عصب روانشناسی

عصب روانشناسی

عصب روانشناسی سال پنجم تابستان 1398 شماره 2 (پیاپی 17) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

تاثیر بسته مداخلات بهنگام عصب - روانشناختی بر عملکرد حرکتی کودکان با تأخیر رشدی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مداخله بهنگام عصب - روانشناختی تاخیر رشدی عملکرد حرکتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 675 تعداد دانلود : 618
مقدمه: پژوهش با هدف بررسی تأثیر بسته مداخلات بهنگام عصب–روانشناختی بر عملکرد  حرکتی کودکان با تاخیر رشدی انجام گرفت. روش : روش پژوهش نیمه آزمایشی و از طرح پیش آزمون - پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل استفاده شد. به این منظور با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و با توجه به ملاک های ورود به پژوهش از بین کودکان 4 تا 6 ساله با تأخیر رشدی شهر تبریز که در سال تحصیلی 97-1396 در مهدکودک ها و مراکز پیش دبستانی مشغول به تحصیل بودند تعداد 30 کودک انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده و در پژوهش شرکت داده شدند. برای جمع آوری اطلاعات ازآزمون غربالگری رشدی DENVER-II که روایی و پایایی آن تأیید شده است، استفاده گردید. داده های به دست آمده  با آزمون تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS-22 تحلیل شدند. یافته ها: نتایج به دست آمده در متغیرهای حرکتی ظریف و درشت نشان داد که بین عملکرد آزمودنی های گروه آزمایش و کنترل در مرحله پس آزمون و پیگیری تفاوت معنی داری وجود دارد       (05/0 > P). نتیجه گیری: بنابراین می توان نتیجه گرفت که بسته مداخلات بهنگام عصب – روانشناختی منجر به افزایش عمکرد حرکتی ظریف و درشت در کودکان تاخیر رشدی شده است و از این بسته می توان در توانبخشی و بهبود مهارت های حرکتی کودکان استفاده کرد.
۲.

اثربخشی برنامه توانمندسازی مبتنی بر کارکردهای اجرایی خودتنظیمی بر عملکرد خواندن دانش آموزان نارساخوان دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توانمندسازی کارکردهای اجرایی خودتنظیمی عملکرد خواندن نارساخوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 503 تعداد دانلود : 505
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه توانمندسازی مبتنی بر کارکردهای اجرایی خودتنظیمی بر عملکرد خواندن دانش آموزان نارساخوان دوره ابتدایی انجام شد. روش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری همراه با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل کل دانش آموزان پسر نارساخوان پایه چهارم ابتدایی مشغول به تحصیل در سال تحصیلی97-1396، در شهرستان اسلامشهر بود.بدین منظور، تعداد 38 دانش آموز نارساخوان با روش نمونه گیری ترکیبی (سرشماری و تصادفی خوشه ای) به عنوان گروه نمونه انتخاب، و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی (20 نفر) و گواه (18 نفر) گمارده شدند. گروه آزمایشی طی 2 ماه (15 جلسه آموزشی 50 دقیقه ای به علاوه 2 ماه اصلاحات محیطی و مداخلات عملی تلفیق شده در برنامه های درسی روزانه) برنامه مداخله را دریافت کرد. یافته ها: داده های پژوهش با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چند متغیری و تک متغیری مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان داد بین عملکرد سرعت خواندن، دقت خواندن و درک مطلب دانش آموزان نارساخوان و عادی تفاوت معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: برنامه توانمندسازی مبتنی بر کارکردهای اجرایی خودتنظیمی می تواند در بهبود عملکرد خواندن دانش آموزان نارساخوان از کارایی لازم برخوردار باشد.
۳.

