رضا سیمبر

رضا سیمبر

مدرک تحصیلی: استاد علوم سیاسی دانشگاه گیلان

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۱ تا ۱۰۰ مورد از کل ۱۴۰ مورد.
۸۱.

بررسی آیپک و تأثیر آن بر سیاست خاورمیانه ای امریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۵۱ تعداد دانلود : ۳۳
ساختار سیاسی غیرمتمرکز و توزیع شده امریکا سبب شده است که جریان ها و تشکل های بسیاری بتوانند روند پیچیده تصمیم گیری سیاسی در این کشور را تحت تأثیر قرار دهند. با آنکه یهودیان تنها حدود سه درصد جمعیت امریکا را تشکیل می دهند اما توانسته اند به تأثیرگذار ترین اقلیت قومی در ساختار قدرت امریکا تبدیل شوند. یهودیان امریکا مجموعه چشمگیری از سازمان های مختلف را برای تأثیرگذاری بر سیاست خارجی امریکا به وجود آورده اند که در این میان نقش کمیته امور عمومی امریکا اسرائیل (آپیک(به عنوان قدرتمندترین سازمان یهودی امریکا بسیار شاخص می باشد، سازمانی که مسئول برنامه ریزی و هماهنگ کردن فعالیت اکثر سازمان های یهودی امریکا را بر عهده دارد و نقش اساسی را در هماهنگی سیاست های امریکا با منافع صهیونیسم ایفا می کند. در عصر حاضر این سازمان مهمترین ابزار صهیونیست ها در امریکا برای تأثیرگذاری بر سیاست های قدرت اول دنیای کنونی در مسائل مربوط به اسرائیل و پُرمناقشه ترین منطقه جهان، خاورمیانه، می باشد. پژوهش حاضر درصدد است، ضمن ارائه نمایی اجمالی از دلایل قدرت یهودیان در امریکا، آیپک و تأثیرآن را بر سیاست خاورمیانه ای امریکا مورد بحث و بررسی قرار دهد.
۸۲.

چالش های هویتی فراروی هویت دین محور انقلاب اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سکولاریسم انقلاب اسلامی هویت دینی ناسیونالیسم افراطی بنیادگرایی فرقه ای قومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳۸ تعداد دانلود : ۶۰۳
از ابتدای انقلاب اسلامی ایران تاکنون هویت دین محور انقلاب اسلامی هویت مرکزی جامعه ایران بوده است؛ اما هویت دینی انقلاب اسلامی با چالش هایی مواجه بوده که این پژوهش محور کار خود را حول بررسی و تبیین این چالش ها و ارائه راهکارهایی در راستای تقویت هویت دین محور انقلاب اسلامی قرار داده است. یافته های این پژوهش بر این مبنا است که چالش هایی هویتی فراروی هویت دین محور انقلاب اسلامی ایران را می توان بر محور سه چالش عمده 1. هویت سکولاریستی تأثیر پذیرفته از مدرنیته و ارزش های لیبرال دموکراسی غرب 2. هویت باستانی شاهنشاهی گرایی با آرمان های ناسیونالیسم افراطی قبل از اسلام 3. هویت برگرفته از قوم گرایی و فرقه گرایی انحرافی تجزیه و تحلیل کرد. همچنین خصومت غرب علیه هویت دین محور انقلاب اسلامی نیز توانسته این چالش ها را تقویت کند. در همین راستا این پژوهش در راستای رفع چالش ها راهکارهایی ارائه داده که بر محور نهادینه کردن عدالت در لایه های مختلف جامعه و همچنین تحول در مبانی و منابع علوم انسانی متناسب با ارزش های بنیادین جامعه ایران قرار داده است.
۸۳.

