فضای گردشگری

فضای گردشگری

فضای گردشگری سال یازدهم پاییز 1401 شماره 44 (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

مقالات

۱.

بررسی اثرات گردشگری بر کیفیت زندگی روستاییان از نگاه جامعه میزبان (مطالعه موردی: روستاهای افرینه، پران پرویز و ولیعصر شهرستان پلدختر)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: گردشگری گردشگری روستایی کیفیت زندگی جامعه میزبان روستاهای شهرستان پلدختر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 636 تعداد دانلود : 462
هدف پژوهش حاضر بررسی اثرات گردشگری بر کیفیت زندگی روستاییان از نگاه جامعه میزبان در روستاهای افرینه، پران پرویز و ولیعصر شهرستان پلدختر است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از حیث ماهیت و روش انجام کار توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را مردم محلی روستاهای افرینه، پران پرویز و روستای ولیعصر تشکیل می دهند که براساس سرشماری سال 1395 جمعیت این سه روستا 4084 نفر بوده است. برای انتخاب حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده است که به وسیله آن تعداد 351 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. برای تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق از آزمون تی تک نمونه ای و تحلیل رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. نتایج نشان داد که اثرات گردشگری در بعد اقتصادی با میانگین 539/3، بعد اجتماعی با میانگین 469/3، بعد زیست محیطی با میانگین 592/3، بعد کالبدی- فضایی با میانگین 562/3 و بعد سلامت و بهزیستی فردی با میانگین 562/3 مطلوب بود است. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که گردشگری بیشترین تأثیر را بر بعد اقتصادی با مقدار بتای 355/0 داشته است. همچنین بر بعد اجتماعی با ضریب بتای 278/ 0، کالبدی فضایی با ضریب بتای 239/0، سلامت و بهزیستی فردی با ضریب بتای 183/0 و زیست محیطی با ضریب بتای 113/0 تأثیرگذار بوده است.
۲.

ارزیابی توانمندی های توسعه گردشگری پایدار ژئومورفوسایت ها با استفاده از مدل کومانسکو و مدل پائوولووا (مطالعه موردی: مسیر توریستی سبلان تا گردنه حیران)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: ژئوتوریسم روش کومانسکو کوهستان سبلان گردنه حیران مدل پائوولوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 826 تعداد دانلود : 980
ژئوتوریسم ترکیبی از واژه زمین و توریسم است و به توریسمی گفته می شود که دارای جاذبه های زمین شناسی، مورفولوژیکی و فرهنگی است. هدف از این تحقیق ارزیابی میزان قابلیت و توانمندی های برخی از لندفرم های ژئومورفولوژیکی در ایجاد جاذبه های ژئوتوریستی ژئوسایت ها با استفاده از مدل کومانسکو و مدل رقابت پذیری پائوولووا می باشد. بر اساس بر اساس نتایج مدل های کومانسکو و پائولووا، پارک جنگلی فندقلو با میانگین 45/14 بیش ترین و آبشار سردابه با 85/11 کم ترین امتیاز را در بین لندفرم ها کسب کرده اند. ژئومورفوسایت های دریاچه سبلان، دریاچه نئور، گردنه حیران و پیست اسکی آلوارس به ترتیب رتبه های دوم تا پنجم قرار گرفته اند. امتیاز بالای پارک جنگلی فندقلو علاوه بر دارا بودن ارزش علمی و زیبا شناختی به خاطر وجود لندفرم های ژئومورفولوژیکی زیبا و کم نظیر حیات وحش و محیط زیست بکر آن است. نتایج حاصل از رقابت پذیری نشان داد که جنگل فندوقلو نسبت به سایر مناطق ژئوتوریستی قابلیت بیش تری برای توریست به مناطق مورد مطالعه دارا می باشد. نتیجه کلی تحقیق گویای پتانسیل بالای ارزش های ژئوسایت های مورد مطالعه است؛ اما به دلیل عدم وجود زیر ساخت های لازم مقوله ژئوتوریسم در این مناطق نیازمند برنامه ریزی های کلان در سطح منطقه ای و ملی است. در نهایت برای جذب گردشگران و شناساندن مناطق ژئوتوریستی طراحی سامانه آنلاین برای گردشگری مجازی پیشنهاد می گردد.
۳.

