زهرا نادعلیپور

امروزه، مشتری مداری یکی از مهمترین شاخص های بازاریابی درنظام گردشگری است. از سوی دیگر، یکی از به روزترین و کارآمدترین برنامه ها یا راهبردهای جذب، حفظ و جلب رضایت مشتری، مدیریت ارتباط الکترونیک با مشتری است. از این رو، شناخت نقش مدیریت ارتباط الکترونیک با مشتری در تسهیل انتخاب مقصد از نگاه مدیران و کارشناسان ارشد بازاریابی دفاتر خدمات مسافرتی فعال در تهران، هدف اصلی این پژوهش می باشد. پژوهش حاضر، از نوع کیفی و با هدف ارائه مدل تبیین کننده نقش مدیریت ارتباط الکترونیک با مشتری در تسهیل انتخاب مقصد با استفاده از نظریه داده بنیاد انجام شد. به همین سبب، در انتخاب نمونه آماری از نمونه گیری هدفمند غیر احتمالی استفاده شد. در این پژوهش، استفاده از ابزارهای روش گراندد تئوری مثل تقطیع داده ها، کدگذاری باز و کدگذاری محوری به شناسایی شش مقوله اصلی شرایط علی، موضوع محوری، شرایط زمینه ای یا محیطی، شرایط مداخله گر، راهبردها و پیامدها انجامید.

هدف از پژوهش پیش رو، آگاهی از ادراک گردشگران خارجی استفاده کننده از خدمات اسنپ و تپسی در ایران پیرامون عملکرد و اهمیت هریک از متغیرهای مربوط به خدمات این شرکت هاست که در رضایت استفاده کنندگان تأثیر بسزایی دارد. پژوهش انجام شده تحقیقی کاربردی و از نظر ماهیت و روش، پژوهشی توصیفی تحلیلی است. همچنین گردآوری داده های پژوهش براساس مطالعات کتابخانه ای و میدانی شامل پیمایش با ابزار پرسش نامه است. قلمرو مکانی این تحقیق، کشور ایران به منزله یک مقصد گردشگری برای گردشگران خارجی است. به منظور محاسبه حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده است. سپس با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته و توزیع آن در بین نمونه مدنظر، داده های موردنیاز جمع آوری و با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس تجزیه وتحلیل شده است. آزمون های استفاده شده در این تحقیق شامل آزمون تی تک نمونه ای، آنالیز واریانس یک طرفه، آزمون توکی و آزمون میانگین جوامع مستقل است. نتایج به دست آمده نشان می دهد عملکرد شرکت های ارائه دهنده خدمات تاکسی اینترنتی در ایران در وضعیت مناسبی قرار دارد. همچنین بررسی اهمیت متغیرهای مربوط به خدمات این شرکت ها نیز نشان داد که اکثر متغیرهای بررسی شده، در ارزیابی و رضایت گردشگران اهمیت بسزایی دارند. ارزیابی عملکرد خدمات شرکت های تپسی و اسنپ از دیدگاه گردشگران خارجی نشان داد که «سهولت انتخاب تاکسی و سفر» بالاترین کیفیت عملکرد و «تخفیف های داده شده» پایین ترین کیفیت عملکرد را داشته است. همچنین درخصوص اهمیت متغیرهای پژوهش، یافته ها حاکی از آن است که «سهولت انتخاب تاکسی و سفر» بالاترین میزان اهمیت و «تخفیف و کوپن های تخفیف» پایین ترین میزان اهمیت را در میان استفاده کنندگان از خدمات دارند.

