علیرضا پورجعفری

وقوع جرم، یکی از آسیب های اجتماعی است که پیامدهای نامطلوب و مخربی را برای جامعه به دنبال دارد. از همین روی، جهت جلوگیری از این آسیب ها، نهادهای درگیر از جمله رسانه ها، می توانند تأثیرهایی در پیشگیری از وقوع آن و درنهایت کاهش جرایم داشته باشند. هدف اصلی پژوهش، طراحی الگوی روزنامه نگاری تلویزیونی، برای پیشگیری از جرم بود. داده های این پژوهش، با استفاده از تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته داده ها با دوازده نفر جمع آوری شد، که به طور مشخص سه نفر استاد روزنامه نگاری، سه نفر حقوقدان، سه نفر خبرنگار حوزه قضایی و سه نفر از کارشناسان انتظامی بودند. سپس داده ها، با استفاده از روش تحلیل مضمون و نرم افزار مکس کیود ا نسخه 10، در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی دسته بندی شدند. بر این اساس، 11 مضمون فراگیر، 27 مضمون سازمان دهنده و 205 مضمون پایه شناسایی، درآخر نیز شبکه مضامین ترسیم شد. مضامین فراگیر با مضمون هایی چون: "پیش نیاز های رسانه ای پیشگیری از جرم"، "مخاطب شناسی"، " کارکردهای رسانه ای"، "هنجارهای رسانه ای پیشگیری از جرم"، " اعتمادزایی رسانه ای"، " برجسته سازی"، " برقراری امنیت روانی اجتماعی عمومی"، "چارچوب بندی"، "حفظ اخلاقیات رسانه ای"، "ویژگی های خبرنگار" و " تکالیف خبرنگار" به دسته بندی نهایی رسید. بنابراین، برای پیشگیری از جرم باید از الگوی خوشه ای روزنامه نگاری تلویزیونی بهره گرفت. این الگو شامل دو راهبرد رسانه ای: پرهیز از ایجاد هراس اجتماعی و به کار بستن تاکتیک قطره چکانی در اخبار چالشی، و دو وظیفه رسانه ای: حفظ حریم اخلاقی و خصوصی و پرهیز از سوگیری و قضاوت است.

این پژوهش می کوشد سیاست های خبری و جریان سازی رسانه ایران اینترنشنال را که یک رسانه فارسی زبان با گرایش های ضد منافع جمهوری اسلامی است را در قالب تحلیل محتوای اخبار و با استناد به نظریه های انتقادی حوزه خبر اعم از چهار چوب سازی و نظریه گفتمان بررسی نماید. بدین ترتیب روش کیفی، جامعه آماری اخبار منتشر شده( 20 متن و عنوان خبر از سایت و رسانه ایران اینترنشنال مرتبط با مرگ مهسا امینی و حوادث پس از آن) در بازه زمانی مورد پژوهش می باشد. با بررسی گفتمان اخبار، نتایج نشان داد: رسانه ایران اینترنشنال در حادثه مرگ مهسا امینی، با عناوینی همچون نبود آزادی، فشار ، آزار و اذیت و حجاب اجباری سعی در تضعیف آزادی در ایران داشته است. همچنین در این حادثه رسانه فارسی زبان ایران اینترنشنال با حمله به موازین قانونی و دینی پوشش زنان آن را امری تحمیلی و غیر اختیاری برای تمام زنان تصویرسازی کرده و اغتشاشات بعد از حادثه مهسا امینی را صدای اعتراض مردم به حجاب اجباری القاء و بازنمود کرد. بنابراین گفتمان رسانه ایران اینترنشنال که در تمامی رسانه های خود یکسان است دال مرکزی مشکوک بودن مرگ مهسا امینی و با سایر عناصر گفتمانی مانند حجاب اجباری، عدم آزادی، دستگیری و شکنجه، نقض حقوق بشر، نبود عدالت ، نارضایتی عموم مردم ، مفصل بندی و برجسته سازی شده است. همچنین در گفتمان سازی این رسانه، جمهوری اسلامی حکومتی دیکتاتور، نامشروع و در راه انزوا و سقوط بازنمایی و به تصویر کشیده شده است.

شکل گیری هویت در همه جوامع اتفاق می افتد، اما در اواخر قرن بیستم، عواملی که هویت ها را شکل می دهند، به طور فزاینده ای از مرزهای محلی فراتر می روند به طوری که در عصر حاضر با ورود چشمگیر جوانان به فضای مجازی و شبکه های اجتماعی این شبکه ها تأثیرات فراوانی بر آنها گذاشته اند. یکی از جنبه های مهمی که از شبکه های اجتماعی مجازی تأثیر می پذیرد هویت شخصی است. به همین دلیل پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین هویت جوانان با گرایش آنها به موضوعات در رسانه اجتماعی تلگرام پرداخته است. سؤال اصلی پژوهش این است که استفاده از شبکه های اجتماعی تلگرام چه نقشی در هویت شخصی آنها برای انتخاب موضوعات در این رسانه در میان جوانان شهر تهران دارد؟ روش پژوهش از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را تمامی جوانان شهر تهران تشکیل می دهد که از بین آنها تعداد 326 نفر به شیوه خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و بررسی شدند. یافته های پژوهش نشان داد : کاربران شبکه اجتماعی تلگرام بیشتر به موضوعاتی می پردازند که حول محور مسائل اجتماعی باشد و همچنین آنان در محیط شبکه اجتماعی تلگرام به موضوعات اقتصادی علاقه پایین تری نشان می دهند. به طوری که نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندگانه، سبک های هویتی به مقدار 50 درصد از واریانس مضامین فرهنگی کاربران، به مقدار 71 درصد از واریانس مضامین اجتماعی، به مقدار 64 درصد از واریانس مضامین سیاسی، به مقدار 61 درصد از واریانس مضامین اقتصادی کاربران جوان شبکه اجتماعی  تلگرام را تاثیر پذیر بوده است.