رشد سریع شهرها معمولا با نابودی مناطق کشاورزی و طبیعی همراه است. بنابراین، تحلیل تناسب زمین برای گسترش شهرها فرآیندی است که به ارزیابی های همه جانبه نیاز دارد. از گذشته تا کنون، مدل های مختلفی توسط محققان توسعه یافته است تا بتوان پیچیدگی پویایی رشد شهر را شبیه سازی نمود. در این پژوهش از مدلSLEUTH برای مدل سازی رشد شهر استفاده شد. در این مدل به کمک لایه های شیب، کاربری اراضی، مناطق مستثنی از توسعه، مناطق شهری در چهار دوره زمانی و جاده ها حداقل در دوره زمانی ضرایب رشد شهر با عناوین ضریب انتشار، ضریب زایش، ضریب پخش، ضریب مقاومت به شیب و ضریب گرایش به جاده برای منطقه مطالعاتی تعیین شد. این ضرایب در سه مرحله ی درشت، ریز و نهایی کالیبراسیون و به کمک ترکیبی از زنجیره های مارکوف و شبکه های خودکار به دست می آیند. پس از تعیین ضرایب رشد شهری در منطقه مورد مطالعه شامل شهرستان های علی آباد، رامیان و آزاد شهر در استان گلستان مرحله ی پیش بینی مدل با توجه به داده های تاریخی منطقه اجرا شد. خروجی مدل میزان و جهت رشد شهر را برای سال پیش بینی در منطقه نشان می دهد. ضرایب به دست آمده برای منطقه مطالعاتی نشان داد که با توجه به داده های تاریخی، ضریب گرایش به جاده بیشترین تاثیر را در رشد شهری داشته است. هم چنین نتایج این پژوهش نشان داد که در طول دوره پیش بینی مساحت کاربری شهر به طور زیادی افزایش یافته است و با توجه به کاربری های موجود در منطقه مطالعاتی، کاربری عمده این اراضی که به شهر تبدیل شده، کاربری کشاورزی و جنگل است. از ضرایب به دست آمده می توان برای مطالعات آینده و پیش بینی رشد شهر با توجه معیارهای متفاوت در منطقه استفاده کرد. هم چنین، نتایج به دست آمده می-تواند در پیش بینی گسترش شهر و کنترل آن در جهاتی که باعث از بین رفتن اراضی مرغوب کشاورزی و جنگل و مرتع نشود مفید باشد.
کشاورزی به عنوان اصلی ترین بخش فعالیت در مناطق روستایی کشور، با محدودیت های ساختاری متعددی روبرو است که در این خصوص، ایجاد و توسعه گردشگری کشاورزی با مشارکت ساکنین نواحی روستایی می تواند به بهبود وضعیت بخش کشاوزی کمک شایان توجهی کند. البته مشارکت روستاییان به عوامل مختلف فردی، اجتماعی، اقتصادی، محیطی و نهادی بستگی دارد که هدف از ارائه این پژوهش بررسی مهمترین عوامل مؤثر بر نگرش جامعه محلی به مشارکت در ایجاد و توسعه گردشگری کشاورزی است. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی از نوع پیمایشی می باشد و به منظور تحلیل یافته ها از آزمون های آماری توصیفی نظیر توزیع فراوانی، درصد و میانگین و همچنین بسته به مقیاس و حجم داده ها، از آزمون های تحلیلی مانند T تک نمونه ای و مدل تحلیل مسیر استفاده شده است. منطقه مورد مطالعه، نواحی روستایی بخش مرکزی شهرستان تنکابن را شامل می شود که علاوه بر مزارع و باغات کشاورزی، از جاذبه های طبیعی بسیار زیبایی برخوردار هستند به گونه ای که سالانه پذیرای حجم زیادی از گردشگران از نقاط مختلف کشور می باشند. یافته های تحقیق بیانگر آن است که وضعیت متغیرهای اجتماعی، نهادی، اقتصادی و محیطی از دیدگاه ساکنین در راستای ایجاد و توسعه گردشگری کشاورزی در شرایط مطلوبی قرار دارد. همچنین میزان اثر کل بدست آمده از مدل تحلیل مسیر نشان می دهد که متغیر مستقل اقتصادی با مقدار (0.446) بیشترین تأثیر را بر میزان مشارکت ساکنین در راستای ایجاد و توسعه گردشگری کشاورزی دارد. و مابقی متغیرها به ترتیب متغیر نهادی، متغیر اجتماعی و متغیر محیطی، بر متغیر وابسته مشارکت تأثیرگذارند. بنابراین عامل اقتصادی مهمترین عامل تأثیر گذار بر مشارکت پاسخگویان در ایجاد و توسعه گردشگری کشاورزی است. بر اساس نتایج، پیشنهاد می شود که بانک ها و نهادهای مالی دولتی در راستای توسعه گردشگری کشاورزی، مشارکت بیشتری داشته باشند.