رویه های ضدرقابتی در بازار گردشگری، از دوجنبه بازاریابی و حقوق رقابت قابل بررسی است. علی رغم اهمیت این موضوع توجه چندانی به آن نشده است و بجز معدود تحقیقات خارجی، در داخل ایران مورد توجه واقع نشده است. پژوهش حاضر به بررسی رویه های ضدرقابتی در بخش عرضه خدمات سفر و گردشگری در ایران، و به طور خاص، در بین آژانس های گردشگری شهر تهران پرداخته است. برای جمع آوری اطلاعات از مصاحبه نیمه ساختاریافته که یکی از ابزارهای مهم تحقیقات کیفی است بهره گرفته شده است. جامعه آماری تحقیق شامل مدیران و کارشناسان در بخش عرضه خدمات گردشگری، و نیز کارشناسان و خبرگان در حوزه رقابت و حقوق رقابت بوده است و نمونه موردنظر با تلفیقی از دو شیوه نمونه گیری قضاوتی و گلوله برفی انتخاب شد. در ادامه، با بهره گیری از روش تحلیل تفسیری، محتوای مصاحبه ها مورد بررسی و واکاوی قرار گرفت. بدین منظور، متن مصاحبه ها کدگذاری و مقوله ها استخراج شدند. با توجه به اهداف پژوهش و کدگذاری های صورت گرفته، مولفه های موردنظر استخراج و تبیین شدند. نتایج نشان داد که مصادیقی از رویه های ضدرقابتی یک جانبه و چندجانبه در بازار مورد مطالعه وجود دارد و شدت این رویه ها بسته به خرده فروش یا عمده فروش بودن آژانس های مورد بررسیْ متفاوت است. در نهایت، پیشنهاداتی جهت توجه به این مهم ارائه شده است

مشتریان امروزه، به علت داشتن محدودیت های زمانی، به دنبال خدمات دهندگانی هستند که امکان جست وجوی راحت و دسترسی آسان و در نهایت خرید را برایشان فراهم کنند. این موضوع نشان دهنده نقش مهم راحتی خدمات است .از سوی دیگر، ایجاد و حفظ رابطه مؤثر و بلندمدت بین عرضه کننده و مشتری اهمیت بسیاری دارد و تأکید سازمان ها بر سرمایه گذاری در زمینه بازاریابی رابطه ای است. در این پژوهش ارتباط میان راحتی خدمات و سرمایه رابطه ای و وفاداری در میان بازدیدکنندگان موزه ملی ایران بررسی شده است. تمامی بازدیدکنندگان از موزه ملی ایران که در بازه زمانی پژوهش از این موزه بازدید کرده اند جامعه پژوهش را تشکیل می دهند. حجم نمونه با فرمول تعیین حجم نمونه محدود کوکران 341 نفر تعیین شده و نمونه گیری با روش نمونه گیری در دسترس صورت گرفته است. داده های پژوهش با مدل یابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار اسمارت پی ال اس3 و روش حداقل مربعات جزئی تجزیه و تحلیل شده است. نتایج آزمون فرضیات نشان می دهد که راحتی کسب منافع و راحتی پس از کسب منافع در سرمایه رابطه ای ادراک شده از سوی بازدیدکنندگان از موزه ملی ایران تأثیری مثبت می گذارد. همچنین، سرمایه رابطه ای ادراک شده در وفاداری بازدیدکنندگان از موزه ملی ایران تأثیری مثبت دارد. با وجود این، نتایج نشان می دهد که راحتی دسترسیْ قابلیت پیش بینی سرمایه رابطه ای ادراک شده را ندارد. در پایان پیشنهادهایی مبتنی بر نتایج تحقیق و نیز پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی ارائه شده است.

در عصر کرونا، بسیاری از صنایع جهان فنّاوری واقعیت مجازی را به خدمت گمارده و از آن بسیار بهره برده اند. صنعت گردشگری نیز از این امر مستثنا نبوده است و به کمک آن توانسته قابلیت گردشگری با استفاده از واقعیت مجازی را خلق کند. در تحقیق پیش رو تأثیرات گردشگری با واقعیت مجازی در عصر کرونا بر توسعه گردشگری واقعی در عصر پساکرونا با توجه به نقش تعدیل گری بازدیدکننده ها (افرادی که قبلاً از مقصد بازید کردند) و غیربازدیدکننده ها (افرادی که قبلاً از مقصد بازید نکردند) بررسی شده است. حجم نمونه، با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر تعیین شده است که با روش نمونه گیری غیرتصادفیِ در دسترس گزینش شده اند. تحلیل های آماری نیز در دو بخش آمار توصیفی و آمار استنباطی با روش تحلیل مسیر و مدل یابی معادلات ساختاری انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، کاربران شبکه های اجتماعی اینستاگرام و فیسبوک در کشورهای آلمان و فرانسه اند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که گردشگری با استفاده از واقعیت مجازی در عصر کرونا در افزایش تعداد گردشگران واقعی در عصر پساکرونا تأثیر مثبت معناداری دارد. همچنین نتایج نشان می دهد که گردشگری با استفاده از واقعیت مجازی در عصر کرونا به نوعی نقش بازاریابی و تبلیغات را برای مقصدهای گردشگری در عصر پساکرونا ایفا می کند.

