سید محمد شبیری

سید محمد شبیری

مدرک تحصیلی: دانشیار گروه علمی آموزش محیط زیست دانشگاه پیام نور

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۵۷ مورد.
۲۱.

تحلیلی بر نقش برنامه راهبرد ملی تغییر اقلیم بر گسترش دانش، نگرش و عملکرد جامعه در راستای کاهش و سازگاری با تغییر اقلیم در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عملکرد نگرش تغییر اقلیم دانش برنامه راهبردی آموزش محیط زیست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۰ تعداد دانلود : ۹۴۳
هدف از این پژوهش، تحلیل برنامه راهبرد ملی تغییر اقلیم ایران در پنج بخش کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، مدیریت منابع آب، کشاورزی و امنیت غذایی، منابع زیستی و سلامت بر اساس تأکید بر ارتقاء دانش، نگرش و عملکرد جامعه در راستای ظرفیت سازی در مواجهه با تغییر اقلیم در کشور است. تحقیق بر مبنای هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. یافته های پژوهش نشان داد، هر سه مؤلفه دانش، نگرش و عملکرد در برنامه های اجرایی هر 5 بخش مذکور و 25 راهبرد آن موردتوجه بوده است اما از تناسب کافی برخوردار نیست. به طوری که از 229 برنامه اجرایی این سند، %24 و %26 برنامه ها به ارتقاء دانش و نگرش تأکید دارند و 50% عملکردی بوده اند. بیشترین نسبت برنامه های مرتبط با گسترش دانش در هر بخش، با 56% به بخش سلامت و کمترین با 8% به بخش کاهش انتشار گازهای گلخانه ای اختصاص دارد. کمترین و بیشترین سهم برنامه های ارتقاء نگرش به کل برنامه های هر بخش نیز به ترتیب به بخش سلامت با 12% و مدیریت منابع آب با 44% مرتبط می باشد. همچنین بخش مدیریت منابع آب کمترین (29%) و کشاورزی و امنیت غذایی و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای با نسبت 60%، بیش ترین برنامه های عملکردی را دارند. از این رو نهایتاً لازم است تا تدابیری اتخاذ شود به این منظور، لازم است که ابتدا آموزش از طریق گسترش سطح دانش و نگرش بین مخاطبان و ذی نفعان برنامه ها انجام گیرد تا برنامه های عملکردی که بیش از نیمی از برنامه های این سند هستند، تأثیرگذاری بیشتری داشته باشد و همچنین ظرفیت سازی در راستای کاهش و سازگاری با تغییرات اقلیمی در همه بخش ها به طور متناسب صورت پذیرد.
۲۲.

تأثیر برنامه های محیط زیستی رادیو بر ارتقای سواد محیط زیستی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رادیو برنامه های محیط زیستی سواد محیط زیستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۷ تعداد دانلود : ۴۷۵
هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر استفاده از برنامه های محیط زیستی رادیو بر ارتقای آگاهی، نگرش و رفتارهای محیط زیستی دانشجویان به عنوان سه بعد اصلی سواد محیط زیستی است. روش این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گرد آوری داده ها،  نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل می باشد. نمونه مورد مطالعه شامل 40 نفر از دانشجویان دانشگاه پیام نور استان مرکزی است که به روش نمونه در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در قالب دو گروه کنترل و آزمون گروه بندی شدند. مداخله صورت گرفته در این پژوهش شامل معرفی و درخواست از دانشجویان برای پیگیری و گوش دادن به برنامه های محیط زیستی ثابت رادیوی جمهوری اسلامی ایران شامل برنامه سیاره آبی رادیو ایران و بخش های مربوط به محیط زیست برنامه افق روشن رادیو سلامت در یک دوره زمانی سه ماهه بود . بعد از 3 ماه به منظور سنجش تأثیر برنامه های رادیویی مذکور، از دانشجویان پس آزمون گرفته شد. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه ای بود که روایی محتوایی آن به صورت کمی و کیفی با نظرخواهی از 25 نفر از اساتید و اعضای هیأت علمی رشته های مرتبط و پایایی آن نیز با روش آلفای کرونباخ  مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفت. بر اساس نتایج آزمون های آماری، برنامه های رادیویی سیاره آبی و افق روشن دارای تأثیر مثبت و معنی دار بر هر سه بعد سواد محیط زیستی دانشجویان به خصوص آگاهی محیط زیستی آنها با اندازه اثر بالاتر، بوده اند .
۲۳.

