پژوهشنامه مدیریت تحول

مطالعه سیر تحولات در سازمان های کنونی از غلبه روند های جدید بر فضای کسب وکارها حکایت دارد که در آن نوآوری عامل اصلی پیشرفت و رقابت پذیری تلقی می شود. در این میان کارکنان به عنوان آغازگران فرآیند نوآوری، از نقشی مهم در پیشبرد و اجرای سیاست های نوآورانه در سازمان ها برخوردارند. سبک های شناختی عامل ایجاد تمایز در افراد بوده و نوآوری نیز حاصل دارا بودن بینش حل مسئله است، لذا در این پژوهش در روشی پیمایشی ارتباط میان اجزای سبک شناختی تصمیم گیری (مدل کرتون شامل 3 بعد اصالت، کارایی و سازگاری با قوانین) با رفتار کاری نوآورانه (مفهومی چندبعدی شامل اجزای کشف، تولید، حمایت و پیاده سازی ایده) در مدلی مفهومی و محقق ساخته با در نظر گرفتن متغیرهای سن، جنسیت و سمت سازمانی به عنوان متغیرهای تعدیل کننده بررسی گردید. داده های این پژوهش شامل 950 پرسشنامه معتبر بوده که در میان کلیه کارکنان شرکتی دانش بنیان توزیع شد. همچنین در بررسی صحت فرضیات از تحلیل رگرسیونی خطی و ابزار SPSS V27 و Minitab-V20 استفاده گردید. نتایج نشان می دهند ارتباط میان اجزای سبک تصمیم گیری و دو بعد از رفتار نوآورانه (کشف و تولید ایده) برقرار است. همچنین میان ابعاد اصالت با تولید ایده و کارایی با پیاده سازی ایده ارتباط وجود دارد. ویژگی های سن، جنسیت و سمت سازمانی نیز بر ارتباط میان سبک تصمیم گیری و رفتار نوآورانه تأثیرگذارند. مطابق با مرور ادبیات ارتباط میان سبک تصمیم گیری و رفتارنوآورانه کاری در مطالعات مرتبط با نوآوری سازمانی مطابق با رهیافت این پژوهش نبوده لذا این پژوهش می تواند به غنی سازی مطالعات کمک نماید.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی پیشایندها و پسایندهای پرسه زنی اینترنتی در سازمان جهاد دانشگاهی تهران صورت گرفت. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از لحاظ رویکرد از نوع تحقیقات آمیخته است. در بخش کیفی نیز از روش فراترکیب استفاده گردید. به این منظور مطالعات انجام شده در زمینه پیشایندها و پسایندهای پرسه زنی اینترنتی در بانک های اطلاعاتی معتبر طی سال های 2002 تا 2021 جمع آوری و بررسی شد که از میان آن ها 68 منبع برای تجزیه وتحلیل نهایی استفاده شدند. در بخش کمی به منظور غربال و تأیید یافته های بخش کیفی از روش دلفی فازی بهره برده شد. جامعه آماری در بخش کمّی شامل کارشناسان خبره و متخصص سازمان جهاد دانشگاهی تهران بودند که 20 نفر از آن ها با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. بر اساس یافته های تحقیق پیشایندهای پرسه زنی اینترنتی در سه مقوله اصلی عوامل ساختاری، رفتاری و محیطی و پسایندها در دو مقوله پسایندهای مثبت و پسایندهای منفی شناسایی شدند. نتایج حاصل از این تحقیق می تواند جهت بهبود مدیریت پرسه زنی اینترنتی کارکنان در محیط سازمان و جلوگیری از نتایج منفی و مخرب آن مؤثر باشد.

