محمدعلی نسیمی

با توجه به رشد فناوری کسب وکارها، باید به تولید محتوای ارزش مند برای مشتریان توجه شود. تجربه برندهای معتبر در بازاریابی محتوای کسب وکارها نشان دهنده رویکرد مهم و رو به رشد برای تقویت آگاهی مصرف کننده، تعامل و خلق ارزش بیشتر برای مشتریان در زمینه بازاریابی محتوایی است، لذا هدف پژوهش حاضر ارائه مدل پارادایمی بازاریابی محتوایی کسب وکارهای الکترونیکی مبتنی بر دیدگاه کارآفرینان بود. در این راستا، برای گردآوری داده ها از روش نظریه بنیانی استفاده شد. جامعه مورد مطالعه، کلیه کارآفرینان با سابقه کسب وکارهای الکترونیکی را شامل گردید. مشارکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند از نوع گلوله برفی انتخاب شدند که از طریق مصاحبه با 15 نفر اشباع داده ها حاصل گردید. داده ها با استفاده از روش کدگذاری سه مرحله ای و با نرم افزار مکس کیودا تجزیه و تحلیل شدند. بر اساس مدل پارادایمیک، عناصر آن شامل بررسی وضعیت فعلی کسب وکار، تولید محتوا، توزیع محتوا، سنجش موفقیت بازاریابی محتوایی، استفاده از تکنیک های تولید و توزیع محتوا، استفاده از بینش روانشناسی در بازاریابی محتوا، موفقیت کسب وکار و نفوذ در مشتریان بود. به طورکلی به کارگیری تکنیک های نوین تولید و توزیع محتوا همراه با بینش روان شناسی می تواند بازاریابی محتوایی کسب وکارهای الکترونیکی را بهبود بخشد. لذا توسعه مهارت های کاربران در زمینه های تولید و توزیع محتوا با تأکید بر بهبود بینش روانشناسی آنان در بازاریابی محتوایی پیشنهاد می گردد. 

هدف پژوهش حاضر طراحی مدل تجاری سازی فنّاوری اطلاعات در کسب وکارهای آنلاین با تأکید بر صنعت گردشگری است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از نظر ماهیت اکتشافی و از نظر روش گردآوری داده ها آمیخته است. در بخش کیفی پژوهش از 12 متخصص در حوزه های فنّاوری اطلاعات و گردشگری و مصاحبهٔ نیمه ساختاریافته به روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد. نمونهٔ آماری در بخش کمّی شامل ۳۸۴ از مدیران، کارشناسان و کارکنان حوزهٔ گردشگری بودند. در بخش کیفی، برای تجزیه وتحلیل داده ها، از روش تحلیل موضوعی (تم) استفاده شد. در آزمون مدل، ابتدا فرضیه های پژوهش تدوین شدند و سپس با روش مدل یابی معادلات ساختاری و استفاده از نرم افزارهای Lisrel تحلیل شدند. نتایج نشان داد تجاری سازی فنّاوری اطلاعات در کسب وکارهای آنلاین با 10 مؤلفه شامل عوامل اقتصادی، مباحث حقوقی و قانونی، زیرساخت ها، عوامل مرتبط با بازاریابی، عوامل مدیریتی، عوامل مؤثر در کسب وکار، مسائل سیاسی، پیش نیاز فرهنگی، محیط کسب وکار، مدیریت فنّاوری تبیین شده است. بالاترین اولویت مربوط به عامل مباحث حقوقی و قانونی بوده و مسائل سیاسی، زیرساخت ها، عوامل مؤثر در کسب وکار، پیش نیازهای فرهنگی، عوامل مدیریتی، مدیریت فنّاوری، عوامل اقتصادی، عوامل مرتبط با بازاریابی و محیط کسب وکار به ترتیب در اولویت های بعدی قرار دارند.

