مدیریت صنعتی

هدف: اهمیت دادن به بحث صرفه جویی انرژی با توجه به سهم بالای مصرف انرژی در صنایع، تأثیر به سزایی در رشد و پیشرفت کشورها دارد. هدف از این پژوهش، ارزیابی عملکرد فرایندهای تولید، انتقال و توزیع نواحی برق ایران است. روش: با بکارگیری مدل تحلیل پوششی داده های شبکه ای نمرات کارایی کل و نمرات فرایندهای تولید، انتقال و توزیع برق محاسبه شده است. در ساختار شبکه ای، داده های اصلی و داده های مازاد (هزینه سوخت مصرفی، مصرف داخلی، ظرفیت پست های انتقال، طول خطوط انتقال برق، ظرفیت ترانسفورماتورها و طول شبکه فشار ضعیف و متوسط)، اندازه های میانی (تولید ویژه، تولید ناویژه و انرژی تحویلی)، ستاده های خوب (قدرت نامی، قدرت عملی و انرژی تحویلی) و ستاده های بد (گازهای آلاینده زیست محیطی و تلفات انرژی) در نظر گرفته شده است. یافته ها: : الگوریتمی بر پایه برنامه ریزی چندهدفه برای ارزیابی کارایی شبکه و به طور همزمان ارزیابی کارایی فرآیندها ارائه شده است. با بکارگیری الگوریتم ارائه شده نواحی 16 گانه صنعت برق ایران ارزیابی شده اند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد نواحی برق تهران، خراسان، خوزستان و زنجان بیشترین کارایی را دارند.

هدف: در این پژوهش نحوه تخصیص اعتبارات بانکی با یکی از روش های مشتق شده از نگاه های اکتشافی و ادراک انتقادی به مسائل، بررسی می شود و با انجام مصاحبه های عمیق از خبرگان حوزه تسهیلات و اعتبارات کشور، به شناسایی دیدگاه ها و تضاد موجود میان آنها، پرداخته شده است. روش: به منظور بازنگری عمیق با رویکرد انتقادی، این فرآیند ادراک و بازتاب نظرات (پنهان) ذی نفعان با استفاده از 12 سوال مرزی و در قالب 2 حالت "وضع موجود" به مفهوم واقعیت ها و آنچه اکنون وجود دارد و حالت "باید باشد" به مفهوم ارزش ها و آنچه باید در حالت ایده آل وجود داشته باشد، مورد واکاوی قرار می دهد یافته ها: رویکرد تصمیم گیران بانکی بایستی به سمت خلق ارزش مشترک سوق داده شود، تغییرات اساسنامه موجود بانکی الزامی به نظر می رسد و همچنین نظام تصمیم گیری بانک مرکزی باید مستقل از دولت باشد. براساس یافته های این تحقیق اختیارات نامتعارف دولتی و حاکمیتی موجب بروز بی عدالتی در تخصیص اعتبارات شده و علیرغم وجود سیستم های شکایات متعدد، پاسخگویی در برابر این شکایات بسیار کند صورت می گیرد. همچنین ضعف های عمده ای در سیستم اعتبارسنجی، ارزیابی مدیران، اختیارات مدیران استانی و منطقه ای، سیستم ارزیابی مشتریان و تخصیص اعتبار و تیم های پشتیبانی علمی و فناورانه وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش پیشنهادهایی برخاسته از اکتشاف و درک قضاوت مرزی ذی نفعان (قضاوت های اولیه در مورد سیستم و نگاه کلی در مورد آن) به منظور بازطراحی و اجرای تغییرات کلیدی در تخصیص اعتبارات و تسهیلات بانکی ایران را فراهم نموده است.

هدف: امروزه بازار سرمایه به عنوان منبع مهم تامین مالی شرکت ها محسوب می شود و درصورت طراحی مدل مناسب انتخاب سبد سهام با درنظرگرفتن ترجیحات متفاوت سرمایه گذاران می توان سرمایه های موجود را به سمت این بازار و در نتیجه حمایت از تولیدات داخلی کشور سوق داد. هدف این پژوهش توسعه مدل مارکوویتز به منظور لحاظ کردن ترجیحات غیرمالی سرمایه گذاران علاوه بر شاخص های مالی می باشد. روش: برای سنجش نمره مسئولیت اجتماعی شرکت  از مدل اندازه گیری با دامنه تعدیل شده و برای سنجش ریسک، مدل ارزش در معرض ریسک شرطی بر روی کارایی متقاطع استفاده شد، سپس با استفاده از روش معیار جامع مدل چندهدفه بهینه سازی سبد سهام پیشنهاد شد. یافته ها: مدل های تک هدفه و چندهدفه (معیار جامع) با توآن های مختلف در نرم افزار گمز اجرا شد. بررسی عملکرد این مدل ها با استفاده از شاخص شارپ نشان داد که مدل های تک هدفه بیشینه سازی بازده وکمینه سازی ریسک به ترتیب دارای بالاترین عملکرد و مدل تک هدفه بیشینه سازی مسئولیت اجتماعی دارای پایین ترین عملکرد است. و مدل پیشنهادی حداقل 5/74 درصد از اهداف سه گانه و متناقض را براساس معیار شارپ برآورده نموده است. نتیجه گیری: مدل پیشنهادی ضمن بهینه سازی همزمان سه تابع هدف و برقراری یک بده - بستان بین این اهداف متناقض، نمره شارپ مناسبی نسبت به سایر مدل ها و همچنین سبد بازار  بدست آورده و سبد سهام مناسبی را در یک جبهه کارا (پاره تو فرانت)، از بین شرکت ها ی با بیشینه بازده و کمینه ریسک که نمره مسئولیت اجتماعی بالایی داشته اند، انتخاب و معرفی نموده است و اگر مدل با توآن های بیشتری اجرا شود، شرکت ها و سناریوهای بیشتری در اختیار سرمایه گذاران قرار می دهد.