شناخت نقشه مفهومی جمع سپاری در گردشگری هوشمند با رویکرد فراترکیبی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: جمع سپاری صنعت گردشگری نقشه مفهومی فراترکیب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 190 تعداد دانلود : 409
 اگرچه جمع سپاری به عنوان یک اصل تجاری جدید در بسیاری از برنامه های گردشگری در جهان مدرن ظاهر شده است، اما مکانیسم اساسی آن در صنعت گردشگری بویژه در کشور ایران ناشناخته باقی مانده است. هدف اصلی از این پژوهش، شناخت جامع  از یک برنامه جمع سپاری در صنعت گردشگری در دو سطح  فنی و مفهومی (هستی شناختی، چرایی، چالش ها و راهبردها) است. تجزیه و تحلیل خوشه ای در جهت شناخت چارچوب مفهومی چالش هایی که در زمینه جمع سپاری در صنعت گردشگری وجود دارد و در نهایت شناخت راهبردهای معرفی شده در زمینه جمع سپاری در صنعت گردشگری به محققان کمک می کند تا به یک چارچوب شناختی عمیق در زمینه جمع سپاری در صنعت گردشگری دست یابند. روش پژوهش،کیفی و نوعی از متامطالعه به نام فراترکیب است. برای گ ردآوری داده ا از روش کتابخان ه ای استفاده شده است. در راستای انجام پ ژوهش پس از طراحی سؤالات پژوهش، جستجویی نظاممند بر اساس کلیدواژه های مرتبط، از پایگ اه ه ای داده هدف شاملEBSCO Business Source Complete  وWeb of Science صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که الگوی تحقیقات در زمینه چالش های  جمع سپاری در صنعت گردشگری در چهار خوشه فناوری، انسانی، استراتژیک و مطالعات نسل سوم قابل تعریف است و راهبردهای ارائه شده توسط محققین در اجرای موفق یک پروژه جمع سپاری در صنعت گردشگری نیز، در چهار دسته راهبردهای مرتبط با چشم انداز و استراتژی، سرمایه انسانی، زیرساخت و محیط خارجی قابل اجرا است. نتایج این پژوهش به عنوان یک نقشه راه برای تحقیقات آینده پزوهشگران قابل استفاده است و درک کامل تری از چگونگی پلتفرم های جمع سپاری ایجاد شده در صنعت گردشگری ایجاد می کند.
۴.

ارائه مدلی برای تعیین پیشایندهای مشارکت مشتری در صنعت هتلداری: دیدگاه دو طرفه ارزش(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: مشارکت مشتری پیشایند دیدگاه دوطرفه ارزش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 315 تعداد دانلود : 842
صنعت هتلداری یکی از حوزه های کسب و کار است که با توجه به فضای رقابتی نسبتاً شدید حاکم بر آن، مشتری عامل اصلی موفقیت در آن محسوب می شود؛ هدف این پژوهش شناسایی پیشایندهای مشارکت مشتری با تمرکز بر دیدگاه دو طرفه ارزش است؛ ارزش برای مشتری و هم برای شرکت. این پژوهش رویکرد تجربی و کمی داشته و از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام آن توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق را مشتریان دارای مشارکت فعال هتل های 5 ستاره شهر مشهد تشکیل می دهند. داده ها از طریق پرسشنامه گردآوری شده و با روش حداقل مربعات جزئی (تحلیل مسیر) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته های تحقیق حاکی از تأثیر معنادار 12 متغیر به عنوان پیشایندهای مشارکت مشتری(6 مورد مربوط به منابع شرکت و 6 مورد مربوط به منابع مشتری) بود. چارچوب مفهومی به دست آمده را می توان به عنوان ابزاری برای برنامه ریزی راهبردی در حوزه بازاریابی و توسعه مشارکت مشتریان در کسب و کارهای مختلف مورد استفاده قرار داد. به کارگیری روش فراترکیب و تمرکز بر دیدگاه دو طرفه ارزش از نوآوری های این پژوهش است.
۵.

