پژوهش های ارتباطی

نیروهای پیشران موجود در محیط که نحوه برهم کنش عوامل تأثیرگذار در هر پدیده ای را تعیین می کنند، نقش مهمی در شکل دادن به آینده دارند. هدف از این پژوهش، شناسایی و رتبه بندی نیروهای پیشران مؤثر بر وضعیت آینده رسانه های دیجیتال بوده است. ب ه همین منظور، در گام نخست، برای فهم تغییراتی که در حوزه رسانه های دیجیتال در حال رخ دادن است، از تکنیک پویش محیطی استفاده شد و فهرستی از 12 نیروی مؤثر بر حوزه رسانه های دیجیتال؛ مشتمل بر دنیای مجازی، دنیای هوشمند، پاسخگویی آنلاین به نیازها، فناوری های سیار، ابزارهای پیشرو، امنیت اطلاعات، فناوری فلش، کلان داده، تغییرات قیمت فناوری، میزان نفوذ اینترنت، فناوری های سبز و سایر علوم احصا شد. در گام دوم، روش تحلیل اثر متقابل و الگوریتم پیج رنک برای شناسایی میزان تأثیر این پیشران ها مورد استفاده قرار گرفت و برای این منظور، پیشران های کلیدی در اختیار 14 نفر از خبرگان دانشگاهی و اجرائی قرار داده شد تا نظر آنان پیرامون تأثیر هر پیشران بر سایر پیشران ها احصا شود. یافته ها نشان می دهد که سه پیشران فناوری های سیار (میزان تأثیر 10/7 درصد)، تغییرات قیمت تکنولوژی (میزان تأثیر 9/6 درصد) و میزان نفوذ اینترنت (میزان تأثیر 9/5 درصد) به ترتیب، سه پیشران مؤثر حوزه رسانه های دیجیتال هستند.

روایت فتح شامل فیلم های مستندی است که هشت سال پایداری نیروهای مردمی را ثبت کرده اند. اهمیت این مجموعه، گذشته از ثبت وقایع تاریخی و جنگی، در مفاهیمی نهفته که در زمان خود با اقبال فراوان همراه بوده و حتی در زمان حال نیز بارها از رسانه ملی پخش شده است. این در حالی است که فرایند خوانش مخاطب و نسل جوان از این گونه محصولات رسانه ای می تواند متفاوت باشد و گاه با کم توجهی یا تحریف نیز مواجهه شود. مسئله اصلی پژوهش، معناکاوی و امکان سنجی تحلیل روایی متن فیلمیک مستند جنگی است. روش پژوهش، کیفی، با رویکرد تحلیلی بوده است. با توجه به اینکه این پژوهش کاربردی و هدف آن کشف معناهای نهفته در یک فیلم مستند جنگی بوده است، نمونه موردی فیلم «رضا» از مجموعه روایت فتح که به صورت هدفمند انتخاب شده و پس از شناسایی شیوه ساخت این فیلم بر اساس نظر نیکولز، بر مبنای رمزگان پنج سطحی بارت، به تبیین و معناکاوی از لایه های زیرین متن فیلمیک پرداخته است. نتایج نشان می دهد، درک ناشی از مستند «رضا» به دلیل چینش دلالت کننده هایی ضمنی است که از طریق نظام کلامی و راویِ درون متنی، مخاطب را به خارج از متن ارجاع می دهد و از طریق شیوه انتخاب شده صورت می پذیرد.

نداشتن الگوی جامع و مدل کلان کسب وکار برای استفاده حداکثری از ظرفیت بستر گوشی های هوشمند همراه به منظور درآمدزایی سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، از مشکلات نوظهور اما جدی این سازمان است. هدف مقاله حاضر، طراحی یک مدل کسب وکار مبتنی بر گوشی های هوشمند همراه به منظور افزایش درآمدهای سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی بوده است. برای این منظور، بوم مدل کسب وکار استروالدر به عنوان نظریه مختار پژوهش، انتخاب و از روش دلفی کلاسیک استفاده شده است. توسعه همه جانبه زیرساخت ها و پلتفرم، جذب و نگهداشت نیروی انسانی متخصص، ایجاد تنوع و تکثر محتوایی به منظور پوشش دادن به نیاز همه گروه های مخاطب و تولید محتوای فاخر متناسب با این بستر، همکاری با همه بازیگران عرصه تولید، توزیع و سیاستگذاری محتوایی در کنار ایجاد بازار محتوای صوت و تصویر، قرار گرفتن در جایگاه رگولاتور و استفاده از ظرفیت های خاص این سازمان (مانند آرشیو) متناسب با زیست بوم رسانه ای کشور، ازجمله دستاوردهای محوری این پژوهش بوده است. این مدل می تواند مبنایی نظری برای فعالیت سازمان های رسانه ای برودکستر بر بسترهای نوین رسانه ای مانند پلتفرم های همراه باشد.