بی تردید مهمترین مساله جمعیتی نواحی روستایی کشورهای در حال توسعه از جمله ایران، تخلیه جمعیتی سکونتگاههای روستایی است از این رو در جهت گیری های نوین در حوزه مفهومی توسعه، تحلیل جمعیت و تعاملات آن با پدیده های اقتصادی و اجتماعی و محیطی اهمیتی ویژه ای دارد. تحقیق حاضر به تبیین رابطه جمعیت و توسعه پایدار روستایی در شهرستان مشهد می پردازد. روش تحقیق توصیفی–تحلیلی و ابزار تحقیق 358 پرسشنامه خانوار در 36 روستای نمونه است. جمع آوری اطلاعات مبتنی بر روش اسنادی و پیمایشی بوده است، در مطالعه حاضر توسعه پایدار به عنوان متغیر مستقل در سه بعد اقتصادی، اجتماعی و محیطی با 62 شاخص و تعداد جمعیت به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شد و با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و تحلیل خوشه ای WARD و همبستگی پیرسون در نرم افزار SPSS به تحلیل داده های پژوهش پرداخته شد. بر اساس روش تحلیل خوشه ای 16.7 درصد روستاهای نمونه تحقیق پایدار، 52.8 درصد نیمه پایدار و 30.6 درصد ناپایدار بوده اند. نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس نشان می دهد که با افزایش پایداری توسعه، میانگین جمعیت در نواحی روستایی افزایش می یابد، به طوری که میانگین جمعیت در روستاهای ناپایدار 407 نفر، در روستاهای نیمه پایدار 678 نفر و در روستاهای پایدار 4430 نفر است در واقع با تحقق بخشی توسعه پایدار در روستاهای مورد مطالعه، میانگین جمعیت افزایش می یابد. به نظر می رسد ناپایداری های موجود در ابعاد مختلف توسعه باعث گردیده توانمندی های این نواحی حتی در حفظ ظرفیت فعلی خود یعنی جمعیت مورد شک و تردید قرار گیرد. در این ارتباط برنامه ریزی جهت بهبود سطح توسعه در ابعاد مختلف در روستاهای کم توان جمعیتی ضروری است.
یکی از راهبردهایی که امروزه در بسیاری از کشورهای جهان به منظور رشد و توسعه مناطق روستایی به آن توجه می شود، توسعه و گسترش گردشگری در نواحی روستایی می باشد. در این میان هر چند گردشگری می تواند نتایج و اثرات مثبت داشته باشد، نباید از نتایج منفی آن غافل شد. مفهوم پایداری درصنعت گردشگری، طی چند دهه گذشته بعنوان یکی از کلیدی ترین و در عین حال مباحثه انگیزترین مفهوم از مفاهیم توسعه گردشگری و بعنوان چارچوبی برای فهم روندهای توسعه اقتصادی_اجتماعی و مدیریت منابع طبیعی و گردشگری در سراسر جهان مطرح شده است. از این رو این مطالعه با هدف سنجش نگرش جامعه میزبان به تأثیرات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی توسعه گردشگری انجام شد. منطقه مورد مطالعه روستاهای بخش لاریجان شهرستان آمل در استان مازندران می باشد. روش تحقیق به صورت توصیفی – تحلیلی می باشد. جامعه مورد مطالعه، روستاییان منطقه می باشد که نمونه ای به تعداد 80 نفر به صورت تصادفی انتخاب شده اند. تحلیل نتایج با استفاده از آزمون تحلیل عاملی انجام شده است. نتایج نشان می دهد عامل درآمد و اشتغال از نظر روستاییان بیشترین تاثیر را بر پایداری گردشگری دارد.