گردشگری کوله گردی نوعی از سبک سفر ماجراجویانه است که در سال های اخیر با افزایش چشم گیری روبه رو بوده و کوله گردان گردشگرانی هستند که تنها با یک کوله پشتی و کمترین بودجه ممکن سفر می کنند. مقصد آن ها مناطق کمتر شناخته شده و طبیعت است. کوله گردان با هدف کشف مقصدهای جدید و ارتباط با جوامع محلی و شناخت آن ها سفر می کنند و نقش پررنگی در شناسایی و معرفی مقصدهای کمتر شناخته شده گردشگری دارند. اگرچه روند انتخاب سبک سفر کوله گردی توسط جوانان در ایران صعودی است، اما کمتر پژوهشی را در این زمینه و تأثیرات آن بر صنعت گردشگری و جامعه محلی می توان یافت. هدف از مطالعه حاضر، آگاهی از نگرش ساکنین روستا نسبت به پدیده کوله گردی و نیز آگاهی از اثرات اجتماعی-فرهنگی آن برای جوامع میزبان روستایی است. بدین منظور، روستای درک واقع در شهرستان چابهار استان سیستان و بلوچستان به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است. در این پژوهش برای جمع آوری اطلاعات، از روش مصاحبه و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل مضمون بهره گرفته شده است. یافته ها حاکی از آن است که کوله گردی و کوله گردان به طور مستقیم و غیرمستقیم، اثرات مثبت و منفی اجتماعی-فرهنگی قابل توجهی بر روستای درک دارند. جزئیات نتایج و یافته ها با تفصیل بیشتری در متن مقاله ارائه شده است.

گردشگری کوله گردی نوعی از سبک سفر ماجراجویانه است که در سال های اخیر با افزایش چشم گیری روبه رو بوده و کوله گردان گردشگرانی هستند که تنها با یک کوله پشتی و کمترین بودجه ممکن سفر می کنند. مقصد آن ها مناطق کمتر شناخته شده و طبیعت است. کوله گردان با هدف کشف مقصدهای جدید و ارتباط با جوامع محلی و شناخت آن ها سفر می کنند و نقش پررنگی در شناسایی و معرفی مقصدهای کمتر شناخته شده گردشگری دارند. اگرچه روند انتخاب سبک سفر کوله گردی توسط جوانان در ایران صعودی است، اما کمتر پژوهشی را در این زمینه و تأثیرات آن بر صنعت گردشگری و جامعه محلی می توان یافت. هدف از مطالعه حاضر، آگاهی از نگرش ساکنین روستا نسبت به پدیده کوله گردی و نیز آگاهی از اثرات اجتماعی-فرهنگی آن برای جوامع میزبان روستایی است. بدین منظور، روستای درک واقع در شهرستان چابهار استان سیستان و بلوچستان به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است. در این پژوهش برای جمع آوری اطلاعات، از روش مصاحبه و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل مضمون بهره گرفته شده است. یافته ها حاکی از آن است که کوله گردی و کوله گردان به طور مستقیم و غیرمستقیم، اثرات مثبت و منفی اجتماعی-فرهنگی قابل توجهی بر روستای درک دارند. جزئیات نتایج و یافته ها با تفصیل بیشتری در متن مقاله ارائه شده است.

