رویش روان شناسی

رویش روان شناسی

رویش روان شناسی سال دهم اردیبهشت 1400 شماره 2 (پیاپی 59) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

ساخت و اعتباریابی مقدماتی " مقیاس صرفه جویی برق مبتنی بر ارتقای جایگاه اجتماعی"(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: صرفه جویی برق جایگاه اجتماعی منزلت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 133 تعداد دانلود : 401
به نظر می­رسد برای برخی از افراد، جایگاه اجتماعی عاملی اثرگذار بر میزان صرفه‌جویی برق است. هدف پژوهش حاضر، ساخت و اعتباریابی مقیاس صرفه‌جویی برق مبتنی بر ارتقای جایگاه اجتماعی بود. برای انجام پژوهش ابتدا با استفاده از نظریات مرتبط، اقدام به تهیه گویه‌های مقیاس شد. برای بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی از نظر متخصصان و تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی استفاده شد و برای بررسی همسانی درونی مقیاس از شاخص آلفای کرونباخ بهره گرفته شد. تعداد گویه‌های اولیه، 20 گویه بود که بعد از بررسی توسط متخصصان به 13 گویه تقلیل یافت. حجم نمونه در بررسی اولیه برابر با 193 و در بررسی ثانویه 366 نفر بود که از ایرانیان کاربر فضای مجازی با شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. نتایج نشان داد که 9 گویه بار عاملی مطلوب برای سنجش عوامل را داشتند و مدل 2 عاملی بهترین برازش را با داده‌ها دارد. همچنین تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که بار عاملی 40/0 و بالاتر همه گویه‌ها، نشانگر قابلیت اعتماد کافی سازه‌ها بود. شاخص­های به‌دست‌آمده در تحلیل عامل تأییدی هم بیانگر روایی بالای مقیاس بود. 1.93= χ2/df ، 93/0 =GFI ، 95/0 =AGFI ، 025/0 = RMR ،92/0 =NFI ، 99/0 =NNFI ، 97/0 =IFI ، 97/0 =CFI ، 049/0 =RMSEA . شاخص آلفای کرونباخ برای عامل اول 88/0 و برای عامل دوم 85/0 به دست آمد. این مطالعه از مفهوم‌سازی ارتباط انگیزه جایگاه اجتماعی و صرفه‌جویی برق حمایت کرد و شواهدی را در جهت معتبر بودن ابزار خود گزارش دهی که بر اساس این مفهوم‌سازی تهیه شده بود، فراهم کرد. به نظر می‌رسد برخورداری از صفات شخصیتی مانند حفظ تصویر اجتماعی و منزلت اجتماعی، دو بعد مرتبط با صرفه‌جویی در انرژی برق هستند.
۲.

اضطراب در قلمرو شخصیت: نقش نگرش ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اضطراب برون گرایی روان رنجورخویی نگرش ناکارآمد ویژگی های شخصیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 548 تعداد دانلود : 921
مبحث شخصیت و ویژگی ­ های شخصیتی در عین اینکه بسیار در پژوهش ­ ها به آن پرداخته شده است از لحاظ بررسی برخی متغیرها در ارتباط با آنها مورد غفلت قرار گرفته است. اینکه این ویژگی ­ ها با واسطه ­ گری نگرش ­ های ناکارآمد چگونه با اضطراب مرتبط هستند موضوعی است که در این پژوهش به آن پرداخته شده است. به این منظور تعداد 240 نفر از دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا همدان به عنوان نمونه انتخاب گردید و پرسشنامه ­ های اضطراب بک (1990)، پرسشنامه نگرش ­ های ناکارآمد بک و وایسمن (1978) و پرسشنامه شخصیتی نئو مک کری و کاستا (1985) به آنها داده و پر شد که تعداد 6 نفر از افراد پرسشنامه ­ ها را به صورت مخدوش پر کرده بودند لذا نمونه نهایی تعداد 234 نفر انتخاب گردید. نتایج مدل معادلات ساختاری نشان داد که به طور کلی مدل پژوهش دارای برازش نیکویی مطلوبی است. روابط بین اضطراب با روان ­ رنجورخویی با حضور و بدون حضور متغیر میانجی‌گر نگرش‌های ناکارآمد معنی‌دار و مثبت می‌باشد و همچنین روابط بین اضطراب با برون‌گرایی با حضور و بدون حضور متغیر میانجی‌گر نگرش‌های ناکارآمد معنی‌دار و معکوس می‌باشد. همچنین یافته ­ ها حاکی از آن بودند که در سطح معناداری 01/0 تنها متغیر روان ­ رنجورخویی به واسطه نگرش‌های ناکارآمد با اضطراب رابطه معنی ­ داری دارد و این رابطه برای برون ­ گرایی برقرار نیست. بنابراین می ­ توان نتیجه گرفت که نگرش ­ های ناکارآمد می ­ توانند به عنوان یک میانجی بین روان ­ رنجورخویی و اضطراب عمل کنند.
۳.