تاثیر تحریک الکتریکی فراجمجمه ای با جریان متناوب(tACS)، بر توان مطلق موج آلفای ناحیه پیشانی در افراد مصرف کننده متآمفتامین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: متآمفتامین تحریک الکتریکی فراجمجمه ای با جریان متناوب (tACS) توان مطلق موج آلفا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 148 تعداد دانلود : 729
مقدمه: هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر تحریک الکتریکی فراجمجمه ای با جریان متناوب(tACS)،بر فعالیت موج آلفای ناحیه پیشانی افراد مصرف کننده متآمفتامین بوده است. روش : در این مطالعه که از نوع نیمه آزمایشی با طرح         پیش آزمون-پس آزمون و با گروه کنترل است، 20 نفر از افراد مصرف کننده متآمفتامین به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه 10نفری آزمایش و کنترل تقسیم شدند.ابتدا به منظور بررسی توان مطلق موج آلفا در ناحیه لوب پیشانی از آزمودنی ها EEG گرفته شد. سپس تحریک الکتریکی فراجمجمه ای با فرکانس 10 هرتز(α-tACS)و یا تحریک شم روی ناحیه پیش پیشانی خلفی جانبی راست(F4) طی یک جلسه 20دقیقه ای اعمال شد.در پایان مجدداً امواج مغزی هر دو گروه ثبت و داده ها با استفاده از روش کوواریانس چند متغیره تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان دادند که در گروه آزمایش توان مطلق موج آلفای نواحی F4، Fz، F3، F7 نسبت به گروه کنترل به طور معناداری افزایش یافته بود(05/0>p). نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصل، تحریک الکتریکی با موج آلفا در ناحیه F4 می تواند توان مطلق موج آلفا را در قشر پیش پیشانی خلفی جانبی، تحتانی جانبی و مرکزی که در عملکردهای شناختی دخیل است را بهبود ببخشد.با توجه به نقش شناختی امواج مغزی آلفا، انتظار می رود تحریک tACS در فرکانس آلفا بتواند به عنوان روشی غیردارویی برای بهبود عملکرد شناختی در مصرف کنندگان متآمفتامین استفاده شود.
۴.

مقایسه نیمرخ عصب - روان شناختی دانش آموزان تیزهوش و بااستعداد کم آموز و موفق در درس ریاضی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کم آموزی تیزهوشی و استعداد کارکردهای اجرایی حافظه فعال سرعت پردازش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 760 تعداد دانلود : 681
هدف : پژوهش حاضر با هدف بررسی پدیده کم آموزی دانش آموزان تیزهوش در حیطه ریاضی و مقایسه نیمرخ مهارت های عصب روان شناختی این دانش آموزان در گروه هایی با سطوح مختلف پیشرفت انجام شد. روش : روش این پژوهش علی - مقایسه ای بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان مدارس استعدادهای درخشان مقطع متوسطه اول شهر تهران در سال تحصیلی 97-1396 بود. بدین منظور با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 36 نفر دانش آموز دختر و پسر انتخاب شدند و از نظر مهارت های عصب روان شناختی مورد بررسی قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از آزمون های آنلاین دسته بندی کارت ویسکانسین، آزمون تکلیف بلوک های کرسی و آزمون تکلیف زمان واکنش دیاری-لیوالد استفاده شد. داده ها با روش تحلیل واریانس چند متغیره تجزیه و تحلیل شد. یافته ها :نتایج پژوهش حاکی از تفاوت معنادار مهارت های عصب روان شناختی بین گروه ها در متغیرهای حافظه فعال دیداری - فضایی، تکلیف زمان واکنش انتخابی و کارکردهای اجرایی بود. نتیجه گیری :با توجه به یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت دانش آموزان تیزهوش کم آموز نسبت به دانش آموزان تیزهوش با پیشرفت مورد انتظار، نارسایی های مهارت های عصب روان شناختی بیشتری را تجربه می کنند. بنابراین، در کنار توجه به عوامل شخصیتی و محیطی، ارزیابی مهارت های عصب روان شناختی و کاربست رویکردهای مداخله ای عصب روان شناختی متناسب جهت پیشگیری از بروز کم آموزی در تیزهوشان پیشنهاد می گردد.
۵.

