پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده (طهورا سابق)

پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده (طهورا سابق)

طهورا سال سوم زمستان 1389 شماره 7

مقالات

۱.

شیوه های تربیت فرزندان

کلید واژه ها: والدین فرزند تربیت فرزند پروری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 519 تعداد دانلود : 507
والدین بر اساس ویژگی هایی که می خواهند در فرزندان شان موجود باشد، روش ها و الگوهایی برای تربیت آنان به کار می برند. به همین دلیل آنها می خواهند بدانند که چگونه باید باشنند و کدام یک از این الگوها برای تربیت فرزندان از موفقیت بیشتری برخوردار است. محققان شناخته شده ترین روش های تربیتی والدین را به سه نوع کلی دسته بندی کرده اند: الف) سهل گیرانه؛ ب) سخت گیرانه؛ ج) مقتدرانه. شیوه های تربیتی متفاوت در خانواده ها، آثار متفاوتی در شکل گیری شخصیت و رشد و تربیت اجتماعی، عاطفی هیجانی و عقلانی فرزندان دارد. در بحث تاثیر روش های «سهل گیرانه»، «سخت گیرانه» و «مقتدرانه» ضمن بیان آثار هر یک از این شیوه ها، توضیح داده شده است که شیوه های اول و دوم به سبب عدم رعایت حدَ اعتدال، آثار نامطلوبی بر تربیت فرزندان دارد. از این رو، شیوه های مناسبی برای تربیت و هدایت فرزندان نیستند. شیوه «مقتدرانه» با ویژگی های مثبت فروانی که دارد، تضمین کننده پرورش توانایی ها و رساندن فرزندان به خودشکوفایی و کمال است و به عنوان بهترین شیوه تربیتی معرفی شده است.
۲.

تبیین نظری روشن فکران از مسائل زنان

نویسنده:

کلید واژه ها: تفسیر مدرنیته مبانی نظری تساوی روشن فکر دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 425 تعداد دانلود : 883
شناخت جریان روشنفکری در گام نخست، مبتنی بر آشنایی با مفهوم واژه روشنفکر و طیفی است که در عرف اجتماعی امروز به این نام خوانده می شود. به همین مناسبت این نوشتار ابتدا مفهوم شناسی واژه روشن فکر، سپس خاستگاه جریان روشن فکری در غرب و ایران و انگیزه روشن فکران در رویکرد به مسائل زنان، بررسی شده است. بخش اصلی نوشتار، نگاهی بر مبانی فکری روشن فکران دارد که در بازنگری و تفسیر متون دینی از آنها استمداد شده و البته در افق نزدیک تری به مسائل زنان قرار داشته اند. این مبانی در سه بخش «روش شناختی»، «دین شناختی» و «فلسفی» به ارائه دیدگاه های روشنفکران پرداخته است و از آن جهت که نگرش روشن فکران غیردینی نسبت به اجتهاد و دین شناسی چندان حائز اهمیت نمی باشد، در بحث مبانی روش شناختی و دین شناختی تنها به ذکر مبانی «روشن فکران دینی» اکتفا گردیده است. «سخن آخر» به تحلیل و جمع بندی کوتاهی از این مجموعه می پردازد.
۳.

انتخاب همسر مطلوب و نقش آن در کارآمدی خانواده

کلید واژه ها: ازدواج انتخاب همسرگزینی ملاک و معیار آموزه دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 650 تعداد دانلود : 617
فرآیند انتخاب همسر یکی از حساس ترین رویدادهای دوران جوانی است و معمولاً فرد را در تعیین ملاک های معتبر و لازم و تطبیق ملاک ها بر فرد مورد نظر و تصمیم گیری نهایی دچار نوعی بحران و تعارض می کند. معیار ها، ملاک ها و ویژگی هایی که در انتخاب همسر باید در نظر گرفته شود دو دسته اند: ملاک هایی که جزء ارکان یک زندگی سعادت مندانه و خانواده کارآمد می باشند و ملاک هایی که شرط کمال اند. ملاک هایی که در این نوشتار به توضیح آن ها پرداخته شده است عبارتند از: ایمان و باورهای صحیح، تقوی، خلق نیکو، سلامت جسمانی و روانی، اصالت خانوادگی، زیبایی ظاهری و میل و علاقه، برخورداری از علم و دانش، تناسب زن و شوهر و صفات ویژه دختر.
۴.