هدف مقاله حاضر بررسی چرخه شهرنشینی با مورد نمونه کلان منطقه خراسان در طول پنجاه و پنج سال اخیر بین سالهای 1335 تا 1390 می باشد. داده های به کار رفته در این تحقیق آمارهای جمعیتی شهرهای منطقه خراسان در هشت دوره سرشماری از سال 1335 تا 1390 می باشد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف بنیادی و کاربردی و ماهیت و روش تحقیق توصیفی و تحلیلی است . در این تحقیق ابتدا به طور خلاصه چرخه شهرنشینی و بعد ادبیات تحقیق در این زمینه بررسی شده است. سپس تحولات شهرنشینی در کلان منطقه خراسان در پنجاه و پنج سال اخیر بررسی شده و چرخه شهرنشینی در شبکه شهری کلان منطقه خراسان مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که نظام شهری کلان منطقه خراسان با چرخه شهرنشینی مطابقت ندارد و عامل سیاسی – اجتماعی مهاجرت افغانها به این منطقه به عنوان عامل خارجی و تحولات جمعیتی به عنوان عامل داخلی مهمترین عوامل تاثیر گذار بر این الگوی شهرنشینی بوده اند.
کم فشار دریای سرخ یکی از عوامل سازنده اقلیم در شمال آفریقا می باشد، که در ابتدا حالت حرارتی داشته و در فصل زمستان حالت ترمودینامیکی پیدا می کند، و با عمیق شدن ناوه ی آن در دوره سرد سال به سمت شرق دریای سرخ حرکت کرده و بر روی ایران نیز گسترش می یابد، از آنجایی که بررسی زمانی-مکانی کم فشار دریای سرخ در شناخت زمان فعالیت و بارش های این سامانه نقش بسزایی دارد. بنابراین آشنایی با ویژگی های این کم فشار، همواره مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. با توجه به این شرایط که بارندگی اصلی ترین منبع تأ مین آب می باشد، تغییرات زمانی و مکانی بارش در منطقه بسیارچشمگیر بوده و این موضوع باعث اثرات سوء در فعالیت های اقتصادی و معیشتی به ویژه کشاورزی شده است. در این پژوهش سعی بر آن شده، که با روش های مختلف این تغییرات را شناسایی و تحلیل بر روی آن صورت بگیرد. برای انجام این پژوهش از داده ها ی ا رتفاع تراز 1000 هکتوپاسکال بازکاوی شده NCEP/NCAR با تفکیک شبکه ای 5/2 در 5/2 استفاده شده است. بررسی ها نشان داد کم فشار دریای سرخ در فصل سرد به سبب تأمین رطوبت کافی در منظقه شمال آفریقا نقش عمده ای در بارش های جنوب غربی ایران دارد. همچنین بیشترین زمان گسترش آن در ماه های آبان و آذر شناسایی و کم ترین فعالیت آن مربوط به ماه های گرم سال می باشد، در ماه های آبان و آذر نیز اوج فعالیت این سامانه شناسایی شده است. همچنین، شدت و گسترش کم فشارمورد مطالعه قرار گرفت و با توجه به یافته ها، طی سال های اخیر کاهش یافته است.