مقایسه اثربخشی روش سنتی و روش بازی تاکتیکی برای آموزش مهارت های ورزشی بر لذت از فعالیت بدنی در کودکان دارای اختلال هماهنگی رشدی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: لذت از فعالیت بدنی روش بازی تاکتیکی روش سنتی اختلال هماهنگی رشدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 842 تعداد دانلود : 283
کودکان دارای اختلال هماهنگی رشدی تمایل به اجتناب از مشارکت در فعالیت‌های بدنی دارند که منجر به عملکرد حرکتی ضعیف و پیامدهای منفی روانی در آنها می شود. هدف پژوهش حاضر مقایسۀ اثربخشی روش سنتی و روش بازی تکتیکی در آموزش مهارت­های ورزشی بر لذت از فعالیت بدنی در کودکان دارای اختلال هماهنگی رشدی بود. تعداد 30 نفر از کودکان پسر دارای اختلال هماهنگی رشدی شهر کرمانشاه به‌ صورت در دسترس وارد پژوهش شدند و به طور تصادفی در دو گروه 15 نفره تمرینی روش بازی تاکتیکی و گروه تمرین سنتی قرار گرفتند. برنامه تمرینی شامل یک دوره برنامه آموزش بسکتبال بود که طی 12 هفته و هر هفته سه جلسه یک ساعته به دو روش سنتی و بازی تاکتیکی انجام گرفت. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامۀ اختلال هماهنگی رشدی ویلسون ( DCDQ'07 )، آزمون ارزیابی حرکات جنبشی کودکان هندرسون ( MABC-2 ) و مقیاس لذت از فعالیت بدنی ( PACES ) بود. جهت تحلیل داده­ها از آزمون تحلیل کوواریانس در نرم­افزار SPSS استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که گروه روش بازی تاکتیکی نسبت به گروه روش تمرین سنتی افزایش معناداری را در نمرات لذت از فعالیت بدنی داشتند (05/0> P ). بر اساس نتایج پژوهش حاضر، پیشنهاد می‌شود در آموزش مهارت‌های ورزشی به کودکان دارای اختلال هماهنگی رشدی از روش بازی تاکتیکی به جای روش سنتی استفاده شود.
۴.

پیش بینی نشانه های اضطراب و افسردگی بر اساس مشکلات بین شخصی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مشکل بین شخصی افسردگی اضطراب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 473 تعداد دانلود : 13
هدف پژوهش حاضر پیش ­ بینی نشانه ­ های افسردگی و اضطراب بر اساس مشکلات بین ­ شخصی بود. تعداد 362 نفر (220 مرد، 142 زن) از دانشجویان دانشگاه تهران به صورت نمونه­گیری در دسترس، از رشته­های مختلف تحصیلی در این پژوهش انتخاب شدند. از شرکت­کنندگان خواسته شد مقیاس مشکلات بین­شخصی ( IIP ، هرویتز، روزنبرگ، بایر، اورنو و ویلاسنور، 1988) و مقیاس اضطراب افسردگی استرس ( DASS ، لاویباند و لاویباند، 1995) را تکمیل کنند. نتایج پژوهش نشان دادکه انواع مشکلات بین­شخصی (قاطعیت، مردم­آمیزی، اطاعت­پذیری، صمیمیت، مسئولیت­پذیری و مهارگری) با نشانه­های افسردگی و اضطراب همبستگی مثبت معنادار دارد (01/0 < P ) . نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که مشکلات بین­شخصی 6/21% واریانس مربوط به نشانه­های افسردگی و 4/19% واریانس مربوط به نشانه­های اضطراب را تبیین می­کند. بر اساس یافته­­های پژوهش، توجه به مشکلات بین­شخصی برای پیشگیری از اختلال­های افسردگی و اضطراب و درمان افراد مبتلا به نشانه­های افسردگی و اضطراب دارای اهمیت هستند.
۵.