بررسی و تحلیل موانع توسعه گردشگری کودک و خانواده در شهر اهواز(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: توسعه گردشگری کودک و خانواده مطلوبیت فضای شهری کلان شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 192 تعداد دانلود : 26
اهمیت نگرش به بُعد گردشگری کودک و خانواده به این جهت است که با آرمان های بنیادین و اصول اخلاقی که زیربنای رشد و توسعه سیستم گردشگری جمعی مدرن است و گردشگری را به عنوان یک فعالیت مصرف مثبت در جوامع مدرن متمایز می کند، ارتباط دارد. تحلیلگران گردشگری اجتماعی بر نابرابری ساختاری مختلف دسترسی به فرصت ها برای سفر تأکید کرده اند که به طور سنتی توسط تحقیقات گردشگری نادیده گرفته شده اند و مفهوم «حقوق شهروندی» برای گردشگری و برجسته کردن نقش آن در مقابله با طرد اجتماعی را موردتوجه قرار داده اند. به همین منظور پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل موانع توسعه گردشگری کودک و خانواده در شهر اهواز تدوین شده است. رویکرد حاکم بر این پژوهش، کاربردی- نظری و روش تحقیق آن، توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. نتایج پژوهش نشان می دهد که ابعاد مدیریتی، اجتماعی-  فرهنگی، امنیتی، تکنولوژیکی و زیست محیطی به ترتیب دارای بیشترین سهم در نامطلوبیت فضای شهری اهواز در توسعه گردشگری کودک و خانواده است. همچنین در بررسی اهمیت عوامل، عامل «اجتماعی- فرهنگی» با ضریب (371/0) دارای بیشترین اهمیت و عامل زیست محیطی با ضریب (021/0-) دارای کمترین اهمیت در بین عوامل توسعه گردشگری کودک و خانواده در کلان شهر اهواز می باشد.
۶.

زیرساخت ها و نقش آن در توسعه گردشگری (مطالعه موردی: سواحل مکران)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: گردشگری زیرساخت ها سواحل مکران چابهار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 980 تعداد دانلود : 903
امروزه گردشگری مهم ترین فعالیت اقتصادی جهان از یک سو و مهم ترین موضوع های علمی روز از سوی دیگر است و لذا سیاست ها، راهبردها و برنامه ریزی گردشگری از چالش های مهم فکری جامعه علوم انسانی است. مکران سرزمینی ساحلی در جنوب خاوری ایران و جنوب باختری پاکستان است که در طول خلیج عمان در جنوب خاوری ایالت بلوچستان گسترده است. تحقیق حاضر برحسب هدف از نوع تحقیقات کاربردی و بر اساس ماهیت و روش از نوع توصیفی- تحلیلی است. جهت تحلیل توصیفی داده ها از نرم افزار SPSS و آزمونT-test و تی تک نمونه ای استفاده گردیده است. حجم نمونه آن بر طبق فرمول کوکران 384 نفر به دست آمده است. نتایج کلی پژوهش مؤید این نکته است که زیر ساختها و تسهیلات در منطقه مورد مطالعه فقط در بخش های کوچکی از منطقه رشد مطلوبی داشته و در بقیه قسمت ها از مطلوبیت چندانی برخوردار نبوده اند. با توجه به این که سطح معنی داری محاسبه شده (sig) در تجزیه و تحلیل ها کوچک تر از 05/0 است، بنابراین می توان بیان کرد که با 95 درصد اطمینان، حمل و نقل، تسهیلات رفاهی و پذیرایی، زیرساخت های گردشگری، خدمات واسطه ای گردشگری و... در توسعه گردشگری سواحل مکران تأثیر دارد.
۷.

طراحی الگوی ابعاد تعارض گردشگران و ساکنان با استفاده از مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: تعارض تعارض در گردشگری نظریه داده بنیاد مدل سازی ساختاری تفسیری استان گیلان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 269 تعداد دانلود : 941
هدف این تحقیق، طراحی الگوی ابعاد تعارض از دیدگاه گردشگران ورودی به استان گیلان و بومیان محلی است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و بر اساس ماهیت و روش گردآوری داده، توصیفی اکتشافی است. جامعه آماری این پژوهش، گردشگران و ساکنان بوده که هم چنین مشارکت خبرگان دانشگاهی و کارشناسان میراث فرهنگی و گردشگری با تعداد 18 نفر نیز لحاظ شد. داده های بخش کیفی، با استفاده از رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد کلاسیک و با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته از طریق نمونه گیری هدفمند گلوله برفی گرد آوری شد. در بخش کمی، رابطه و اهمیت مقوله ها با رویکرد مدل سازی ساختاری تفسیری مشخص شد. براساس نتایج به دست آمده تورم در بخش املاک و مستغلات، اختلال در سیستم حمل و نقل و تفاوت فرهنگی سنگ زیربنای الگوی ابعاد تعارض گردشگری را تش کیل می دهند و قدرت نفوذ بالایی دارند. این مدل می تواند برای بررسی پدیده تعارض گردشگری با توجه به دیدگاه های ذی نفعان مختلف، به عنوان مرجعی برای توسعه گردشگری و راهنمایی برای مدیریت عملیات گردشگری استفاده شود. همچنین مشکلات و کاستی های توسعه گردشگری در استان گیلان را می توان با کم یا زیاد کردن هر کدام از متغیرها تغییر داد و از نتایج آن به عنوان پایه ای برای توسعه گردشگری استفاده نمود.
۸.

عوامل بررسی مدیریت گردشگری و پیشگیری و مقابله با آتش سوزی در جنگل ها و مراتع(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: گردشگری آتش سوزی جنگل پیشگیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 133 تعداد دانلود : 673
صنعت گردشگری به عنوان یک صنعت پاک و اشتغال زا، در سال های اخیر جزء درآمدزاترین صنایع جهان بوده و همواره مورد توجه سیاست ها و برنامه های توسعه گرانه می باشد. دولت ها و بخش های خصوصی در سطوح کلان تا خرد جهت توسعه و بقاء در بخش گردشگری نیازمند پیش بینی تقاضا در این بخش می باشند. امروزه آتش سوزی جنگل از بلایای طبیعی پیشرو بوده و همه کشورها را در رابطه با اثرات آن نگران کرده است. آتش سوزی گسترده در جنگل ها از مصادیق بحران های طبیعی است و مقابله با آن مدیریت بحران می باشد. در این پژوهش عوامل بررسی مدیریت گردشگری و پیشگیری و مقابله با آتش سوزی در جنگل ها و مراتع پرداخته می شود که برای محافظت از جنگل ها و مراتع در مقابل خطر آتش سوزی یکی از اولین استراتژی هایی که مورد توجه قرار می گیرد، تعیین مناطق مستعد وقوع آتش سوزی است و از دیگر راهبردها برای این منظور می توان به تهیه و اجرای طرح های جنگل داری، یافتن سریع آتش و واکنش همه جانبه با تمام اقدامات حفاظتی ، برنامه ریزی منظم و فرهنگ سازی درست در جهت حفظ منابع طبیعی، استفاده از دانش بومی مردم در مدیریت جنگل، ایجاد یک مرکزیت بحران آتش سوزی در جنگل ها جهت سرویس دهی به مناطق جنگلی در معرض خطر، هماهنگی نیروهای آتش نشانی با نیروهای امداد مردمی در جهت مقابله با آتش سوزی، آموزش نیروهای انسانی و به کارگیری تجهیزات مؤثر و به روز، استفاده از تجربه کشورهای می شود. در نتیجه گردشگران و ساکنان بومی نباید نباید در جنگل ها و و مراتع آتش سوزی و سوزاندن بقایای محصولات کشاورزی در مزراع هم خوداری کنند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۴۰