عدالت فضایی از مباحثی است که در سال های اخیر در میان برنامه ریزان و جغرافیدانان اهمیت ویژه ای یافته است. ازآنجاکه خدمات عمومی شهری ساختار دهنده ی شکل و ماهیت کالبدی، اجتماعی و فضایی شهر می باشد، بی عدالتی در نحوه ی توزیع آن، تأثیر جبران ناپذیری بر ساختار، ماهیت شهر و جدایی گزینی طبقاتی محلات شهر گذاشته و مدیریت شهری را با چالش های جدی روبرو کرده است. با بررسی میران نابرابری ها در توزیع خدمات و شناسایی الگو فضایی بی عدالتی در سطح شهر می توان پی برد که کدام یک از خدمات در وضعیت نامناسب تری هستند و بی عدالتی بیشتر در بخش و محله شهری تمرکزیافته است تا از این طریق مدیریت شهری با عمل آگاهانه در توزیع فضایی خدمات عمومی و منافع اجتماعی، نابرابری های فضایی را کاهش داده و کیفیت رندگی را ارتقا دهد. هدف مقاله حاضر بررسی وضعیت توزیع خدمات در سطح محلات شهر مریوان بر اساس جمعیت، مساحت و سرانه کاربری های خدماتی است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. به منظور تحلیل نحوه توزیع خدمات در سطح محلات، مدل VIKOR، تکنیک نزدیک ترین همسایه به کمک نرم افزار GIS و ضریب همبستگی پیرسون به کار گرفته شده است. نتایج نشان می دهد خدمات شهری به طور عادلانه در سطح محلات شهر مریوان توزیع نشده است؛ به طوری که محله 11 در بهترین وضعیت و محله 7 در پایین ترین وضعیت قرار دارند. همچنین بیانگر نوعی بی نظمی در پراکنش فضایی کاربری ها به ویژه در رابطه با جمعیت می باشد.
تجارب نشان می دهد که کانون های کوچک شهری با توسعه متوازن و هماهنگ با شرایط محیطی خود، ضمن کاهش تفاوت های اقتصادی اجتماعی درون منطقه ای، به تحقق عوامل و زمینه های توسعه پایدار می انجامند. با توجه به اهمیت این شهرهای کوچک و نوپا هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش شهرهای نوپا در توسعه پایدار و تأثیر آنها در جلب و جذب جمعیت و بهبود شاخص های اجتماعی و اقتصادی خانوارهای شهری است که با مقایسه رضایت شهروندان با شرایط قبلی اهمیت تغییر مکان روستایی به فضای شهری به بررسی نتایح چنین تغییری پرداخته می شود. روش شناسی این تحقیق مبتنی بر روش های توصیفی- تحلیلی است که با برداشت و روش پیمایشی جهت تکمیل پرسشنامه های مورد نظر همراه شده است. داده های تحقیق بوسیله نرم افزار SPSS پردازش و تحلیل شده اند. نتایج حاصل از یافته های تحقیق حاکی از آن است که میزان رضایتمندی شهروندان از تمامی امکانات موجود در شهر در سطح بالایی قرار دارد. همچنین نتایج نشان می دهند که تغییر روستای خشرودپی به شهر فرصت های شغلی جدیدی ایجاد نموده و باعث بهبود مؤلفه های اجتماعی مانند آگاهی مردم از حقوق شهروندی آنان گردید. تقریبا همه آزمون های آماری تحقیق تایید نموده است که سطح کیفیت زندگی با تغییر روستا به شهر ارتقا یافته است. بنابراین می توان نتیجه گیری نمود که تجربه تغییر مکان های روستایی به مراکز شهری می تواند شرایط بهتری را برای این کانون ها ایجاد نماید بدون آنکه منجر به مهاجرت روستا - شهری گردد.
