محمود کامکار عمله

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه فرزندپروری ذهن آگاهانه و سرزندگی تحصیلی در نوجوانان با نقش واسطه ای راهبردهای شناختی تنظیم هیجان انجام شد. روش : شرکت کنندگان پژوهش شامل 323 نفر از دانش آموزان دوره متوسطه اول شهر شیراز (174 دختر و 149 پسر) بودند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای بررسی متغیرهای پژوهش از پرسشنامه های سرزندگی تحصیلی (ABQ)، فرزندپروری ذهن آگاهانه (MIPQ) و تنظیم شناختی هیجان (CERQ) استفاده شد. برای بررسی روایی پرسشنامه ها از روش تحلیل عامل تأییدی و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. یافته ها: یافته ها نشان داد که فرزندپروری ذهن آگاهانه دارای تأثیر مستقیم بر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان (راهبردهای سازگار و ناسازگار) و سرزندگی تحصیلی است. راهبردهای سازگار و ناسازگار تنظیم شناختی هیجان نیز دارای اثر مستقیم بر سرزندگی تحصیلی دارد. همچنین، هر دو بعد سازگار و ناسازگار راهبردهای شناختی تنظیم هیجان، نقش واسطه ای در بین فرزندپروری ذهن آگاهانه و سرزندگی تحصیلی داشتند. نتیجه گیری: براساس یافته های این پژوهش، می توان نتیجه گرفت که برای افزایش سرزندگی تحصیلی دانش آموزان به فرزندپروری ذهن آگاهانه و راهبردهای شناختی تنطیم هیجان آن ها توجه شود.

هدف پژوهش حاضر تعیین ویژگی های روان سنجی پرسشنامه فرزندپروری ذهن آگاهانه مک کافری و همکاران (2017) بود. مشارکت کنندگان پژوهش 323 نفر از مادران دانش آموزان کلاس های متوسطه دوم (دهم تا دوازدهم) مدارس چهارگانه شهر شیراز در سال تحصیلی 1399-1398 بودند که براساس نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و پرسشنامه های فرزندپروری ذهن آگاهانه،MIPQ) ، مک کافری و همکاران، 2017)، سرزندگی تحصیلیAB) ، دهقانی زاده و حسین چاری، 1391) و ذهن آگاهی نوجوان و بزرگسال AAMS)، دروتمن و همکاران، 2018) را تکمیل نمودند . برای بررسی روایی از روش های تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی و روش پایایی استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی دو عامل حضور در کنار فرزند (کمترین بارعاملی 40/0 و بیشترین 60/0) و تربیت ذهن آگاهانه (کمترین بارعاملی 36/0 و بیشترین بارعاملی 66/0) را تایید نمود. نتایج همبستگی درونی نیز روایی همگرا (همبستگی نسبتاَ زیاد 72/0 بین ابعاد حضور در کنار فرزند و تربیت ذهن آگاهانه و همبستگی زیاد 86/0 و 89/0 بین هر بعد و نمره کل مقیاس، 01/0P<) و واگرای مقیاس (عدم رابطه معنادار بین سرزندگی تحصیلی و فرزندپروری ذهن آگاهانه) را تایید می کند. برای تعیین پایایی مقیاس از روش آلفای کرونباخ استفاده شد که تمامی ضرایب (حضور کنار فرزند 82/0، تربیت ذهن آگاهانه 85/0 و ضریب پایایی کل 90/0) حاکی از همسانی درونی قابل قبول زیر مقیاس ها و نمره کل مقیاس بود. نتایج نشان می دهد که مقیاس فرزندپروری ذهن آگاهانه از روایی و پایایی بسیار خوبی در مادران ایرانی برخوردار است.