مؤلفه های اساسی محیط امنیتی ایران و سوریه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: لیبرال دموکراسی امنیت ملی مکتب کپنهاگ ناسیونالیسم عربی استراتژی دفاع - تهاجم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۷ تعداد دانلود : ۷۷۲
آنچه که در نوشته ی حاضر به طور مفصل مورد بحث قرار گرفته، بررسی چرایی و دلایل تبدیل شدن سوریه به یک مسئله ی مهم امنیتی برای ایران است. با توجه به روابط تاریخی بین ایران و سوریه، ظهور بحران در این کشور، ایران را به تکاپویی سخت و سنگین برای مقابله با قدرت غرب واداشته است چرا که کوتاهی در این امر بهایی گزاف را برای جمهوری اسلامی ایران به همراه خواهد داشت. مقاله ی حاضر چهار دلیل مهم را که به عنوان دلایل اهمیت امنیتی سوریه برای ایران محسوب می شوند، مورد بحث و بررسی قرار داده است. سوریه به عنوان سد نفوذ سیاست های ضد ایرانی آمریکا در خاورمیانه، هممرز بودن با حزبالله و اسرائیل، و همچنین به عنوان محلی برای اتخاذ استراتژی دفاع – تهاجم ایدئولوژیک، و قرارگرفتن در محل تلاقی و اتصال دو ایدئولوژی ایران اسلامی و ناسیونالیسم عربی می توانند عوامل اصلی شکل دهی به محیط امنیتی ایران و سوریه باشند. سوریه به عنوان متحد ایران برای جلوگیری از دستبرد کامل منطقه توسط غرب، میتواند به عنوان یک عامل کلیدی و با توجه به چهار مؤلفه ی ذکر شده، حمایت همه جانبه ی ایران از سوریه را در خلال بحران سوریه توجیه و بازتعریف کند.
۸۴.

مخاطرات رشد در سیاست بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۴۲ تعداد دانلود : ۳۹
دولت ها پیوسته درتقلای افزایش قدرت اند. افزایش قدرت یک دولت در سطوح محلی، منطقه ای یا بین المللی، گاهی با واکنش های بشدت مقابله جویانه و گاهی نیز با واکنش های کمتر مقابله جویانه دیگر دولت ها مواجه است. دولت های در حال رشد با محدودیت های یکسانی از سوی قدرت های مسلط بیرونی مواجه نمی شوند. چرا و چه هنگامی رشد دولت ها، مخاطره آمیز است؟ چه پیوندی بین افزایش قدرت ملی دولت ها و کشمکش های بین المللی وجود دارد؟ چه هنگام یک دولت در حال رشد با محدودیت های بیرونی بیشتری مواجه می شود؟ این پژوهش به شیوه تبیینی به بررسی این فرضیه پرداخته است که، اگرافزایش قدرت یک دولت تهدید آمیز دریافته شود سبب تحریک دیگر دولت ها به مقابله جویی خواهد شد و دیگر دولت ها بر محدودیت های دولت در حال رشد می افزایند. در این مقاله حساسیت زایی رشد از منظر نظریه های رئالیستی، لیبرالیستی، تکوین گرایی و مکتب انگلیسی مورد بررسی قرار گرفته و سرانجام رهیافت تلفیقی رشد صلح آمیزکه ادبیاتی به نسبت نو در دیسیپلین روابط بین الملل دارد مطرح شده است. یافته ها نشان می دهد که بر خلاف باور رایج مسئله محدودیت های محیط بیرونی علیه دولت های درحال رشد دلایلی سیستمیک دارد و سرشت سیستم بین المللی محدودیت هایی ساختاری برای رشد دولت ها ایجاد می کند و هر چه رشد قدرت های نوظهور، تهدید آمیزتر دریافته شود، حساسیت بیشتری تولید می کند و سبب تحریک دیگر دولت ها به مقابله جویی بیشتر می شود. 
۸۵.

مبانی هستی شناس ی مکتب امنیتی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مکتب امنیتی نظام بین الملل جمهوری اسلامی ایران فرانظریه هستی شناس ی هویت سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۷
یکی از دغدغه های پس از انقلاب اسلامی ایران، با توجه به ارزش های نهفته در آن، مقوله بومی سازی علوم انسانی بوده است که می تواند روند هویت سازی نظام را نیز تقویت کند. رمز کلیدی این امر، فرانظریه های اسلامی است که راه را برای نظریه های دیگر و رویکردها و حتی تاکتیک های گوناگون، به ویژه در زمینه های دفاعی و سیاست خارجی هموار می سازد. همه نظری هها دارای فرانظریه هایی مختص خود هستند که به آنها شکل م یدهند و مقوله های بنیادین آنها را برجسته م یکنند. در فرانظریه ها سه مؤلفه اهمیت اساسی دارند: هستی شناسی، معرف تشناختی و انسان شناسی؛ یعنی نگاهی که به دنیا و نظام هستی دارند، نگاهی که به نحوه شناخت جهان دارند و روزن ها ی که از آن به انسان و فلسفه وجودی انسان م ینگرند. اگر درصدد شناخت نگرش امنیتی جمهوری اسلامی، تبیین یا تجویز آن هستیم، لازم است هستی شناس ی آن را با نگاهی عمیق واکاوی کنیم. نوشتار پیش رو کنکاشی درباره مبانی هستی شناسان ه مکتب امنیتی جمهوری اسلامی ایران است و این ایده را مطرح م یکند که به جای اینکه نگرش امنیتی، فیزیکی، مادی و سخت افزارانه باشد، بیشتر غیرمادی، هویتی و نر مافزار انه است. در مکتب امنیتی جمهوری اسلامی ایران، اهمیت زیادی به عناصر معنوی و هویت ساز داده م یشود، به نحوی که خود در مقابل غیرخود مرزهای مشخصی ایجاد کند.
۸۶.

