حسین کارشکی

دف این پژوهش ساخت و بررسی روایی و ساختار عاملی پرسشنامه ای برای سنجش نیازهای پژوهشی معلمان مقطع متوسطة شهر مشهد است. روش این پژوهش توصیفی و از نوع آزمون سازی است. از جامعة معلمان زن و مرد مقطع متوسطة شهر مشهد نمونه ای به حجم 235 نفر انتخاب شده است.با بهره گیری از نظریة خودتعیین گری، پرسشنامة 45 سؤالی تهیه شده است که معلمان به آن پاسخ داده اند. برای فراهم آوردن روایی ابزار از روایی سازة تحلیل عاملی اکتشافی، روش مؤلفه های اصلی و چرخش واریماکس، روایی همسانی درونی، و برای فراهم آوردن پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شده است. همچنین نمرات t و رتبة درصدی در هریک از خرده مقیاس های «خودمختاری»، «ارتباط» و «شایستگی» نیز گزارش شده است. تحلیل مؤلفه های اصلینشان می دهد که پرسشنامة نیاز پژوهشی از سه عامل خودمختاری، شایستگی و ارتباط تشکیل شده است و این عوامل در مجموع، 01/44 درصد از واریانس ابزار را تبیین می کنند. همچنین همبستگی بین عوامل مثبت و معنی دار است که نشان دهندة روایی همسانی درونی ابزار است. آلفای کرونباخ خرده مقیاس های شایستگی، ارتباط، خودمختاری در نمونة پژوهش به ترتیب 93/0، 89/0 و 77/0 برآورد شده است که نشان می دهد آلفای کرونباخ کل ابزار و هریک از خرده مقیاس های آن از مقادیر متوسط و سطح مناسبی برخوردارند. همچنین یافته های تحلیل واریانس یک طرفه در بررسی چگونگی نیازها در نمونة پژوهش نشان می دهد که معلمان در بعد شایستگی با میانگین رتبة 97/1 بیشترین احساس نیاز به پژوهش و در بعد ارتباط با میانگین رتبة 70/0 کمترین احساس نیاز به پژوهش را بیان کرده اند. با توجه به یافته های پژوهش می توان گفت که پرسشنامة نیاز پژوهشی ابزاری معتبر و روا در حوزة تشخیص نیازهای پژوهشی است و کاربست آن می تواند به رشد شغلی معلمان کمک کند.

یکی از ابعاد رهبری تحولی، نفوذ آرمانی می باشد که رهبر، مورد اعتماد و احترام پیروان قرار می گیرد و موجب القای غرور و افتخار در آنان می گردد. هدف این پژوهش، ساخت و اعتباریابی مقیاس نفوذ آرمانی مدیران مجتمع های آموزشی صالح آباد در سال تحصیلی 91-1390 می باشد. روش پژوهش از نوع توصیفی _ پیمایشی بود. جامعة آماری شامل 541 نفر از معلمان دو مقطع ابتدایی و راهنمایی بود. از این تعداد 226 نفر به عنوان نمونه، با استفاده از شیوة نمونه گیری سهمیه ای انتخاب شدند و پس از توزیع پرسشنامه ها، 206 پرسشنامه جمع آوری و مورد تحلیل قرار گرفت. جهت سنجش روایی مقیاس نفوذ آرمانی، از روایی محتوایی، روایی همگرا و تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی استفاده گردید. نتایج نشان داد که همبستگی مقیاس محقق ساختة نفوذ آرمانی و مقیاس نفوذ آرمانی اطهری 88/0 (05/0 ›P) و رابطة آنها در سطح 001/0 معنادار می باشد. تحلیل عاملی اکتشافی، نفوذ آرمانی را در چهار مولفة الگودهی نقش، بصیرت و چشم انداز، احترام و ارزش های اخلاقی دسته بندی نمود. همچنین در نتایج تحلیل عاملی تاییدی، میزان شاخص های برازش از جمله: : GFI68/0، NNFI: 98/0، :CFI98/0، AGFI: 64/0، :NFI 97/0 و RMSEA: 09/0 به دست آمد. برای محاسبة پایایی مقیاس نفوذ آرمانی از روش آلفای کرونباخ استفاده گردید که 97/0 به دست آمد. بر این اساس، مقیاس محقق ساختة نفوذ آرمانی از پایایی بالایی برخوردار می باشد.

یکی از ابعاد رهبری تحولی، نفوذ آرمانی می باشد که رهبر مورد اعتماد و احترام پیروان قرار می گیرد. فداکاری رهبر و توجه به ارزش های اخلاقی باعث می شود که الگوی نقشی برای پیروان باشد. هدف این مقاله ارزیابی وضعیت نفوذ آرمانی مدیران در مجتمع های آموزشی صالح آباد در سال تحصیلی 91-1390 بوده است. روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی بوده است. جامعه ی آماری شامل 541 نفر از معلمان دو مقطع ابتدایی و راهنمایی می باشد. از این تعداد 226 نفر به عنوان نمونه، با استفاده از شیوه ی نمونه گیری سهمیه ای انتخاب شدند. انتخاب نمونه از جامعه ی آماری مدیران (23 :N) به شیوه ی سرشماری صورت گرفت. پرسشنامه ی محقق ساخته (دارای38 گویه) جهت سنجش نفوذ آرمانی مدیران استفاده شد که توسط معلمان تکمیل گردید و 206 پرسشنامه جمع آوری و مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که میانگین نمره ی نفوذ آرمانی مدیران مجتمع های آموزشی صالح آباد از متوسط ممکن بالاتر است و نفوذ آرمانی مدیران در سطح مطلوبی قرار دارد.

پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل علّی درگیری و خودمختاری پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی: نقش واسطه ای معنای تحصیلی مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده های علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد به تعداد 3199 نفر بود که از طریق فرمول کوکران حجم نمونه 220 نفر تعیین و به روش نمونه گیری سهمیه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده های مورد نیاز از پرسش نامه های محقق ساخته درگیری پژوهشی، خودمختاری پژوهشی و پرسش نامه معنای تحصیلی هندرسون- کینگ و اسمیت (2006) استفاده شد. ماتریس همبستگی، مدل معادلات ساختاری و شاخص های نکویی برازش با نرم افزار Lisrel 8.5 جهت تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج حاصل از مدل معادلات ساختاری نشان داد که مدل طراحی شده با داده ها برازش دارد. درگیری پژوهشی بر خودمختاری پژوهشی اثر مستقیم دارد، ولی با میانجی گری معنای تحصیلی اثر غیرمستقیم ندارد، همچنین درگیری پژوهشی بر معنای تحصیلی اثر مستقیم داشت. نتایج پژوهش از نقش درگیری پژوهشی بر خودمختاری پژوهشی و معنای تحصیلی دانشجویان تحصیلات تکمیلی حمایت می کند.

سبک های اسنادی از مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر عملکردها و فرآیندهای روانی و تربیتی دانشجویان محسوب می شود. توجیه این نقش از طریق فرآیندهای روانی مختلفی صورت می گیرد که یکی از آن ها اهداف پیشرفت است. اهداف پیشرفت می تواند به عنوان میانجی در رابطه با سبک اسناد و اضطراب امتحان نقش ایفا کند. از این رو هدف پژوهش حاضر، ارائه مدلی برای اضطراب امتحان براساس متغیرهای سبک اسناد و اهداف پیشرفت می باشد. پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی به روش تحلیل معادلات ساختاری است. آزمودنی های این پژوهش 259 دانشجوی کارشناسی بودند که از طریق نمونه گیری طبقه ای نسبتی انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های سبک اسناد، اضطراب امتحان و اهداف پیشرفت جمع آوری شدند. از آزمون های آماری همبستگی و الگوی معادلات ساختاری برای تحلیل داده ها استفاده شد. داده های بدست آمده از طریق نرم افزارSPSS20 و LISREL8.53 تحلیل شدند. براساس یافته های پژوهش، اهداف پیشرفت پیش بین اضطراب امتحان (001/0 p < ،20/13= (254، 3)F) و میانجی بین سوگیری های اسنادی مثبت و اضطراب امتحان است.جهت گیری اهداف یا اهداف پیشرفت نیز بر اضطراب امتحان اثر مستقیم داشت. یافته های به دست آمده، توجه به نقش اهداف پیشرفت به عنوان یک متغیرتأثیر گذار و میانجی بر اضطراب دانشجویان و در نتیجه عملکرد بهتر دانشجویان را ضروری می نماید.

نگرش ها و ادراکات دانش آموزان نقش مهمی در موقعیت های آموزشی دارند. هدف این پژوهش، بررسی رابطه ادراکات محیطی دانش آموزان با نگرش تحصیلی آنهاست. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان سال سوم مقطع متوسطه شهر مشهد است. از جامعه یاد شده، نمونه ای به حجم 570 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از نواحی 7،3،1 و تبادکان انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها در این مطالعه از پرسشنامه ادراکات محیطی جنتری و آوون و پرسشنامه نگرش تحصیلی اکبری استفاده شد. نتایج حاصل از اجرای همبستگی پیرسون نشان داد که تمامی متغیرهای پژوهش (نگرش تحصیلی، انتخاب، چالش، معنی داری، جذابیت، خودکارآمدی) با هم همبستگی مثبت و معنی داری (001/0 > p ) دارند. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون به روش گام به گام نیز نشان داد که در گام اول متغیر پیش بین خودکارآمدی توان بیشتری برای پیش بینی نگرش تحصیلی دانش آموزان داشت و در گام های بعدی سایر معنی هم اضافه شد؛ اما سایر متغیرها نقش معنی داری در پیش بینی نگرش تحصیلی دانش آموزان نداشتند. یافته ها نشان داد که عوامل محیطی آموزشی نقش بسزایی در نگرش دارند و ضروری است که بدانها توجهی دو چندان شود و اقداماتی برای بهبود و مطلوب سازی محیط های آموزشی انجام پذیرد.

زمینه: پردازش پس رویدادی، نشخوارفکری در مورد ناکارآمدی ادراک شده در موقعیت های اجتماعی است که به عنوان عامل مهمی در حفظ اختلال اضطراب اجتماعی مطرح شده است. هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی ویژگی های روانسنجی پرسشنامه پردازش پس رویدادی (;PEPQ راچمن، گروتر-اندرو و شافران،2000) در جمعیت دانشجویی انجام شد. روش: روش پژوهش از نوع توصیفی بوده و جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی دانشگاه شهید بهشتی بود. نمونه شامل 460 نفر (280 نفر دختر و180 نفر پسر) بودند که پرسشنامه پردازش پس رویدادی را تکمیل کردند و 284 نفر (198 نفر دختر، 86 نفر پسر) که علاوه بر آن، چک لیست اضطراب و فوبی اجتماعی ،پرسشنامه ارزیابی فراوانی اجتناب مخفی، مقیاس خود سنجی اضطراب اجتماعی لیبوویتز و مقیاس هراس اجتماعی را نیز پاسخ گفتند. همچنین، 55 نفر بیمار مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی به پرسشنامه پردازش پس رویدادی پاسخ گفتند. برای تحلیل داده ها از همبستگی پیرسون، آلفای کرونباخ، آزمون t گروه های مستقل و تحلیل عامل تاییدی استفاده شد. یافته ها: بین نمره پردازش پس رویدادی با نمره های چک لیست اضطراب و فوبی اجتماعی، پرسشنامه ارزیابی فراوانی اجتناب مخفی، مقیاس خود سنجی اضطراب اجتماعی لیبوویتز و مقیاس هراس اجتماعی همبستگی معناداری وجود دارد که حاکی از روایی سازه های همگرای این ابزار است. تحلیل عامل تاییدی ساختار تک عاملی را تایید کرد و روایی تمایز گروهی با روش آزمون t مستقل نشان داد که نمره پرسشنامه پردازش پس رویدادی در گروه مبتلا به اضطراب اجتماعی به طور معناداری از گروه غیرمبتلا بالاتر است. همچنین، همسانی درونی پرسشنامه پردازش پس رویدادی بر حسب آلفای کرونباخ محاسبه شد (85/0=α) و پایایی بازآزمایی نیز تایید شد. همچنین آزمون t گروه های مستقل نشان داد، آزمودنی ها با دیدگاه تصویر خود بیرونی نسبت به افراد با دیدگاه تصویر خود درونی، نمره بالاتر در پرسشنامه پردازش پس رویدادی، اضطراب صفت و همه پرسشنامه های مربوط به اضطراب اجتماعی دارند. بحث و نتیجه گیری: بنابراین به نظر می رسد نسخه فارسی پرسشنامه پردازش پس رویدادی ابزاری معتبر برای سنجش پردازش پس رویدادی در جمعیت ایرانی است.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تبیین ویژگی های روان سنجی مقیاس خودباوری های مربوط به اضطراب اجتماعی (SBSA) در جامعه ایرانی و با روش توصیفی انجام شد. روش: کلیه دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد در مقطع کارشناسی در نیم سال اول سال تحصیلی 1394-1393، جامعه آماری تحقیق را تشکیل می دهند؛ که از این میان 402 دانشجو با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مقیاس 15 آیتمی خودباوری های مربوط به اضطراب اجتماعی (SBSA)، مقیاس اضطراب اجتماعی جرابک و مقیاس هراس اجتماعی (SPIN) جمع آوری شدند. یافته ها: برای تعیین روایی آزمون از روش های روایی سازه (تحلیل عاملی تاییدی) و روایی ملاکی با مقیاس اضطراب اجتماعی جرابک و مقیاس هراس اجتماعی (SPIN) و برای تعیین پایایی از روش همسانی درونی با شاخص آلفای کرونباخ استفاده گردید. بر اساس نتایج تحلیل عاملی تاییدی مدل 3 عاملی SBSA از برازش نسبتا مطلوبی برخوردار است. پایایی کلی مقیاس نیز از روش آلفای کرونباخ 81/0 به دست آمد. نتیجه گیری: نتایج تحلیل های آماری نشان داد که می توان از این مقیاس برای ارزیابی خودباوری های مربوط به اضطراب اجتماعی در جمعیت ایرانی استفاده نمود.

هدف از پژوهش حاضر بررسی روایی عاملی، پیش بین و ملاکی و همسانی درونی نسخه فارسی مقیاس خودکارآمدی رانندگی آدلاید ( ADSES ) بود. در یک طرح توصیفی- همبستگی و اعتباریابی، 345 نفر طی دو مطالعه (147 نفر در مطالعه اول و 197 نفر در مطالعه دوم) از میان مراجعه کنندگان به مرکز تعویض پلاک شهر بجنورد به روش نمونه گیری در دسترسانتخاب شدند و مقیاس خودکارآمدی رانندگی آدلاید ( ADSES ) را تکمیل کردند. تجزیه و تحلیل داده ها با تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی، تحلیل تشخیص، ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t مستقل و تحلیل واریانس یکراهه با استفاده از از نرم افزار های SPSS. 25 و Amos. 24 انجام گرفت. نتایج نشان داد که مقیاس از ساختاری یک عاملی برخوردار است که 43/76 درصد واریانس را تبیین می کند. تحلیل عاملی تأییدی نیز این ساختار را تأیید کرد. همسانی درونی مقیاس نیز با محاسبه آلفای کرونباخ و ضریب دو نیمه کردن97/0 به دست آمد. تحلیل تشخیص بر حسب داشتن سابقه تصادف یا فقدان آن، نشان از روایی پیش بین مقیاس داشت. میان سن و سابقه رانندگی با خودکارآمدی رانندگی نیز رابطه مثبت و معناداری به دست آمد. تفاوت ها بر حسب جنسیت معنادار بود و مردان میانگین بالاتری داشتند. بر حسب میزان تحصیلات تفاوت معناداری به دست نیامد. به نظر می رسد مقیاس خودکارآمدی رانندگی آدلاید ( ADSES ) از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار باشد و بتواند به عنوان ابزاری دقیق در این زمینه مورد استفاده قرار گیرد.

با عنایت به اهمیت تمایل به تفکر انتقادی و بررسی عوامل تأثیرگذار بر آن، مطالعه حاضر با هدف بررسی و تبیین تأثیر دیدگاه های معرفت شناختی دانشجویان در گرایش به تفکر انتقادی آنان صورت گرفت. روش این تحقیق علی- مقایسه ای است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان حوزه علوم انسانی دانشگاه پیام نور واحد بافق بودند (460 نفر). تعداد 146 نفر از دانشجویان مذکور به روش طبقه ای نسبی و از طریق فرمول حجم نمونه انتخاب و با استفاده از پرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی ریکتس (2003) و باورهای معرفت شناختی شومر (1998) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج مطالعه حاضر نشان داد 1- بین دو گروه از دانشجویان با باورهای معرفت شناختی پیچیده و خام در گزایش به تفکر انتقادی تفاوت معناداری وجود دارد.2- اکثر دانشجویان مورد بررسی از باورهای معرفت شناختی پیچیده برخوردار بودند. 3- گرایش به تفکر انتقادی دانشجویان مورد بررسی در سطح مطلوبی قرار نداشت. با توجه به نتایج حاصل، تغییر باورهای خام به سمت باورهای پیچیده، می تواند در جهت تقویت تمایل به تفکر انتقادی و پیشبرد اهداف آموزش عالی موثر واقع گردد.

زمینه: هیجان ها نقشی اساسی در محیط های آموزشی ایفا می کند لذا طراحی مقیاسی برای سنجش هیجان های معلمان موضوعی ارزشمند و قابل توجه است. هدف: هدف از مطالعه حاضر بررسی روایی و پایایی مقیاس هیجان های معلم در شهر مشهد بود. روش: روش پژوهش از نوع توصیفی-همبستگی بود. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 320 نفر تعیین شد. شرکت کنندگان به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. پرسشنامه هیجان های معلم (TEI) چن و مقیاس عاطفه مثبت و عاطفه منفی (PANAS) واتسون، کلارک و تلیگن توسط شرکت کنندگان به طور هم زمان تکمیل گردید. برای تعیین پایایی پرسشنامه، از روش همسانی درونی (ضریب آلفا) و جهت احراز روایی از روایی محتوایی، روایی همگرا و روایی سازه تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی بهره گرفته شد. یافته ها: نتایج نشان داد ضریب آلفای کل مقیاس برابر با 88/0 و در زیر مقیاس های آن میان 74/0 تا 88/0 به دست آمد. همچنین ضریب همبستگی بین مقیاس هیجان معلم و عاطفه مثبت و منفی 41/0 به دست آمد. نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی با چرخش واریماکس نشان داد که ارزش ویژه 5 عامل قابل ملاحظه است که روی هم 49/62 درصد واریانس هیجان های معلمان را تبیین می کند. شاخص های نیکویی برازش مدل را تأیید کردند. نتیجه گیری: بنابراین مقیاس هیجان های معلمِ، همسانی درونی مطلوب و روایی کافی در نمونه معلمان ایرانی دارد.

زمینه: توسعه و پرورش روحیه پژوهشگری از جمله آرمان های نظام آموزش و پرورش رسمی قلمداد می شود که تحول و نوآوری را برای نسل آینده به ارمغان خواهد آورد. هدف: هدف این مطالعه تهیه ابزاری برای سنجش روحیه پژوهشی دانش آموزان بود. روش: روش پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی آزمون سازی بوده است. با استفاده از مبانی نظری مرتبط با روحیه پژوهشی، مؤلفه های سازنده این ویژگی شناسایی و گویه های مقیاس تدوین شد. تعداد 1425دانش آموز به روش خوشه ای – کومه ای انتخاب شدند. روایی به شیوه های محتوایی و از نوع داوری تخصصی، تحلیل عاملی و روایی ملاکی و پایایی به شیوه های بازآزمایی و همسانی درونی آلفای کرونباخ محاسبه شد. تحلیل سؤالات از طریق همبستگی با نمرات مقیاس و تأثیر حذف سؤال بر شاخصه های واریانس و پایایی تعیین شد. یافته ها: همبستگی نمره کل آزمون با آزمون گرایش به تفکر انتقادی 45/0 به دست آمد. تحلیل عاملی چهار مؤلفه کنجکاوی، پشتکار، مدیریت اعمال تکانشی و توانایی انجام کارگروهی را تائید نمود. پایایی آزمون از طریق بازآزمایی با فاصله 15 روز برابر با 80/0 و از طریق همسانی درونی آلفای کرونباخ برابر با 81/0 مشاهده شد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به میزان پایایی و روایی به دست آمده، مقیاس روحیه پژوهشی می تواند مورد استفاده محققان قرار گیرد.

هدف مطالعه حاضر بررسی رابطه خودتنظیمی و سازگاری دانش آموزان است. روش تحقیق از نوع توصیفی است که با روش همبستگی انجام و تحلیل شده است . نمونه شامل 414 دانش آموز پایه سوم مدارس راهنمایی شهر سبزوار (شامل 202 پسر و 212 دختر) است که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. پرسشنامه خود تنظیمی یادگیری کنل و ریان و پرسشنامه سازگاری دانش آموزان س ی نها و سینگ برای جمع آوری داده ها مورد استفاده قرار گرفت. روایی و پایایی این پرسشنامه ها قبلاً احراز شده بود. برای آزمون رابطه بین ناسازگاری و خودتنظیمی از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد . ،p=0/ یافته ها نشان میدهد که خودتنظیمی با ناسازگاری رابطه منفی معناداری دارد ( 001 نتایج رگرسیون چندگانه نیز نشان میدهد خودتنظیمی میتواند ناسازگاری عاطفی .(r= -0/30 و اجتماعی را پیش بینی کند. نتایج مقایسه خودتنظیمی و ناسازگاری دانش آموزان دختر و پسر نشان داد که خودتنظیمی و ناسازگاری دانش آموزان دختر و پسر با هم متفاوت است و دختران با توجه به یافته های تحقیق میتوان گفت که در .(p<0/ نمرات بالاتری به دست آورده اند ( 05 افراد یا محیط هایی که خودتنظیمی بالا است، ناسازگاری کاهش می یابد. بنابراین باید نسبت به طراحی چنین مح یط ها ی آموزشی اقدام شود و آموزش ها ی خودتنظیمی برای کاهش ناسازگاریها در اولویت قرار گیرد.

هدف تحقیق، طراحی مدل شایستگی های پژوهشیِ مورد نیاز و متناسب با دوره دوم ابتدایی است. این تحقیق از نوع توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری شامل اسناد بالادستی نظام آموزشی، نظرات متخصصان و نتایج برخی پژوهش های داخلی و خارجی است که با روش نمونه گیری هدفمند، سند برنامه درسی ملّی و تعدادی از پژوهش ها که تمرکز بیشتری بر معرفی شایستگی های پژوهشی داشتند، انتخاب شدند. برای طراحی مدل شایستگی، از رویکرد طراحی (مدل بیهام و مایر) در پنج مرحله استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده های پرسشنامه،از شاخص هایی مانند میانگین، انحراف معیار و آزمون t تک گروهی استفاده شد. در مرحله آخر، مدل مفروض شایستگی های پژوهشی متناسب با دوره دوم ابتدایی ترسیم شد، که که مشتمل بر 5 خوشه شایستگی های خاص با 14 زیر خوشه و 11 شایستگی عام پژوهشی است.

مقدمه: نارساخوانی به عنوان شایع ترین اختلال یادگیری یکی از حوزه های متاثر از ضعف در کارکردهای اجرایی کودکان به شمار می آید و یافتن راه های بهبود کارکردهای اجرایی می تواند از بروز و پیدایش یک چرخه منفی ناکامی جلوگیری و به موفقیت تحصیلی دانش آموزان بینجامد لذا هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر حافظه کاری و بازداری پاسخ دانش آموزان نارساخوان است. روش: پژوهش حاضر شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بوده و جامعه آماری آن شامل همه دانش آموزان دختر پایه های چهارم و پنجم ابتدایی مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 1398-1397 شهر مشهد با تشخیص اختلال نارساخوانی بوده که از بین آن ها، 30 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از آزمون سیستم کارکرد اجرایی دلیس- کاپلان (D-KEFS)، آزمون خواندن و نارساخوانی کرمی نوری و مرادی (1387)، استفاده شد. آزمودنی ها در 8 جلسه یک ساعته به صورت هفته ای        یک بارطی دو ماه تحت برنامه آموزشی قرار گرفتند ولی در گروه کنترل هیچ مداخله ای انجام نشد. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری انجام شد. یافته ها: افراد گروه آزمایش بعد از شرکت در جلسات آموزش خودتنظیمی، در پس آزمون عملکرد بهتری داشته و نمراتشان به طور معناداری نسبت به گروه گواه افزایش یافت. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش می توان نتیجه گیری کرد که آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی می تواند رویکرد درمانی مؤثری برای بهبود حافظه کاری و بازداری پاسخ دانش آموزان نارساخوان باشد.