توسعه گردشگری همواره به عنوان عاملی در راستای بهبود و توسعه اقتصادی جوامع و مقصدها مطرح بوده است. ایجاد اشتغال، تنوع بخشی به فرصتهای اقتصادی، درآمدزایی و شکوفایی ملی و محلی را از آثار مثبت توسعه گردشگری می توان به شمار آورد. امروزه بسیاری از کشورها در تلاش برای یافتن شیوه های جدید برای توسعه ی اقتصادی خود هستند. بنابراین اگرچه در مناطق مختلف، موقعیت های مختلفی وجود دارد، اما گردشگری همواره به عنوان عاملی کلیدی در توسعه اقتصادی، مورد توجه است. آمارها نشان می دهد که ایران از نظر سرمایه گذاری در صنعت گردشگری، از وضعیت قابل قبولی برخوردار نیست. با این وجود، بر اساس سند چشم انداز توسعه 20 ساله، ایران باید تا پایان سال 2025 درصد قابل-قبولی از گردشگران جهانی را به خود جذب نموده و درآمد بیشتری از محل گردشگری ایجاد نماید. پژوهش حاضر، تاثیر سرمایه گذاری دولت بر ایجاد اشتغال در صنعت گردشگری را با استفاده از رویکرد پویایی سیستم ها، مورد مطالعه قرار داده است. به عبارتی، به پیش بینی حجم مشاغل ایجاد شده در صورت سرمایه گذاری اولیه دولت در صنعت گردشگری، پرداخته است. در این پژوهش با بکارگیری نرم افزار ونسیم (Vensim PLE 7.3.5) در مجموع 6 سناریو ارائه شد. سپس، هر یک از سناریوها از منظر میزان سرمایه گذاری موردنیاز و پتانسیل برای ایجاد اشتغال در صنعت گردشگری، مورد مقایسه و تحلیل قرار گرفتند. در پایان نیز پیشنهاداتی بر مبنای نتایج ارائه شده است.

بازاریابی تجربی فرایند شناسایی و تامین نیازها و علایق مشتریان به روشی سودآور است به گونه ای که بتوان آنها را درگیر ارتباطات دوسویه نمود. یکی از مهمترین دستاوردهای بازایابی تجربی، ایجاد رضایت و تبدیل مشتریان راضی به مبلغانی است که می توانند با تبلیغات دهان به دهان، معرف و مروج محصولات و خدماتی معین باشند. از سوی دیگر، نیات و مقاصد رفتاری مصرف کننده، تاثیر قابل توجهی بر هرگونه تصمیم متعاقب وی اعم از تکرار خرید، وفاداری و تبلیغات دهان به دهان مثبت و منفی وی دارد. پژوهش حاضر به بررسی تاثیرات معنادار در خصوص متغیرهایی همچون بازاریابی تجربی، هیجان و نیات رفتاری مشتریان پرداخته است. تمرکز اصلی آن بر حوزه گردشگری بوده و مجموعه تفریحی دریاچه شهدای خلیج فارس در شهر تهران به عنوان نمونه موردی انتخاب شده است. تمامی بازدیدکنندگان از مجموعه که در بهار و تابستان 1398 از این مجموعه دیدن کرده اند، جامعه پژوهش حاضر را تشکیل می دهد. بدلیل نامعلوم بودن حجم جامعه، از جدول نمونه گیری مورگان برای انتخاب حجم نمونه استفاده شد. بنابراین، حجم نمونه 384 برآورد شده و همین تعداد توزیع شد. نهایتا 269 پرسشنامه تکمیل و قابل پذیرش بود. اطلاعات موردنیاز با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع-آوری شد. به منظور بررسی فرضیات پژوهش، از تکنیک تحلیل مسیر استفاده شده است. این تجزیه و تحلیل با استفاده از نرم افزارهایSPSS 20 و Lisrel 8.8 انجام شد. یافته های تحقیق نشان می دهد که بازاریابی تجربی بر هیجان بازدیدکنندگان، تاثیر معناداری دارد. همچنین هیجان بازدیدکنندگان بر رضایت ایشان نیز تاثیر معناداری دارد. در پایان پیشنهاداتی اجرایی مبتنی بر نتایج تحقیق و نیز برای تحقیقات آتی، ارائه شده است.

