امید شکری

پژوهش حاض ر با هدف بررسی نقش تفاوتهای جنسی و سنی در دشواریهای ب ین فردی نوجوانان اجرا شد. 500 نوجوان 18-12 ساله (276 دختر، 224 پسر) که با روش نمونه برداری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند، به پ رسشنامة دشواریهای بین فردی برای نوجوانان (انگلس، هیدالگو و مندز، 2005) پاس خ دادند. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری نشان دادند که (1) عامل های جنس و سن در زیرمقیاسهای دشواریهای بین فردی اثر معنادار دارند ، (2) دختران در زیرمقیاسهای جرئت ورزی، روابط با غیرهمجنس و صحبت در جمع، و پسران در زیرمقیاسهای روابط خانوادگی و دوستیهای نزدیک نمره های بالاتری به دست می آورند و (3) نوجوانان در اوائل دورة نوجوانی در مقایسه با اواسط و اواخر این دوره در زیرمقیاسهای چندگانة دشواریهای بین فردی نمره های بالاتری کسب می کنند. الگوی متمایز اثر معنادار جنس در زیرمقیاسهای چندگانة دشواریهای بین فردی بر نقش محوری فرایند اجتماعی شدن نقش جنسی و اثر معنادار گروههای سنی در ابعاد مختلف دشواریهای بین فردی بر نقش مهم دیدگاه شناختی اجتماعی الکایند دربارة تحوّل نوجوان تأکید می کنند.

مطالعه حاضر با هدف آزمون ساختار عاملی و تغییرناپذیری اندازه گیری فهرست مقابله با موقعیت های تنیدگی زا اندلر و پارکر(1999) در والدین کودکان عادی و استثنایی انجام شد. روش: در مطالعه همبستگی حاضر 800 والد(400 والد کودکان عادی و 400 والد کودکان استثنایی)، به نسخه کوتاه فهرست مقابله و نسخه کوتاه فهرست پنج عامل بزرگ رامستد و جان (2007) پاسخ دادند.به منظور آزمون ساختار عاملی و تغییرناپذیری ساختار عاملی فهرست مقابله از روش های آماری تحلیل عامل اکتشافی، تحلیل عامل تأییدی و تحلیل عامل تأییدی چندگروهی استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی با استفاده از چرخش واریمکس نشان داد که فهرست مقابله در والدین از سه سبک مقابله مسئله مداری، اجتنابی بودن و هیجان مداری تشکیل شده است. شاخص های برازش تحلیل عامل تأییدی بر پایه نرم افزار لیزرل وجود عوامل سه گانه را در دو گروه تأیید کرد. نتایج روایی بین گروهی، هم ارزی ساختار سه عاملی فهرست مقابله را در دو گروه نشان داد.ضرایب همبستگی بین زیرمقیاس هاس مقابله با عوامل شخصیتی روان رنجور خویی، روایی همگرای آن را تأیید کرد. ضرایب آلفای کرانباخ برای سه عامل مسئله مداری، اجتنابی بودن و هیجان مداری در والدین کودکان عادی و استثنایی نشان داد که نسخه کوتاه فهرست مقابله از پایانیی قابل قبولی برخوردار است. . نتیجه گیری: به واسطه هم ارزی ساختار عاملی و اعتبار فهرست مقابله دروالدین کودکان عادی استثنایی، این فهرست ابزار معتبر و قابل استفاده ای برای سنجش سبک ترجیحی این دو گروه بزرگسال ایرانی در مواجهه با تجارب تنیدگی زای وابسته به نقش والدینی است