پیش بینی شدت سردردهای میگرنی براساس اضطراب، مکانیسم های دفاعی و شفقت به خود در بیماران مبتلا به سردردهای میگرنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: میگرن اضطراب مکانیسم های دفاعی و شفقت خود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 893 تعداد دانلود : 723
مبانی نظری و مطالعات انجام شده حاکی از تاثیر عوامل روان شناختی در بروز و تشدید میگرن است که شناسایی این عوامل می­تواند در درمان و پیش آگهی این بیماری نقش بسزایی داشته باشد. لذا هدف پژوهش حاضر پیش­بینی شدت سردردهای میگرنی بر مبنای اضطراب ،مکانیسم­های دفاعی و شفقت خود بوده است . به این منظور 200 بیمار مبتلا به سردرد میگرنی از بین بیماران مراجعه کننده به کلینیک های مغز و اعصاب شیراز به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و از آن­ها خواسته شد به پرسشنامه­ ­ ی اضطراب حالت – صفت اسپیلبرگ ر(1970) ، پرسشنامه­ی شدت علایم میگرن نجاریان (1376)،پرسشنامه­ی سبک­های دفاعی باند(1983) و مقیاس شفقت خود نف(2003) پاسخ دهند. نتایج آزمون همبستگی و تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که بین اضطراب، سبک ­ های دفاعی و شفقت خود با شدت سردردهای میگرنی رابطه وجود دارد .(P < 0/01) همچنین نتایج نشان داد که اضطراب، سبک­های دفاعی و شفقت خود به ترتیب 19/0، 14/0 و 16/0 از شدت سردردهای میگرنی را پیش­بینی می کنند.
۶.

پیش بینی مشکلات جنسی براساس ترس از صمیمیت و اهمال کاری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اهمال کاری ترس از صمیمیت رابطه زوجی مشکل جنسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 961 تعداد دانلود : 783
شناخت متغیرهای تاثیرگذار بر مشکلات جنسی زوجین می تواند در قالب برنامه­های پیشگیری و درمان مرتبط با این نوع مشکلات به کار بسته شود. هدف این پژوهش پیش بینی مشکلات جنسی بر اساس ترس از صمیمیت و اهمال کاری بود. بدین منظور تعداد 220 دانشجوی متاهل از دانشگاه های شهر تهران (130 زن، 90 مرد) در سال تحصیلی 1398 در این پژوهش شرکت کردند و مقیاس ترس از صمیمیت (دسکاتنر و ثلن، 1991)، مقیاس اهمال کاری ناب (استیل، 2010) و پرسشنامه وضعیت جنسی گلومبک ـ راست (گلومبک و راست، 1986) توسط آن ها تکمیل شد. برای تحلیل داده ها از روش همبستگی و رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین متغیرهای ترس از صمیمیت و مشکلات جنسی و همچنین بین متغیرهای اهمال کاری و مشکلات جنسی رابطه مثبت معنادار وجود دارد که در سطح (01/0 ≥ p ) معنادار است. ضریب تعیین (درصد واریانس) در گام اول تحلیل رگرسیون 52/0 و در گام دوم، 56/0 به دست آمد که این مقادیر در سطح (01/0 ≥ p ) معنادار است. براساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که ترس از صمیمیت و اهمال کاری می توانند مشکلات جنسی را پیش بینی کنند و متغیر ترس از صمیمیت، نسبت به متغیر اهمال کاری، پیش بینی کننده قوی تری برای مشکلات جنسی است. بررسی این متغیرها در افراد می تواند به پیشگیری و درمان کارآمدتر مشکلات جنسی کمکی قابل توجه کند و رضایت زناشویی زوجین را ارتقا ببخشد.
۷.