حقوق بشر و انجام مذاکرات نهادینه جهانی و منطقه ای، راهکار تحقق امنیت جامع(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۳۵
حقوق بشر در دهه های اخیر به عنوان یکی از اصلی ترین چالش های برجسته در عرصه روابط بین الملل، مورد توجه صاحب نظران و سیاستمداران می باشد. امروزه همه آنها اتفاق نظر دارند که بنیاد و اساس آن همراه با آفرینش انسان بوده است ، اما مصادیق آن در جوامع گوناگون فرق دارد. برخی آن را کاملا انسان ساخته، عده ای مطابق طبیعت انسان و عقل آن (حقوق طبیعی) و گروهی آن را برخلاف جریان روح آدمی دانسته، در حالیکه بسیاری آن را الهی می پندارند. براین اساس، تمام مکاتب و مذاهب جهان بر تبیین و تحکیم پایه های حقوق بشر در جامعه جهانی کنونی متفق القول بوده، ولی بزرگترین چالش آنها اختلاف در مصادیق خواهد بود. در همین راستا می توان گفت این مقوله در پارادایم صلح و امنیت دیده شود. با توجه به این، هدف نهایی این پژوهش گنجاندن موضوع حقوق بشردر مباحث امنیت جامع در سیاست جهانی می باشد به نحوی که با تحلیل سازه انگارانه و گفتمانی، لزوم رویکرد و راهکار انجام مذاکرات رسمی بین المللی در این خصوص تبیین گردد. با فرض این موضوع، سوال مطرح می گردد که چه راهکارهایی برای نزدیک شدن دیدگاهای حقوق بشر در جهت تحقق نظریه امنیت جامع در سیاست جهانی وجود دارد؟برای پاسخ به این سوال ، با روش کیفی و نیز استدلالهای استقرایی و قیاسی به تجزیه و تحلیل موضوع پرداخته می گردد.نتایج نشان می دهدانجام مذاکرات نهادینه در سطح جهانی و منطقه ای در قالب سازمان هایی مانند سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا و سازمان همکاری اسلامی بهترین راهکار تحقیق امنیت جامع می باشد.
۸۷.

آیپک و تأثیر آن بر انتخابات ایالات متحده ی آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آیپک ایالات متحده ی آمریکا اسراییل انتخابات لابی یهود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱ تعداد دانلود : ۶۲
ساختار سیاسی غیرمتمرکز و توزیع شده ی ایالات متحده ی آمریکا سبب شده است که جریان ها و تشکل های بسیاری بتوانند روند پیچیده ی تصمیم گیری سیاسی در این کشور را تحت تأثیر قرار دهند. با آن که یهودیان تنها حدود سه درصد از جمعیت آمریکا را تشکیل می دهند اما توانسته اند به تأثیرگذارترین اقلیت قومی در ساختار قدرت آمریکا تبدیل شوند. یهودیان آمریکا مجموعه ی چشمگیری از سازمان های مختلف را برای تأثیرگذاری بر سیاست خارجی آمریکا به وجود آورده اند که در این میان نقش «کمیته ی امور عمومی آمریکا و اسراییل» (آپیک) به عنوان قدرتمندترین و شناخته شده ترین سازمان یهودی آمریکا بسیار شاخص است. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که آیپک در انتخاب اعضای کنگره و رئیس جمهور ایالات متحده ی آمریکا چه نقشی را ایفا می کند؟ در پاسخ به این پرسش فرضیه ی پژوهش بیان می کند که اکثر نامزدهای نمایندگی کنگره و ریاست جمهوری سعی می کنند نظر مثبت این سازمان را به خود جلب کنند و از حمایت های مالی و تبلیغاتی گسترده ی آن بهره مند شوند و در عوض سازمان آیپک نیز با ارائه ی این حمایت ها در پی هدایت افکار عمومی و دستگاه های سیاست گذاری خارجی آمریکا برای تحقق اهداف خود در حمایت از اسراییل است.
۸۸.