پژوهش حاضر با هدف هنجاریابی و تعیین روایی و پایایی نسخه کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی (BFNE ؛ لری، 1983) در گروهی از نوجوانان دانش آموز 18-12 (276 دختر و 224 پسر) شهر تهران اجرا شد که با روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند. نوجوانان به نسخه کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی (لری، 1983)، پرسشنامه دشواری های بین فردی (QIDA؛ انگلس و همکاران، 2005) و مقیاس اضطراب اجتماعی نوجوانان (SASA؛ پاکلک، 1997) پاسخ دادند. شاخص های برازش تحلیل عاملی تأییدی بر پایه نرم افزار لیزرل، وجود عوامل دوگانه سؤال های نمره گذاری شده مثبت و سؤال های نمره گذاری شده منفی را تأیید کرد. نتایج تحلیل عامل اکتشافی با استفاده از چرخش اوبلیمین نیز نشان داد که نسخه کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی از دو عامل تشکیل شده است. همبستگی معنادار بین نمره کلی و زیرمقیاس های ترس از ارزیابی منفی با زیرمقیاس ها و نمره کلی پرسشنامه دشواری های بین فردی و مقیاس اضطراب اجتماعی نوجوانان، روایی همگرای BFNE را تأیید کرد. ضرایب آلفای کرانباخ و ضرایب بازآزمایی با فاصله (دو هفته) نمره کلی و زیرمقیاس های BFNE نشان داد که این مقیاس پایایی مقبولی دارد. ضرایب آلفای کرانباخ برای نمره کلی، BFNE و زیرمقیاس های سؤال های نمره گذاری شده مثبت و سؤال های نمره گذاری شده منفی به ترتیب برابر با 80/0، 82/0، 81/0 و ضرایب بازآزمایی با فاصله (دو هفته) برای نمره کلی، BFNE و زیرمقیاس ها بین 77/0- 79/0 به دست آمد. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری زیرمقیاس های BFNE نشان داد که اثر گروه های جنسی و سنی از نظر آماری معنادار بود. بنابراین، در این پژوهش، رتبه های درصدی معادل نمرات خام نمره کلی و زیرمقیاس های BFNE به تفکیک گروه های جنسی و سنی ارائه شد. نتایج پژوهش حاضر، بر ثبات ساختار عاملی و اعتبار نسخه کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی برای اندازه گیری مفهوم ترس از ارزیابی منفی، در میان دانش آموزان، تأکید می کند.

پژوهش حاضر با هدف آزمون ساختار عاملی و ویژگی های روان سنجی پرسشنامه استرس تحصیلی (ASQ) انجام شد. روش : پرسشنامه استرس تحصیلی و پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی (ASEQ) بر روی 284 دانشجو (100 پسر و 184 دختر) که با روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شده بودند، اجرا شد. به منظور تعیین روایی عاملی ASQ از روش های آماری تحلیل عامل اکتشافی و تاییدی و به منظور بررسی همسانی درونی ASQ از ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی با استفاده از چرخش اوبلیمین نشان داد که ASQ از چهار عامل دشواری عملکرد تحصیلی در کلاس، دشواری عملکرد تحصیلی در بیرون از کلاس، دشواری تعامل در دانشگاه و دشواری مدیریت کار، خانواده و دانشگاه تشکیل شده است. شاخص های برازش تحلیل عاملی تاییدی بر پایه نرم افزار LISREL، وجود عوامل چهارگانه را تایید کرد. همچنین، نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که در این نمونه الگوی چند بعدی ASQ، یکالگوی اندازه گیری قابل قبول است. همبستگی منفی و معنادار بین نمره کلی استرس تحصیلی و نمره کلی خودکارآمدی تحصیلی، روایی همگرای ASQ را تایید کرد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر، ثبات ساختار عاملی ASQ و اعتبار این پرسشنامه را برای سنجش استرس تحصیلی در دانشجویان ایرانی نشان دادند

بـه منظور بررسی و روایی و اعتبار پرسشنامه دشواریهای بین فردی نوجـوانان (QIDA؛ انگلس، هیدالگو و مندز، 2005)، 276 دختر و 224 پسر 12 تا 18 سالـه ساکن تهران، QIDA و مقیاس اضطراب اجتماعی نوجوانان (SASA ؛ پاکلک، 1997) را تکمیل کردند. نتایج نشان دادند که نسخه فارسی پرسشنامه همانند با سـاختار عاملی اصلی QIDA از پنج عامل جرئت ورزی، روابط با غیرهمجنس، صحبت کردن در جمع، روابط خانـوادگی و دوستیهای نزدیک ـ در نمونه ایرانی ـ تشکیل شده اند. ضرایب همبستگی مثبت و معنادار بین عاملهای QIDA و مجموع نمره های SASA در دامنه ای از 10/0 = r (دوستیهای نزدیک) تا 35/0=r (جرئت ورزی)، روایی همگرای QIDA را تایید کرد. ضرایب اعتبار بازآزمایی با فاصله دو هفته برای نمره کل QIDA برابر با 82/0 و برای عاملهای آن به تـرتیب برابر با 77/0، 84/0، 71/0، 62/0 و 51/0 بودند. نتایج روایی و اعتبار، نسخه فارسی QIDA را تایید کردند و سازه جهانی دشواریهای بین فردی براساس یافته های یکسان در بافتهای فرهنگی متفاوت بحث شد.

ا هدف بررسی تحول ابعاد شناختی و رفتاری اضطراب اجتماعی در دورة نوجوانی این پژوهش انجام شد. یک نمونة 500 نفری (276 دختر و 224 پسر) در سه گروه سنی 13-12، 15-14 و 17-16 ساله با روش تصادفی چ ندمرحله ای از دانش آموزان شهر تهران انتخاب شدند و به مقیاس اضطراب اجتماع ی نوجوانان (پاک لک، 1997) با دو بعد شناختی و رفتاری، پاسخ دادند. نتایچ تحلیل واریانس چندمتغیری نشان داد که نوجوانان 13-12 ساله نسبت ب ه دو گ روه سنی دی گر، میانگین بالاتری در ه ر دو بعد شناختی و رفتاری اضطراب اجتماعی به دست آوردند. همچنین میانگین نمره های دختران در ه ر سه گ روه سن ی در مقایسه با پسران در بعد رفتاری اضطراب اجتماعی بالاتر بود در حالی که، در بعد شناختی اضطراب اجتماعی بین دو جن س تفاوت وج ود نداشت. یافته ها براساس دیدگاه شناختی اجتماعی الکایند و تأثیر جنس در اجتماعی شدن بحث شدند.

هدف: بررسی ساختار عاملی و ویژگی های روان سنجی پرسشنامه سبک های هویت. روش: اجرای پرسشنامه سبک های هویت و مقیاس های بهزیستی روان شناختی در 376 دانشجو (158 پسر و 218 دختر) که به روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شده بودند. ساختار سه عاملی سبک های هویت و ساختار تک عاملی تعهد هویت به کمک تحلیل عاملی تاییدی تحلیل شدند. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که الگوی سه عاملی سبک هویت و الگوی تک عاملی تعهد هویت با داده ها برازندگی قابل قبولی دارند. ضرایب آلفای کرونباخ سبک های هویت و تعهد هویت مبین پایایی، و ضرایب همبستگی بین سبک های هویت و تعهد با مقیاس های بهزیستی روان شناختی نمایانگر روایی همگرای این پرسشنامه است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر، ثبات ساختار عاملی پرسشنامه سبک های هویت و اعتبار این پرسشنامه را برای سنجش فرآیندهای اجتماعی ـ شناختی مربوط به شکل گیری هویت در دانشجویان ایرانی نشان می دهد.

هدف: در پژوهش حاضر به مثابه یک پژوهش همبستگی، با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی و تایید استواری ساختار عاملی، پرسشنامه مقابله با موقعیت های استرس زا در نمونه ای از دانشجویان ایرانی اجرا شد. روش: نسخه فارسی پرسشنامه مقابله با موقعیت های استرس زا و پرسشنامه پنج عامل بزرگ در 419 دانشجو (166 پسر و 253 دختر) اجرا شد. ابزار: به منظور بررسی ساختار عاملی‏، روایی و پایایی پرسشنامه مقابله با موقعیت های استرس زا به ترتیب از تحلیل عاملی تاییدی‏، روایی همگرا و ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. یافته ها: همسو با یافته های قبلی، ضرایب آلفای کرونباخ و ضرایب همبستگی حاصل از آزمون- بازآزمون زیر مقیاس ها نشان دادند که این پرسشنامه از اعتبار بالایی برخوردار است. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان دهنده این است که الگوی سه عاملی این پرسشنامه برازندگی قابل قبولی با داده ها دارد، اما برازندگی الگوی چهارعاملی با داده ها بهتر است. ضرایب همبستگی بین زیرمقیاس های پرسشنامه مقابله با موقعیت های استرس زا و صفات شخصیتی نشان داد که این پرسشنامه از روایی همگرا برخوردار است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر، با تاکید بر ساختار عاملی ثابت و کارآیی بالقوه پرسشنامه مقابله با موقعیت های استرس زا به منزله یک ابزار معتبر برای اندازه گیری مقابله با موقعیت های استرس زا نشان می دهد که این پرسشنامه از توان زیادی برخوردار است.

" مقدمه : پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تفاوت های جنسیتی بر پنج عامل بزرگ شخصیت، بررسی اثر غیر مستقیم جنسیت بر عملکرد تحصیلی از طریق صفات شخصیت و اثر مستقیم صفات شخصیت بر عملکرد تحصیلی اجرا شد. روش : 419 دانشجو (166 پسر و 253 دختر) پرسشنامه پنج عامل ( BFI ) را کامل کردند. به منظور بررسی تفاوت های جنسیتی در پنج عامل بزرگ شخصیت (برون گرایی، وظیفه شناسی، پذیرش، روان رنجورخویی، سازگاری) از تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) و به منظور بررسی اثر غیر مستقیم جنسیت بر عملکرد تحصیلی از طریق صفات شخصیت و اثر مستقیم صفات شخصیت بر عملکرد تحصیلی از تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج : نتایج تحلیل واریانس چند متغیری اثر اصلی معنادار عامل جنسیت را نشان داد. نتایج تحلیل مسیر نیز نشان داد که اثر غیرمستقیم و اثر کل متغیر برونزای پژوهش (جنسیت) تنها از طریق عامل های وظیفه شناسی و روان رنجورخویی بر عملکرد تحصیلی معنادار است. اثر مستقیم پنج عامل بزرگ شخصیت (برون گرایی، وظیفه شناسی، پذیرش، روان رنجورخویی، سازگاری) بر عملکرد تحصیلی معنادار به دست آمد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نقش میانجی گر صفات شخصیتی وظیفه شناسی و روان رنجورخویی را در بررسی رابطه بین جنسیت و عملکرد تحصیلی دانشجویان مورد تاکید قرار می دهد. همچنین، نتایج مطالعه حاضر همسو با ادبیات پژوهش نشان می دهد که صفات شخصیت ـ حتی پس از کنترل پیش بینی کننده های سنتی عملکرد تحصیلی دانشجویان از قبیل بهره هوشی ـ اثر مستقل و افزوده ای بر عملکرد تحصیلی دانشجویان دارند. تلویحات پژوهش حاضر با تاکید بر برخی از همبسته های صفات شخصیت به منظور بهبود عملکرد تحصیلی دانشجویان مورد بحث قرار می گیرد."

هدف: پژوهش حاضر روابط بین روان رنجورخویی و تنیدگی تحصیلی را در پیش بینی مقیاس های بهزیستی ذهنی بررسی کرد. روش: 175 دانشجو (77 پسر و 98 دختر) به فهرست پنج عامل (BFI؛ جان، دوناهو و کنتل 1991؛ نقل از جان و اسریواستاوا، 1999)، فهرست تنیدگی دوران دانشجویی (SLSI؛ گادزلا، 1991؛ نقل از گادزلا و بالوگلو، 2001) و مقیاس های بهزیستی ذهنی پاسخ دادند. به منظور ارزیابی الگوهای تعدیل کننده و میانجیگر در بررسی روابط بین متغیرهای روان رنجورخویی، تنیدگی تحصیلی و مقیاس های بهزیستی ذهنی، از تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که در مواجهه با تنشگرهای تحصیلی و واکنش ها به این تنشگرها (تنیدگی تحصیلی) افراد با نمره روان رنجورخویی بالا در مقایسه با افراد با نمره روان رنجورخویی پایین، در مقیاس های بهزیستی ذهنی نمرات پایین تری گزارش کردند. علاوه بر این، تنیدگی تحصیلی رابطه بین روان رنجورخویی با مقیاس های عاطفه مثبت و عاطفه منفی را به طور نسبی و رابطه بین عامل روان رنجورخویی و زیرمقیاس رضایت از زندگی را به طور کامل میانجیگری کرد. نتیجه گیری: در مجموع، نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که 1) سطوح بالای روان رنجورخویی، اثر تنیدگی تحصیلی را در پیش بینی مقیاس های بهزیستی ذهنی افزایش می دهد و 2) بخشی از اثر روان رنجورخویی بر مقیاس های بهزیستی ذهنی به تجربه سطوح متفاوتی از تنیدگی تحصیلی نسبت داده می شود."