زنان به عنوان نیمی از جمعیت نقش قابل توجهی در پیشرفت جامعه ایفا می کنند. حضور زنان در سال های اخیر در سازمان های دولتی به طور چشم گیری افزایش پیدا کرده است. برای دستیابی به سازمانی که کمترین آسیب ها را از پنهان کاری دانش می بیند، می توان با ایجاد جوّی مبتنی بر امنیت روان شناختی، پنهان کاری را به حداقل رساند و کامیابی شغلی، عملکرد و رفتارهای یاری رسان را بهبود بخشید. به همین دلیل هدف اساسی پژوهش حاضر بررسی این اثر در میان زنان شاغل سازما ن های دولتی است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش انجام کار، پیمایشی است. جامعه آماری متشکل از زنان شاغل در سازمان های دولتی شهر مشهد است که 310 نفر به عنوان نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس در نظر گرفته شد ه اند. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها مدل یابی معادله ساختاری برای بررسی برازش الگوی معادله ساختاری استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهد پنهان کاری دانش بر امنیت روان شناختی و کامیابی شغلی اثر منفی و معناداری دارد. از دیگر یافته ها اثر مثبت امنیت روان شناختی بر کامیابی شغلی و تأثیر کامیابی شغلی بر عملکرد شغلی و رفتار یاری رسان است. یافته ها همچنین بر نقش میانجی امنیت روان شناختی و کامیابی شغلی و نقش تعدیل گری بدبینی سازمانی در رابطه میان پنهان کاری دانش و امنیت روان شناختی تأکید دارند.

توسعه زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات و تجهیز کشورها به منابع اطلاعاتی و ارتباطی برخط، بانک ها را با توجه به جایگاه استراتژیکی که در صنعت مالی دارند، در سال های اخیر از فضای سنتی به بستر بانکداری مبتنی بر زیرساخت های متمرکز و فرا شعبه ای سوق داده است. مفهوم بانکداری اجتماعی با تکیه بر ارتقاء فناوری و داده محوری، فضای جدیدی را در اختیار صنعت بانکداری کشور قرارداده که در این پژوهش شناسایی شاخص های مؤثر بر فرآیند نوآوری بانکداری اجتماعی با رویکرد تحول دیجیتال مدنظر قرار گرفته است. پژوهش حاضر، از حیث هدف کاربردی بوده و در پژوهش های کیفی-کمی دسته بندی می گردد. جهت شناسایی شاخص های مؤثر بر فرآیند نوآوری بانکداری اجتماعی با رویکرد تحول دیجیتال با استفاده از مرور جامع ادبیات و پیشینه پژوهش و روش دلفی، از نظرات اساتید حوزه مدیریت تکنولوژی و نوآوری، مدیران و کارشناسان خبره صنعت بانکداری کشور استفاده شده است. همچنین برای بررسی برازش مدل نظری پژوهش، روش مدل سازی معادلات ساختاری با نرم افزار AMOS مورداستفاده قرار گرفته و با تحلیل عاملی 36 شاخص در قالب 6 عامل کلیدی در زمینه فرآیند نوآوری بانکداری اجتماعی با رویکرد تحول دیجیتال شناسایی و تأیید گردید. نتایج نشان دهنده آن است عوامل کلیدی قوانین و سیاست ها، رویکرد نوآورانه، امنیت، ساختار صنعت بانکداری، عوامل اجتماعی و زیرساخت تحول دیجیتال به ترتیب بیشترین تأثیر را در ارائه الگوی نوآورانه بانکداری اجتماعی مبتنی بر تحول دیجیتال در صنعت بانکداری ایران داشته که مدیران ارشد و سیاست گذاران صنعت بانکداری می بایست در جهت تقویت این عوامل بکوشند.

غیرقابل پیش بینی شدن و نامشخص بودن شرایط کار، مکانیز م های انعطاف پذیری و تغییر در کاربردهای فعلی تئوری طراحی شغل را فراهم نموده است؛ ازاین رو هدف این پژوهش، بررسی نقش میانجی گری گرایش کارآفرینانه و تعدیل گری تبادل اجتماعی سازمان در تأثیرگذاری رهبری دوسو توان بر بازآفرینی شغلی است. روش پژوهش حاضر، از نظر هدف، کاربردی و برحسب روش، تحقیقی توصیفی از نوع همبستگی است که با به کارگیری ابزار پرسشنامه و روش پیمایشی داده های موردنیاز جمع آوری شده است. جامعه آماری پژوهش را شرکت های تولیدی فعال واقع در شهر صنعتی رشت، لاهیجان و بندرانزلی تشکیل داده اند و با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس در این مطالعه 121 شرکت انتخاب شدند. داده های جمع آوری شده از طریق نرم افزارهای SPSS 28 و Smart PLS 2 موردبررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش حاکی از این است که گرایش های کارآفرینانه در تأثیرگذاری رهبری دوسو توان بر بازآفرینی شغلی نقش میانجی کامل را دارد. نقش تعدیلگری تبادل اجتماعی سازمان در رابطه بین رهبری دوسو توان بر بازآفرینی شغلی تأیید شد.