بررسی اندیشه فریب آدم توسط حوا

نویسنده:

کلید واژه ها: قرآن شیطان عهدین حوا فریب آدم گناه زن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 13 تعداد دانلود : 385
یکی از نظرها و اندیشه های غلطی که در ادیان گذشته وجود داشته و به اسلام نیز رخنه کرده است، این است که زن را موجودی طفیلی و عامل گناه و وسیله فریب آدم دانسته و بدین ترتیب نگرش منفی نسبت به شخصیت زن در جهان به وجود آورده است. این مقاله ضمن بررسی و تحلیل منشا این اندیشه از جمله عهدین و بررسی تفاسیر قرآن، به تفاوت اساسی قرآن با مطالب تورات و انجیل درباره آدم و حوا پی برده، نگرش صحیح قرآن را نسبت به این مسئله مطرح می نماید. قرآن کریم با اعتقاد به آفرینش مستقل زن و رد اغوای آدم به وسیله حوا، همواره زن را انسانی مستقل دانسته و بر هر گونه تصور نادرستی از شخصیت زن خط بطلان کشیده است.
۵.

نقش شخصیت مادر در تربیت دینی فرزند

کلید واژه ها: اسلام شخصیت ایمان تربیت دینی بهنجار لایه های وجودی فطرت الهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 616 تعداد دانلود : 953
مقاله حاضر تحلیلی بر «ویژگی های مادر در تربیت دینی» فرزند است. جهت دستیابی به این مهم سعی شده تا با تصویر شخصیت اسلامی مادر به عنوان موثرترین مربی، روند دینداری فرزند ترسیم شود. شخصیت بهنجار از نظر اسلام به شخصیتی اطلاق می شود که سه لایه وجودی او (بینش، گرایش، کنش) به عنوان انسان الهی در سمت و سوی الهی باشد. در واکاوی هر لایه مسائل مرتبط آن لایه با فرآیند تربیت دینی فرزند بیان شده است. از همین رو در بحث بینش و شناخت مادر نسبت به دین، خود (نفس)، موقعیت مادر و فرزند، خود فرزند به عنوان فردی منحصر به فرد و مسائل مرتبط با تربیت دینی اشاره شده که هر کدام به صورت جداگانه مورد بررسی قرار گرفته و بعد در بحث عواطف و عمل، جهات و چگونگی اثرپذیری از این شخصیت بهنجار مورد تحلیل قرار گرفته است.
۶.

عوامل تحکیم و استحکام خانواده

نویسنده:

کلید واژه ها: اسلام خانواده تحکیم زن و شوهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 459 تعداد دانلود : 467
خانواده مناسب ترین جایگاه برای تامین نیازهای انسان و بهترین بستر برای تامین امنیت و آرامش روانی است. با این حال در عصر حاضر نظام خانواده دچار مشکلات و چالش هایی شده که کم کم آن را به سستی و تزلزل می کشاند. مهم ترین عامل تحکیم و ثبات یا تزلزل و فروپاشی نهاد خانواده چگونگی رابطه ها و داد و ستد عاطفی میان اعضای خانواده به ویژه رابطه زن و شوهر است. عوامل مختلفی در تحکیم و یا تزلزل آن نقش دارند که می توان به طور کلی آنها را به عوامل فردی و اجتماعی تقسیم کرد که با توجه به اهمیت هر کدام از آنها نمی توان هر یک را به تنهایی در این مسیر کافی دانست. این نوشتار در پی آن است تا با بیان هر کدام از این عوامل راهی را برای رشد و ثبات خانواده از طریق معرفی باورها، اخلاقیات و سنت های فرهنگی و دینی بنمایاند.
۷.

پیام ها و آموزه های تربیتی سوره یوسف

کلید واژه ها: قرآن تربیت سوره یوسف پیام اخلاقی پیام تربیتی قصه قرآنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 209 تعداد دانلود : 527
قرآن کتاب سعادت و هدایت است؛ قصه های قرآنی جزئی از وحی نازل بر پیامبرند و صبغه آسمانی دارند، لیکن این قصه ها بر بشر فرود آمده اند تا مردم با آنها ارتباط برقرار کنند و از آنها پند بگیرند. خداوند سوره یوسف را زیباترین سرگذشت انبیا دانسته و از آن به احسن القصص یاد می کند و آموزه های تربیتی-اجتماعی بسیاری در جای جای داستان و در گذر حوادث آن عرضه می شوند. در این مقاله به برخی از این پیام ها پرداخته شده است از جمله: مدیریت صحیح، توکل، عفت، جوانمردی، حیا، زیبایی در کلام، خیرخواهی، عفو و گذشت، حق شناسی از خداوند و نعمت های او در همه حال، عزت نفس در برابر گناه، رازداری، صبر و سعه صدر، تواضع و فروتنی نسبت به پدر و مادر. اما مهم ترین پیام در این سوره، پیام توحید و تربیت توحیدی است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۴۴