زیست شبانه شهری، اگرچه موضوعی است که مدت ها در بحث مدیریت شهری مطرح بوده و تحقیقات متعددی پیرامون آن صورت گرفته است، اما این مفهوم به تازگی و در سال های اخیر، توجه برنامه ریزان و پژوهشگران داخلی را به خود جلب کرده است. این موضوع در ایران، نیازمند جلب توجه محققان به انجام مطالعات عمیق و تحقیقات گسترده جهت آگاهی بخشی بیشتر در ارتباط با پدیده زیست شبانه شهرها از منظر اثرگذاری بر جنبه های مختلف زندگی شهروندان است. لذا این پژوهش به دنبال شناسایی جنبه های اجتماعی- فرهنگی زیست شبانه در شهر تهران از دیدگاه ذی نفعان است. در این پژوهش از مصاحبه استفاده شده و جامعه تحقیق در قالب سه گروه شهروندان، کسبه و کارشناسان تقسیم بندی و مصاحبه های نیمه ساختاریافته انجام شد. سپس با استفاده از روش تحلیل تفسیری، متنها مورد واکاوی و تحلیل قرار گرفت. در پایان، مقوله ها در ذیل متغیرهایی همچون بهره مندان، جنبه های مثبت و منفی، ویژگی ها، جاذبه ها و دافعه های فردی و اجتماعی آشکار شده و مورد تبیین قرار گرفتند. جنبه های مثبت و منفی شناسایی شده و آشکار شد که شهروندان و کسبه نسبت به پدیده زیست شبانه جاذبه ها و دافعه هایی دارند اما در مجموع نسبت به آن خوش بین هستند. همچنین با توجه به ویژگی های جمعیت شناختی، گروه های مختلفی از شرکت کنندگان قابل شناسایی هستند.

امروزه رقابت در گردشگری به یکی از مسائل مهم تبدیل شده است. از سوی دیگر، رقابت مقصد تا حد زیادی تحت تاثیر کیفیت تجربه گردشگر است. با این وجود مطالعات کمی رقابت پذیری را از منظر تقاضا بررسی نموده اند. هدف از انجام این مطالعه، بررسی تاثیر کیفیت تجربه بر ادراک گردشگر از رقابت پذیری مقصد است. در این راستا، از مدل ارائه شده توسط منگ (2006) اقتباس شده است. این مدل حاکی از آن است که کیفیت تجربه گردشگری در مراحل مختلف سفر بر ادراک رقابت پذیری گردشگران از مقصد تاثیر دارد. جامعه آماری پژوهش متشکل از گردشگران اروپایی است که از ایران بازدید نموده اند. به منظور تجزیه و تحلیل نتایج از آزمون ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج حاصله نشان می دهد میان کیفیت تجربه و رقابت پذیری ادراک شده رابطه معناداری وجود دارد و ادراک گردشگران از رقابت مقصد بطور مستقیم تحت تاثیر کیفیت تجربه گردشگری می باشد. علاوه بر این، به نظر می رسد سطح مشارکت گردشگران تنها با مرحله بعد از سفر ارتباط مثبت و معنی دار دارد.

شناخت و درک تنوع عقاید، نگرش و تصور جامعه ی محلی در رابطه با توسعه ی گردشگری گامی پایهای در برنامه ریزی توسعه ی گردشگری پایدار محسوب می شود . بر این اساس سنجش نگرش جامعه محلی به منظور آگاهی از دیدگاه آنان در مورد توسعه گردشگری و برنامهریزی برای آینده گردشگری بسیار مهم و ضروری است. در این راستا هدف تحقیق حاضر، بررسی نگرش جامعه محلی نسبت به توسعه گردشگری در شهرستان تویسرکان و درک تصورات ذهنی جامعه محلی نسبت به هر یک از اثرات مثبت و منفی توسعه گردشگری در بعد اجتماعی فرهنگی می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف، - کاربردی، و از نظر روش از گروه تحقیقات توصیفی تحلیلی می باشد؛ به منظور جمع آوری داده ها پرسشنامه هایی تدوین - شده و در بین نمونهای از ساکنین شهرستان تویسرکان توزیع گردید. اعتبار و روایی پرسشنامه از طریق ارجاع آن به تعدادی از متخصصین، اساتید و خبرگان دانشگاهی و میزان پایایی آن نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ در نرم افزار SPSS محاسبه شده است. همچنین به منظور تجزیه و تحلیل داده های تحقیق از نرمافزار SPSS در قالب آزمونهای اسپیرمن، یو من ویتنی، کروسکال والیس و رگرسیون استفاده شده است. یافته های به دست آمده از پژوهش حاضر نشان می دهد درعین حال که منطقه مذکور دارای سطح متفاوتی از توسعه گردشگری است؛ ساکنین شهرستان تویسرکان گرایش و نگرش مثبتی در رابطه با توسعه گردشگری دارند. علاوه بر این، بررسی ویژگیهای جمعیت شناختی نمونه، نشان می دهد که رابطه معناداری بین برخی از ویژگیهای جمعیت شناختی و حمایت از توسعهی گردشگری وجود دارد.