مقدمه: توسعه گردشگری روستایی، آثار و پیامدهای متنوع و گسترده ای را بر جای می گذارد و با توجه به ظرفیت های طبیعی و فرهنگی موجود در روستاها، می تواند نقش مهمی در تجدید حیات روستاها، ایجاد اشتغال و درآمد برای روستاییان، حفاظت از میراث طبیعی، تاریخی و فرهنگی و در نهایت توسعه یکپارچه و پایدار روستایی داشته باشد. هدف: هدف از انجام این پژوهش ارائه مدل بازاریابی گردشگری روستایی در شهرستان رودسر با استفاده از روش تحلیل تم بوده است. روش شناسی تحقیق: به منظور اجرای پژوهش از رویکرد پژوهش کیفی و با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاری از متخصصین حوزه گردشگری و بازاریابی استفاده شده است. حجم نمونه با منطق نمونه گیری نظری و قضاوتی و تا حصول اشباع نظری در مجموع 12 نفر را در برگرفت. کد گذاری داده ها با استفاده از نرم افزار مکس کیودا به انجام رسید. قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهرستان رودسر است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد مدل بازاریابی گردشگری روستایی در شهرستان رودسر با 11 تم اصلی و 67 تم فرعی شامل: جاذبه ها، زیرساخت، فرهنگ، سرمایه گذاری، موقعیت زیست محیطی، قابلیت دسترسی به امکانات، نیروی انسانی ماهر، هزینه سفر، ترفیع، قوانین و مقررات و آموزش تبیین شده و تم های نیروی انسانی ماهر و فرهنگ با ضریب مسیرهای 78/0 و 55/0 به ترتیب بیشترین و کمترین تاثیر را بر گردشگری روستایی دارند.   نتایج: بر اساس این تحقیق مدل بازاریابی گردشگری روستایی در شهرستان رودسر به ترتیب اولویت شامل 11 عنصر می باشد. با توجه به فقدان مدل و مدل جامع تبیین کننده بازاریابی در گردشگری روستایی، دانستن اینکه عناصر، مؤلفه ها و مقوله های بازاریابی گردشگری روستایی از استراتژی تحقیق کیفی چگونه استفاده می کنند، حائز اهمیت است. استفاده از مدل بازاریابی گردشگری روستایی و توجه به عناصر تشکیل دهنده آن منجر به موارد زیر می شود: 1. گردشگری روستایی به عنوان راهبرد توسعه روستایی 2. گردشگری روستایی به عنوان سیاستی در بازسازی سکونتگاه های روستایی 3. گردشگری روستایی به عنوان ابزاری برای توسعه پایدار و حفاظت از منابع طبیعی.

بازار خودروهای لوکس یکی از حوزه های تجاری است که تراکنش مالی بسیار زیادی دارد بنابراین رقابت در این صنعت را بسیار جذاب کرده است. از سوی دیگر قواعد حاکم بر خرید و فروش خودروهای لوکس با سایر کالاها و خدمات متفاوت است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف ارائه الگویی بومی برای سنجش نگرش مصرف کنندگان خودروهای لوکس خارجی در ایران انجام شده است. مطالعه حاضر از منظر هدف یک پژوهش بنیادی است که با روش آمیخته صورت گرفته است. همچنین از نظر روش و بازه زمانی گردآوری داده ها یک پژوهش پیمایش مقطعی است. جامعه آماری بخش کیفی شامل 19 نفر از خبرگان تجربی و نظری در حوزه مورد مطالعه است. در بخش کمی نیز از دیدگاه 400 نفر از مشتریان خودروهای لوکس خارجی استفاده شده است. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه می باشد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون، مدلسازی ساختاری تفسیری و حداقل مربعات جزئی استفاده گردیده است. نتایج نشان داده است مدیریت تجربه مشتری و مدیریت کیفیت قطعات و ایمنی خودروهای لوکس به عنوان متغیرهای مستقل هستند. این عوامل بر منزلت و جایگاه اجتماعی، انحصارطلبی مصرف کنندگان، به کارگیری توانمندی فناورانه و آپشن های کاربردی خودروهای لوکس تأثیر می گذارند. این متغیرها نیز ارزش ادراک شده برند و بازاریابی خودروهای لوکس را تحت تأثیر قرار می دهند. در نتیجه درگیری مشتریان و اعتماد و رضایت آن ها افزایش خواهد یافت. در نهایت رضایت، اعتماد و درگیری مصرف کننده بر نگرش مصرف کننده تأثیرگذار خواهد بود.