هدف: هدف تحقیق حاضر، توسعه و بهبود نگاشت شناختی فازی لایه ای در ساختاردهی مسائل با ابعاد بالا و ارائه چارچوبی کمّی برای استفاده از این رویکرد در تحلیل مسائل آشفته و ساختار نیافته مدیریتی است. روش: در این تحقیق با ترکیب روش خوشه بندی «نقشه خودسازمان دهنده» و «تئوری گراف و رویکرد ماتریس» و استفاده از آن در روش نگاشت شناختی فازی لایه ای، تلاش شده محدودیت های این رویکرد در تحلیل مسائل بزرگ کاهش یابد. مبتنی بر روش ارائه شده در تحقیق حاضر، مسئله از طریق خوشه بندی مولفه ها و ایجاد ساختار لایه ای برای نگاشت شناختی مدل سازی می شود. پژوهش حاضر از لحاظ هدف توسعه ای و کاربردی است و از حیث نحوه به دست آوردن داده ها، در زمره پژوهش های توصیفی محسوب می شود. یافته ها: مبتنی بر روش شناسی ارائه شده در تحقیق حاضر، مسائل دارای بیش از 12 مولفه، ابتدا در یک فرایند کاهش ابعاد از طریق خوشه بندی به تعداد کمتری دسته مولفه که زیرنگاشت نامیده می شود، مدلسازی می شود. سپس روابط بین مولفه ها در هر زیرنگاشت مورد تحلیل قرار گرفته و وزن اعتباری هر زیرنگاشت بر اساس روابط فی ما بین مولفه های همسایه، به دست می آید. این رویه تا لایه اول نگاشت ادامه پیدا می کند تا در نهایت، درجه فعالسازی هر یک از زیرنگاشت ها در تکرار n+1 به دست آید و رفتار هر یک از متغیرها در بلند مدت مشخص شود. در تحقیق حاضر، مسئله دستیابی به مدیریت زنجیره تامین پایدار در صنعت پتروشیمی، تحلیل شده است و بر اساس نتایج حاصل، «همکاری در زنجیره تامین»، «توسعه سازمانی» و «تعهدات مدیریت به توسعه پایدار» به ترتیب مؤثرترین عوامل در توانمندسازی مدیریت زنجیره تامین پایدار در صنعت پتروشیمی هستند. نتیجه گیری: مبتنی بر روش ارائه شده در تحقیق حاضر، مسئله از طریق خوشه بندی مولفه ها و ایجاد ساختار لایه ای برای نگاشت شناختی مدل سازی می شود. روش ارائه شده در تحقیق حاضر قابلیت مدل سازی مسائل با تعداد بالای متغیر مداخله گر را دارد.

هدف: هدف از این پژوهش ایجاد یک مدل مبتنی بر سناریو برای طراحی و برنامه ریزی شبکه زنجیره تامین حلقه بسته در حالتی است که در جریان برگشت شرایط عدم قطعیت در دو بعد کمی و کیفی محصولات به پایان عمر خود رسیده به آن اضافه شده است. روش: از یک مدل برنامه ریزی خطی عدد صحیح مختلط، با تابع هدف بیشینه کردن سود و یک سری سناریو بکارگیری شده، که به صورت یک مدل چند محصوله با چند دوره زمانی و با در نظر گرفتن جریان مواد خام بین موجودیت های شبکه بررسی و ارائه شده است. همچنین در مسیر برگشت در دو بعد از مرجوعی ها (مقدار یا تعداد برگشت و کیفیت کالای برگشت داده شده) عدم قطعیت لحاظ شده است. شروع جریان برگشت زنجیره، از مشتریان به مراکز دسته بندی بوده که در واقع منشا عدم قطعیت موجود در مدل نیز همین دو موجودیت هستند. یافته ها: از جمله یافته های اصلی این تحقیق، بررسی امکان پذیری بکارگیری این گونه از رویکردها در حل مدل های واقعی بوده، که با توجه به نتایج بدست آمده از مدل می توان نتیجه گیری نمود که رویکرد سناریو محور می تواند در خصوص مدل هایی که عدم قطعیت در آن ها بصورت توابع ریاضی قابل مدل شدن هستند در مدت زمان مناسب به جواب های قابل قبولی برسد. نتیجه گیری: در مدل حل شده با داده های واقعی از صنعت فولاد، بکارگیری یا عدم بکارگیری از نقاط بالقوه برای احداث موجودیت های زنجیره بررسی شده است. همانطوریکه انتظار می رود با افزایش سطح کیفی محصولات بازگشتی نیاز به مواد اولیه کاهش پیدا کرده و در نتیجه سود کلی زنجیره افزایش می یابد و با افزایش تعداد برگشتی ها بدلیل افزایش هزینه های عملیاتی (و نیاز به ایجاد تاسیسات جدید) میزان سود دهی با نرخ افزایشی، کاهش می یابد که این امر خود می تواند زنجیره را در سطوح بالای برگشتی ها غیر سودده نماید.

هدف: یکی از فرآیندهای مدیریت ریسک، ارزیابی ریسک است. در اغلب روش های ارزیابی، ریسک به عنوان تابعی از احتمال رخداد و شدت اثر خطرات معرفی شده است. با بهره گیری از این تعریف روش های مختلف ارزیابی ریسک توسعه داده شده اند. در سیر تکامل این روش ها، شاخصی با عنوان نمره اولویت ریسکِ کارای جامع (TERPN) معرفی شده است. در این شاخص عوامل موثر بیشتری در راستای تعیین اهمیت ریسک ها، مد نظر قرار می گیرند. این شاخص علاوه بر دارا بودن مزایای متعدد، دارای محدودیت ها و اشکالاتی نیز هست که در صورت چیره شدن بر آن ها می توان عملکرد بهتری از منظر اثربخشی و کارایی داشت. پژوهش حاضر با هدف رفع این محدودیت ها و اشکالات صورت گرفته است. روش: روش پیشنهادی این پژوهش یک فرایند شامل 11 گام برای ارزیابی ریسک است. در این روش پس از مشخص شدن نواحی ریسک، ریسک ها و اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه، ارزیابی ریسک با بکارگیری یک روش ترکیبی مبتنی بر تحلیل پوششی داده ها انجام می شود. یافته ها: برای اعتبارسنجی روش پیشنهادی در یک مثال نمونه، مشخص شد این روش ریسک هایی را انتخاب می کند که بر مبنای هر دو شاخص TERPN و شاخص پیشنهادی این پژوهش باعث کاهش بیشتری در سطح ریسک های غیر قابل تحمل به میزان 8/3 درصد می شود. درباره هزینه انجام اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه نیز مشاهده می شود که براساس اولویت بندی روش پیشنهادی مقدار هزینه کلیه اقدامات نسبت به روش معمول در حدود 8/26 درصد کاهش خواهد داشت. نتیجه گیری: روش این پژوهش به منظور ارزیابی ریسک علاوه بر حفظ ویژگی های مثبت روش TERPN ، محدودیت ها و اشکالات را برطرف نموده و در پیاده سازی فرایند مدیریت ریسک امکان دستیابی به سطح بهره وری (اثربخشی و کارایی) بالاتری را ایجاد می نماید.

هدف: هدف این مقاله ارزیابی کارایی واحدهای تصمیم گیرنده با به کارگیری مدل برنامه ریزی آرمانی تحلیل پوششی داده ها با محدودیت وزنی و رتبه بندی واحدها با یک روش منحصربه فرد در بانک قوامین می باشد. روش: در این پژوهش برای تعیین کارایی مدیریت شعب استان ها در بانک قوامین نخست مدل  CCR کلاسیک به کارگیری شد. به منظور افزایش قدرت تفکیک پذیری واحدهای تصمیم گیرنده کارا از ناکارا، مدل برنامه ریزی آرمانی با محدودیت وزنی ترکیب شده و یک مدل جدید تحت عنوان برنامه ریزی آرمانی تحلیل پوششی داده ها با محدودیت وزنی ارائه گردید. یافته ها: بر اساس مقادیر خروجی مدل CCR کلاسیک، 16 واحد از 32 واحد تصمیم گیرنده کارا و 16 واحد ناکارا شدند. در مرحله بعد برای تفکیک پذیری بیشتر واحدها مدل برنامه ریزی آرمانی تحلیل پوششی داده ها با محدودیت وزنی به کارگیری شد که نتایج حاصل از آن با نرم اقلیدسی مرتبه اول، از بین 32 واحد تصمیم گیرنده 7 واحد کارا و بقیه ناکارا شدند و نتایج حاصل از نرم بی نهایت، 1 واحد از 32 واحد کارا و بقیه واحدهای تصمیم گیرنده ناکارا شدند. نتیجه گیری: نتایج نشان دادند که مدل برنامه ریزی آرمانی تحلیل پوششی داده ها با محدودیت وزنی مربوط به نرم بی نهایت در تفکیک و رتبه بندی واحدهای تصمیم گیرنده کارا از ناکارا، دارای قدرت تفکیک پذیری بالایی نسبت به مدل CCR کلاسیک و نرم اقلیدسی مرتبه اول است