امروزه موفقیت مقصدها به میزان زیادی به توان رقابتی آنها در محیط رقابتی گردشگری بستگی دارد. از سوی دیگر، توسعه گردشگری در بسیاری از مقصدها با مسائل زیست محیطی و فرهنگی همراه بوده است؛ بنابراین، در نظر داشتن اصول پایداری در اثنای ارزیابی و تحلیل رقابت پذیری می تواند اقدامی مفید در راستای کاهش اثرات منفی توسعه گردشگری در مقصدها باشد. بدیهی است که پایداری، از پیش نیازهای اساسی در نیل به خودکفایی اقتصادی و رونق و شکوفایی اقتصاد شهرها و در سطحی کلان، اقتصاد ملی است. مقاله حاضر درصدد است تا چارچوبی مفهومی برای ارزیابی رقابت پذیری مقصد با محوریت پایداری ارائه دهد. با این هدف که این چارچوب بتواند راهنمایی برای مقصدهای گردشگری کشورمان در دستیابی به توسعه و رقابت پذیری پایدار گردشگری، و به دنبال آن شکوفایی اقتصاد ملی باشد. به منظور شناسایی مهمترین عوامل و مولفه ها در دستیابی به رقابت پذیری پایدار مقصد، ادبیات مربوط به رقابت پذیری گردشگری و ادبیات مرتبط با موضوع پایداری و توسعه پایدار، هردو مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. در نهایت، چارچوبی مفهومی شامل پنج بعد ارائه شد. این چارچوب، تا حدی بر مبنای ابعاد رقابت پذیری مقصد که توسط پژوهشگران پیشین پیشنهاد شده است، و نیز بر مبنای اصول توسعه پایدار، بنا شده است. به این ابعاد و همپوشانی آنها به طور مفصل در این نوشتار پرداخته شده است. با در دست داشتن چنین چارچوبی، مدیران قادر به ارزیابی رقابت پذیری واقعی مقصدها خواهند بود.

شناخت ارزش های نمادین و منظرین یک اثر، تاثیر قابل توجهی بر حفاظت آن اثر داشته و راهنمایی برای مدیریت آن خواهد بود.بدیهی است که حفظ و نگهداشت یک مجموعه تاریخی، نیازمند شناخت ارزش های واقعی آن و تطبیق برداشت ها و ادراکات برنامه  ریزان و متولیان امر حفاظت، با این ارزش های واقعی است. شناخت ارزش های نمادین و منظرین یک اثر و ادراک و برداشت واقعی از آن ها، تاثیر مثبتی بر حفظ و نگهداری آن داشته و می تواند راهنمایی برای برنامه  ریزی صحیح و مدیریت موثر آن باشد. همچنین، نوع برداشت بازدیدکنندگان و انتقال ارزش های منظرین واقعی اثر به مخاطبان، از اهمیت بسزایی برخوردار است. شهر شوشتر در زمان ساسانیان یکی از مراکز مهم خوزستان به  شمار می  آمده و از جایگاه ویژه  ای برخوردار بوده است. این شهر تاریخی، آثار و بناهای ارزشمندی از دوران باستان را در خود جای داده است. معروف ترین اثر باستانی آن، مجموعه سازه  های آبی می  باشد. مقاله حاضر، به این مجموعه از نقطه نظر ارزش های منظرین آن پرداخته است.