اثربخشی درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر افکار خودکشی، خودنهان سازی و تنظیم شناختی هیجان در زنان دارای افکار خودکشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش خودنهان سازی تنظیم شناختی هیجان افکار خودکشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 213 تعداد دانلود : 750
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر میزان افکار خودکشی، خودنهان­سازی و تنظیم شناختی هیجان در زنان دارای افکار خودکشی بود. این پژوهش آزمایشی با طرح پیش‌آزمون – پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمام زنان دارای افکار خودکشی مراجعه‌کننده به مراکز جامع سلامت شهر اردبیل در سال 1398 بودند. 40 نفر از زنان جامعه مذکور به روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه گواه و آزمایش جایگزین شدند (هر گروه 20 نفر ). به منظور گردآوری داده­ها از مقیا ‎‎‎ س ا ‎‎‎ فکا ‎‎‎ ر ‎‎‎ خو ‎‎ د ‎‎‎‎ کشی ( بک و ستیر، 1991 )، مقیاس خودنهان‌سازی ( لا ‎‎‎ ر ‎‎‎ سو ‎‎ ن و جا ‎‎‎ ستین ، 1990 ) و فر ‎‎‎ م کو ‎‎ تا ‎‎‎ ه پر ‎‎‎ سشنا ‎‎‎ مه تنظیم شنا ‎‎‎ ختی هیجا ‎‎‎ ن ( گا ‎‎‎ ر ‎‎‎ نفسکی و ‎‎ کرایج، 2006 ) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده­ها با آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره ( MANCOVA ) صورت گرفت. یافته­ها نشان داد که درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش تأثیر معناداری بر کاهش خودنهان­سازی و افکار خودکشی و افزایش تنظیم شناختی هیجان در زنان دارای افکار خودکشی دارد (001/0 P< ). این نتایج نشان می­دهند که درمان پذیرش و تعهد احتمالا می­تواند با بهبود تنظیم و ابراز هیجان در کاهش میزان افکار خودکشی موثر باشد
۸.

مقایسه مهارت حل مسئله و سطح عزت نفس کودکان در پیش دبستانی های کودک محور و معلم محور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کودک محور عزت نفس معلم محور مهارت حل مسئلهه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 525 تعداد دانلود : 945
هدف پژوهش مقایسه مهارت حل مسئله و سطح عزت­نفس کودکان در پیش­دبستانی­های کودک­محور و معلم­محور بود. این مطالعه از نوع علی­مقایسه­ای بود. جامعه آماری پژوهش شامل کودکان در حال تحصیل در پیش­دبستانی­های منطقه 15 شهر تهران بودند. 50 کودک (25 نفر با آموزش کودک­محور و 25 نفر با آموزش معلم­محور) به روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند. داده­ها با استفاده از مقیاس مصاحبه­ی بالینی راه­حل­های مختلف (شور و اسپیواک، 1988) و پرسشنامه­ عزت­نفس کودکان (عزیزی­مقدم، 1386) جمع­آوری شد. اطلاعات به دست آمده با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیره تجزیه و تحلیل شد. نتایج این بررسی نشان داد مهارت حل مسئله و زیرمؤلفه­های آن (راه­حل­های مرتبط، طبقات مرتبط و پاسخ­های غیرمرتبط) و سطح عزت­نفس و زیرمؤلفه­های آن (عزت­نفس اجتماعی و عزت­نفس تحصیلی) کودکان در پیش دبستانی­های کودک­محور به طور معناداری بالاتر از پیش­دبستانی­های معلم­محور است (05/0 P< ). با توجه به تأثیر نوع آموزش مربی بر مهارت حل مسئله و سطح عزت­نفس کودکان، اجرای آموزش­های مبتنی سبک کودک­محور می­تواند جهت تعدیل ویژگی­های روان­شناختی کودکان استفاده شود .
۹.