ارائه مدل تصمیم گیری چند شاخصه فازی جهت انتخاب روش آموزش محیط زیست در مدارس فنی و حرفه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تصمیم گیری چند شاخصه فازی آموزش محیط زیست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۲ تعداد دانلود : ۳۸۵
با توجه به حضور دانش آموختگان فنی و حرفه ای در کلیه فعالیت های اقتصادی، لازم است به گونه ای تربیت شوند که از تأثیر کار و تصمیم خود بر محیط زیست آگاه باشند. در این راستا در پژوهش حاضر سعی می شود با توجه به معیارهای شایستگی محیط زیستی، یک مدل تصمیم گیری چند شاخصه فازی برای انتخاب روش آموزش محیط زیست در مدارس فنی و حرفه ای، ارائه شود. به این منظور ابتدا با جستجو در منابع معتبر علمی و تبادل نظر با خبرگان، معیارهای شایستگی محیط زیستی دانش آموختگان فنی و حرفه ای، شناسایی و سپس به منظور تکمیل اطلاعات، سه پرسشنامه متفاوت طراحی شد و پس از توزیع و گردآوری پرسشنامه ها میان خبرگان تحقیق، با استفاده از تکنیک آنتروپی شانون و رویکرد ترکیبی دیمتل-فرآیند تحلیل شبکه ای به وزن دهی معیارهای مذکور، پرداخته شد. از نتایج حاصل آن به منظور رتبه بندی روش های آموزش محیط زیست با استفاده از تکنیک های الکتر فازی، تاپسیس فازی و مجموع ساده وزنی فازی استفاده شد. با توجه به این که نتایج حاصل از اجرای تکنیک های فوق در مواردی با یکدیگر همخوانی نداشت، برای رسیدن به یک اجماع کلی از تکنیک رتبه بندی جزئی استفاده شد و درنهایت یک مدل تصمیم گیری چند شاخصه فازی جهت انتخاب روش آموزش محیط زیست در مدارس فنی و حرفه ای ارائه گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد اولویت معیارهای شایستگی بسته به نوع تکنیک وزن دهی متفاوت است و بحث گروهی مناسب ترین روش تدریس آموزش محیط زیست است.
۲۴.

تحلیلی بر برنامه درسی میان رشته ای آموزش محیط زیست در آموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۷۷۳ تعداد دانلود : ۶۴۰۵
مسائل و مشکلات زیست محیطی، گسترش دانش ها و پیشرفت فناوری های جدید نیاز به برنامه درسی زیست محیطی در آموزش عالی و تفکر را در برنامه ریزی توسعه دانشگاهی جهت پویایی ارتباط گذشته، حال و آینده مضاف می کند. بدین منظور این پژوهش به بررسی تحلیلی برنامه درسی میان رشته ای آموزش زیست محیطی در آموزش عالی می پردازد. روش پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری شامل اساتید و دانشجویان زیست محیطی در دانشگاه های کشور به تعداد 759 نفر می باشد که 40 نفر استاد و 719 نفر دانشجو است. روش نمونه گیری برای دانشجویان به طور تصادفی ساده بوده که بنا بر پیشنهاد جدول کرجیسی و مورگان تعداد نمونه برابر با 250 نفر و برای اساتید از شیوه سرشماری انتخاب و استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها این پژوهش پرسشنامه پژوهشگر ساخته می باشد که برای تعیین روایی از نظرات صاحب نظران و براساس فرمول لا و شه 8/0 و برای پایایی آن بر اساس ضریب آلفای کرونباخ برابر 806% بدست آمد. تحلیل و تفسیر داده ها براساس ماتریس SWOT انجام پذیرفت. با استناد نتایج حاصل از نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها استراتژی کنونی نظام آموزش عالی در برنامه درسی زیست محیطی راهبردی تهاجمی است. راهبردی که با استفاده از نقاط قوت و در جهت بهره گیری از فرصت ها به منظور پیشبرد اهداف سازمان تدوین و پیش می رود. این گونه راهبرد مطلوب ترین نوع راهبرد است.
۲۵.

سیاست پژوهی ایمنی غذایی: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۶۸۰ تعداد دانلود : ۵۷۱
ایمنی غذایی بنیان توسعه، شاخص پایداری سلامت و رفاه جامعه است. برای تولید ایمن باید سیاست ها تغییر یابد و با کاربرد یا توسعه سیاست های عمومی است که حق دسترسی به غذای ایمن به واقعیت تبدیل می شود. این تحقیق کیفی براساس مدل سیاست پژوهی ماژرزاک بود و رویکرد کیفی با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شد. در مجموع، 25 متخصص و مدیر حوزه ایمنی غذایی درباره فرایند سیاست پژوهی شامل چرخ های تغییر مشکل و راه حل در سال 1396 مورد مصاحبه قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها همزمان با نمونه گیری در نرم افزار MAXQDA.v2007  صورت گرفت. نتایج نهایی تحقیق درباره ساختار سیاست ایمنی غذایی در 6 طبقه مفهومی مورد بحث قرار گرفت که عبارت اند از: سیاستگذاری شفاف و همه جانبه به عنوان شرایط زمینه، حفظ سلامت جامعه به عنوان پدیده، ناکارآمدی سیاست های موجود ایمنی غذایی به عنوان شرایط علی، تدوین و اجرای مداخلات مکمل به عنوان استراتژی عملیاتی، توانمندسازی اجتماعی به عنوان شرایط واسطه ای و دستیابی به جامعه پایدار به عنوان پیامد.     نتایج نشان داد که فرایند سیاست پژوهی ایمنی غذایی، مفهومی پویا، پیچیده، مداوم، همبسته و متأثر از عوامل مؤثر بر سیاستگذاری است، ناکارآمدی سیاست های موجود ایمنی غذایی از یک سو و تدوین و اجرای مداخلات مکمل و توانمندسازی اجتماعی از سوی دیگر بر فرایند سیاست پژوهی ایمنی غذایی تأثیرگذار است.
۲۶.