هدف: تبلیغات شفاهی الکترونیک به عنوان یکی از مهم ترین منابع اطلاعاتی هنگام تصمیم گیری خرید گردشگران در عصر جدید می باشد. روش: لذا هدف این پژوهش شناسائی و اولویت بندی ابعاد تبلیغات شفاهی الکترونیکی در بین گردشگران ساحلی می باشد. روش این پژوهش از نظر ماهیت، آمیخته و از نظر هدف توسعه ای است. لذا برای شناسائی ابعاد تبلیغات شفاهی الکترونیک از روش فراترکیب و جهت اولویت بندی این ابعاد از روش بهترین-  بدترین استفاده شده است. جامعه آماری در بخش کیفی تعداد 158 مقاله مستند بود که در نهایت به 28 مقاله مرتبط تعدیل شد و در بخش کمی 10 نفر از مدیران رسانه های اجتماعی مراکز گردشگری ساحلی منتخب در شمال کشور،  به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان خبرگان انتخاب شدند. داده ها در بخش کیفی با استفاده از روش هفت گامی سندلوسکی و باروسو در فراترکیب و در بخش کمی با استفاده از روش بهترین- بدترین تحلیل شد. یافته ها: ابعاد تبلیغات شفاهی الکترونیکی در بین گردشگران ساحلی در 5 مقوله، 10 کد محوری و 70 کد باز معرفی شد و اولویت بندی آن ها به ترتیب اهمیت ارائه گردید. مقوله تاثیر گذاری پیام در اولویت اول، بستر پیام در اولویت دوم، تبادل اطلاعات در اولویت سوم، عناصر ارتباطی در اولویت چهارم و پیامدهای تبلیغ شفاهی در اولویت پنجم قرار گرفت. نتیجه گیری: مدیران شرکت ها باید به شناخت ویژگی های گیرنده و فرستنده پیام و انگیزه های مشارکت آن ها در تبلیغات شفاهی الکترونیک بپردازند و از طریق ایجاد بسترهایی مثل وب سایت های گردشگری، انجمن های گفتگو و جوامع هوادار برند وابسته به شرکت، به ایجاد و گسترش تبلیغات شفاهی الکترونیک کمک کنند.

پژوهش حاضر تاثیر همزاد پنداری و قابل اطمینان بودن بر دلبستگی و وفاداری مشتریان به برند های ورزشی مشتریان استان مازندران را مورد بررسی قرار می دهد. روش این پژوهش از نوع کاربردی و توصیفی است و جامعه آماری این پژوهش مشتریان برند های ورزشی می باشند که تعداد ۳۹۵ نفر بر اساس جدول کرجسی و مورگان و روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها در این پژوهش از پرسشنامه های استاندارد استفاده شد. روش های تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم-افزارهای SPSS و LISREL مورد آزمون قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان از تاثیر همزاد پنداری با برند بر دلبستگی به برند، همزاد پنداری با محصول بر دلبستگی به محصول، قابل اطمینان بودن برند بر دلبستگی به برند، قابل اطمینان بودن محصول بر دلبستگی به محصول، دلبستگی به محصول بر دلبستگی به برند، دلبستگی به برند بر وفاداری به برند و دلبستگی به محصول بر وفاداری به برند دارد. یافته ها حاکی از آن است که دلبستگی به برند و دلبستگی محصول به صورت مستقیم و مثبت بر وفاداری به برند تاثیر می گذارند.

ظهور رسانه های اجتماعی، باعث پیشرفت و توسعه ارتباطات شفاهی شد و پدیده جدیدی به نام تبلیغات شفاهی الکترونیکی پدیدار گردید. این پژوهش که نوعی پژوهش توسعه ای با روش آمیخته است، با هدف شناسائی و اولویت بندی ابعاد تبلیغات شفاهی الکترونیکی در روابط بین فردی مشتریان کالاهای ورزشی در شبکه های اجتماعی انجام شد. لذا برای شناسائی ابعاد تبلیغات شفاهی الکترونیک از روش فراترکیب و جهت اولویت بندی این ابعاد از روش بهترین-  بدترین استفاده شده است. جامعه آماری در بخش کیفی تعداد 158 مقاله مستند بود که در نهایت به 28 مقاله مرتبط با موضوع پژوهش تعدیل شد و در بخش کمی نیز 10 نفر از مدیران (ادمین) شبکه های اجتماعی 5 فروشگاه آنلاین محصولات ورزشی، به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان خبرگان انتخاب شدند. داده ها در بخش کیفی با استفاده از روش هفت گامی سندلوسکی و باروسو در فراترکیب و در بخش کمی با استفاده از روش بهترین- بدترین توسط نرم افزارهای مکس کیودا و لینگو تحلیل شد. ابعاد تبلیغات شفاهی الکترونیکی در بین مشتریان کالاهای ورزشی در 5 مقوله (عناصر ارتباطی، بستر پیام، تأثیرگذاری پیام، تبادل اطلاعات و پیامد های تبلیغ شفاهی الکترونیکی)، 10 کد محوری و 70 کد باز تعیین و معرفی شد و اولویت بندی آن ها به ترتیب (تأثیرگذاری پیام، بستر پیام، تبادل اطلاعات، عناصرارتباطی و پیامدهای تبلیغ شفاهی الکترونیکی) ارائه شد. نتایج این پژوهش می تواند برای مدیران شبکه های اجتماعی جهت مدیریت تبلیغات شفاهی الکترونیک به صورت اثربخش مفید واقع شود.

