشد. برای تحقق این هدف، شرایط مختلفی از جمله: وجود یا عدم وجود بحران درسطح شرکت و بازار را با توجه به حضور یا غیاب شاخص مذکورکنترل نمودیم. فرضیه های پژوهش برمبنای یک نمونه آماری بزرگ و متشکل از 4048 مشاهده دردسترس از یک دوره بلندمدت 1384 تا 1396، براساس روش رگرسیون چندمتغیره مورد آزمون قرارگرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که درحضور شاخص رتبه بندی کیفیت افشای تدوین شده توسط بورس اوراق بهادار تهران، سهامداران در تصمیم گیری ها و انجام سرمایه گذاری های خود حتی درشرایط وجود بحران های شرکتی و فراشرکتی مصمم هستند و درسنجش عملکرد چنین شرکت هایی معیار سودهرسهم بر معیار جریان نقدی عملیاتی برتری مطلق دارد. اما، درصورت عدم حضور شاخص رتبه بندی کیفیت افشا، طبیعتاً سهامداران به دلیل عدم اطمینان به وجود آمده در ارزیابی ها احتیاط بیشتری نموده و ملاک ارزیابی خودرا از سنجش عملکرد مبتنی بر سودها به جریان های نقدی عملیاتی تغییر خواهندداد.
۹.

ویژگی های تاریک شخصیت حسابرسان و تاثیر آنها بر ارزیابی ریسک تقلب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ویژگی های تاریک شخصیت خودشیفتگی جامعه ستیزی ماکیاولیسم تعارض ارزیابی ریسک تقلب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 892 تعداد دانلود : 803
در پی ابعاد گوناگون شخصیت و تاثیر آن بر حوزه های متنوع سازمان، و بروز تعارض مسئله اصلی این مقاله شکل می گیرد. در این راستا، سازه های تاریک شخصیت به عنوان نقطه کانونی و ارتباط مستقیم آنها با ارزیابی عملکرد حسابرس از ریسک تقلب و همچنین از طریق میانجی گری تعارض درک شده در میان 283 نفر از حسابرسان عضو جامعه حسابداران رسمی موسسات خصوصی حسابرسی و سازمان حسابرسی مورد پژوهش قرار گرفته است. به منظور بررسی سه گانه های تاریک، پرسشنامه جونز و پائولس (2014)، برای سنجش تعارض، پرسشنامه جین(1995) و به منظور ارزیابی عملکرد حسابرس از ریسک تقلب از پرسشنامه الیزابت و رابرت(2005)  استفاده شده است. پس از تجزیه و تحلیل آماری داده ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری و نرم افزار اسمارت پی ال اس-3 نتایج نشان دادند که ماکیاولیسم و خودشیفتگی حسابرس بر عملکرد وی از ارزیابی ریسک تقلب تاثیرگذار هستند، لیکن جامعه ستیزی بر عملکرد حسابرس تاثیرگذار نیست. افزون بر این، ویژگی های شخصیت ماکیاولیسم و خودشیفته حسابرس به واسطه تعارض درک شده بر ارزیابی ریسک تقلب اثرگذار نیستند، لیکن با میانجی گری تعارض فاکتور تاریک جامعه ستیزی بر عملکرد حسابرس از ارزیابی ریسک تقلب تاثیرگذار است. بنابراین مثلث تاریک شخصیت حسابرسان در انجام فعالیت های مرتبط با ارزیابی ریسک تقلب نتایج گوناگونی را به همراه می آورد.
۱۰.

بررسی تاثیر تیپ های شخصیتی حسابرس بر ابعاد سکوت سازمانی حسابرسان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تیپ های شخصیتی سکوت سازمانی حسابرسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 172 تعداد دانلود : 990
هدف : هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر تیپ های شخصیتی حسابرس بر ابعاد سکوت سازمانی حسابرسان می باشد. روش : این پژوهش از منظر هدف کاربردی و از منظر روش توصیفی پیمایشی می باشد. روش گردآوری داده ها از نوع میدانی کتابخانه ای است. از پرسشنامه وین داین (2003) برای اندازه گیری سکوت سازمانی، از پرسش نامه بلومنتال (1985) جهت سنجش تیپ های شخصیتی حسابرسان دووجهی (A و B) و از آزمون نئو جهت سنجش تیپ های شخصیتی پنج وجهی حسابرسان بهره گرفته شد. به منظور پایایی پرسش نامه ها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده و تمامی آن ها تائید شد. جامعه آماری شامل کلیه مدیران عضو جامعه حسابداران رسمی ایران شامل می باشد. تعداد نمونه با توجه به کمینه مشاهدات لازم برای الگوی موردبررسی در الگوسازی معادلات ساختاری معادل بیش از 200 مشاهده برآورد گردید. یافته ها : نتایج نشان داد که تیپ های شخصیتی حسابرس (A و B) بر ابعاد سکوت سازمانی (مطیع، تدافعی و نوع دوستانه) مؤثر می باشند؛ لازم به ذکر است که اثر تیپ شخصیتی A نسبت به تیپ شخصیتی B بر روی تمامی ابعاد سکوت سازمانی بیشتر می باشد. نتایج نشان داد که تیپ های شخصیتی پنج وجهی حسابرس بر سکوت سازمانی تدافعی مؤثر می باشد. نتیجه گیری : نتایج نشان داد که تیپ های شخصیتی پنج وجهی حسابرس بر سکوت سازمانی مطیع مؤثر می باشد. اثر روان رنجوری و برونگرایی بر روی سکوت سازمانی منفی می باشد.
۱۱.

برداشت از کیفیت حسابرسی و مقایسه آن با کیفیت واقعی حسابرسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حسابررسی کیفیت واقعی حسابرسی برداشت از کیفیت حسابرسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 806 تعداد دانلود : 159
تحقیق حاضر با هدف بررسی تفاوت معناداری برداشت بازار از کیفیت حسابرسی با کیفیت واقعی حسابرسی می باشد. نوع تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی و در دسته پژوهش ها کاربردی-توسعه ای قرار دارد. جامعه آماری را صورت های مالی 90 شرکت پذیرفته شده در بازار بورس اوراق بهادار تشکیل داده اند که حجم نمونه با بررسی گزارش حسابرسی و صورت های مالی این شرکت ها و بررسی تعدیلات سنواتی، کیفیت واقعی حسابرسی اعضای جامعه ارزیابی شده است. نتایج بررسی حاکی از این است که 42 شرکت مورد بررسی فاقد تعدیلات سنواتی بوده اند. در نتیجه صورت های مالی 48 شرکت که دارای تعدیل سنواتی بوده، مورد اسنادکاوی قرار گرفته است. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته کیفیت واقعی حسابررسی استفاده شده که روایی و پایایی آن توسط امیری و همکاران (1398) تایید شده و برای تجزیه و تحلیل فرضیه های تحقیق از آزمون ناپارامتریک ویلکاکسون و کای اسکوار استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان داد که بین برداشت از کیفیت حسابرسی و کیفیت واقعی حسابرسی تفاوت معنی داری وجود ندارد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۶