مدل ادب محیط زیست و تبیین اهداف آموزش محیط زیست بر اساس دیدگاه اسلامی «مادر بودن زمین»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: محیط زیست اخلاق محیط زیست ادب محیط زیست آموزش محیط زیست مادر زمین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۵ تعداد دانلود : ۳۱۶
هدف از این تحقیق، معرفی دیدگاه اسلامی مادر بودن زمین از نگاه پیامبر گرامی اسلام و معصومین علیهم السلام، شناسایی مؤلفه های ادب محیط زیست و تبیین اهداف آموزش محیط زیست بر اساس این دیدگاه بوده است. این تحقیق به شیوه ی کیفی و کمّی، با نمونه گیری هدفمند و تحلیل مضمون اسناد مرتبط از جامعه ی آماری شامل قرآن کریم، کتب روایی شامل کتاب شریف اصول کافی و مفاتیح الحیات و مقالات معتبر، انجام شد. تحلیل مضامین از طریق مطالعه ی عمیق و تجزیه و تحلیل، کدگذاری و تفسیر و استنباط همزمان داده ها و تحلیل و دسته بندی مؤلفه ها به شیوه ی قیاسی انجام گرفت. مصادیق آداب رفتار با مادر از دیدگاه اسلام استخراج شد و بر آن اساس، مصادیق آداب رفتار با محیط زیست استنباط و ذیل 7 مؤلفه دسته بندی شد. براساس نتایج بخش کیفی، پرسشنامه ای با مقیاس 5 گزینه ای لیکرت تهیه شد. روایی محتوایی این پرسشنامه توسط متخصصان و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ به میزان 908/0 تعیین گردید. میزان موافقت متخصصان حوزوی و دانشگاهی علوم و معارف اسلامی، علوم تربیتی و آموزش محیط زیست، با میزان تناسب مصادیق و مؤلفه های ادب محیط زیست، به وسیله ی این پرسشنامه، و بر اساس 30 مورد پاسخ سنجیده شد. براساس یافته ها، مؤلفه های ادب محیط زیست عبارت بودند از: احترام، احسان، سازگاری، حمایت، خیرخواهی، قدرشناسی و رضایت. در نهایت مدل ادب محیط زیست و اهداف آموزش محیط زیست از دیدگاه اسلامی مادر بودن زمین ترسیم و ارائه گردید. ضرورت توجه به اخلاق، منش و ادب محیط زیست در آموزش و پرورش رسمی کشور، در عین توجه ویژه به تفاوت های این سه مفهوم، و طراحی، اجرا و اعتباریابی الگوهای آموزشی با هدف گسترش آموزش اخلاق، منش و ادب محیط زیست مورد تاکید قرار گرفت.
۲۷.

شناسایی و اولویت بندی موانع بهره مندی موثر از مکانیسم های کنوانسیون تغییرات اقلیم سازمان ملل با تاکید بر آموزش سازمانی بر اساس مدل سه شاخگی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آسیب شناسی سازمانی آموزش محیط زیست تغییر اقلیم تحلیل موانع مدل تفسیری - ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۶ تعداد دانلود : ۳۶۹
هدف کلی این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی موانع بهره مندی موثر از مکانیسم های کنوانسیون تغییرات اقلیم سازمان ملل متحد با تاکید بر آموزش سازمانی بر اساس مدل سه شاخگی، اولویت بندی آن ها و بررسی نحوه تاثیرگذاری این موانع است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، اکتشافی و از نظر ماهیت موضوعی، کاربردی - توسعه ای و روش بررسی آن نیز توصیفی تحلیلی است . همچنین نحوه گردآوری داده ها با روش آمیخته کمی و کیفی از طریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی است که از طریق مصاحبه با 40 نفر از خبرگان و متخصصان آشنا با انواع مکانیسم های مالی و غیرمالی کنوانسیون تغییرات اقلیم به صورت نیمه ساختاریافته هدفمند و تکمیل پرسشنامه محقق ساخته انجام شده است. در مرحله اول با مطالعات اسنادی و نتایج مصاحبه با خبرگان با روش کدگذاری باز، 212 مقوله به عنوان موانع شناسایی شد که بر اساس مدل سه شاخگی در سه گروه عوامل محتوایی (رفتاری)، زمینه ای و ساختاری طبقه بندی گردیدند. سپس با حذف موارد تکراری و بررسی موارد مرتبط با موضوع پژوهش، 44 گزاره پرسشنامه استخراج شد که با انجام روایی محتوایی، 36 گزاره انتخاب و پایایی آن با آلفای کرونباخ 812/ 0 تأیید گردید و اولویت بندی آسیب ها، از طریق روش دلفی فازی انجام شد. نحوه تأثیرپذیری موانع شناسایی شده با استفاده از تکنیک MICMAC و ISM نیز صورت گرفت. یافته ها بیانگر آن است که بعد از قوانین و مسائل حقوقی ملی و بین المللی، آموزش در سطح دوم تاثیرگذاری قرار دارد. در بین مولفه های آموزش، نبود فرآیند مناسب نیازسنجی آموزشی برای سطوح و مخاطبین مختلف، کمبود مدرسان آشنا به مکانیسم ها و کمبود محتواهای مناسب آموزشی از جمله مسائل اولویت دار تعیین شد.
۲۸.

رابطه سواد اطلاعاتی دانشجویان آموزش الکترونیکی با عملکرد تحصیلی و رضایتمندی آنان از دوره شان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سواد اطلاعاتی یادگیری الکترونیکی رضایت مندی عملکرد تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۵ تعداد دانلود : ۳۶۶
دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی، نمیتوانند از تغییراتی که در جامعه رخ میدهد؛ بیتفاوت باشند . این تغییرات، چالش های بیشماری را به دنبال دارد و آموزش الکترونیکی، یکی از را هحل ها یی است که مراکز آموزشی، برای پاسخ به چالش های موجود به کار گرفته اند. پژوهشگران، در این پژوهش سعی دارند نخست سطح سواد اطلاعاتی یادگیرندگان، عملکرد تحصیلی و رضایتمندی یادگیرندگان از دوره ها ی آموزش الکترونیکی در دانشگاه های مورد بررسی (شیراز، صنعتی امیرکبیر و علم و صنعت) را با روش پیمایشی و به وسیله پرسشنامه محققساخته بس نجند و سپس میز ان رابطه سواد اطلاعاتی یادگیرندگان را با عملکرد تحصیلی و میزان رضایتمندی آنان از دوره هایشان مورد بررسی قرار دهند. این پژوهش ، از بعد هدف ، از نوع کاربردی و از بعد میزان کنترل متغیرها، از نوع پیمایشی تحلیلی است . جامعه آماری این پژوهش، شامل دانشجویان سال آخر مقاطع تحصیلی کارشناسی و کارشناسی ارشد مشغول به تحصیل در بخش آموزش و « نمودار پراکنش » الکترونیکی سه دانشگاه صنعتی یاد شده است. در این پژوهش، برای تحلیل داده ها ، از برای تعیین رابطه بین سواد اطلاعا تی دانشجو یان با پیشر فت « اسپیرمن » و « پیرسون » آزمون های همبستگی « تحلیل واری انسی ک طرفه » ،« جعبه ای » تحصیلی و رضایتمندی از دوره شان استفاده شد. همچنین، از نمودار نمونه های مستقل، برای مقایسه سواد اطلاعاتی دانشجویان برحسب دانشگاه محل «t» (تکعاملی) و آزمون تحصیل، رشته تحصیلی، مقطع تحصیلی و جنس آ نها استفاده شد.
۲۹.

ارزیابی میزان دستیابی به اهداف آموزشی مدیریت بحران (محیط زیست) در مناطق زلزله خیز با تأکید بر زلزله استان کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت بحران آگاهی دانش نگرش مشارکت مهارت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۹ تعداد دانلود : ۲۹۹
هدف این پژوهش، ارزیابی میزان دستیابی به اهداف آموزشی مدیریت بحران (محیط زیست) در منطقه زلزله زده استان کرمانشاه است. روش تحقیق این مقاله پیمایشی و جامعه آماری، شهروندان ساکن در شهر سرپل ذهاب، سازمان های مردم نهاد درگیر در زلزله کرمانشاه و متخصصین محیط زیست است که حجم نمونه ۵۲۵ نفر محاسبه گردید. ابزار نظرسنجی، پرسشنامه بسته و با سطح مقیاس لیکرت و فاصله ای است. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS، صورت گرفته و پایایی پرسشنامه از طریق همسازی درونی گویه ها (آلفای کرونباخ) تعیین شده است. یافته ها نشان داد که در حدود ۶۳ درصد از پاسخگویان معتقدند که افزایش آگاهی در حوزه محیط زیستی از اهمیت بالای برخوردار است؛ اما ۹۷ درصد پاسخگویان معتقدند که عملکرد سه گانه (دولت، سازمان مردم نهاد و مردم) در مناطق زلزله زده در حوزه افزایش آگاهی قابل قبول نیست. همچنین در حدود ۶۷ درصد معتقدند که ارتقاء دانش در مسائل محیط زیستی از اهمیت ویژه ای برخوردار است که ۸۰ درصد پاسخگویان اذعان داشتند که عملکرد این مقوله در مناطق زلزله زده ضعیف بوده است. در حدود ۶۸ درصد از پاسخگویان معتقدند که نگرش مثبت به مسائل محیط زیستی مهم است و ۷۲ درصد معتقدند عملکرد این مهم در مناطق زلزله زده ضعیف و بسیار ضعیف بوده است. در حدود ۷۰ درصد از پاسخگویان داشتن مهارت را بااهمیت دانستند؛ اما ۷۹ درصد معتقدند عملکرد این حوزه ضعیف بوده است. درمجموع میزان دستیابی به اهداف آموزشی محیط زیست در شرایط بحرانی و واقعی (زلزله سرپل ذهاب) که در این مقاله موردبررسی قرارگرفته در وضعیت بسیار ضعیف قرار دارد.
۳۰.