اقامتگاه های عمومی از اجزای اصلی زنجیره ارزش و یکی از بخش های تاثیر گذار صنعت گردشگری به شمار می روند. زیرا گردشگر به هر مکانی وارد شود، نیازمند محلی برای خواب و استراحت است و موقعیت و مکان هتل از مولفه های اصلی انتخاب هتل و حتی مقصد گردشگری از سوی گردشگران است. انتظار منطقی این است که گردشگران تمایل به اقامت در هتلهائی داشته باشند که از نظر فاصله نزدیکتر باشند و سرمایه گذاران نیز موقعیت و مکان را به عنوان یک پارامتر اصلی تصمیم گیری لحاظ کنند. علیرغم اهمیت زیاد موقعیت و مکان هتل، در ادبیات صنعت گردشگری و هتلداری کمتر بدان پرداخته شده است. از سوی دیگر، موضوعی که در مطالعات قبلی تقریبا نادیده گرفته شده است، نقشی است که فن آوری اطلاعات و ارتباطات)فاوا( میتواند در رابطه بین دوری و نزدیکی هتل از یک سو و عملکرد هتل به عنوان یک متغیر وابسته، از خود برجای گذارد. بسیاری از محققین حوزه فاوا بر این باورند که پذیرش و استفاده از فاوا در بنگاههای اقتصادی بطور عام و در صنعت هتلداری بطور اولی میتواند موجبات بهبود شاخصهای عملکردی را فراهم سازد. اما نتایج مطالعات میدانی اثرات متفاوتی از فاوا بر بهره وری هتلها نشان داده است. در عین حال عناصری همچون موقعیت، مکان، مسافت و فاصله هتل از مراکز جمعیتی و مبادی گردشگر فرست در مطالعات قبلی تقریبا غایب بوده است. بنابراین و به لحاظ شواهد عینی و میدانی، رابطه بین پذیرش فاوا و عملکرد هتلها می تواند بصورت توامان با عنصر فاصله و با بهبود در رویکردها و روشهای پژوهشی بررسی شود. با درک خلاء پژوهشی موجود، مقاله حاضر به دنبال بررسی تاثیر مکان و موقعیت جغرافیایی هتل )برحسب دوری یا نزدیکی به مراکز گردشگر فرست( در عملکرد هتل و نقش فناوری اطلاعات وارتباطات در تعدیل این تاثیر احتمالی است. داده های مورد نیاز تحقیق از نتایج سرشماری ها و سایر طرح های آماری مرتبط استخراج گردیده و فرضیات تحقیق با استفاده از تکنیک- های آماری تحلیل همبستگی و تحلیل رگرسیون مرکب آزمون شد. نتایج تحقیق نشان میدهد که اولا دوری یا نزدیکی به مراکز گردشگر فرست )فاصله( با شاخصهای عملکردی هتل رابطه معکوس و معنی داری دارد، به این مفهوم که هر چه هتل در موقعیت دورتری قرار داشته باشد، شاخصهای عملکردی هتل پایین تر است. از سوی دیگر، پذیرش فناوری اطلاعات و ارتباطات باعث بهبود شاخصهای عملکردی هتل می شود. ثالثا فناوری اطلاعات و ارتباطات در رابطه ی میان مسافت و عملکرد نقش تعدیل کننده ای دارد. این بدان معنی است که نفوذ فناوری اطلاعات و ارتباطات در هتلهای واقع در مقاصد دوردست گردشگری آنها را در موقعیت رقابتی بهتری قرار میدهد. بر اساس نتایج تحقیق هرگونه سیاستی که باعث افزایش استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در هتلهای واقع در مناطق دوردست شود، به دلیل تاثیر مثبتی که بر عملکرد این هتلها و به تبع آن توسعه صنعت گردشگری این مناطق دارد، توصیه می گردد. همچنین توصیه میشود که تحقیقات بیشتری با داده های میدانی تفصیلی تر در دستور کار مراکز پژوهشی مربوطه قرار گیرد.

شناخت ارزشهای نمادین و منظرین یک اثر، تأثیر قابل توجهی بر حفاظت آن داشته و راهنمایی برای مدیریت آن خواهد بود. حفظ و نگهداشت یک مجموعه تاریخی، نیازمند شناخت ارزشهای واقعی آن و تطبیق برداشتها و ادراکات برنامه ریزان و متولیان امر حفاظت، با این ارزشهای واقعی است. محوطه باستانی سازه های آبی واقع در شهر شوشتر، که در 1388 به عنوان دهمین اثر ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید، به عنوان یکی از جذابترین گردشگری ایران و علاقه مندان به آثار تاریخی و بازدیدکنندگان زیادی را به خود جذب میکند. مقاله حاضر، به این مجموعه از نقطه نظر ارزشهای منظرین آن و نوع ادراک برنامه ریزان و بازدیدکنندگان نسبت به این ارزشها پرداخته است. با توجه به ارزشهای واقعی اثر که هم در متون تاریخی بدانها اشاره شده و هم از سوی یونسکو برای ثبت در فهرست میراث جهانی، محرز و پذیرفته شده است و نیز با استناد به شواهد موجود،نتیجه شده که ارزشهای منظرین این اثر آن گونه که می بایست معرفی نشده است .