رابطه بین عاطفه آموزشگاهی و انگیزش تحصیلی حالتی با هدایت مسیر شغلی: نقش واسطه ای خودپنداره تحصیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عاطفه آموزشگاهی انگیزش تحصیلی حالتی خودپنداره تحصیلی هدایت مسیر شغلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 426 تعداد دانلود : 438
هدف پژوهش حاضر ارائه مدل علّی جهت بررسی رابطه عاطفه آموزشگاهی و انگیزش تحصیلی حالتی با هدایت مسیر شغلی با در نظر گرفتن نقش واسطه ‌ ای خودپنداره تحصیلی بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی از نوع مدل معادلات ساختاری بود . جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان دوره متوسطه اول شهر سنندج در سال تحصیلی 99-1398 بود. 284 نفر به شیوه نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای نسبی بر حسب جنسیت و پایه تحصیلی وارد پژوهش شدند. برای جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز از پرسشنامه انگیزش تحصیلی حالتی (درخشان و همکاران، 1396)، پرسشنامه عاطفه آموزشگاهی (مک کوچ، 2003)، پرسشنامه خودپنداره تحصیلی (لی و همکاران، 2005) و پرسشنامه رشد مسیر شغلی فرم کوتاه ویرایش استرالیا (کرید و پاتون، 2004) استفاده شد. تحلیل داده‌ها با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری انجام گرفت. نتایج نشان داد عاطفه آموزشگاهی و انگیزش تحصیلی حالتی می­توانند به طور معناداری از طریق خودپنداره تحصیلی بر رشد مسیر شغلی تاثیرگذار باشند. با توجه به نتایج، می‌توان راه رسیدن به رشد مسیر شغلی را در پرتوی توجه به عاطفه آموزشگاهی، انگیزش تحصیلی و خودپنداره تحصیلی برای دانش‌آموزان فراهم نمود.
۱۰.

پیش بینی شرم درونی شده نوجوانان بر اساس اضطراب اجتماعی، رابطه با والدین، عزت نفس و خودکارآمدی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شرم درونی شده عزت نفس اضطراب اجتماعی رابطه با والدین خودکارآمدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 413 تعداد دانلود : 96
شرم درونی شده هیجان منفی بسیار رنج آوری است که با احساس خواری، حقارت و بی ارزشی همراه است. این پژوهش با هدف پیش بینی شرم درونی شده نوجوانان بر اساس اضطراب اجتماعی، ارتباط با والدین، عزت نفس و خودکارآمدی انجام شد. روش پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر 15 تا 19سال شهر دهاقان که در سال تحصیلی 99-98 مشغول به تحصیل بودند و نمونه آماری شامل 270 نفر بود که به صورت در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس شرم درونی شده کوک (1993)، مقیاس عزت نفس روزنبرگ (1979)، مقیاس خودکارآمدی شرر و مادوکس (1982)، پرسشنامه روابط والد فرزندی فاین (1983) و سیاهه اضطراب اجتماعی کانر(2000) بود. داده ها با استفاده از آزمون آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین اضطراب اجتماعی با شرم درونی شده در سطح 01/0 رابطه مثبت و معنادار و بین عزت نفس، رابطه با والدین و خودکارآمدی با شرم درونی شده رابطه منفی و معنادار وجود دارد(01/0> P ). همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای پیش بین در مجموع 33 درصد از تغییرات شرم درونی شده را تبیین می کنند. نتایج این پژوهش به شناسایی عوامل موثر بر شرم درونی شده کمک کرده و لزوم توجه بیشتر والدین و مسئولان را به این عوامل جهت کاهش رنج نوجوانان نشان می دهد.
۱۱.

مقایسه مزاج های عاطفی- هیجانی در زنان با و بدون اختلال میل/ برانگیختگی جنسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختلال میل / برانگیختگی جنسی شخصیت مزاج های عاطفی - هیجانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 974 تعداد دانلود : 218
هدف پژوهش حاضر، مقایسه مزاج­های عاطفی- هیجانی در زنان با و بدون اختلال میل/ برانگیختگی جنسی است. این پژوهش توصیفی از نوع علی- مقایسه­ای است. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه زنان مراجعه­کننده به ورزشگاه­های سطح شهر رشت در سال­های 98-1397 بود. نمونه پژوهش شامل 65 زن دارای اختلال میل/ برانگیختگی جنسی و 85 زن بدون اختلال بود که به شکل هدفمند وارد پژوهش شدند. برای جمع­آوری داده­ها از پرسشنامه علاقه و میل جنسی زنان (سیلز و همکاران، 2005)، مصاحبه بالینی براساس ملاک­های DSM-5 ، پرسشنامه ترکیبی مزاج­های عاطفی- هیجانی (لارا و همکاران، 2012) و پرسشنامه سلامت عمومی (گلدبرگ، 1979) استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری نشان داد که زنان دارای اختلال میل و برانگیختگی جنسی از لحاظ مزاج عاطفی از اضطراب، افسردگی، ادوارخویی، ملالت و تغییرپذیری بیشتر و سرحالی و هیجان­زدگی کم­تر و از لحاظ مزاج­های هیجانی از اراده، مقابله وکنترل کم­تری در مقایسه با گروه بدون اختلال برخوردار هستند. اما بین دو گروه، در بی­تفاوتی، وسواس، تحریک­پذیری، بازداری­زدایی و سرخوشی (مولفه­های مزاج­ عاطفی) و خشم، بازداری و حساسیت (مولفه­های مزاج هیجانی) تفاوتی دیده نشد. بر اساس این یافته­ها می­توان نتیجه گرفت که مزاج­های عاطفی- هیجانی می­تواند در شکل­گیری و تشدید اختلال میل و برانگیختگی جنسی زنان موثر باشد. این یافته­ها می­تواند به بحث در مورد آسیب­شناسی، آموزش و درمان این زنان کمک کند.
۱۲.

مقایسه روابط ابژه ای، ذهنیت های طرحواره ای و آسیب دوران کودکی در افراد دارای نشانگان اختلال های شخصیت مرزی و شخصیت وسواسی- جبری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آسیب کودکی روابط ابژه ذهنیت طرحواره مرزی وسواسی - جبری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 24 تعداد دانلود : 215
هدف پژوهش حاضر مقایسه ذهنیت­های طرحواره­ای، آسیب دوران کودکی و روابط ابژه­ای در افراد دارای نشانگان اختلال شخصیت مرزی و شخصیت وسواسی- جبری بود. روش پژوهش علی مقایسه­ای و جامعه آماری این پژوهش شامل تمام افراد مراجعه کننده به مراکز مشاوره دولتی و خصوصی در شهر تهران در سال 1398 بود که از میان آن­ها براساس خط برش پرسشنامه چندمحوری میلون 90 نفر با نشانگان شخصیت مرزی و 90 نفر با نشانگان شخصیت وسواسی- جبری به روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه چند محوری بالینی میلون (1983) (MCMI) ؛ پرسشنامه ذهنیت­های طرحواره­ای لوبستال و همکاران (2010) (SMI) ؛ پرسشنامه آسیب کودکی برنستاین و همکاران (۱۹۹۴) (CTQ) و پرسشنامه روابط موضوعی و واقعیت آزمایی بل (1986) (BORRTI) بود. داده­ها با استفاده از روش تحلیل واریانس تحلیل شدند. افراد دچار نشانگان اختلال شخصیت مرزی در مؤلفه‌های ذهنیت کودک عصبانی (05/0> P )، ذهنیت کودک تکانشی (01/0> P )، ذهنیت کودک بی‌انضباط (05/0> P )، ذهنیت خودبزرگ‌منش (01/0> P )، سوءاستفاده عاطفی (05/0> P )، غفلت عاطفی (01/0> P )، خودمحوری (05/0> P ) و دلبستگی ناایمن (01/0> P ) میانگین نمره­های بالاتری نسبت به افراد دچار نشانگان اختلال شخصیت وسواسی- جبری کسب کردند. افراد دچار نشانگان اختلال شخصیت وسواسی- جبری در مؤلفه‌های ذهنیت محافظ بی‌تفاوت (01/0> P )، ذهنیت والد تنبیه­گر (05/0> P ) و ذهنیت والد پرتوقع (01/0> P ) و بی‌کفایتی اجتماعی (01/0> P ) میانگین نمره­های بالاتری افراد دچار نشانگان اختلال شخصیت مرزی کسب کردند. براساس نتاج پژوهش حاضر، به نظر می­رسد که روابط ابژه­ای، ذهنیت­های طرحواره­ای و آسیب­های دوران کودکی در شکل­گیری نشانگان اختلال شخصیت مرزی و شخصیت وسواسی- جبری نقش دارند.
۱۳.