تأثیر رقابت و همکاری اعضای اصلی سازمان شانگهای در اهداف و عملکرد آن؛ 2013-2001

کلید واژه ها: سازمان همکاری های شانگهای مجموعه امنیتی رقابت ها روسیه چین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹ تعداد دانلود : ۱۸۳
در منطقه آسیای مرکزی ایجاد و گسترش موضوع خلاء قدرت در فضای پس از جنگ سرد، موجب حساسیت و توجه بازیگران منطقه به ایجاد ساختار همگرایانه شد. تشکیل سازمان همکاری های شانگهای نشان دهنده این حساسیت و عزم اعضای مؤسس آن نسبت به مسائل بین المللی، منطقه ای و داخلی است. حضور روسیه و چین به مثابه دو قدرت هسته ای و اقتصادی، در کنار خُرده بازیگرانی که با مسائل متعدد اجتناب ناپذیر مواجه بودند، موجب شد تا ماهیت این ساختار منطقه ای در عین وجودِ چارچوب همکاری جویانه، نشانه هایی از رقابت و تعارض را نیز در چگونگی مواجه با بحران های امنیتی در خود داشته باشد. در این مقاله برای تبیین ماهیت نظام ارتباطی حاکم بر روابط اعضای سازمان شانگهای از رهیافت مجموعه های امنیتی منطقه ای استفاده شده است. تلاش خواهد شد تا فرضیه مقاله؛ «گردهم آمدن رویکرد های متفاوت در شانگهای منجر به گسترش روابط همکاری جویانه، و در عین حال رقابتی و منفعت گرا میان اعضای آن شده است»، به وسیله متغیرهایی همچون مسائل تاریخی، شاخصه های ژئوپلیتیکی و ابزارهای اقتصادی مورد آزمایش قرار گیرد.
۸۹.

قدرت های بزرگ و وحدت کره(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نو واقع گرایی روسیه چین ایالات متحده امریکا قدرت های بزرگ وحدت کره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶۰ تعداد دانلود : ۱۳۳۲
بحث های وحدت در شبه جزیره کره با مرگ رهبر کره شمالی در دسامبر 2011، در محافل سیاسی و علمی جدی تر شده است. تقسیم این سرزمین به دو بخش شمالی و جنوبی از زمان پایان جنگ جهانی دوم، توسعه یکپارچه مردم کره را متوقف، دشمنی را در روابط شمال - جنوب ایجاد و به سدی بزرگ در جهت صلحی جامع در شمال شرق آسیا و شبه جزیره کره تبدیل شده است. ریشه جدایی و بحران های فعلی شبه جزیره کره به جنگ سرد و عوامل خارجی برمی گردد. اما با گذشت بیش از دو دهه از پایان جنگ سرد، بحران کره همچنان لاینحل باقی مانده و گفت گوهای وحدت نیز نتیجه ای در برنداشته است. این پژوهش، ضمن بررسی کوتاه تاریخی از تقسیم کره و چشم انداز برای وحدت مجدد، درصدد است جایگاه قدرت های بزرگ در نایل شدن به این امر را با رویکرد نظری تحلیل کند. پژوهش ذیل با استفاده از مؤلفه های نظریه نوواقع گرایی روابط بین الملل، به این نتیجه می رسد که خواست قدرت های بزرگ مؤثر در این منطقه (ایالات متحده امریکا، روسیه، چین و ژاپن) بر حفظ وضع موجود بوده، زیرا وحدت کره باعث تغییر در معادلات منطقه ای قدرت شده و به منافع بلند مدت آنها که در حفظ موازنه است، آسیب وارد می کند.
۹۰.