بر اساس نظریه تبادل اجتماعی و همچنین نظریه جایگزین های رهبری، در صورت وجود زیرساخت های لازم، استراتژی های مدیریت منابع انسانی می تواند جایگزین تأثیر رهبری خدمتگزار در ارتقاء تعهد عاطفی و توانمندسازی روانی کارکنان باشد. بر این اساس، مقاله حاضر به دنبال بررسی جایگاه و تأثیر هر یک از متغیرهای مطرح شده در سازمان استانداری فارس است تا امکان وجود جایگزینی مدیریت منابع انسانی با رهبری خدمتگزار را موردبررسی قرار دهد. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات همبستگی است که به روش پیمایشی انجام گردیده است. جامعه آماری شامل تمامی کارکنان استانداری فارس (1200 نفر) است که 320 نفر به روش نمونه گیری طبقه ای موردبررسی قرار گرفت. به منظور گردآوری داده ها، از پرسشنامه استاندارد شامل 35 گویه استفاده شده است. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از مدل معادلات ساختاری و روش حداقل مربعات جزئی (PLS) به کمک نرم افزار Smart-PLS3.0 بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از بررسی داده های تحقیق بیانگر این است که از نظر آماری متغیر مدیریت منابع انسانی با تعهد بالا نمی تواند منجر به توانمندسازی روان شناختی کارکنان در استانداری فارس گردد، بنابراین می توان عنوان نمود که در شرایط فعلی در سازمان استانداری فارس، نمی توان مدیریت منابع انسانی با تعهد بالا را جایگزین رهبری خدمتگزار نمود. برای رسیدن به مرحله جایگزینی، نیاز به توسعه منابع انسانی و درنتیجه رشد و ارتقاء سازمان و ایجاد بسترهای لازم است.

آموزش وپرورش یک نهاد اجتماعی است که نقش اساسی در اداره امور جامعه دارد. تداوم بالندگی و بقای آن را با ارتقاء سرمایه فکری و حرکت به سمت نوآوری می توان تضمین کرد. در این راستا هدف پژوهش حاضر، دستیابی به وضعیت موجود هر یک از دو متغیر سرمایه فکری و نوآوری سازمانی و همچنین ارتباط بین این دو متغیر در آموزش وپرورش بود. برای انجام تحقیق از رویکرد کمی در قالب استراتژی پیمایشی- تحلیلی استفاده شد. جامعه موردمطالعه را کلیه مدیران و کارشناسان اداری اداره کل آموزش وپرورش خراسان رضوی و نواحی هفتگانه شهر مشهد تشکیل داد و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 282 نفر تعیین شد. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه در قالب مقیاس پنج امتیازی طیف لیکرت استفاده شد و برای روایی از روش محتوا و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده به عمل آمد و مورد تأیید واقع شد. برای آزمون مدل نیز از مدل یابی معادلات ساختاری در قالب PLS استفاده شد. یافته ها نشان داد میانگین نمرات دو متغیر از متوسط به بالا بود و در ابعاد سرمایه فکری، سرمایه انسانی با میانگین رتبه ای 23/2 از بالاترین میانگین و در ابعاد نوآوری سازمانی، نوآوری فنی با میانگین رتبه ای 26/4 از بالاترین میانگین برخوردار بود. همچنین سرمایه فکری بر نوآوری سازمانی از تأثیر مثبت و معنادار برخوردار بود و در میان ابعاد سرمایه فکری سرمایه رابطه ای بیشترین اثر را بر نوآوری سازمانی دارد.