پدیدارشناسی تغییرات هویت همسری مادران پس از تولد اولین فرزند از دیدگاه همسرشان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پدیدارشناسی تولد اولین فرزند تغییرات هویت هویت همسری دیدگاه همسران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 929 تعداد دانلود : 889
هدف پژوهش حاضر بررسی تغییرات هویت همسری مادران پس از تولد اولین فرزند از دیدگاه همسرشان بود. برای دستیابی به این هدف از رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی توصیفی استفاده شد. جامعه موردپژوهش، پدران ساکن شهر تهران بود که از تولد اولین فرزندشان حداقل یک سال و حداکثر هفت سال گذشته باشد. نمونه‌گیری به روش هدفمند انجام شد و ۱۲ نفر شامل به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. جمع‌آوری اطلاعات از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته محقق‌ساخته و تحلیل داده‌ها با بهره‌گیری از روش تحلیل مضمون صورت پذیرفت. درنهایت یافته‌های پژوهش در قالب ۱۳ مضمون فرعی و ۳ مضمون اصلی به‌ دست آمد. مضامین مستخرج عبارت‌اند از: تغییرات نقشی (کاهش حمایت عاطفی، افزایش حمایت عاطفی، کاهش حمایت ابزاری، افزایش حمایت ابزاری و کاهش حمایت اطلاعاتی)، تغییرات قواعدی (محوریت فرزند، ارتباط با خانواده‌های اصلی و دوستان، گسترش انتظارات از همسر و افزایش توجه به خانواده) و تغییرات درونی (رشد شخصی، ویژگی‌های رفتاری و شخصیتی، تنش‌های درونی و نگرش و جهان‌بینی). نتایج به‌دست‌آمده نشان داد گروهی از مشارکت‌کنندگان تغییر هویت همسری بانوانشان را بعد از تولد فرزند، مثبت و گروهی دیگر این تغییرات را منفی تلقی می‌کنند. به نظر می‌رسد کیفیت روابط زناشویی قبل از ورود فرزند، حمایت‌های خانواده اصلی و مشارکت مرد در مسئولیت‌های والدینی و امور منزل، از عوامل تأثیرگذار بر شکل‌گیری هویت منسجم مادران در گذار به مرحله والدینی است.
۱۴.

ابعاد روانشناختی رابطه والد-کودک در همه گیری کووید-19: مطالعه مروری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ابعاد روان‌شناختی رابطه والد-کودک بیماری کووید-19

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 364 تعداد دانلود : 314
پیدایش بیماری همه گیر کووید-19 علاوه بر تغییرات گسترده ای که در سطوح مختلف به همراه دارد به طور خاص نیز منجر به بروز تغییراتی در سطح خانواده شده و آثار قابل توجهی را در بسیاری از والدین و رابطه آنها با فرزندانشان در سراسر جهان به وجود آورده است؛ بنابراین هدف مطالعه حاضر بررسی پیامدها ، ابعاد روانشناختی، عوامل خطر و عوامل محافظ در روابط والد-کودک طی بحران همه گیری کووید-19 است. روش این مطالعه مروری بر مطالعات انجام شده در این زمینه بود بدین صورت که یافته‌های پژوهشی در پایگاه‌های اطلاعاتی پاپمد، اسپرینگر، اسکوپس، پروکوئست، ساینس دایرکت و گوگل اسکلار، با جستجوی کلیدواژه‌های کووید-19، تاثیرات روان‌شناختی، رابطه والد-کودک، مشکلات رفتاری-هیجانی، عوامل خطر و محافظ، قرنطینه و کودکان مورد بررسی قرار گرفت که در نهایت براساس معیارهای ورود از بین 58 مقاله مورد بررسی، 12 مقاله وارد پژوهش و نتایج طبقه‌بندی، خلاصه و گزارش شد . نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که بحران همه گیری آثار قابل توجهی بر کودکان، والدین و نیز نوع رابطه والدین با فرزندانشان داشته و به دنبال افزایش استرس وارد شده بر والدین، احتمال فرسودگی آنها و کودک آزاری افزایش یافته است. در مقابل برخورداری والدین از مهارت های همدلی و خودکارآمدی از عواملی هستند که می توانند در این شرایط رابطه والد-کودک را بهبود بخشند. لذا با توجه به پیامد های اجتناب ناپذیر کووید-19 بر سبک زندگی، سلامت روانشناختی و رابطه والد-کودک؛ طراحی و برنامه ریزی راهبرد های مداخله ای و حمایتی و شناخت بهتر نیاز های روانشناختی خانواده و کودکان در جهت آگاهی بخشی و بهبود روابط والدین با کودکان خود در جهت کاهش آثار منفی و افزایش اثرات مثبت توصیه می شود.
۱۵.