سیاست های اصلی در تدوین و اجرای راهبردهای آموزش محیط زیست در برنامه ششم توسعه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش محیط زیست چالش ها الزامات سیاست ها راهبردها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۹ تعداد دانلود : ۴۲۵
زیست محیطی فائق آیند و از بروز معضلات و مخاطرات زیست محیطی در آینده پیشگیری کنند که در فرایند برنامه ریزی های توسعه قرار گرفته و در تعامل تنگاتنگ و متوازن با سایر بخش ها ملاحظه و اجرا شوند. هدف اصلی این تحقیق شناسایی و تعیین سیاست های اصلی در تدوین و اجرای راهبردهای آموزش محیط زیست کشور است تا با در نظرگرفتن این سیاست ها بتوان برای اصلاح و اثربخشی این نوع آموزش ها و متناسب ساختن آنها با نیازها و شرایط کشور در برنامه ششم توسعه اقدام کرد. در این پژوهش از روش تحقیق توصیفی- پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری شامل متخصصان و دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و دکترا در رشته آموزش محیط زیست است که چهل نفر به عنوان نمونه آماری در این تحقیق شرکت کرده اند. ابزارگردآوری داده های تحقیق را پرسشنامه محقق ساخته است. داده های تحقیق با روش های آمار توصیفی شامل جداول فراوانی، درصد و میانگین وزنی و روش های آمار استنباطی شامل آزمون تحلیل واریانس فریدمن و آزمون خی دو تحلیل شدند. نتایج نشان داد که سیاست گذاری و تعیین راهبرد برای بازنگری و اصلاح آموزش های زیست محیطی درکشور ضروری است. در این خصوص، مشکلات اجتماعی و فرهنگی از مهم ترین چالش های آموزش محیط زیست به شمارمی روند. همچنین برای اثربخشی دوره ها و برنامه های آموزش محیط زیست در قبال نیازها و شرایط کشور باید استفاده از فناوری، گنجاندن آموزش محیط زیست در دروس و ساعات برنامه درسی رسمی، برگزاری کارگاه ها، فعالیت های عملی و خارج از کلاس مورد تأکید قرارگیرند. در نهایت برای توسعه پایدار، افزایش مشارکت و مسئولیت پذیری در حفاظت از محیط زیست، ترویج اخلاق محیط زیست در آموزش های رسمی، غیررسمی و همگانی الزامی است.
۳۱.

ارزیابی آگاهی های بوم شناختی دانش آموزان پایه ششم دوره ابتدایی شهر تبریز و عوامل مؤثر بر آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آگاهی های بوم شناختی چرخه آب چرخه مواد تنوع زیستی آلودگی ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۶ تعداد دانلود : ۲۵۲
هدف: این پژوهش باهدف مطالعه میزان آگاهی های بوم شناختی دانش آموزان پایه ششم دوره ابتدایی در شهر تبریز و مطالعه نقش جنسیت و میزان تحصیلات والدین در آن انجام شد. روش: این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری، دانش آموزان پایه ششم دوره ابتدایی شهر تبریز در سال تحصیلی 1398 – 1397 بود که حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان، 392 نفر به دست آمد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای محقق ساخته بود که روایی صوری و محتوایی آن با نظرخواهی از اساتید و صاحب نظران و پایایی آن با روش دونیمه کردن مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون t ، تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی با استفاده از نرم افزار SPSS25 در سطح معناداری 05/0 انجام شد. یافته ها: بر اساس نتایج آزمون t تک گروهی در سطح معنی داری کمتر از 05/0، میزان آگاهی های بوم شناختی و ابعاد آن در دانش آموزان پایه ششم ابتدایی شهر تبریز به طور معنی داری پایین تر از حد متوسط بود. میزان آگاهی دانش آموزان به جز در بعد آلودگی در باقی ابعاد آگاهی بوم شناختی پایین تر از حد متوسط بوده و در سطح غیرقابل قبولی ارزیابی گردید. هم چنین نتایج آزمون t مستقل نشان داد که دختران در مقایسه با پسران از میزان آگاهی های بوم شناختی بیشتری برخوردارند و تنها میزان آگاهی از چرخه مواد در دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معنی داری نداشت (05/0< p ). نتایج تحلیل واریانس یک طرفه نیز نشان داد که میزان آگاهی های بوم شناختی و ابعاد آن برحسب تحصیلات پدر و مادر تفاوت معنی داری دارد (05/0> p ). نتایج آزمون تعقیبی دانکن حاکی از این بود که میزان آگاهی های بوم شناختی دانش آموزان و ابعادش با افزایش سطح تحصیلات پدر و مادر افزایش می یابد. نتیجه گیری : فرآیند سواد بوم شاختی، ترسیم کننده و بیانگر پیشرفت دانش آموزان می باشد؛ به عبارت دیگر دانش آموزان می توانند موضوعات و مواردی مختلف را در آموزش بوم شناسی بیاموزند تا بتوانند به سطح تعریف شده ای از درک بوم شناسی و وقایع بوم شناختی دست یابند.
۳۲.

