اندازه گیری تربیتی

اندازه گیری تربیتی

اندازه گیری تربیتی سال یازدهم پاییز 1399 شماره 41 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

شناسایی و اولویت بندی شاخص های ارزیابی عملکرد مدیران مدارس متوسطه شهر تهران با استفاده از رویکرد تصمیم گیری چندمعیاره فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزیابی عملکرد مدیران رویکرد تصمیم گیری چندمعیاره فازی مدارس متوسطه تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 710 تعداد دانلود : 236
هدف پژوهش حاضر، شناسایی و وزن دهی به شاخص های ارزیابی عملکرد مدیران مدارس متوسطه شهر تهران با رویکرد تصمیم گیری چندمعیاره فازی است. ارتقا کیفیت آموزش و پرورش و رسیدن به اهداف و سیاست های آن زمانی محقق می شود که نظام ارزیابی موثری با شاخص های مناسب وجود داشته باشد. از آنجایی که در موقعیت های واقعی، قضاوت متخصصان نمی تواند به صورت اعداد کمّی قطعی بیان و تفسیر شوند و داده ها و اعداد قطعی به منظور مدل کردن سیستم های دنیای واقعی بعلت عدم قطعیت موجود در قضاوت تصمیم گیرندگان ناکافی است، از این رو این مطالعه با اتکاء به تئوری فازی انجام شد. پژوهش حاضر بر حسب هدف، کاربردی و بر حسب نحوه گردآوری داده ها، توصیفی است. جامعه آماری، به روش نمونه گیری در دسترس، متشکل از 20 نفر خبره شامل 10 نفر از اساتید دانشگاه و 10 نفر از مدیران ارشد مناطق مختلف آموزش و پروش شهر تهران می باشد. برای گردآوری داده ها از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شد. فرایند تحقیق در حوزه وزن دهی و رتبه بندی شاخص ها، با طراحی سه پرسش نامه در 5 مرحله شامل دلفی فازی و تاپسیس فازی، بهترین-بدترین، دیمتیل و روش تحلیل شبکه ای انجام شد. یافته ها نشان داد با استفاده از رویکرد تصمیم گیری چندمعیاره فازی، شاخص های ارزیابی عملکرد مدیران که از قبل شناسایی شده بود، به ترتیب مهارت های ارتباطی، ویژگی شخصیتی، مهارت مدیریتی، قابلیت ها و مهارت های حرفه ای و مهارت تصمیم گیری رتبه بندی شدند. نتیجه اینکه، استفاده از روش های چندمعیاره فازی، نتایج واقعی تری را نسبت به روش های کمّی یا کیفی در موقعیت های عملی ارائه داده و قابلیت اجرایی بیشتری دارند.
۲.

تدوین و اعتباریابی ابزار ارزشیابی عملکرد رؤسای دانشگاه های افغانستان (مطالعه موردی دانشگاه های دولتی کابل: رویکرد آمیخته)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اعتباریابی ارزشیابی عملکرد رؤسای دانشگاه های افغانستان دانشگاه های دولتی کابل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 322 تعداد دانلود : 508
پژوهش حاضر با هدف تدوین و اعتباریابی ابزار ارزشیابی عملکرد رؤسای دانشگاه های افغانستان انجام شده است. برای انجام این پژوهش، از روش تحقیق ترکیبی با طرح اکتشافی- مدل توسعه ابزار استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی شامل مدیران عالی دانشگاه های دولتی کابل و مسئولان آموزش عالی افغانستان با جامعه آماری 42 نفر است که با روش نمونه گیری هدفمند تعداد 10 نفر انتخاب شدند و در بخش کمی شامل اعضای هیئت علمی دانشگاه های دولتی کابل با جامعه آماری 1457 نفر است که با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی تعداد 304 نفر انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها در بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختار یافته و در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. برای تحلیل داده ها در بخش کیفی از روش تحلیل تماتیک و در بخش کمی از روش تحلیل عاملی تأییدی با استفاده از نرم افزار AMOS استفاده گردید. نتایج بخش کیفی و کمی پژوهش نشان داد که ابزار تدوین شده برای ارزشیابی عملکرد رؤسای دانشگاه های افغانستان از 16 مؤلفه با 56 نشانگر تشکیل شده است. همچنین شاخص های برازش، (CMIN/DF) برابر با 57/1، (RMSEA) برابر با 048/0، (RMR) برابر با 08/0، (CFI) برابر با 94/0، (IFI) برابر با 92/0 نشان می دهد، ابزار تدوین شده در بخش کیفی پژوهش از برازش بسیار مطلوبی برخوردار است. ابزار طراحی شده در این پژوهش منجر به تهیه ابزاری برای ارزشیابی عملکرد و تعیین وضعیت مدیریت دانشگاه ها در افغانستان خواهد شد که می تواند برای ارزشیابی و حتی شناسایی نیازهای رؤسای دانشگاه ها مورد استفاده قرار گیرد.
۳.

بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس تجدیدنظر شده اضطراب آشکار کودکان-ویراست دوّم در دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ویژگی های روانسنجی مقیاس تجدید نظر شده اضطراب آشکار کودکان - ویراست دوم دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 533 تعداد دانلود : 99
پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس تجدیدنظر شده اضطراب آشکار کودکان-ویراست دوّم در دانش آموزان انجام گرفت. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از نظرروش، توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه ی آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان در حال تحصیل بین رده ی سنی ۱۵ تا ۱۷ سال شهر اردبیل بودند که بر اساس فرمول کوکران نمونه ی مطلوب برای این پژوهش برابر با ۲۹۰ نفر بود، بنابراین، تعداد ۳۰۰ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابتدا فرم انگلیسی به فارسی ترجمه شد و سپس ترجمه ی معکوس گردید و در اجرای اوّلیه، سوالات مبهم حذف شدند و در نهایت مقیاس نهایی مورد اجرا قرار گرفت. بعد از جمع آوری داده ها برای تحلیل از روش تحلیل عاملی تاییدی، ضریب همبستگی پیرسون و روش باز آزمایی و آلفای کرونباخ استفاده شد. ضریب پایایی مقیاس با محاسبه ی آلفای کرونباخ برای کل مقیاس ۸۷/۰ به دست آمد. همچنین نتایج حاصل از ضرایب همبستگی پیرسون متغیر اضطراب آشکار با عامل های چهارگانه و استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی، روایی سازه را تصدیق نمود و همه ی شاخص های برازش در وضعیت مطلوبی بالاتر از ۹۰/۰ قرار داشت. نتایج این پژوهش هم راستا با سایر مطالعات خارجی از ویژگی های روانسنجی مطلوب این ابزار خبر می دهد به نحوی که از این ابزار می توان در غربال گری های اضطرابی در مدارس و بررسی های بالینی استفاده نمود.
۴.

بررسی ویژگی های روان سنجی پرسشنامه فراشناخت های قماربازی در میان دانشجویان ایرانی به عنوان جمعیتی بهنجار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختلال اعتیادی اختلال قماربازی فراشناخت پرسشنامه ی فراشناخت های قماربازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 137 تعداد دانلود : 836
اختلال قماربازی یک اختلال اعتیادی است که به اندازه ی دیگر اختلال های اعتیادی مورد توجه قرار نگرفته است، از این روی ابزارهای روانسنجی مرتبط با تشخیص و درمان این اختلال محدود است. هدف این پژوهش هنجاریابی پرسشنامه ی فراشناخت های قماربازی در میان دانشجویان بود. شرکت کنندگان در این پژوهش 99 نفر (58 زن و 41 مرد) دانشجوی مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد بودند که به روش نمونه گیری گوی برفی انتخاب شده بودند. شرکت کنندگان فرمت اینترنتی پرسشنامه ی فراشناخت-های قماربازی و چک لیست اختلال قماربازی را تکمیل کردند. نتایج نشان داد که این پرسشنامه دارای خصوصیات روانسنجی مناسبی است. پایایی این پرسشنامه با همسانی درونی به روش آلفای کرونباخ 85/0، به روش دونیمه سازی 84/0 به دست آمد؛ پایایی ترکیبی برای مولفه های فراشناخت های مثبت و منفی نیز به ترتیب 86/0 و 84/0 به دست آمد. روایی این پرسشنامه به صورت روایی ملاکی با چک لیست اختلال قمار برای مولفه های فراشناخت های مثبت و منفی 58/0 و 72/0 بود. روایی سازه 95/0، روایی افتراقی در دامنه ی 72/0 تا 93/0 به دست آمد؛ روایی همگرا برای زیرمقیاس های فراشناخت های مثبت و منفی 56/0 و 52/0 و همچنین تک بعدی بودن نشانگرها مورد تائید قرار گرفت؛ و در نهایت فرم 10 سوالی با مدل دو مولفه ای این پرسشنامه با توان پیش بینی 95/0 تائید شد. بر اساس یافته های این پژوهش، پرسشنامه ی فراشناخت های قماربازی یک ابزار استاندارد است که در پژوهش و عمل می تواند مورد استفاده ی پژوهشگران و متخصصان روان شناسی بالینی ای قرار بگیرد که با اختلال قماربازی درگیرند.
۵.

بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس هوشی وکسلر کودکان ویرایش پنجم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هوش پایایی روایی مقیاس هوشی وکسلر کودکان ویرایش پنجم دانش آموزان دبستانی و دبیرستانی 6 تا 16 ساله ایرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 602 تعداد دانلود : 318
این پژوهش با هدف اعتبار سنجی مقیاس هوشی وکسلر کودکان ویرایش پنجم برای کودکان 6 تا 16 ساله ایرانی انجام شد. با توجه به آمار دانش آموزان مشغول به تحصیل در دوره ابتدایی و دوره اول دبیرستان، 1200 نفر به عنوان نمونه پژوهش به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شد، ابزار انداره گیری مقیاس هوشی وکسلر کودکان ویرایش پنجم و مقیاس هوشی کودکان ویرایش چهارم بود. پایایی خرده آزمون ها، هوشبهر و شاخص ها با استفاده از سه روش دو نیمه کردن، آلفای کرونباخ و بازآزمایی انجام شد. برای محاسبه روایی آزمون از روش ملاکی همزمان با همبسته کردن شاخص ها و هوشبهر وکسلر پنج با اجرای وکسلر چهار روی 240 نفر استفاده شد، و روایی سازه از طریق تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی بررسی شد. برای تحلیل و نحوه عمل سوال های کلیه خرده آزمون ها ضریب دشواری و ضریب تمیز آنها محاسبه گردید. نتایج یافته ها در هر سه روش مورد استفاده برای پایایی نشان داد که این آزمون در ایران از پایایی بالایی برخوردار است و سه روش روایی نیز بالا بودن روایی آزمون را در ایران تأیید کرد و نتایج با نتایج حاصل از ساخت آزمون در آمریکا مطابقت داشت. ضریب دشواری و تمیز سوال ها در ایران مناسب بود، باتوجه به بروز بودن و بالا بودن ویژگی های روان سنجی این آزمون در ایران و قدیمی شدن نسخه های قبلی پیشنهاد می شود از این آزمون برای ارزیابی کودکان 6 تا 16 ساله ایرانی استفاده شود. کلید واژه ها: هوش، پایایی، روایی، مقیاس هوشی وکسلر کودکان ویرایش پنجم، دانش آموزان دبستانی و دبیرستانی 6 تا 16 ساله ایرانی
۶.

مقیاس کوتاه الکترونیکی مشکلات سلامت روانی نوجوانان متوسطه یکم- نسخه معلم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: غربالگری سلامت روانشناختی نوجوانی دوره یکم متوسطه تحلیل عامل تاییدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 799 تعداد دانلود : 196
اهمیت شناسایی تغییرات سلامت روان دانشآموزان و ضرورت غربالگری با استفاده از ابزارهای دقیق و معتبر متناسب با ویژگیهای بومشناختی جامعه ایران، محققان این پژوهش را بر آن داشت تا به منظور تهیه نسخه کوتاه مقیاس الکترونیکی مشکلات سلامت روانشناختی- فرم معلم برای دانشآموزان دوره متوسطه یکم اقدام نمایند. جامعه آماری این پژوهش را دانشآموزان دوره یکم متوسطه سیویک استان کشور تشکیل می دهد. در هر استان دو شهر به روش نمونه گیری هدفمند، در هر شهر دو مدرسه به شیوه تصادفی ساده انتخاب و کلیه دانش آموزان دوره متوسطه یکم وارد گروه نمونه شدند. نمونه دانش اموزی مشتمل بر 11484 دانش آموز (6403 دختر و 5081 پسر) بود. تحلیل آیتم ها نشانگر ویژگی های روان سنجی مناسب برای بخش اعظمی از آیتم ها بود. نتایج تحلیل عامل تاییدی نیز نشان داد که مدل هشت مولفهای با چهل آیتم مبتنی بر دیدگاه متخصصان بهترین برازش را با داده ها نشان می دهد. ضرایب مسیر استاندارد آیتم ها بین 34/0 تا 87/0 بدست آمد که نشانگر روایی واگرای مناسب و همچنین شاخص میانگین واریانس استخراج شده (بین 46/0 و 73/0) آیتم ها نیز نشان-دهنده روایی همگرای آن ها است. اعتبار خرده مقیاس ها نیز براساس ضریب اعتبار ترکیبی (بین 83/0 تا 93/0) و آلفای کرونباخ (بین 80/0 تا 93/)0 مطلوب حاصل شد. به عبارت دیگر مقیاس کوتاه از انسجام درونی لازم برخوردار است. همبستگی بین مولفه ها و با نمره کل در دامنه قابل قبولی بود. مقایسه ساختار عاملی گروه های دختر و پسر حاکی از برازندگی مناسب و معادل برای هر دو گروه است. این یافته نشانگر تغییرناپذیری ساختار ابزار در این دو گروه بود و شواهدی برای یکسانی مفاهیم و سازه مورد سنجش است. لذا می توان نتیجه گرفت ویژگیهای روانسنجی حاکی از مناسب بودن فرم کوتاه پرسشنامه سلامت روانشناختی برای استفاده در فرایند غربال گری در جامعه دانشآموزان متوسطه یکم جامعه ایران است.
۷.

بررسی ویژگی های روان سنجی پرسشنامه ویژگی شخصیتی بازیگوشی روان شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازیگوشی روان شناختی ویژگی های روان سنجی ویژگی شخصیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 264 تعداد دانلود : 319
بازیگوشی روان شناختی یکی از ویژگی های شخصیتی است که با پیامدهای مثبت همچون افزایش انگیزش درون ی، خلاقیت، نگرش مثبت نسبت به محیط کار، مهارت های مقابله با استرس و پیشرفت تحصیلی بالا پیوند دارد. پژوهش پیش رو با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی پرسشنامه ویژگی شخصیتی بازیگوشی روان شناختی شن، چیک و زین انجام شده است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان مدارس متوسطه شهرستان پلدختر در سال تحصیلی 97-1396 می باشد که برابر با 3990 نفر بود. بر اساس جدول کرجسی و مورگان، نمونه مناسب برابر با 350 نفر بود که بر اساس روش تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه بازیگوشی روان شناختی شن و همکاران (2014) و شادکامی آکسفورد استفاده شد. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون، کرویت بارتلت، تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ محاسبه گردید. در بخش یافته ها، پایایی پرسشنامه بر اساس ضریب آلفای کرونباخ برابر با 93/0 محاسبه شد. همبستگی بازیگوشی روان شناختی و شادمانی برابر با 42/0 بدست آمد که در سطح 001/0 معنادار بود. تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که بعد باورها در سازه ی بازیگوشی فاقد اعتبار بود. تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که پرسش های ابعاد آغازگری، واکنش پذیرى، انعطاف پذیری و خودکاری بار عاملی مناسب دارند. شاخص های برازش نشان داد که مدل مقیاس بازیگوشی از برازش مناسبی برخوردار است. نتایج گویای این است که مقیاس بازیگوشی روان شناختی با اندازه گیری چهار بعد آغازگری، واکنش پذیرى، انعطاف پذیری و خودکاری، ابزاری مناسب برای تعیین میزان برخورداری افراد از این ویژگی شخصیتی است و قابلیت استفاده در زمینه های گوناگون را دارد.
۸.

ارزشیابی اثربخشی دوره های مهارت افزایی دانشجویان دانشگاه علامه طباطبائی تهران بر اساس مدل کرک پاتریک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: اثربخشی آموزشی مهارت افزایی ارزشیابی الگوی کرک پاتریک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 687 تعداد دانلود : 643
هدف پژوهش حاضر بررسی اثر بخشی دوره های مهارت افزایی دانشجویان دانشگاه علامه طباطبائی بر اساس مدل پاتریک بود. روش پژوهش حاضر توصیفی-پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی می باشند که ازتعداد 550 نفر از آن ها، 326 نفر با استفاده از جدول مورگان و به روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. تعداد دوره های آموزشی برگزار شده، 30 دوره آموزشی بود. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه خندان (1392) می باشد. داده ها با استفاده از آزمون تی تک نمونه ای تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که در سطح واکنش دوره های مربی گری مهدکودک و نرم افزار کامفار پیشرفته بقیه دوره ها تاثیر مثبت داشتند. بالاترین میانگین در میانگین های مشاهده شده مربوط به دوره مربیگری اتیسم و پایین ترین میانگین ها مربوط به دوره های نرم افزار کامفار پیشرفته بود. در واکنش به محتوا و نسبت به تجهیزات در دوره های حسابداری حقوق و دستمزد، فتوشاپ، تهیه گزارشات فصلی و اظهارنامه مالیاتی عملکرد و دوره کمک های اولیه منفی و واکنش شرکت کنندگان نسبت به تجهیزات در سایر دوره های آموزشی مهارت افزایی مثبت بود. بر اساس نتایج بدست آمده و با توجه به بالاتر بودن میانگین نمرات مشاهده شده از میانگین نظری (مقدار متوسط 3)، میزان یادگیری شرکت کنندگان در تمامی دوره های آموزشی مهارت افزایی مثبت می باشد. بر اساس نتایج بدست آمده و با توجه به بالاتر بودن میانگین نمرات مشاهده شده از میانگین نظری (مقدار متوسط 3)، تغییرات رفتاری شرکت کنندگان در تمامی دوره های آموزشی مهارت افزایی مثبت می باشد. با توجه به بالاتر بودن میانگین نمرات مشاهده شده از میانگین نظری (مقدار متوسط 3)، نتیجه گرفته می شود میزان تاثیر تمامی دوره های آموزشی مهارت افزایی در رفع مشکلات موجود سازمان و تحقق اهداف سازمانی مثبت می باشد. در نتیجه مدیران دوره های مهارت آموزی در دانشگاه علامه طباطبایی تهران باید با پایش و آسیب شناسی دوره هایی که دارای اثربخشی لازم نبوده اند نسبت به افزایش کیفیت و تغییرات بر اساس آسیب شناسی اقدام کنند.
۹.

اعتیاد به عشق: مطالعه مبتنی بر رویکرد تحلیل شبکه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اعتیاد به عشق اعتیاد رفتاری پرسشنامه اعتیاد به عشق تحلیل شبکه نرم افزار R

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 631 تعداد دانلود : 75
اعتیاد به عشق نوعی اعتیاد رفتاری است که به تازگی توجه پژوهشگران حوزه روانشناسی و روانپزشکی را به خود جلب کرده است. این پدیده موجب رنج و پریشانی، ناساز گاری و مخاطره برای فرد مبتلا و دیگران می شود. هدف از اجرای این پژوهش، استفاده از تحلیل شبکه به عنوان یکی از رویکردهای اندازه گیری روانی و کاربرد آن درمطالعه ساختار شبکه ای نشانگان اعتیاد به عشق بود. تحلیل شبکه روش قدرتمندی برای تحلیل روابط میان عناصر شبکه (گویه های پرسشنامه) می باشد. روش پژوهش اکتشافی توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری تمام مردان و زنان ایرانی با تجربه حداقل یک بار عاشق شدن بود. تعداد 148 سوال با مقیاس لیکرت 8 ارزشی تدوین و در تحلیل سوال، دو سوال حذف شد. داده ها از اجرای الکترونیکی پرسشنامه محقق ساخته روی 1149 نفر اجرا و در دو مرحله ی مجزا با استفاده از بسته ی نرم افزاری MIRT در نرم افزار R تحلیل شدند. نمایش گرافیکی بر اساس داده های جمع آوری شده از طریق تحلیل شبکه (نظریه گراف) و الگوریتم فروترمن رینگولد با استفاده از بسته های نرم افزاری qgraph , boothnet در نرم افزار R انجام شد. نتایج تحلیل شبکه نشان داد سوالات پرسشنامه که هر کدام به نشانه ای از نشانگان اعتیاد به عشق مبتنی بر مطالعات این حوزه می باشند، دریک شبکه منسجم قرارمی گیرند. مهمترین نشانگان درشبکه نشانگان اعتیاد به عشق وسواس، خیال پردازی، تکانشگری، وابستگی جسمی و هیجانی و هیجان خواهی بالا و کم اهمیت ترین نشانگان میل به خودکشی، فداکاری بیش ازحد و جذابیت های جنسی گزارش شد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۰