امروزه مدیریت در تمامی عرصه ها و فعّالیت های اقتصادی و اجتماعی، لازم و ضروری بوده و عنصری اجتناب ناپذیر در پیشبرد امور است. مدیریت مقصد، به عنوان یکی از مهم ترین عناصر در عرصه فعّالیت های گردشگری، ایفا کننده نقشی اساسی در دستیابی به توسعه و کسب اهداف در صنعت گردشگری است. این عنصر، به عنوان عاملی تعیین کننده در میزان رقابت پذیری مقصدهای گردشگری،برای حفظ و پایداری منابع مختلف اجتماعی- فرهنگی، زیست محیطی و اقتصادی مقصد، عهده دار وظایف مهمی است. هدف از تحقیق حاضر، بررسی کیفیت مدیریت مقصد به عنوان عاملی برای کسب مزیت رقابتی، در منطقه چابهار است. این پژوهش، به صورت پیمایشی و با ابزار پرسشنامه در بازه زمانی1389 –1388 انجام یافته است. با استفاده از روش های آماری، متغیرهای مربوط به مدیریت مقصد همچون بازاریابی، مدیریت بازدید کننده، تحقیق و مطالعه، قیمتگذاری، کاربرد فناوری، همکاری بخش خصوصی و دولتی، مدیریت بحران و غیره، از دو جنبه اولویت و کیفیت، در منطقه مورد بررسی قرار گرفت. این مؤلفه ها با توجه به مدل رقابت مقصد که توسط کراچ و ریچی (1999) ارائه شده، استخراج گردید. نتایج حاکی از آن است که از نقطه نظر اولویت، مولفه «توسعه، بازاریابی و معرفی محصولات مقصد» از اولویت نخست و مولفه «برگزاری کارگاه ها و سمینارهای تخصصی در زمینه گردشگری»از رتبه نهایی برخوردار است. همچنین از نقطه نظر کیفیت، وضعیت تمامی این مؤلفه ها در منطقه چابهار، نامطلوب ارزیابی شد.

امروزه مدیریت در تمامی عرصه ها و فعالیت های اقتصادی و اجتماعی، لازم و ضروری بوده و عنصری اجتناب ناپذیر در پیشبرد امور است. مدیریت مقصد، به عنوان یکی از مهم ترین عناصر در عرصه فعالیت های گردشگری، ایفا کننده نقشی اساسی در دستیابی به توسعه و کسب اهداف در صنعت گردشگری است. این عنصر، به عنوان عاملی تعیین کننده در میزان رقابت پذیری مقصدهای گردشگری، برای حفظ و پایداری منابع مختلف اجتماعی- فرهنگی، زیست محیطی و اقتصادی مقصد، عهدهدار وظایف مهمی است. هدف از تحقیق حاضر، بررسی کیفیت مدیریت مقصد به عنوان عاملی برای کسب مزیت رقابتی، در 1388 – منطقه چابهار است. این پژوهش، به صورت پیمایشی و با ابزار پرسشنامه در بازه زمانی 1389 انجام یافته است. با استفاده از روش های آماری، متغیرهای مربوط به مدیریت مقصد همچون بازاریابی، مدیریت بازدیدکننده، تحقیق و مطالعه، قیمت گذاری، کاربرد فناوری، همکاری بخش خصوصی و دولتی، مدیریت بحران و غیره، از دو جنبه اولویت و کیفیت، در منطقه مورد بررسی قرار گرفت. این مؤلفه ها با توجه به مدل رقابت مقصد که توسط کراچ و ریچی ( 1999 ) ارائه شده، استخراج گردید. نتایج حاکی از آن است از اولویت نخست و مولفه « توسعه، بازاریابی و معرفی محصولات مقصد » که از نقطه نظر اولویت، مولفه از رتبه نهایی برخوردار است. همچنین از « برگزاری کارگاه ها و سمینارهای تخصصی در زمینه گردشگری » نقطه نظر کیفیت، وضعیت تمامی این مؤلفه ها در منطقه چابهار، نامطلوب ارزیابی شد.