" مقدمه: پژوهش حاضر با هدف روشن ساختن نقش میانجی­گر سبک­های مقابله با تنیدگی در بررسی رابطه بین استرس تحصیلی و بهزیستی ذهنی انجام گرفت. روش ­ ­: در نمونه­ای متشـکل از 415 آزمـودنی (165 پسـر و 250 دختر)، پرسش­نامه استرس زندگی دانشجویی (SLSI) ، پرسش­نامه مقابله با موقعیت­های استرس­زا (CISS) و مقیاس­های بهزیستی ذهنی (SWS) ارزیابی شد. با استفاده از مدل­های تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی، نقش میانجـی­گر سبک­های مقابله در بررسی رابطه بین استرس تحصیلی و بهزیستی ذهنی مورد مطالعه قرار گرفت. یافته­ها : از بین سبک­های مقابله، تنها سبک مقابله مساله­مدار به­طور معنی­داری رابطه منفی بین استرس تحصیلی و مقیاس عاطفه مثبت و تنها سبک مقابله هیجان­مدار به­طور معنی­داری رابطه منفی بین استرس تحصیلی و مقیاس عاطفه منفی را کاهش دادند. سبک­های مقابله مساله­مــــدار و هیجان­مدار، به­طور معنی­داری رابطه منفی بین استرس تحصیلی و مقیاس رضایت از زندگی را کاهش دادند. نتیجه­گیری : توجه به نقش میانجی­گر سبک­های مقابله در بررسی رابطه بین استرس تحصیلی و بهزیستی ذهنی ضروری است. "

" به‌منظور بررسی ساختار عاملی و ویژگیهای روان‌سنجی فهرست تنیدگی ناشی از انتظارهای تحصیلی (AESI؛ انگ و هوان، 2006)، 143 پسر و 182 دختر دبیرستانی فهرست تنیدگی ناشی از انتظارهای تحصیلی (AESI)‏ و فرم کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی (FNES-B؛ لری، 1983) را تکمیـل کردند. تحلیل عاملی اکتشـافی دو عامل انتظارهای والدیـن‌/ ‌معلمان و انتظارهای خود را تأیید کرد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی ضمن حمایت از ساختار عاملی به دست آمده از تحلیل عاملی اکتشافی، نشان دادند که الگوی دو عاملی AESI در مقایسه با الگوی تک عاملی برازش بهتری با داده‌ها دارد. همبستگی مثبـت معنادار بین نمره‌های مقیاس ترس از ارزیابی منفی با نمره‌های زیر مقیاسها و نمره کـل AESI مبین روایی همگرای این فهرست بود. همسانی درونی زیرمقیاسها و عامل کلی AESI مناسب بود. نتایج پژوهش حاضر، ثبات ساختار عاملی AESI و اعتبار این فهرست را برای سنجش تنیدگی ناشی از انتظارهای تحصیلی در دانش آموزان ایرانی نشان دادند. "

پژوهش حاضر با هدف بررسی روایی عاملی و پایایی فهرست استرس دوران دانشجویی (SLSI) (گادزلا، 1991) در یک نمونه از دانشجویان ایرانی اجرا شد. نسخه فارسی فهرست استرس دوران دانشجویی بر روی 419 دانشجو (166 پسر و 253 دختر) اجرا شد. در این پژوهش، به منظور تعیین روایی عاملی SLSI از تحلیل عامل تاییدی و به منظور بررسی همسانی درونی SLSI از ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد. همسو با نتایج مطالعه گادزلا و بالگلو (2001) نتایج تحلیل های عاملی تاییدی نشان داد که الگوی سلسله مراتبی SLSI برازش قابل قبولی با داده ها دارد. نتایج تحلیل های عاملی تاییدی منجر به تقویت این ایده گردید که SLSI یک ابزار اندازه گیری روا برای تعیین عوامل استرس زای دوران دانشجویی، واکنش دانشجویان نسبت به این عوامل و شاخص کلی استرس آنان است. به عبارت دیگر، تمام شاخص های نیکویی برازش، مدل اول، دوم و عامل کلی SLSI را تایید کردند.