ارتفاع لایه مرزی، یکی از مهمترین مولفه های تعیین کننده، وسعت آمیزش آلاینده ها و کیفیت هوای لایه نزدیک به سطح زمین می باشد. متغیرهای زیادی در تعیین ارتفاع لایه مرزی اتمسفر نقش دارند که محققین مختلف از آنها برای برآورد و تخمین ارتفاع لایه مرزی و تعیین سقف آن استفاده نموده اند. هدف اساسی این تحقیق تقریب سقف یا ارتفاع لایه مرزی بر اساس پیمایش قائم جو در ایستگاه مهر آباد با استفاده از روش وارونگی بحرانی یا تحلیل نیمرخ عمودی دمای پتانسیل می باشد. در این راستا از داده های مربوط به پیمایش قائم جو برای ایستگاه مهرآباد از پایگاه داده های اقلیمی Wyoming بدست آمد استفاده گردید. با ترسیم و تحلیل گراف های Skew-T و براساس روش وارونگی بحرانی Heffter، درهر ماه یک روز به عنوان روز همراه با وارونگی بحرانی انتخاب گردید و سقف وارونگی به عنوان سقف لایه مرزی اتمسفری در نظر گرفته شد. نتایج گویای آن بود در دو ماه فوریه و دسامبر وارونگی های بحرانی از نوع سوبسیدانس هوای سرد بوده میزان خیزآهنگ دمای پتانسیل درآن ها به ترتیب برابر 024/0 و 0026/0 درجه کلوین در متر بوده است ارتفاع لایه مرزی در پایینترین حد خود بوده است که برابر 1482 و 1267 متر می باشد. بیشترین ارتفاع لایه مرزی براساس روش مذکور مربوط به ماه های جولای و اوت بوده که به ترتیب ارتفاع لایه مرزی برابر 3060 و 3312متر بوده است وارونگی های بحرانی مشاهداتی این روز ها نیز از نوع فرونشینی بوده است. همچنین در این تحقیق مشاهده گردید که دروارونگی های بحرانی نوع تابشی که فراوانترین نوع وارونگی بوده است، میزان خیزآهنگ دمای پتانسیل بسیار پایینتر از روزهای همراه با وارونگی فرونشینی و جبهه ای بوده است اما ضخامت لایه وارونه در وارونگی های تابشی بالاتر بوده است.
یکی از اساسی ترین عناصر شهری جهت افزایش سطح رفاه اجتماعی مردم شهر، وجود خدمات شهری است. توزیع نامناسب خدمات باعث شکل گیری گروه های اجتماعی در شهرها شده و زمینه ساز نابرابری-ها و بی عدالتی در شهرها گردیده به طوری که امروزه فضاهای شهری به عرصه تضادهای اجتماعی بدل شده است. رقابت بر سر دستیابی به امکانات و منافع بیشتر جدایی گزینی اقتصادی –اجتماعی را جایگزین جدایی گزینی های قومی و نژادی کرده است. بنابراین بحث نابرابری فضایی در شهرها و لزوم برقراری عدالت اجتماعی در دسترسی کلیه شهروندان از خدمات شهری عمومی یکی از مباحث جدی پیش روی برنامه ریزان و مدیران شهری می باشد. این پژوهش با هدف بررسی الگوی توزیع خدمات مقطع راهنمایی در شهر میاندوآب با استفاده از متدها و تکنیک های موجود در نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS پرداخته است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی می باشد. نتایج به دست آمده از روش های شاخص موران و نزدیکترین همسایگی نشان دهنده ی توزیع تصادفی و رندمی این خدمات در سطح شهر می باشد. طبق نتایج بدست آمده از روش تحلیل شبکه نیز میزان دسترسی به مدارس این مقطع در بعضی از مناطق شهری مناسب نبوده است و بسیاری از ساکنان این نواحی علی الخصوص نواحی حاشیه ای شهر که به مرور زمان به شهر الحاق شده اند، از دسترسی به خدمات آموزشی محروم هستند. و تمامی ساکنان این شهر بطور عادلانه به این خدمات دسترسی ندارند.
برای دستیابی به توسعه پایداری شهری، بررسی و شناسایی رضایتمندی ساکنان از شاخص های پایداری، می تواند در جهت تحلیل وضع موجود سکونتی و تصمیمات آتی به منظور ارتقای سطح کیفی محل سکونت افراد و در نتیجه رسیدن به پایداری موثر واقع شود. از این رو هدف از این پژوهش، بررسی شاخص های پایداری شهری و ارزیابی رضایتمندی شهروندان شهر کرمان از سنجه های پایداری است. روش به کار گرفته شده در این مقاله توصیفی- تحلیلی با رویکرد پیمایشی می باشد. به گونه ای که با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و بازدید مقدماتی و پس از آن مطالعات میدانی و استفاده از پرسشنامه، داده های لازم گردآوری شد. آزمون های آماری همچون ضریب همبستگی پیرسون، مدل تحلیل رگرسیون و آزمون T تک نمونه ای، اطلاعات حاصل از پرسشنامه ها که هفت بعد پایداری در قالب 30 شاخص را سنجش کردند، مورد تجزیه و تحلیل قرار داده اند. آزمون ها وجود نارضایتی از پایداری در شهر کرمان را تأیید می کند، به گونه ای که مقدار میانگین 65/2 از مجموع رضایتمندی پایداری حاصل شده است، از بین هفت بعد کلی پایداری بررسی شده، بیشترین رضایتمندی از بعد زیست محیطی است و بعد مدیریتی- حکمروایی کمترین میزان رضایتمندی را به خود اختصاص داده است . بر این اساس، می توان استنباط نمود که توسعه فضایی- کالبدی شهرکرمان و تعاملات مردم و مسئولین درشهر با پایداری شهری متناسب نیست، از این رو توجه به سنجه های پایداری می تواند به افزایش کیفیت زندگی و پایداری توسعه شهری کمک نماید. یافته های رضایتمندی پایداری می تواند برای بازشناسی راهبردهای سیاسی قبلی و طراحی سیاست های برنامه ریزی آینده در جهت رسیدن به توسعه پایدار و بهبود کیفیت محیط زیست شهری استفاده شود.
در دو دهه اخیر با ظهور پارادایم توسعه پایدار در ادبیات گردشگری معاصر در سپهر علمی و اجرایی در سطوح مختلف ملی و بین المللی نگرانی های فراینده ای در خصوص تاثیرات نامطلوب و مخرب گردشگری مطرح شد. لذا مطالعات و اقدامات تجربی زیادی برای عملیاتی کردن مفهوم توسعه پایدار و مدل های ارزیابی آن صورت پذیرفته است. اما علی رغم تمام این اقدامات نتایج حاصل از پیشرفت به سوی پایداری مطلوب نبوده است. از طرف دیگر مطالعات نخستین در کشور نیز حاکی از وجود چالش های عمده در جهت دستیابی به پایداری توسعه گردشگری بویژه در شهرهای شمالی کشور می باشد. لذا پژوهش حاضر با هدف «ارزیابی شاخص های توسعه پایدار گردشگری در شهر ساری» است. نوع تحقیق کاربردی – توسعه ای و روش تحقیق اسنادی- پیمایشی که برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز از ابزار پرسشنامه و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از تحلیل های رگرسیون خطی، همبستگی و آنالیز درختی استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که شاخص پایداری اکولوژیکی در بازه کمتر مساوی 8 تا بیشتر از 14 به عنوان ضعیف ترین وضعیت ازلحاظ پایداری گردشگری در شهر ساری و بعد پایداری اقتصادی با بازه میانگینی قوی تر یعنی کمتر مساوی 13 تا بیشتر از 16 دارای وضعیت مناسب تری از دیدگاه شهروندان جهت دستیابی به پایداری ارزیابی شده است. همچنین بررسی ها نشان داد که همبستگی درونی بین شاخص های پایداری گردشگری شهری در ساری از ارتباط معناداری برخوردار است، که دراین بین شاخص پایداری اکولوژیکی با پایداری اجتماعی و سیاسی و اقتصادی ارتباط درونی ضعیف تری داشته است. همچنین نتایج مدل برازش آنالیز رگرسیونی نشان داده که ابعاد شش گانه پایداری در شهر ساری تغییرات محسوسی ایجاد کرده اند که این آزمون تایید می شود. در خاتمه برای بهبود وضع موجود راهکارهای ارائه شده که نیازمند توجه جدی مدیران و برنامه ریزان شهری و منطقه ای می باشد.
آمارها حاکی از آن است که طی چند دهه اخیر ایران از نظر کیفیت زندگی در زیر متوسط جهانی قرارداشته است. علیرغم فعالیتهای توسعه ای که طی نیم قرن اخیر در ایران صورت گرفته و همواره بهبود شرایط و کیفیت زندگی در دستور کار قرار داشته است ، هرچند بهبودهایی در برخی زمینه ها صورت پذیرفته است اما همچنان کیفیت زندگی در ایران با شرایط ایده آل فاصله زیادی دارد. از سویی به دلیل تنوع جغرافیایی و سمت و سوی برنامه سوالی که مطرح می شود این است که اختلافات فضایی از نظر شاخصهای کیفیت زندگی در سطح استانهای کشور چگونه است. براساس مجموعه ای از شاخصهای عینی کیفیت زندگی در سطح استانهای کشور تدوین و مورد بررسی قرار گرفت . از نظر روش شناسی از مدل دیماتل برای تدوین مدل مفهومی، از مدل ANP برای محاسبه وزن شاخصها و از مدل SAW برای تلفیق شاخصها استفاده شد. نتایج کار تبدیل به نقشه شده و با کمک آمار فضایی فرضیه تصادفی بودن شاخصهای کیفیت زندگی در ایران سنجیده شد و نتیجه حکایت از خوشه ای بودن شاخصهای کیفیت زندگی دارد. آمارها حاکی از آن است که طی چند دهه اخیر ایران از نظر کیفیت زندگی در زیر متوسط جهانی قرارداشته است. علیرغم فعالیتهای توسعه ای که طی نیم قرن اخیر در ایران صورت گرفته و همواره بهبود شرایط و کیفیت زندگی در دستور کار قرار داشته است ، هرچند بهبودهایی در برخی زمینه ها صورت پذیرفته است اما همچنان کیفیت زندگی در ایران با شرایط ایده آل فاصله زیادی دارد. از سویی به دلیل تنوع جغرافیایی و سمت و سوی برنامه سوالی که مطرح می شود این است که اختلافات فضایی از نظر شاخصهای کیفیت زندگی در سطح استانهای کشور چگونه است. براساس مجموعه ای از شاخصهای عینی کیفیت زندگی در سطح استانهای کشور تدوین و مورد بررسی قرار گرفت .
اکوتوریسم پدیده ای نسبتاً تازه در صنعت گردشگری است که تنها بخشی از کل این صنعت را تشکیل می دهد. این شکل از گردشگری فعالیت های فراغتی انسان را عمدتاً در طبیعت امکان پذیر می سازد و موجب افزایش و قدردانی عمیق تر آنان از طبیعت می شود. آنچه که در اکوتوریسم اهمیت فراوان دارد بحث پایداری است زیرا بدون برنامه ریزی دقیق و عدم توجه به توانایی های منطقه باعث آسیب رساندن به محیط و منطقه می شود. از این رو هدف مطالعه حاضر، امکان سنجی توسعه اکوتوریسم در روستا-های کوهستانی شهرستان علی آبادکتول می باشد که این پژوهش از نظر هدف کاربردی و بر پایه روش توصیفی – پیمایشی استوار است. اطلاعات مورد نیاز در این مطالعه با توجه به نوع روش های بررسی به دو صورت مصور (نقشه) و پرسشنامه ای جمع آوری شده که جامعه آماری در بخش پرسشنامه ای، کلیه افراد بومی (سرپرست خانوار) و اکوتوریسم ها در این منطقه می باشد که حجم جامعه آماری با استفاده از روش کوکران 351 نفر تعیین و اطلاعات میدانی توسط پرسشنامه استاندارد انجام گرفته است. نتایج بدست آمده با استفاده از تحلیل سلسله مراتب فازی و آزمون آماری ویل کاکسون نشان دهنده این است که در بخش تحلیل سلسله مراتبی فازی شش معیار مؤثر در مکان یابی مؤثر در ایجاد فضا های مناسب جهت توسعه زیرساخت های اکوتوریسم مورد استفاده قرار گرفته که پس از ارزیابی دقیق منطقه به سه بخش مساعد، نیمه مساعد و نامساعد تقسیم شده که بیشتر منطقه مورد نظر در بخش مساعد و نیمه مساعد واقع گردیده است. در بخش تحلیل های مربوط به آزمون آماری (ویل کاکسون) که برای سنجش میزان اثرگذاری اکوتوریسم در تغییرات منطقه استفاده شده در اکثریت زیر معیار ها نشان دهنده رابطه معناداری است که این خود حاکی از تأثیر روشن از اکوتوریسم بر ناحیه مورد مطالعه می باشد.