توسعه بخش گردشگری، به ویژه برای کشورهای در حال توسعه که با معضلاتی همچون میزان بیکاری بالا، اقتصاد تک محصولی و غیره مواجه هستند از اهمیت فراوانی برخوردار است. ارزش ویژه برند ابزاری برای اندازه گیری تاثیرگذاری تلاش های بازاریابی انجام شده در گذشته و حال و پیش بینی عملکرد برند در آینده را فرآهم می کند. هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه مولفه های مدل بازاریابی گردشگری روستایی در شهرستان رودسر با ارزش ویژه برند مقصد بوده است. به منظور اجرای پژوهش از رویکرد کمی، مدل سازی معادلات ساختاری و پرسشنامه ارزش ویژه برند مطابق مدل آکر استفاده شده است. برای تکنیکهای آماری، با توجه به این که جامعه آماری مورد استفاده نامحدود است، با کمک از جدول کرجسی و مورگان برای جوامع با بیش از یکصد هزار نفر با سطح دقت 05/0 نمونه مورد نظر برابر 384 نفر می باشد، این نمونه شامل همه دست اندرکان و مرتبطین گردشگری روستایی و گردشگرانی که حداقل یک بار به مناطق روستایی استان گیلان سفر نموده اند می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد همه 11 مولفه مدل بازاریابی گردشگری روستایی در شهرستان رودسر که شامل: جاذبه ها، زیرساخت، فرهنگ، سرمایه گذاری، موقعیت زیست محیطی، قابلیت دسترسی به امکانات، نیروی انسانی ماهر، هزینه سفر، ترفیع، قوانین و مقررات و آموزش می باشد با ارزش ویژه برند مقصد رابطه مثبت و معناداری داشته و سرمایه گذاری با توجه به ضریب مسیر(73/0) و آماره t (12/8) و هزینه سفر با توجه به ضریب مسیر(42/0) و آماره t (24/5) به ترتیب مهم ترین و کم اهمیت ترین عوامل در ارزش ویژه برند مقصد شناسایی گردید.

ظهور و تحول رسانه های اجتماعی، باعث افزایش پیشرفت و اهمیت ارتباطات دهان به دهان و ظهور پدیده جدیدی به نام تبلیغات دهان به دهان الکترونیکی شد. طوری که امروزه تبلیغات دهان به دهان الکترونیکی، یکی از تأثیرگذارترین و متقاعدکننده ترین منابع، بین کاربران رسانه های اجتماعی محسوب می شود. هدف از انجام این پژوهش، طراحی مدل تبلیغات دهان به دهان الکترونیکی در روابط بین فردی کاربران رسانه های اجتماعی بوده است. به منظور اجرای پژوهش از رویکرد پژوهش کیفی، بر مبنای روش داده بنیاد و با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاری از متخصصان حوزه تبلیغات و رسانه استفاده شده است. حجم نمونه با منطق نمونه گیری نظری و تا حصول اشباع نظری در مجموع 12 نفر را در برگرفت. کدگذاری داده ها با استفاده از نرم افزارMAXQDA  انجام شد. یافته های پژوهش تبلیغات دهان به دهان الکترونیک با 9 عامل (عوامل مربوط به محرک، رسانه تبلیغ دهان به دهان الکترونیک، ارائه نظرها، منبع تبلیغ دهان به دهان الکترونیک، عوامل مربوط به بازار، جست وجوی نظرها، عوامل موقعیتی، تأثیر تبلیغ دهان به دهان الکترونیکی و گیرنده تبلیغ دهان به دهان الکترونیک) و45 مؤلفه تبیین شد. نتایج این پژوهش می تواند برای مدیران کسب و کار جهت مدیریت تبلیغات دهان به دهان الکترونیک در رسانه های اجتماعی، مفید واقع شود.