این مطالعه با هدف بررسی پیامدهای روانشناختی-تحصیلی موسسات آموزشی کنکور با روش نظریه زمینه ای انجام شده است. با توجه به اختصاص سرمایه مادی و انسانی به این بخش و ادعا تحقق ارائه برترین یادگیری و مشاوره گری برای دانش آموزان، ما برآن شدیم تا به واکاوی پیامدها و بسترهای علی مراکز کنکوری در قالب یک رویکرد عمیق بپردازیم. برای تحقق این هدف با روش نمونه گیری گلوله برفی، تجارب 17 نفر از دانشجویان کارشناسی ( کسانی که بیش از 1 سال از دانش آموزی در موسسات کنکوری حضور داشتند) و 17 نفر از معلمان و مدیران مورد کاوش قرار گرفت. در گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات بر اساس سه روش کدگذاری مورداستفاده در نظریه زمینه ای شامل کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری گزینشی انجام شد. بر اساس یافته های به دست آمده، پدیده محوری در نظریه زمینه ای پیامدهای موسسات کنکوری، پدیده ای با عنوان " جهت گیری التقاطی ناسازوار منافع موسسات، محیط و اهداف فردی " نام گرفت. مهم ترین پیامدهای روانشناختی شامل فراشناخت، تضعیف مهارت حل مسئله، فشار روانی، عدم انگیزش، حساس حقارت و مقایسه، افت خودکارآمدی، تضعیف نوع دوستی و پیامدهای تحصیلی نیز شامل بهبود برنامه ریزی، افت تحصیلی، یادگیری سطحی، یادگیری هدفمند و وابستگی تحصیلی می باشد. همچنین در نتیجه تحلیل یافته ها، مشورت گری غیراصولی و ویژگی های خاص آزمون های موسسات آموزشی به عنوان شرایط علی و سیاست های حاکم نیز به عنوان بسترهای زمینه ساز مورد کشف و درک قرار گرفت. نتایج این پژوهش می تواند در تدوین برنامه های مداخله ای جهت بهبود وضعیت متعارض حاکم بر دانش آموزان، کاهش گرانباری و تحقق نیازهای آنان به کارآید.

تحول دیداری-فضایی یکی از مهم ترین بنیان های تحول است که نقش عملکرد اولیه ی تمام یادگیری ها و ارتباطات را بازی می کند و بازنمایی های ذهنی راجع به دنیای بیرون را شکل می دهد. از طرفی این تحول همزمان در بردارنده ی اطلاعات فضایی است و کلیه ی حرکات را در فضا جهت می دهد. سنجش این تحول و ابعاد مختلف آن طی سال های ابتدایی زندگی بسیار حیاتی است، زیرا با داشتن این اطلاعات می توان ظرفیت دیداری- فضایی کودک را تخمین زد و تغییر این ظرفیت پایه ای را در جریان تحول بررسی کرد. هدف از پژوهش حاضر، تعیین ویژگی های روان سنجی پرسشنامه ی تحول دیداری-فضایی (هری واچس، 2014) است. به همین منظور این پرسشنامه بر روی 348 کودک پیش از دبستان در شهر مشهد که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای به طور تصادفی انتخاب شدند، اجرا و شاخص های روان سنجی با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS و Lisrel به ترتیب نسخه ی22 و 30/9 محاسبه شد. یافته ها نشان داد که پرسشنامه از روایی محتوا و سازه و نیز پایایی مطلوبی برخوردار است. نتایج تحلیل عاملی تائیدی نیز نشان داد که ساختار پرسشنامه، برازش قابل قبولی با داده ها دارد. این عوامل مطابق با پژوهش اصلی، عامل های آگاهی حسی و بدنی؛ مکان یابی در فضا؛ ارتباط بدن با محیط، ارتباط اجزا مختلف محیط با یکدیگر و دیگران؛ نگهداری فضایی؛ استدلال دیداری منطقی و تفکر بازنمایی نام گرفتند و ضرایب همسانی درونی آن ها به ترتیب برابر با 83/0، 79/0، 67/0، 80/0، 72/0 و 61/0 به دست آمد. این نتایج نشان داد که پرسشنامه تحول دیداری-فضایی واچس می تواند به عنوان ابزاری مناسب برای سنجش سازه ی تحول دیداری-فضایی در ایران استفاده شود.