پژوهش حاضر با توجه به ضرورت آموزش شادکامی، بر اساس نظریه یادگیری اجتماعی مبنی بر یادگیری مشاهده ای و با هدف بررسی بازنمایی شادکامی در سریال های خانوادگی سیمای جمهوری اسلامی ایران در سال های 1370 تا 1394 انجام گرفته است. روش این پژوهش تحلیل محتوای کمی از نوع توصیفی بوده است. ابتدا مقیاس سنجش بازنمایی شادکامی، با توجه به الگوی اسلامی شادکامی، طراحی و سپس 7 سریال به صورت هدفمند با معیارهای محبوبیت و تأثیرگذاری و با توجه به ماهیت شادکامی در الگوی اسلامی، انتخاب شدند. از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای، 677 صحنه نیز به عنوان نمونه نهایی برگزیده شدند. واحد ثبت در این پژوهش کنش بوده است. این پژوهش دو مقوله اصلی دارد: رضامندی و نشاط. نتایج به دست آمده نشان می دهد که رضامندی، کمترین و زیرمقوله لذات مادی از مقوله نشاط، بیشترین میزان بازنمایی را در میان سریال های مورد مطالعه داشته است. همچنین کنش های منفی بیشتر از مقوله رضامندی و زیرمقوله لذات معنوی بازنمایی شده است؛ بنابراین، مطابق با الگوی اسلامی شادکامی که تحقق شادکامی را در کاهش کنش های منفی در برابر کنش های مثبت در موقعیت های خوشایند و ناخوشایند و تعادل میان بهره مندی از لذات مادی و معنوی می داند، این 7 سریال، تصویر درستی از شادکامی در اسلام بازنمایی نکرده اند.

مجموعه عوامل گسترده ای بر انتخاب نوع رسانه های مورد استفاده از سوی مخاطبان تأثیر گذارند. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر، مطالعه تطبیقی دلایل ترجیح رسانه ها در تلویزیون داخلی و خارجی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) بوده است. اطلاعات پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته بر اساس مقایسه های زوجی از نمونه ای متشکل از 26 کارشناس در حوزه رسانه و 105 نفر از ساکنان شهر تهران در سال 1396 جمع آوری شده است. به منظور مقایسه، ابتدا ماتریس 7×7 تشکیل و سپس، با تخصیص مقادیر جدول ساعتی، معیارهای مختلف دوتایی باهم مقایسه شده اند. در نهایت یافته های پژوهش نشان داده است که بیشترین تأثیر بر ترجیح تلویزیون داخلی و خارجی از سوی مخاطبان، متعلق به معیار اعتماد به رسانه است. پس از اعتماد به رسانه، معیار های رضایت مندی، تنوع برنامه ها، سرگرمی و رفع بی حوصلگی، پاسخگویی به نیاز ها و انگیزه آموزشی در رتبه های بعدی عوامل مؤثر بر ترجیح رسانه تلویزیون داخلی و خارجی از سوی مخاطبان قرار دارند. همچنین شایان ذکر است که معیار هزینه دسترسی، در رتبه بندی یاد شده، در جایگاه آخر قرار دارد.

در بسیاری از پیام هایی که هر لحظه در رسانه های ارتباط جمعی تولید و منتشر می شوند، ستارگان عرصه های مختلف، حضوری غیرقابل انکار دارند. این حضور یا در اخباری است که به ابعاد مختلف فعالیت های ستارگان می پردازند، یا در پیام هایی است که ستارگان را برای تبلیغات بازرگانی، سیاسی و عقیدتی به کار می گیرند. در این مقاله تلاش شده است با مطالعه ای جامع، به بررسی و تبیین نقش ستارگان در فرایند ارتباطی پیام های ارتباط جمعی پرداخته شود. برای رسیدن به این هدف، روش تحلیل محتوا انتخاب شده است. در ابتدا مصاحبه هایی با استادان حوزه ارتباطات در دانشگاه های تهران طراحی و اجرا شده است و سپس بر پایه مصاحبه های انجام شده و مطالعه اسنادی، نامه ای الکترونیکی حاوی 5 پرسش کلی، تنظیم و برای 177 استاد حوزه های ارتباط جمعی، پژوهشگران رسانه ای و خبرگان حوزه ستارگان و مشاهیر در امریکا، انگلیس، استرالیا، هلند و ایران ارسال شده است. از میان پاسخ های دریافت شده، 20 پاسخ به همراه 2 مصاحبه برای تحلیل مناسب تشخیص داده شده و مصاحبه ها و پاسخ های منتخب، کدگذاری، تحلیل و نتایج آنها در قالب مدل ارائه شده است. بر اساس نتایج این پژوهش، ستاره ها در فرایندی مشخص، بر اثر تکرار نام، چهره و اخبار در رسانه ها خلق می شوند و از جذابیت آنها برای جلب توجه مخاطبان به پیام های رسانه ای در نقش حامل با نفوذ پیام استفاده می شود.

فعالیت های هسته ای ایران ازجمله موضوعاتی است که طی دهه اخیر، در صدر اخبار رسانه ها، به ویژه شبکه های امریکا انعکاس می یابد. هدف از پژوهش حاضر، دستیابی به نحوه بازنمایی سی ان ان و ان بی سی از مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 در وین، با روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین بوده است. جامعه آماری 52 خبر و حجم نمونه 12 خبر سی ان ا ن و ان بی سی را طی تیرماه 1395 در برمی گیرد. بررسی ها نشان می دهد که این شبکه ها، با برجسته کردن نقش امریکا به عنوان ناجی دنیا و ارائه چهره ای منفی از ایران در چارچوب دستیابی به بمب اتمی، دخالت در منطقه و حمایت از تروریسم، سعی در ایجاد ایران هراسی دارند. سی ان ا ن از تفاهم با امریکا، ایران را به توافق اجباری متهم می کند اما ان بی سی توافق را عامل قدرتمند شدن ایران و خطری برای امنیت اسراییل و عربستان می داند و مدعی است که توافق هسته ای می تواند صلح جهانی را به خطر بیندازد و خاورمیانه را با بدترین تنش ها مواجه سازد.