ارزیابی درونی گروه آموزشی روابط بین الملل دانشگاه تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۵۷ تعداد دانلود : ۴۰
یکی از راه های بهبود کیفیت آموزش روابط بین الملل و علوم سیاسی در دانشگاه های کشور آگاهی دقیق و جامع از نقاط قوت و ضعف گروه های آموزشی دانشگاه ها و برنامه ریزی برای رفع کاستی ها و ارتقای نقاط قوت آنهاست؛ ازاین رو ارزیابی درونی گروه های آموزشی یکی از راه های تحقق این مهم است. ارزیابی درونی گروه ها یکی از شیوه هایی است که استفاده از نتایج حاصل از آن می تواند به ارتقای کیفیت آموزش و پژوهش رشته کمک کند. بررسی این مهم مستلزم استفاده از نقطه نظرات دانشجویان، استادان و کاربرانی است که در ارتباط مستقیم با این الگو قرار خواهند گرفت. در این مقاله نویسندگان با استفاده از کار پیمایشی به ارزیابی درونی روش آموزش سنتی روابط بین الملل در دانشگاه تهران از دیدگاه دانشجویان دوره دکتری این دانشگاه و شناسایی نقاط قوت و ضعف این شیوه آموزش پرداخته اند.
۹۱.

علل شکل گیری و تداوم اتحاد ایران سوریه (2000- 1979)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۴۲
اتحاد ایران سوریه یکی از مولفه های شکل دهنده نظم منطقه ای خاورمیانه است. دو کشور با وجود عدم تشابه در زبان، نژاد، مذهب و در ساختار سیاسی، اتحاد مستحکمی را در منطقه خاورمیانه تشکیل داده و تاثیرات ژرفی را در این منطقه برجای گذاشته اند. این مقاله دو پرسش را در دستور کار خود قرار داده است: نخست علل شکل گیری و تداوم اتحاد ایران سوریه طی سالهای 20001979 چه بوده است؟ دوم: تاثیرات این اتحاد در موازنه تهدید منطقه ای طی سالهای فوق چه بوده است؟ در پاسخ به پرسشهای بالا این فرضیه مطرح می شود که اتحاد ایران سوریه به منظور موازنه تهدید در مقابل تهدیدات مشترک منطقه ای یعنی عراق، اسرائیل، آمریکا در دهه هشتاد و آمریکا، اسرائیل، ترکیه و عراق در دهه نود بوده است. روش تحقیق در این مقاله تبیینی و روش گردآوری داده ها، کتابخانه ای و اینترنتی است. یافته های این مقاله براین مبناست که با توجه به چهار اصل؛ قابلیت کلی، مجاورت جغرافیایی، قابلیتهای تهاجمی، و نیات تهاجمی مطروحه در نظریه موازنه تهدید استیون والت، عراق، اسرائیل و آمریکا در دهه هشتاد و به ترتیب شدت و اهمیت تهدید، آمریکا، اسراییل، ترکیه و عراق در دهه نود به عنوان تهدیدات مشترک منطقه ای فراروی جمهوری اسلامی ایران و سوریه، عامل شکلگیری و تداوم اتحاد این دو کشور طی سالهای 20001979 بوده است.
۹۲.

بیداری اسلامی و سنخ شناسی تغییر گفتمان اخوان المسلمین(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۶۸ تعداد دانلود : ۴۷
جنبش اخوان المسلمین از زمان تأسیس در سال 1928 تا به امروز دچار فرازونشیب های زیادی در افکار و آرمان های خود شده است. شکل گیری اخوان المسلمین بازتاب شرایط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی حاکم بر جامعه مصر طی آن سال ها بود که از آن جمله می توان به گسترش نفوذ استعمار در کشورهای اسلامی، اوضاع نامساعد اقتصادی و تبعیض های موجود در جامعه اشاره کرد. در این میان، پیروزی اسلام گرایان مصر در انتخابات مجلس و ریاست جمهوری از اهمیت بسیاری برخوردار است. جنبش اسلام گرای اخوان المسلمین مصر، یکی از پرسابقه ترین و پراثرترین جنبش ها در جهان اسلام است که طی هشتاد سال فعالیت پرفرازو نشیب خود، اثرات و ثمرات گسترده و مهمی بر روند بازگشت به اسلام از اصلاح خواهی اسلامی گرفته تا افراط گرایی در جهان اسلام داشته است. همچنین این جماعت طی بیش از سه ربع قرن فعالیت در فضای متغیر اجتماعی و سیاسی مصر، واجد تأثیرات فراوانی از این شرایط بوده و تغییرات فراوانی را از اصلاح در عمل انقلابی تا تغییر بنیادین الگوهای رفتاری اسلام گرایانه، چه به لحاظ راهبرد و چه تحت لوای تاکتیک، تجربه کرده است. مقاله حاضر درصدد است تا ضمن ارائه نمایی اجمالی از تحولات اخیر در مصر، تغییر گفتمان اخوان المسلمین در این برهه را مورد بحث و بررسی قرار دهد و به چرایی و چگونگی این رخدادها اشاره کند.
۹۳.

