پژوهشنامه مددکاری اجتماعی

پژوهشنامه مددکاری اجتماعی

پژوهشنامه مددکاری اجتماعی تابستان 1401 شماره 32 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

خود-اندیشی با زبان غیر اول شخص: دور شدن از خود و مهار احساس ها، اندیشه ها، و رفتارها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : 898 تعداد دانلود : 791
پژوهشهای پیشین نشان داده اند که اگر به احساسها، اندیشه ها، و رفتارهای خود از چشم انداز دیگران، و نه از چشم انداز خودمان، نگاه کنیم (یعنی از خود دور شویم)، آسانتر میتوانیم آنها را مهار کنیم، و پژوهش کنونی فرض کرد که اگر برای نام بردن از خود به جای ضمیرهای اول شخص (برای نمونه، «من»)، ضمیرهای غیراول-شخص (برای نمونه، «او») و نام خود را به کار ببریم، دور شدن از خود و در پی آن مهار خود آسانتر میشود. با هدف آزمون این فرضیه، یک آزمایش مقدماتی و یک آزمایش اصلی انجام شد. آزمایش مقدماتی نشان داد که گروه غیراول شخص بیشتر از گروه اول شخص گزارش داد که خود را از چشم انداز دیگران دیده است. در آزمایش اصلی 86 دانشجوی زن با میانگین سنی 21 سال از دانشگاه پیام نور قم با روش در دسترس نمونه گیری و با روش تصادفی به دو گروه اول شخص (که به رویدادهای اضطراب آور آینده با ضمیرهای اول شخص اندیشیدند) و غیراول-شخص (که به رویدادهای اضطراب آور آینده با ضمیرهای غیراول شخص و نام خود اندیشیدند) گمارده شدند. اضطراب صفتی با آزمون ترس از ارزیابی منفی (لیری، 1983) و اضطراب حالتی با آزمون پژوهشگرساخته اندازه-گیری شد. سپس آزمودنیها یک تعامل اجتماعی انجام دادند و پنج داور به عملکرد اجتماعی آنها نمره دادند. تحلیلهای کوواریانس با اندازه گیری مکرر نشان دادند که اضطراب حالتی گروه غیراول شخص پس از تعامل اجتماعی تندتر از گروه اول شخص کاهش یافت و گروه غیر اول شخص نمره های بهتری در عملکرد اجتماعی گرفت.
۲.

درک و تجربه شهروندان از همه گیری کوئید- 19؛ مطالعه کیفی در شهرهای قم و یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 593 تعداد دانلود : 151
همه گیری کوئید 19 ایران و همه کشورها را تحت تأثیر قرارداده است. هدف: مطالعه حاضر، واکاوی درک و تفسیر شهروندان ایرانی از این همه گیری در مرحله نخست می باشد. روش شناسی: مطالعه به روش کیفی انجام شد و داده ها در ماه های اسفند 1398و فروردین 1399 با معیار اشباع با 20 شهروند و به روش مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شد. برای تجزیه وتحلیل آن ها از روش تحلیل تماتیک استفاده شده است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که مردم از بحران به وجود آمده در کشور نوعی اضطراب اجتماعی را تجربه می کنند. نحوه عملکرد دولت و مدیریت آن توسط مراجع زیربط باعث نارضایتی و نوعی بی اعتمادی عمومی شده است. این بی اعتمادی نسبت به رسانه ها نیز وجود دارد. تأثیرات همه گیری روی مشاغل و مشکلات معیشتی نوعی فضای اجتماعی پراضطرابی را به وجود آورده است. بااین وجود، شکل گیری فضای صمیمیت در خانواده ها و خودسازی معنوی از تجارب مثبت مشارکت کنندگان در این پژوهش بود. پنج مضمون اصلی پژوهش مدیریت بحران، بی اعتمادی اجتماعی، اقتصاد ویروس، فشارهای روانی- بهداشتی بازاندیشی مثبت استخراج گردید. نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، در همه گیری فعلی و آینده، ایجاد اعتماد اجتماعی و افزایش آگاهی ها در حوزه سلامت فردی-اجتماعی برای سیاست گذاران پیشنهاد می گردد. با توجه به نتایج تحقیق، مددکاری اجتماعی در سطح فردی و جامعه ای می تواند نقش فعالی در همه گیری ها داشته باشد. ارائه ی مشاوره به سیاست گذاران اجتماعی در بحران ها و شناسایی گروه های هدف و کمک به آن ها به منظور تقلیل فشارهای روانی ناشی از همه گیری، ارائه ی مشاوره در این زمینه و کمک های اقتصادی به گروه های در آسیب از اولویت های مددکاری اجتماعی می باشد.
۳.

مطالعه درک زنان متأهل از ناکامی جنسی و پیامد های آن(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 487 تعداد دانلود : 698
افزایش تنش های زناشویی، مشکلات مرتبط با سلامت روان برخی زنان متاهل و افزایش روابط فرازناشویی، این سوال را به دنبال دارد که نارضایتی جنسی در زنان تا چه میزان در این تنش ها موثر بوده و پیامد های این ناکامی ها چیست؟ در برخی تحقیقات، اگر چه به این موضوع از ابعاد مختلفی پرداخته شده اما خلاء نگاه جامع روان شناختی و جامعه شناختی در زمینه پیامد های ناکامی جنسی زنان مشهود است، از اینرو در این مقاله به درک زنان متاهل از ناکامی جنسی و آثار آن اعم از فردی، میان فردی و اجتماعی پرداخته شده است. رویکرد پژوهش کیفی و روش انجام آن مصاحبه ژرفا نگر بوده و یافته ها با نگرش پدیدارشناسانه مورد تحلیل قرار گرفته است. برای انجام مصاحبه، نمونه ها از بین زنان مراجعه کننده به مراکز مشاوره به صورت آگاهانه انتخاب شده اند. در مجموع برای رسیدن به حد اشباع با 35 نفر در جلسات یک الی دو ساعته، مصاحبه ی عمیق نیمه ساختار-یافته انجام گردید. نتایج حاصل از مصاحبه ها در چهار مقوله اصلی درک از ناکامی، پیامد های فردی، پیامد های میان فردی و اجتماعی دسته بندی گردید که بیانگر ادراک متفاوت زنان متاهل از ناکامی جنسی بود و موجب واکنش هایی چون اضطراب، افسردگی، انزوا، درگیری، طلاق عاطفی، میل به برقراری رابطه فرازناشویی در آنها گردیده بود .
۴.

مطالعه زمینه ها و پیامدهای کودک همسری در استان لرستان(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 748 تعداد دانلود : 207
در استان لرستان یکی از پدیده های که سلامت و رشد کودکان را در معرض خطر قرار داده است کودک همسری است. براساس شواهد حدود بیست درصد از دختران در این استان در سن کودکی ازدواج می کنند که نرخ قابل تأملی است. ازدواج کودکان در حالی شایع است که بسیاری از کشورهای دیگر به دلیل آسیب هایش، آن را غیرقانونی کرده اند. پرسش این است که چرا علی رغم تغییر و تحولاتی که جامعه تجربه کرده است این پدیده هنوز باقی مانده است. در این پژوهش با استفاده از نظریه زمینه ای به دنبال پاسخ به پرسش فوق است. جامعه موردمطالعه کلیه زنان دارای تجربه ازدواج در سن کودکی در استان لرستان است. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند با چهل مورد از پنج شهرستان استان مصاحبه شد. یافته ها نشان می دهد مشروعیت قانونی، سنت ها، فضای آشفته خانواده، هنجار پاک دامنی و ترک تحصیل از علل عمده این ازدواج ها هستند. ساکنان اجتماع با اعمال فشار و خانواده ها با مجبور کردن دخترانشان این ازدواج ها را ترتیب می دهند. کودک همسری نه تنها نقض حقوق کودکان است، بلکه سلامت مادران و نوزادان آنان را به خطر می اندازد. در نتیجه کودک همسری این زنان حقوقشان در زمینه تحصیل، انتخاب شوهر و زندگی امن همراه با رفاه نسبی به خطر افتاده است. مجموعه استراتژی های آن ها در مقابل با این پدیده و رویدادهای آن عبارت اند از مقابله به مثل، تسلیم شدن، طلب حمایت و خروج از رابطه که همه آن ها به جز طلب حمایت ناکارآمدند.
۵.

چالش ها و فرصت های مداخله مددکاران اجتماعی در فرایند دادرسی نوجوانان بزهکار: با تأکید بر دیدگاه برخی قضات(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 766 تعداد دانلود : 637
در سال های اخیر قوانین متعددی برای حضور مددکاران اجتماعی در دادرسی نوجوانان تدوین و تصویب شده اما هنوز اجرا نمی شود. از اینرو هدف این پژوهش شناسایی چالش ها و فرصت ها ی مداخله مددکاران اجتماعی در فرایند دادرسی نوجوانان از دیگاه قضات به منظور ارائه طرح هایی جهت بهبود جایگاه مددکاری اجتماعی است. با توجه به اینکه در سیستم قضایی ایران قضات مسئول اجرای قانون هستند و عدم اجرای قوانین تاحدود زیادی متوجه آنان است، از این رو در این مقاله درباره چالش ها و فرصت های مداخله مددکاران اجتماعی در دادرسی نوجوان مورد سوال قرارگرفتند. روش پژوهش کیفی مبتنی بر مصاحبه با تکنیک تحلیل تماتیک (مضمونی) است. روش نمونه گیری هدفمند با استرانژی در دسترس بود. افراد مورد مطالعه شامل 17 قاضی است. یافته ها نشان می دهد قضات بر ضرورت حضور مددکاران اجتماعی در سیستم قضایی بخصوص دادرسی نوجوانان موافق بودند . محوراصلی پاسخ ها مفاهیمی چون ضعف حرفه ای، ناکارآمدی سیستمی بعنوان چالش ها ، مداخلات ترمیمی و تسهیل خروج از دادرسی بعنوان فرصت حضور و مداخله مددکاران اجتماعی می باشد.
۶.

مواجهه مادران شهر تهران با آموزش مجازی فرزندان در دوران شیوع کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 703 تعداد دانلود : 970
شیوع ویروس کرونا در سرتاسر جهان و اهمیت قطع زنجیره انتقال ویروس، منجر به تغییراتی در سبک زندگی افراد، ازجمله تغییر سبک آموزش حضوری دانش آموزان به آموزش مجازی شد که دانش آموزان و مادران آن ها را با چالش هایی مواجه ساخت. لذا به منظور کشف معنا، تجربه و کنش مادران در خصوص آموزش های مجازی فرزندان نوجوانشان، مطالعه حاضر با روش کیفی (تحلیل مضمون) به بررسی مواجهه 15 نفر از مادران شهر تهران که از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند پرداخت. تکنیک گرداوری داده ها سوالات نیمه ساختار یافته بود که در طی آن پنج مضمون اصلی شامل، آسیب های فرهنگی و اجتماعی دانش آموزان، مخاطرات سلامت جسمی و روانی دانش آموزان، ناکارآمدی آموزش مجازی، مزایای ادراک شده ی آموزش مجازی و اهمیت پیشگیری اجتماعی استخراج گردید. درنهایت این یافته ها و مفاهیم نظری پژوهش به طرح مدل پیشگیری اجتماعی (رشد مدار و جامعه مدار) منجر شد که در سایر پژوهش های مشابه حاصل نشده بود. یافته های این مدل تلفیقی نشان داد، هدایت صحیح دانش آموزان برای بهره برداری حداکثری از این فضا با استفاده از برنامه های با محتوا و باکیفیت می تواند در پیشگیری از آسیب های اجتماعی فضای مجازی مؤثر افتد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۳