هدف پژوهش حاضر واکاوی پیشایندها و پیامدهای زنجیره تامین سبز و اولویت بندی پیشایندهای زنجیره تامین سبز است. جامعه آماری در بخش کیفی تعداد 167 مقاله مستند بود که در نهایت به 23 مقاله مرتبط با موضوع انتخاب شد و در بخش کمی 5 شرکت در صنعت قطعه سازی منتخب با روش نمونه گیری در دسترس10 نفر به عنوان خبره انتخاب شدند. داده ها با استفاده از هفت گام باروسو و ساندلوسکی در فراترکیب و روش بهترین- بدترین با استفاده نرم افزارهای مکس کیودا، اکسل، اس پی اس اس و لینگو تحلیل شد. پیشایندهای زنجیره تامین سبز در 3 مقوله (عوامل سازمانی، عوامل فرهنگی و عوامل محیطی) و 8 کد محوری (عوامل مدیریتی، توانمندی نیروی انسانی، سیاست های مالی سازمان، ترویج فرهنگ سبز، فعالیت فعالان محیط زیست، تکنولوژی و دانش، دولت، مشتریان و بازار) و 37 کد باز، پیامدهای زنجیره تامین سبز نیز در 3 مقوله (پیامدهای اقتصادی، پیامدهای اجتماعی و پیامدهای زیست محیطی) و 6 کد محوری (مزایای مالی مستقیم، مزایای مالی غیر مستقیم، مزایای سازمانی، حفاظت از سلامت انسان، کنترل آلودگی ها، حفاظت از منابع) و 20 کد باز در استخراج گردید. اولویت بندی پیشایندها به ترتیب عوامل مدیریتی 167/0، سیاست های مالی سازمان 152/0، دولت 147/0، تکنولوژی و دانش 145/0، توانمندی نیروی انسانی 130/0، مشتریان و بازار 114/0، ترویج فرهنگ سبز 101/0 و فعالیت فعالان محیط زیست 044/0 ارائه شد. نتیجه گرفته شد که صنایع قطعه سازی می بایست با حمایت از عوامل سازمانی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی و همچنین پرداختن به مقوله فرهنگی و محیطی، فرایند مدیریت زنجیره تامین سبز را پیاده سازی نمایند.

استفاده از رسانه ها برای شناساندن محصولات ورزشی به مخاطبان بسیار موثر است. کاربرد جایگذاری برند ورزشی در رسانه و استفاده آن در سال های اخیر به یکی از پرکاربردترین تکنیک های مرتبط برای تبلیغات محصول ورزشی تبدیل شده است. هدف از انجام این پژوهش طراحی مدل اثر بخشی جایگذاری برند ورزشی در رسانه با استفاده از روش داده بنیاد و با رویکرد توسعه پایدار است. به منظور اجرای پژوهش از رویکرد پژوهش کیفی استفاده شده است و بر مبنای روش داده بنیاد و با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاری از متخصصین حوزه برند ورزشی در رسانه شناسایی شده است. حجم نمونه با منطق نمونه گیری نظری و قضاوتی و تا حصول اشباع نظری در مجموع 12 نفر را در برگرفت. کد گذاری داده ها با استفاده از نرم افزار مکس کیودا به انجام رسید. یافته های پژوهش نشان می دهد اثر بخشی جایگذاری برند ورزشی در رسانه با 10 عامل و 50 مولفه شامل: نگرش به فیلم، تسخیر مخاطب، موقعیت مخاطب، تبلیغات، غالب بودن جایگذاری برند، یکپارچگی محصول با برنامه، ویژگی های جمعیت شناختی، ارتباط شخصیت برنامه ورزشی با محصول، منافع اقتصادی و فیلمنامه ورزشی تبیین می شود.

هدف از این پژوهش توسعه مدل مفهومی و دسته بندی پیشایندها و پیامدهای زنجیره تامین سبز در صنعت قطعه سازی است. با توجه به بررسی های انجام شده درتحقیقات داخل ایران و جهان در زمینه زنجیره تامین سبز تحقیقات جامعی صورت نگرفته است.. روش مطالعه تحلیل محتوای کیفی و ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات، مصاحبه های نیمه ساختار یافته می باشد. تحلیل داده ها با تکنیک تحلیل محتوای ترکیبی جهت دار و تلخیصی انجام گرفت. عوامل شناسایی شده شامل 29 کد باز است که در قالب هفت مقوله اصلی درج و در انتها با استفاده از نرم افزار مکس کیودا، طبقه بندی و مدل مفهومی ترسیم گردید. به منظور سنجش پایایی حاضر از ضریب کاپا محاسبه شده بوسیله نرم افزار اس پی اس اس برابر با 960/0 بوده که در سطح توافق عالی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که 7 مولفه شناسایی شده در پیشایندها و پیامدهای زنجیره تامین سبز در صنعت قطعه سازی شامل؛ تامین کننده و خرید سبز، طراحی و بسته بندی سبز، تولید سبز، توزیع و بازاریابی سبز، مدیریت زیست محیطی، آموزش و پژوهش، لجستیک معکوس می باشد. که مولفه های آموزش و پژوهش و لجستیک معکوس به عنوان مولفه های نو در این پژوهش پدیدار شده اند. سازمان های جهانی در فضای رقابتی دریافتند که بهبود عملکرد زیست محیطی می تواند آن ها را از سایر رقبای خود متمایز سازد. زنجیره تامین سبز به تلفیق نگرانی های زیست محیطی با مفهوم زنجیره تامین از طریق بهبود همکاری و هماهنگی اعضای زنجیره تامین می پردازد.

گردشگری سلامت از جمله حوزه هایی محسوب می شود که از پتانسیل بسیار بالایی در جهت توسعه کسب و کار گردشگری کشور برخوردار است. در حالی که کشورهای صاحب صنعت گردشگری سلامت در این روزها از تبعات و اثرات کرونا ضررهای جبران ناپذیری را متحمل شده اند و جبران این خسارت ها زمان زیادی را می طلبد استفاده از مدل های نوین کسب و کار گردشگری سلامت و ظرفیت های مختلف می تواند در این زمینه کارساز باشد. این پژوهش با هدف ارائه ی مدل مزیت های رقابتی کسب و کار گردشگری سلامت در پسا کرونا با به کارگیری تکنیک فرا ترکیب انجام شد. بدین منظور ابتدا 238 مقاله از پایگاه های علمی معتبر داخل و خارج انتخاب شد و پس از چند مرحله نقد و بررسی اطلاعات در انجام فرا ترکیب، 41 مقاله نهایی باقی ماند. پس از کد گذاری باز و محوری، از این 41 مقاله تعداد 6 بعد اصلی (فرهنگ، زیرساخت، دسترسی به امکانات، عوامل زیست محیطی، قیمت و نیروی متخصص) و 64 مولفه ی کسب و کار گردشگری سلامت به دست آمد. در مرحله بعد با استفاده از تکنیک دلفی از 15 نفر از خبرگان فعال در این زمینه خواسته شد تا از بین مؤلفه های شناسایی شده، عواملی را که به عنوان مزیت رقابتی کسب و کار گردشگری سلامت در پسا کرونا هستند، معرفی نمایند. که از 64 عامل پیشنهادی،19 عامل به عنوان مؤلفه های ابعاد مدل مزیت های رقابتی کسب و کار گردشگری سلامت در پسا کرونا شناخته شدند.

مقدمه: امروزه گردشگری سلامت از رو به رشدترین بخش های صنعت گردشگری در جهان است. گردشگری سلامت به عنوان یکی از منابع ایجاد درآمد و اشتغال می تواند رهیافتی برای توسعه اقتصادی ملی باشد. لذا، هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل مرتبط بر خلق مزیت رقابتی در کسب وکار گردشگری در حوزه سلامت است. روش ها: مطالعه حاضر توصیفی تحلیلی بود و به صورت مقطعی در سال 1398 انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل فعالان و صاحبان کسب وکارهای صنعت گردشگری استان مازندران بود. برای جمع آوری داده ها تعداد 200 پرسش نامه توزیع گردید که از این تعداد 165 پرسش نامه برگشت داده شد. برای سنجش روایی پرسش نامه ازنظر خبرگان استفاده گردید. پایایی ابزار گردآوری داده ها از طریق آلفای کرونباخ و پایایی مرکب تائید شد. برای تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری و نرم افزار اسمارت پی ال اس استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد وضعیت اجتماعی- فرهنگی با ضریب مسیر 96/0 اثر بسیار مهمی بر خلق مزیت رقابتی در گردشگری سلامت در استان مازندران دارد. همچنین بعد دسترسی به امکانات و نیروی انسانی متخصص و ماهر با ضریب مسیر 95/0 و 85/0 در رتبه های بعدی قرار دارند. نتیجه گیری: متولیان سازمان های ضمن مشخص نمودن فهرست دقیق قابلیت های اجتماعی - فرهنگی و تاریخی استان و معرفی مجتمع های رفاهی و مراکز خدماتی- درمانی، مقدمات لازم در جذب گردشگر سلامت را فراهم نمایند. در ادامه باید راه های شناسایی امکانات برای گردشگران نیز تسهیل شود. همچنین، باتربیت و به کارگیری نیروی متخصص، کسب وکار گردشگری سلامت تقویت خواهد شد.