بررسی کاریکاتورهای موهن پیامبر اسلام در نشریات دانمارکی از دیدگاه سازه انگاری(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۴۰
در نتیجه چاپ کاریکاتورهایی از حضرت رسول (ص) طی سال های 20052006 میلادی در نشریات اروپایی سلسله اتفاقاتی به وقوع پیوست که باعث جلب توجه در سطح بین الملل شد. در این ارتباط با وجود گذشت زمان قابل توجهی از وقوع این حادثه و با توجه به تفاوت دیدگاه اسلام گرایان و غربیان به مقوله کاریکاتورها نظریات خردگرا و غالب در رشته روابط بین الملل (نورئالیسم و نولیبرالیسم) قادر به تحلیل موضوع مورد بحث نبوده اند. بر این اساس به نظر می رسد که نظریه سازه انگاری اجتماعی با توجه به در نظر گرفتن مولفه های تاثیر گذاری مانند قواعد، هنجارها، هویت، روابط اجتماعی و... قادر به تبیین و تحلیل بهینه واقعه یاد شده باشد. مقاله حاضر قصد دارد با رویکردی توصیفی تحلیلی سودمندی نظریه سازه انگاری اجتماعی را در فهم بهتر روابط و نظام بینالملل و بر پایه بررسی یک نمونه واقعی یعنی بحران کاریکاتورها به نمایش بگذارد. در این نوشتار نشان داده خواهد شد که چگونه مذهب به عنوان نشانه هویتی موجود در جوامع اسلامی در بحران کاریکاتورها باعث انسجام و تشکل می شود.
۹۴.

رئالیسم جهان سوم: رهیافتی پاسخ گو به خاستگاه کشمکش های جاری در نظام بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۵۳ تعداد دانلود : ۴۹
نگاهی دقیق به نظریه های غالب در رشته روابط بین الملل هر ناظر مطلع از عرصه سیاست جهانی را به این حقیقت رهنمون می کند که نظریه های این حوزه بر مبنای نگرش قدرت های بزرگ به سیاست بین الملل تبیین شده اند. در این ارتباط نابرابری موجود در عرصه روابط بین الملل باعث تأثیرگذاری بر نظریه پردازی در رشته روابط بین الملل شده است. نظریه های مهم رشته روابط بین الملل بیش از آنکه بازگو کننده واقعیت های جهان و دربرگیرنده ملاحظات بخش زیادی از دولت های فعال در عرصه بین الملل باشد، در زمینه منافع قدرت های بزرگ تبیین و طراحی شده است. این دسته از نظریات ظرفیت توضیح مباحث مهم و مطرح در گستره بین الملل نظیر خاستگاه کشمکش های جاری در نظام بین الملل و ارتباط بین متغیرهای معین رفتار داخلی و خارجی اکثر اعضا در سایه مؤلفه های جنگ و صلح را ندارد. بر این اساس ضروری است ضمن باز اندیشی در مباحث نظریه های غالب رشته روابط بین الملل یعنی نظرات نئورئالیسم و نئولیبرالیسم، تلاش هایی در زمینه ارائه نظریات جدید با نگرشی ساده یا رهیافت هایی کوچک با نگاهی محدود و با هدف پوشش کاستی های این نظریات صورت پذیرد. در مقاله حاضر تلاش شده است ضمن اشاره به کاستی های موجود در نظریات غالب رشته روابط بین الملل دلایل عمده عدم توانمندی نظریات یادشده را از نظر شناخت شناسی در زمینه توجیه و تبیین بروز جنگ و در مقابل عدم گسترش صلح در سطح بین الملل بررسی شود.
۹۵.