طراحی و اعتباریابی الگوی مطلوب برنامه درسی درهم تنیده (تلفیقی) آموزش سواد بوم شناختی در دوره ابتدایی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه درسی درهم تنیده (تلفیقی) سواد بوم شناختی دوره ابتدایی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۶ تعداد دانلود : ۳۷۶
هدف این پژوهش طراحی و اعتبارسنجی الگوی برنامه درسی تلفیقی سواد بوم شناختی در دوره ابتدایی است. برای دستیابی به این هدف در طراحی الگو با روش توصیفی – تحلیلی-تطبیقی و در اعتباریابی از تکنیک دلفی استفاده شد. جامعه آماری پژوهش در طراحی الگو، شامل هشت کشور پیشرو در حوزه بوم شناختی (کاستاریکا، کانادا، سوئد، نروژ، فرانسه، اتریش، کلمبیا، فنلاند) و در اعتباریابی 15 نفر از متخصصان برنامه درسی و نیز، کارشناسان حوزه بوم شناختی به صورت هدفمند بودند. الگوی مطلوب بر اساس عناصر 4 گانه برنامه ریزی درسی تایلر طراحی گردید که عناصر اصلی شامل هدف (حفظ تنوع زیستی و..) محتوا (تلفیق آموزش نظری و عملی بوم شناختی و..)، فعالیت های یادگیری (فعالیت ها-تکالیف پژوهش محور به صورت گروهی و..) و ارزشیابی (آزمون هوش طبیعت گرا و..) می باشند. نتایج اعتبارسنجی نشان داد که الگوی پیشنهادی از نظر متخصصان مطالعات برنامه درسی و آموزش محیط زیست مناسب بوده و این افراد الگوی پیشنهادی را در سطح بالایی تأیید کردند.
۳۳.

تربیت محیط زیستی و جایگاه آن در برنامه درسی دوره دوم ابتدایی نظام آموزشی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل محتوا تربیت محیط زیستی کتب دوره دوم ابتدایی آنتروپی شانون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۷ تعداد دانلود : ۳۹۸
پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت موجود تربیت محیط زیستی در دوره دوم ابتدایی بر اساس مؤلفه های تربیت محیط زیستی انجام پذیرفته است. روش پژوهش، روش تحلیل محتوای آنتروپی شانون بود که پردازش داده ها را در بحث تحلیل محتوا با نگاه جدید و به صورت کمی و کیفی مطرح می کند. محتوای طرح ازنظر پاسخگو (کلیه کتب چهارم، پنجم و ششم ابتدایی) و 9 مؤلفه اصلی و 43 مؤلفه فرعی موردبررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل محتوا نشان داد که از مجموع 848 صفحه کتب پایه چهارم ابتدایی، درمجموع (189) صفحه و از مجموع 895 صفحه از کتب پایه پنجم ابتدایی درمجموع (127) صفحه و از مجموع 914 صفحه از کتب پایه ششم ابتدایی درمجموع (127) صفحه در رابطه با مفاهیم کلیدی تربیت زیست محیطی پرداخته شده است و از بین تمام مؤلفه های تربیت محیط زیستی بیشترین توجه به مؤلفه تنوع زیستی در 36 صفحه و کمترین توجه به مؤلفه لایه ازن در (0) صفحه بوده و بیشترین ضریب اهمیت مربوط به مؤلفه های تنوع زیستی (26/0) و کمترین ضریب اهمیت مؤلفه اثرات رشد لایه ازن (0) بوده است. با توجه به نتایج تحلیل محتوا می توان چنین نتیجه گرفت که در حد خیلی کم به تربیت محیط زیستی در این دوره پرداخته شده است درحالی که صراحتاً در اسناد بالادستی موضوع محیط زیست، ضرورت و اهمیت حفظ و راه های حفاظت آن به عنوان یکی از ابعاد زیربنایی توسعه در ابعاد مختلف، مطرح شده است .
۳۴.

بررسی رفتارهای محیط زیستی با تأ کید بر سواد زیست محیطی؛ نمونه مورد مطالعه: شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سواد محیط زیستی آگاهی محیط زیستی دانش محیط زیستی دغدغه محیط زیستی مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۷ تعداد دانلود : ۱۹۳
هدف از این پژوهش، بررسی رفتارهای محیط زیستی شهری  شهروندان 18 ساله و بالاتر شهر مشهد بوده است. در این پژوهش از رویکرد پژوهشی قیاسی برای تبیین و از پرسشنامه برای گرداوری داده ها استفاده شد. در مبانی نظری، مفاهیم شهروندی محیط زیستی و سواد محیط زیستی توضیح داده شده است. نمونه ای با حجم 689 نفر در شهر مشهد به روش تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند. در این مرحله آگاهی، دانش، دغدغه و رفتار محیط زیستی به عنوان ابعاد سواد محیط زیستی سنجیده شده و در قالب پرسشنامه، با مراجعه پرسشگران به در منازل و گفت وگوی حضوری تکمیل شد. آزمون فرضیه ها و تجزیه وتحلیل داده ها به کمک آزمون های آماری ناپارامتریک انجام شد. نتایج مطالعه نشان داد که سواد محیط زیستی جامعه مورد مطالعه در ابعاد آگاهی و دانش در سطح بالایی است، درحالی که در ابعاد دغدغه و رفتار محیط زیستی  نمره پاسخگویان تنها اندکی از حد متوسط بالاتر بود. همچنین میان سواد محیط زیستی در همه ابعاد آن با متغیر تحصیلات رابطه معنادار در جهت مستقیم، اما ضعیف مشاهده شد. رفتار محیط زیستی  جمعی مردان بیش از زنان، اما رفتار فردی محیط زیست در میان زنان بیش از مردان است. هیچ کدام از شاخص های سواد محیط زیستی  با سن رابطه نداشتند. درنهایت این که بین متغیرهای آگاهی، دانش و دغدغه محیط زیستی  با رفتار محیط زیستی رابطه معنادار در جهت مستقیم و با شدت ضعیف برقرار بود.
۳۵.

نقش شبکه های اجتماعی بر ارتقای فرهنگ زیست محیطی معلمان: مطالعه موردی واتس آپ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: شبکه اجتماعی واتس آپ فرهنگ زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۰ تعداد دانلود : ۳۴۲
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر شبکه اجتماعی واتس آپ بر روند ارتقای فرهنگ محیط زیستی معلمان است. پژوهش حاضر از منظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری و تحلیل داده ها به روش توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه معلمان مناطق 19 گانه آموزش و پرورش شهر تهران است. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران محاسبه شد و 340 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش پرسش نامه است که به روش اینترنتی در اختیار افراد گذارده شد و افراد با استفاده از محتوای ارایه شده از آموزش های محیط زیستی ارزیابی شدند. برای به دست آوردن یافته های پژوهش، از آزمون تااولندال، کای اسکوئر و مدل رگرسیون چند متغیره استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین میزان استفاده و بین واقعی تلقی کردن محتوای واتس آپ و فرهنگ محیط زیستی معلمان رابطه مثبت و معنادار وجود دارد؛ اما بین میزان مشارکت و فعالیت معلمان در استفاده از واتس آپ، رابطه معکوس وجود دارد؛ بنابراین یافته ها براین واقعیت دلالت دارد که معلمان متناسب با نوع نیازهای فرهنگی خود از واتس آپ استفاده می کنند.
۳۶.

ارائه مدل نظری مؤلفه های سازمانی اثرگذار بر توسعه کارآفرینی برای سازمان های مردم نهاد فعال در حوزه محیط زیست(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدل نظری مؤلفه های سازمانی اثرگذار سازمان های مردم نهاد توسعه کارآفرینی محیط زیست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۸ تعداد دانلود : ۲۷۲
امروزه، کارآفرینی عامل کلیدی رشد و توسعه شناخته شده است و از آن به عنوان مفهومی چندبعدی و دارای ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی یاد می شود. کارآفرینی زیست محیطی به مفهوم اقدام کارآفرینانه ای است که به حفظ محیط زیست طبیعی کمک می کند. بررسی پژوهش ها مبین آن است که مشارکت های مردمی ازطریق سازمان های مردم نهاد نقش مهمی در توسعه کارآفرینی برای حفظ زیست محیطی ایفا می کنند.ﻫ ﺪف اصلی اﯾ ﻦ پژوهش، شناسایی مؤلفه های سازمانی اثرگذار برتوسعه کارآفرینی سازمان های مردم نهاد فعال در حوزه محیط زیست اﯾﺮان بود. روش پژوهش، تحلیلﮐﯿﻔﯽ بود و جمع آوری اطلاعات ازطریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با 12نفر از خبرگانی که درحوزه مدیریت سازمان های مردم نهاد و محیط زیست دارای تجربه وتخصص بودند،انجام شد.برای نمونه گیری از روش گلوله برفی ومصاحبه باخبرگان تا مرحله اشباع نظری استفاده شد.با استفاده از روشﮐﺪﮔﺬاری باز و محوری،11 مؤلفه اصلی با زیرمؤلفه های محوری مرتبطﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽﺷﺪندﮐﻪ بر توسعه کارآفرینی سازمان های مردم نهاد فعال در حوزه محیط زیست اﯾﺮانﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار بودند.ﻋﻮاﻣﻞاصلی اثرگذارﻋﺒﺎرت بودند از:اهداف سازمانی، قابلیت های مدیریتی، فرهنگ سازمانی، زیرساخت های سازمانی، منابع سازمانی، سطح بلوغ فناوری، فرایند سازمانی، ارتباط با شبکه های برون سازمانی، ساختار سازمانی، راهبردهای سازمانی و مدیریت دانش سازمانی. نتایج این پژوهش برای همه سازمان های مردم نهاد فعال در حوزه محیط زیست قابل کاربرد هستند.
۳۷.

سنجش تمایل به پرداخت خانوارها به منظور بهره مندی فرزندانشان از پارک طبیعت پردیسان بعنوان مدرسه طبیعت با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط (CVM) (مطالعه موردی: پارک پردیسان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزش حفاظتی ارزش گذاری مشروط مدل رگرسیونی لاجیت مدرسه طبیعت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۸ تعداد دانلود : ۲۸۴
افزایش خطر ابتلا به بیماری ها، مشاجرات عمومی درباره تنزل امنیت غذایی و بالا رفتن سطوح آلودگی و انحطاط محیط زیست، چالش های فراروی جوامع است. آن چه در این زمینه قابل تأمل است نقش و اثری است که نظام های آموزشی در آموزش رفتارهای زیست محیطی در کاهش این بحران ها دارند. این مهم در قالب مدارس طبیعت قابل اجرا است. در این تحقیق سعی برآن است تا از افراد سؤال شود تا چه اندازه برای بهره مندی از یک مدرسه طبیعت برای فرزندان خود ارزش قائلند. لذا از طریق طراحی و توزیع 163 پرسشنامه دوگانه-دوبعدی در بهمن ماه 1395 و با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط و مدل رگرسیونی لوجیت به منظور سنجش میزان تمایل به پرداخت افراد جامعه و بر اساس روش حداکثر درست نمائی، پارامترهای مدل برآورد گردید. نتایج نشان داد تمایل به پرداخت افراد به منظور بهره مندی از پارک طبیعت پردیسان بعنوان مدرسه طبیعت با متغیرهای درآمد، تحصیلات، نگرانی از تخریب پارک طبیعت پردیسان، رابطه مستقیم و با متغیر پیشنهاد ارتباط منفی و معنی داری داشته است، و افراد ارزش خود جهت این بهره مندی را حدود 10000 تومان اعلام کردند و برای این کار حداکثر تمایل به پرداخت خود را نشان دادند. طبقه بندی JEL: Q27،Q51،Q57
۳۸.

پیش بینی تاب آوری اجتماعی شهروندان در برابر سوانح طبیعی بر اساس نگرش مذهبی با نقش واسطه ای اضطراب کرونا(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: اضطراب کرونا تاب آوری اجتماعی سوانح طبیعی نگرش مذهبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۲ تعداد دانلود : ۸۰
سابقه و هدف: محققان در سال های اخیر به مفهوم تاب آوری در برابر سوانح بسیار توجه کرده اند. سوانح طبیعی که جزئی از فرایند زندگی بشر به شمار می رود و هر روزه بر تعداد و تنوع آنها افزوده می شود، چالشی اساسی در جهت نیل به توسعه پایدار جوامع انسانی مطرح شده است. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی تاب آوری اجتماعی شهروندان در برابر سوانح طبیعی بر اساس نگرش مذهبی با نقش واسطه ای اضطراب کرونا انجام شده است.
۳۹.

بررسی اثرات تأسیس مدارس طبیعت در زیست پذیری شهری با استفاده از تکنیک دلفی، نمونه موردی پارک پردیسان تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدارس طبیعت آموزش محیط زیست شهری تکنیک دلفی پارک پردیسان تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۱ تعداد دانلود : ۲۶۹
هدف این پژوهش بررسی اثرات احداث مدرسه طبیعت در  زیست پذیری شهری در پارک پردیسان تهران است. پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است که تحلیل های آن با استفاده از تکنیک دلفی انجام شده است. نتایج بررسی نشان می دهد که آموزش محیط زیستی به صورت مدارس طبیعت اثر مستقیم و غیرمستقیم در مؤلفه های  زیست پذیری شهری پایداری دارد. مقدار اثرگذاری کل ابعاد مدارس طبیعت به ترتیب برای شاخص های زیست محیطی 538/0، اقتصادی 521/0 و اجتماعی 429/0 است، لذا ایجاد و توسعه مدارس طبیعت موجب بهبود  زیست پذیری در شهر خواهد شد. علاوه بر این مقدار، اثر مستقیم که بیان کننده تأثیر شاخص بر  زیست پذیری بدون دخالت سایر شاخص ها است، کمی متفاوت از اثر کل است و گویای این مطلب است که شاخص ها به طور مستقیم تأثیر زیادی بر  زیست پذیری دارند.
۴۰.

نقش آموزش های ضمن خدمت در ارتقای دانش، نگرش و مهارت های زیست محیطی معلمان ابتدایی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش محیط زیست آموزش های ضمن خدمت سواد زیست محیطی رفتار زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۱ تعداد دانلود : ۲۶۷
زندگی در شرایط ناپایدار، پیچیده و مخاطره آمیز امروزی، دانش، مهارت و نگرش های ویژه ای را طلب می کند. کودکان و نوجوانان جهت رویارویی با دنیایی چنین متغیر و مبهم با دگرگونی های شتابنده نیازمند آموزش هایی هستند که بتواند همه ابعاد جسمی، ذهنی، عاطفی وجود آن ها را به صورت هماهنگ توسعه دهد و آنان را با وظایف خود جهت مشارکت مؤثر در سطح محلی، ملی و جهانی آشنا سازد. لازم است دیدگاه جدیدی در مورد جهان به وجود آید و طرز زندگی را طوری تغییر کند که با محیط زیست طبیعی مطابقت داشته باشد. یکی از راه های ممکن، آموزش محیط زیست است. لذا این پژوهش به بررسی رفتارهای زیست محیطی معلمان دوره ابتدایی در ابعاد دانش، نگرش و مهارت پرداخته و نقش آموزش های ضمن خدمت در ارتقای این دانش بررسی می شود. روش این پژوهش توصیفی و از نوع کاربردی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است. پرسشنامه به روی 360 نفر از معلمان دوره ابتدایی اجرا شده است. نتایج پژوهش گویای این است که بیش از 59 درصد از معلمان دوره ابتدایی، در حد متوسط رفتارهای مناسب زیست محیطی دارند. داده ها همچنین نشان می دهند که دانش معلمان درباره رفتارهای زیست محیطی متوسط است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان