حمید طیرانی نیک نژاد

اگرچه مهارت زبانی کودکان کم شنوا به کمک سمعک و کاشت حلزون شنوایی و گفتار درمانی ارتقا می یابد، اما به علت این که آغاز شنوایی در این کودکان با تأخیر صورت می گیرد و باتوجه به این که آموزش کودکان کم شنوا در مدارس عادی انجام می شود، لازم است که عملکرد زبان شفاهی این کودکان در مقایسه با هم سالان شنوایشان به دقت بررسی شود. لذا پژوهش حاضر به تحلیل و مقایسه مؤلفه های زبان شفاهی از دو جنبه معناشناسی و نحو در کودکان کم شنوا دارای سمعک و حلزون شنوایی با هم سالان شنوا پرداخته است. به این منظور تعداد 39 کودک 6 تا 8 سال، شامل شانزده کودک شنوا، سیزده کودک دارای پروتز حلزون شنوایی و ده کودک دارای سمعک به کمک آزمون Told-p:3 بررسی شدند. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق آزمون های کروسکال والیس و یومن ویتنی نشان داد، میان کودکان کاشت حلزون شده و دارای سمعک، از لحاظ مهارت های نحوی و معناشناسی تفاوت معنی داری وجود ندارد و این کودکان در دریافت و درک معانی کلمات و جملات، در ارائه تعاریف شفاهی از کلمات و توانایی شناختن و به کارگیری اشکال تک واژ، عملکرد یکسانی دارند. اما بین کودکان شنوا و دو گروه کودکان کم شنوا از جنبه های نحو و معناشناسی اختلاف معنی داری وجود دارد و کودکان شنوا عملکرد بهتری دارند. بنابراین لازم است که کودکان کم شنوا تا رسیدن به سطح زبانی کودکان شنوا به طور جدی تحت آموزش های توان بخشی کلامی شنیداری قرار گیرند. عدم توجه به این موضوع می تواند اثر نامطلوبی بر پیشرفت تحصیلی و آینده شغلی کودکان کم شنوا داشته باشد.

کسب مهارت های زبانی نیازمند داشتن یک سیستم شنوایی خوب و سالم است. شنوایی در کودکان کم شنوا پس از دریافت سمعک و پروتز حلزون شنوایی آغاز می شود. اگرچه مهارت های زبانی و گفتار روزمره در کودکان کم شنوا به کمک گفتار درمانی ارتقاء می یابد، اما چون این کودکان وارد سیستم آموزشی عمومی می شوند و در کنار همسالان شنوا آموزش می بینند و با متون و کتب درسی مواجه می شوند لازم است مهارت های زبانی یعنی درک زبانی (گوش دادن) و بیانی (صحبت کردن) ایشان با همسالان شنوایشان به دقت بررسی شود. بنابراین در پژوهش حاضر به تحلیل و بررسی مؤلفه های گوش دادن و صحبت کردن در کودکان کم شنوا با همسالان شنوایشان پرداخته شده است. برای این منظور 39 کودک 8-6 سال دبستانی در این مطالعه مورد مقایسه قرارگرفتند. شرکت-کنندگان، شامل 10 کودک دارای سمعک، 13 کودک دارای پروتز حلزون شنوایی و 16 کودک شنوا بودند که به کمک آزمون رشد زبان Told-p:3 بررسی گردیدند. پس از انجام آزمون، داده ها توسط نرم افزار SPSS و آزمون های غیر پارامتریک کروسکال والیس و یومن ویتنی مورد تحلیل و بررسی قرارگرفت. نتایج نشان داد، میان کودکان کاشت حلزون شده و دارای سمعک، در درک زبان و گفتار (گوش دادن و صحبت کردن) تفاوت معنی داری وجود ندارد. اما بین کودکان شنوا و دو گروه کودکان کم شنوا در درک زبان و گفتار اختلاف معنی داری وجود دارد. باتوجه به این که زبان گفتاری پایه زبان نوشتاری است، کودکان کم شنوایی که در درک زبانی (گوش دادن) و بیان (صحبت کردن) ضعف دارند در ابعاد مختلف زبان نوشتاری (خواندن و نوشتن) نیز، عملکرد ضعیفی خواهند داشت و این امر در پیشرفت تحصیلی کودکان کم شنوا حائز اهمیت است.