کاربست دکترین مسیولیت حمایت در بحران لیبی(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی حقوق حقوق بین الملل حقوق بین الملل عمومی حقوق بشر دوستانه و مخاصمات بین المللی
  2. حوزه‌های تخصصی حقوق حقوق بین الملل حقوق بین الملل عمومی حقوق بین الملل کیفری
  3. حوزه‌های تخصصی حقوق حقوق بین الملل حقوق بشر
  4. حوزه‌های تخصصی حقوق حقوق بین الملل حقوق بشر حقوق مدنی و سیاسی
تعداد بازدید : ۱۷۲۵ تعداد دانلود : ۷۷۰
بر اساس دکترین مسیولیت حمایت، هر دولتی دارای مسیولیت حمایتی از جمعیت خود در برابر نسلکشی، جرایم جنگی، پاک سازی نژادی و جنایت علیه بشریت می باشد. جامعه بین المللی نیز با بهکارگیری ابزارهای دیپلماتیک، بشردوستانه و سایر روش های مسالمت آمیز مسیول است و زمانی که مقامات ملی به طورآشکار در حمایت از جمعیت خود در برابر چنین جرایمی کوتاهی کنند، این مسیولیت به جامعه بین المللی منتقل می شود. به دلیل نقض گسترده حقوق بشر در بحران لیبی، جامعه بین المللی بر اساس این اصل خود را مسیول و دارای صلاحیت برای مداخله دانسته است. مقاله حاضر با مروری کوتاه بر مفهوم مسیولیت حمایت به ارزیابی اعمال این اصل در بحران لیبی می پردازد. این ارزیابی اقدامات جامعه بین المللی را به طور قابل توجهی سریع، منسجم و قاطعانه در چارچوب سه محور اصلی این اصل یعنی پیشگیری، واکنش و بازسازی ارزیابی می کند.
۹۶.

عناصر و روندهای موثر بر نظام بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نظام بین الملل سیاست خارجی آمریکا امنیت بین الملل نظم جهانی چندجانبه گرایی یک جانبه گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۸۶ تعداد دانلود : ۱۴۹۲
مقاله حاضر تصویری از رهیافت های گوناگون فکری در روابط بین الملل معاصر را که در صدد بررسی ساختار های نظم و ترسیم افق آینده هستند، ارائه و سپس آنها را ارزیابی و تحلیل خواهد نمود. پرسش بنیادین مقاله، این است که امروزه در سیاست جهانی چگونه نظامی حاکم است و چگونه نظمی آن را به پیش می برد؟ کدام یک از گزینه های مطرح از جمله لیبرالیسم، نظام تک قطبی، ایده برخورد تمدن ها، جهاد در مقابل نظام نو استعماری غرب و یا نظام آنارشی گونه به بهترین وجه می تواند ترسیم کننده چشم انداز نظام سیاست جهانی در آینده باشد؟ آیا هر کدام از این موارد به تنهایی می توانند سرنوشت فعلی ساختار جهانی را رقم بزنند یا اینکه هر کدام از آنها قسمتی از پارادایم نظام معاصر جهانی محسوب می شوند که با قرار گرفتن در کنار یکدیگر می توانند پاسخگوی سوال های مربوط باشند. ایده نوشتار حاضر این است که هر بحثی راجع به نظم جهانی باید دربرگیرنده چهار وجه گوناگون باشد: موازنه نظامی و سیاسی قدرت، تقویت نهادهای بین المللی و پیدایش حاکمیت جهانی، تاکید بر ارزش های مشترک فکری انسانی در سطح جهانی و تبیین و تعیین ساختار اقتصاد سیاسی جهانی درباره تولید، مالیه و توزیع. با توضیح این موارد مقایسه مختصری از نظم فعلی در مقابل نظم های گذشته در ساختار نظام جهانی صورت می گیرد و در نهایت توصیه هایی نیز برای پیشبرد نظم آینده جهانی ارائه می گردد.
۹۷.