مروری اجمالی بر ارتباط تجربه بدرفتاری در دوران کودکی و خودجرحی بدون هدف خودکشی در نوجوانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بدرفتاری با کودکان خود جرحی خودکشی نوجوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 331
طی دو دهۀ گذشته، اهمیت بالینی و پژوهش پیرامون خود جرحی بدون هدف خودکشی به‌عنوان تخریب مستقیم و تعمدی بافت‌های بدن که فاقد هدف و یا نیت خودکشی است روندی افزایشی داشته است. پژوهشها حاکی از شیوع بالای این رفتار در دورۀ نوجوانی است، رفتاری که به عنوان یک راهبرد جبرانی جهت مقابله با و مدیریت هیجانات منفی شدید مفهوم‌پردازی می‌شود. آنچه دورۀ نوجوانی را کانون مطالعات این رفتار قرار می‌دهد تحولات جسمانی و روانشناختی در این دوره است که خود به عنوان عوامل پریشانی‌زا عمل می‌کنند، حال آنکه میزان این پریشانی می‌تواند متاثر از تاریخچۀ فرد نیز باشد. تعاملات اولیه با والدین و تجارب تحولی به عنوان عواملی معرفی شده‌اند که بیشترین نقش را در پیش‌بینی رفتار خودجرحی در میان نوجوانان دارند. نوشتار حاضر با تاکید بر نظریه‌های تبیینی و کارکردی مروری اجمالی بر ارتباط تجربۀ بدرفتاری در دوران کودکی و رفتار خودجرحی از منظر مطالعات اخیر است. در پایان جستجویی پیرامون مطالعات داخلی انجام شد لیکن علیرغم شیوع چهار الی پنج درصدی در میان جامعۀ نوجوانان ایرانی، گویا مطالعۀ این رفتار از منظر پژوهشگران داخلی پنهان مانده است.
۱۶.

مصاحبه صورت بندی فرهنگی: نقش فرهنگ در آسیب شناسی روانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آسیب شناسی روانی فرهنگ مصاحبه صورت بندی فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 834
فرهنگ، به عنوان مجموعه‌ای از باورها، ارزش‌ها، قوانین و آداب و رسوم که بر تمام ابعاد زندگی انسان اثرگذار است، می‌تواند در فرآیند شکل‌گیری آسیب‌شناسی روانی و اختلالات روانشناختی نقش مهمی ایفا کند. هدف از این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی صورت گرفته است، بررسی نقش فرهنگ در بروز و ظهور رفتارهای نابهنجار و آسیب‌­شناسی روانی، با تاکید بر نقش مصاحبه صورت‌بندی فرهنگی است. با وجود جنبه­های کاربردی بالینی و پژوهشی این مصاحبه، محدودیت­ها و نقدهایی نیز در مورد آن مطرح شده است. بنابراین، استفاده از این ابزار در فرآیند ارزیابی و تشخیص بالینی، علاوه بر نکات مثبت، نیازمند در نظر گرفتن محدودیت‌ها و نقدهای وارد شده بر آن و انجام پژوهش‌های بیشتر در انواع فرهنگ­ها و جوامع متخصصان بالینی (نه فقط جامعه روانپزشکان) در خصوص کارایی این مصاحبه است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۸۶