اثربخشی توانبخشی شناختی رایانه ای بر شناخت اجتماعی، کنترل مهاری و اجتناب شناختی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اجتناب شناختی کنترل مهاری شناخت اجتماعی توانبخشی شناختی رایانه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 318 تعداد دانلود : 133
هدف: هدف پژوهش حاضر، مطالعه اثربخشی توانبخشی شناختی رایانه ای بر شناخت اجتماعی، کنترل مهاری و اجتناب شناختی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی است. روش: این پژوهش به شیوه نیمه آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان پسر دارای اختلال ریاضی پایه ششم ناحیه یک شهر تبریز در سال تحصیلی 98-97 بودند که از جامعه حاضر تعداد 30 نفر به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب و در دو گروه مداخله و کنترل (15 نفر برای هر گروه) قرار گرفتند. گروه مداخله در معرض توانبخشی شناختی رایانه ای قرار گرفت و گروه کنترل آموزشی را دریافت نکرد. برای جمع آوری داده ها از   آزمون های شناخت اجتماعی، کنترل مهاری، اجتناب شناختی و آزمون کی مت ریاضی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با روش آماری تحلیل کوواریانس انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که توانبخشی شناختی رایانه ای بر شناخت اجتماعی، کنترل مهاری و اجتناب شناختی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی تأثیر دارد و باعث افزایش شناخت اجتماعی و کاهش کنترل مهاری و اجتناب شناختی در دانش آموزان می شود. نتیجه گیری: به کارگیری توانبخشی شناختی رایانه ای بر دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی پیشنهاد می گردد. 
۶.

تأثیر مشاهده الگوی زنده و ویدئویی بر فعال سازی نورون های آینه ای در مهارت روپایی فوتبال(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نورون های آینه ای الگوی زنده الگوی ویدئویی الکتروانسفالوگرافی سرکوب ریتم میو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 302 تعداد دانلود : 517
هدف: هدف پژوهش حاضر،تعیین تأثیر مشاهده الگوی زنده و ویدئویی بر فعال سازی نورون های آینه ای در مهارت روپایی فوتبال بود. روش: 24 شرکت کننده در المپیادهای دانش آموزی به طور داوطلبانه در این تحقیق شرکت کرده و به صورت تصادفی و جفت شده در دو گروه مشاهده الگوی زنده و ویدئویی قرارگرفتند. امواج مغزی در حالت استراحت، مشاهده الگوی زنده و ویدیوئی با استفاده از دستگاه الکتروانسفالوگرافی ثبت گردید. سرکوب ریتم میو، به عنوان شاخصی از فعالیت نورون های آینه ای، به صورت نسبت توان مطلق موج آلفا هنگام مشاهده الگوی زنده و ویدئویی به توان مطلق موج آلفا درحالت استراحت محاسبه شد. یافته ها: نتایج نشان داد بین سرکوب ریتم میو دوگروه مشاهده الگوی زنده و ویدئویی در مناطق 3 C، 4 C و C Z تفاوت معناداری وجود ندارد، همچنین توان مطلق موج آلفا در حالت مشاهده نسبت به استراحت در هر سه منطقه عصبی سرکوب معناداری داشته است. نتیجه گیری: باتوجه به فعال سازی نورون های آینه ای در هر دو الگو، پیشنهاد می شود مربیان در صورت محدودیت در استفاده از الگوی زنده، در آموزش مهارت روپایی فوتبال از نمایش ویدیوئی به جای الگوی زنده استفاده کنند.
۷.

تأثیر پیچیدگی تصاویر معماری و پیشینه ذهنی مخاطب بر تولید زمان و میانگین ضربان قلب افراد: مطالعه برروی دانشجویان معماری و غیرمعماری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زمان تولید زمان ادراک بصری پیچیدگی بصری ضربان قلب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 406 تعداد دانلود : 46
هدف : در پژوهش حاضر متغیرهای مستقل، چهار تصویر معماری به صورت دو زوج ساده_یچیده و اسلامی_غیراسلامی در نظر گرفته شد تا تأثیر دو عامل پیچیدگی تصاویر معماری و پیشینه ذهنی مخاطب بر زمان ادراک شده و ضربان قلب بررسی شود. همچنین اثر تعاملی دو عامل بر زمان تولیدشده و میانگین ضربان افراد بررسی شد. روش: طرح پژوهش حاضر از نوع آزمایشی بوده و جامعه مورد مطالعه را تمام دانشجویان دانشکده های مختلف دانشگاه هنر اسلامی تبریز در نیمسال اول و دوم سال تحصیلی 95-96 تشکیل می دادند که در نهایت، نمونه مورد مطالعه شامل دو گروه یکصد نفره از کل جامعه ذکر شده بود که به روش در دسترس انتخاب شده، در دو آزمون مجزا شرکت داده شدند. یافته ها: یافته ها نشان می دهند که عامل پیچیدگی تصاویر هم بر زمان تولید شده افراد و هم بر میانگین ضربان قلب آنها تأثیر دارد. در حالی که تأثیر پیشینه دهنی مخاطب از تصاویر اسلامی و غیراسلامی فقط بر میانگین ضربان افراد تأثیر معناداری دارد.. نتیجه گیری: یافته ها در بسیاری از زمینه ها، مطابق و قابل مقایسه با یافته های پژوهش های قبلی است و ضرورت وارد شدن موضوعات "اکولوژیک" و نزدیک تر به محیط واقعی را به حوزه ادبیات پژوهشی ادراک زمان نشان می دهد.
۸.

فراتحلیل بررسی اثربخشی مداخلات حافظه فعال در کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه_بیش فعالی و مقایسه حافظه فعال آن ها با کودکان عادی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فراتحلیل اختلال نارسایی توجه - بیش فعالی حافظه فعال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 195 تعداد دانلود : 332
مقدمه : اختلال نارسایی توجه_بیش فعالی یکی از شایع ترین اختلالات مزمن رشدی است که همواره مورد توجه پژوهشگران و درمانگران قرار داشته است. تاکنون پژوهش های متعددی  به منظور ارزیابی و نیز بهبود مشکلات شناختی از جمله عملکرد حافظه فعال در کودکان مبتلا به این اختلال انجام شده است. هدف پژوهش حاضر جمع آوری و ترکیب نتایج این پژوهش ها و محاسبه اندازه اثر آن ها با استفاده از الگوی پژوهشی فراتحلیل به منظور دستیابی به دیدی جامع تر در زمینه میزان تفاوت بین حافظه فعال کودکان مبتلا به نارسایی توجه/بیش فعالی با کودکان سالم و نیز میزان اثربخشی مداخلات انجام شده بر روی آن است. روش: از بین پژوهش های متعدد انجام شده در این زمینه، 23 پژوهش (10 مقایسه و 13 مداخله) که از لحاظ روش شناختی مورد قبول بودند، انتخاب شدند و فراتحلیل بر روی آن ها انجام گرفت. ابزار این پژوهش چک لیست فراتحلیل بود. یافته ها: یافته های فراتحلیل نشان دادند که اندازه اثر مقایسه حافظه فعال در کودکان مبتلا به نارسایی توجه_بیش فعالی با کودکان عادی 21/1 (001/0>p) و اندازه اثر مداخلات مختلف بر حافظه فعال این کودکان 87/1 (001/0>p)است. نتیجه گیری: طبق جدول کوهن هر دو اندازه اثر به دست آمده در این پژوهش در حد بالاست و این تاییدکننده وجود تفاوت بین حافظه فعال کودکان مبتلا به نارسایی توجه_بیش فعالی با کودکان سالم و نیز نشان دهنده موثر بودن مداخلات انجام شده در این زمینه است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۲۸