جریان های اسلام گرا، نگرش غرب و ادغام حزب الله در ساختار سیاسی لبنان(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۶۹ تعداد دانلود : ۴۱
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در دهه آخر قرن بیستم و بروز حوادثی نظیر حمله به مراکز تجاری جهان در نیویورک در سال 2001 میلادی و پیروزی جنبشهای اسلام گرا در کشورهای مسلمان در طول دو دهه گذشته به منظور در دست گرفتن قدرت زمزمه های مبنی بر شکل گیری جنگ سرد دوم از سوی پاره ای از متفکران غربی مطرح شده است که در یک سوی آن ایدئولوژی لیبرال دموکرات غرب و در سوی دیگر آن پدیده اسلام سیاسی قرار دارد. در این میان غربیان با چشم پوشی از ابعاد متعدد فعالیت جنبش های اسلام گرا و برداشت تقلیل گرایانه سعی در انتساب فعالیتهای ایشان به جریان های تروریستی داشته اند لیکن دیدگاه مورد بحث قادر به توجیهه اقدامات اجتماعی جنبش های مذکور نمی باشد. در مقاله حاضر سعی شده است علاوه بر تبیین مفهوم اسلام سیاسی و شرح ورود عبارت یاد شده در عرصه ادبیات روابط بین الملل به طور خاص بر رویکرد بکار گرفته شده توسط حزب الله لبنان به عنوان یک سازمان نظامی، سیاسی و اجتماعی در خصوص ادغام در عرصه سیاسی و اجتماعی لبنان تمرکز شود و از این حیث نواقص و تناقضات موجود در دیدگاه های متفکران یاد شده در خصوص فعالیت جنبش های اسلامی و پدیده مذکور را نمایان سازد.
۹۸.

سیاست خارجی آمریکا و تحریم های جدید علیه جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: آمریکا سیاست خارجی تحریم جمهوری اسلامی ایران خاورمیانه پساجنگ سرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۷۱ تعداد دانلود : ۱۱۶۱
اوباما که با تغییر شعار تغییر در سیاست خارجی آمریکا به قدرت رسید، عملا نتوانست آن چه را مد نظر دارد در مورد جمهوری اسلامی ایران به منصه ظهور برساند. به عبارت دیگر سیاست خارجی آمریکا دچار تغییر عمده ای نسبت به ایران نشد و دولت آقای اوباما همان سیاست های گذشته بوش و کلینتون را مبنی براعمال فشار، تهدید نظامی و تحریم علیه ایران دنبال کرد. در این مقاله پس از ارایه یک چارچوب تئوریک مبتنی بر نظریات روابط بین الملل تلاش می شود، نشان داده شود که چه عواملی در شکل گیری و استمرار تحریم ایران در سیاست خارجی آمریکا موثر بوده اند و کنش و اندرکنش این تصمیم گیری در سیاست خارجی متقابل ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران چه بوده است؟ در این راستا، بیم ها و دغدغه های متقابل و افق فراسوی این دو بازیگر ترسیم شده و با توجه به رویکرد تقلیل گرا نشان داده می شود که سیاست خارجی ایران دارای استقلال از محرک های خارجی بوده و بیشتر مبتنی بر پویایی های داخلی خود است، البته این به معنای انکار این واقعیت نیست که عوامل روان شناختی یا محیطی نیز می توانند بر سیاست خارجی ایران موثر باشند.
۱۰۰.

بررسی جهان سوم گرایی در نظام بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی نظریه های روابط بین الملل
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اصول روابط بین الملل مفاهیم پایه ای روابط بین الملل
تعداد بازدید : ۲۰۳۱ تعداد دانلود : ۹۰۵
این مقاله کنکاشی درخصوص جنبش جهان سوم گرایی در عرصه روابط بین الملل است. درحالی که تاریخچه این حرکت ارائه خواهد شد محدودیت ها و فرصت های فراسوی آن نیز مطرح می شود. این جنبش به عنوان یک پدیده تاریخی دارای نسل های گوناگونی است که می توان گفت زاییده ایده ها و فعالیت های مختلف ملی گرایانی است که پیشقراول جنبش های ضداستعماری بودند. در این برهه تفاسیر گوناگونی از سنت ها و هنجارهای فرهنگی قبل از استعمار آمیخته با مارکسیسم و سوسیالیسم ارائه شد مضافاً اینکه دیدگاه های غربی مبتنی بر نوگرایی و توسعه نیز مورد استفاده قرار می گرفت. در این نوشتار نشان داده خواهد شد که چگونه این جنبش به دلیل پارادوکس های موجود در پاردایم استعمارزدایی و اقتصاد سیاسی دوران جنگ سرد رو به افول گذاشت. ایده اصلی این است که اگرچه ایده جنبش جهان سوم گرایی با فراز و نشیب های زیادی مواجه شده است اما هنوز در روند تنازعات شمال ـ جنوب در قرن حاضر تأثیرگذار می باشد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان