شریف رضوی

مقدمه و هدف پژوهش: اقتصاد هنر به عنوان زیر مجموعه ای از اقتصاد فرهنگ از حوزه های نوظهورِ مرتبط با فرهنگ است. حراج تهران از مهم ترین و اثرگذارترین رویدادهای مرتبط با اقتصاد هنر در ایران است. در این پژوهش تلاش شده تا رابطه میان برخی عوامل فرازیبائی شناسانه بر قیمت فروش آثار در این رویداد با استفاده از نظریات آرتور دانتو و جورج دیکی تبیین گردد. روش پژوهش: به لحاظ نوع و هدف پژوهش، توصیفی – اکتشافی، از نظر نحوه گردآوری داده ها اسنادی و از نظر نوع داده کمی است. جامعه آماری شامل هشتصد و سی هفت اثر فروخته شده در نه دوره حراج تهران از دویست و هفتاد و هفت هنرمند است که با گردآوری و دسته بندی داده ها از سایت حراج تهران و استفاده از نظریات دانتو و دیکی به عنوان مبنای نظری، تحلیل داده ها و آزمون فرضیات در دو سطح توصیفی و استنباطی پژوهش با نرم افزار SPSS21 بررسی شدند. یافته ها: ناهمگن بودن داده های مربوط به آثار فروش و چولگی شدید به سمت راست نشان داد که بخش اعظم عواید حراج تهران نصیب تعداد کمی از هنرمندان حاضر می شود. هم چنین ناهمخوانی قیمت فروش آثار با نرخ تخمین بیانگر آن بود که عوامل فرازیبائی شناسانه در قیمت فروش آثار تأثیر دارد. از سوی دیگر متغیرهای مربوط به خصوصیات هنرمند (سن، در قید حیات بودن یا نبودن)، مِدیای اثر و تعداد ادوار حضور در حراج تهران ارتباط معناداری با قیمت آثار داشتند. نتیجه گیری: حراج تهران در بازاری انحصاری و با استفاده از بخش کوچکی از هنرمندان بر نرخ آثار در بازارِ هنر ایران تأثیرگذار است. این رویداد از یک سو به افزایش مبادلات در اقتصاد هنر ایران کمک نموده و از سوی دیگر باعث افزایش انحصار در این بازار شده است. براساس یافته های پژوهش بخش دولتی برای کمک به حفظ تعادلِ بازارِ آثار هنری بهتر است روی بخش هایی از بازارِ هنر تمرکز کند که اکثریت هنرمندان امکان دسترسی به آنرا ندارند. هم چنین هنرمندان حاضر در این رویداد با تمرکز روی استمرار حضور در رویداد می توانند به بهبود قیمت آثارشان امیدوار بوده و سرمایه گذاران آثار هنری بهتر است روی هنرمندانی سرمایه گذاری کنند که سن بالاتری دارند، مدیای آثار آنها ماندگارتر است و استمرار بیشتری در ارائه اثر به حراج تهران دارند.