اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر سازگاری تحصیلی، اضطراب تحصیلی و امید تحصیلی دانش آموزان

چکیده

زمینه و هدف: از شایعترین مشکلاتی که در مدارس و محیط های آموزشی، مربیان و معلمان در رابطه با دانش آموزان با آن روبرو هستند، بحث سازگاری و چگونه سازگارکردن دانش آموزان است. دوره متوسطه، دوره گذار به مقطع دانشگاه است و سازگاری در این دوره نقش اساسی در فعالیت ها و پیشرفت تحصیلی دانش اموزان دارد. لذا هدف اصلی پژوهش حاضرارتقای سطح سازگاری تحصیلی و امید تحصیلی و کاهش اضطراب تحصیلی دانش آموزان با استفاده از آموزش ذهن آگاهی بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر یک طرح نیمه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون و با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر شهرستان بوشهر در سال تحصیلی 1401- 1402بود. به منظور انتخاب نمونه در مرحله اول پس از کسب مجوز لازم از آموزش و پرورش شهرستان بوشهر و انتخاب دبیرستان، با شیوه نمونه گیری در دسترس از میان متقاضیان شرکت در جلسات آموزشی، ابتدا 50 دانش آموز انتخاب شدند که از این تعداد با توجه به ملاک های ورود و خروج به پژوهش و نیز سایر دلایل (مانند نظر مدیر و معلمان و مشاور مبنی بر ناسازگاری تحصیلی دانش آموز و تاکید بر حضور این دانش آموزان در جلسات، عدم همکاری شرکت کنندگان) از میان این تعداد 40 نفر باقی ماندند که به صورت تصادفی در دوگروه آزمایش و کنترل قرار داده شدند.گروه های آزمایش و کنترل در سه مرحله پیش آزمون،پس آزمون و پیگیری به پرسشنامه های ابزار پژوهش پاسخ دادند.گروه آزمایش 8 جلسه 45 دقیقه ای آموزش دیدند.گروه ها در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری به پرسشنامه های سازگاری تحصیلی سینها و سینگ AISS (1993)، و هیجانات تحصیلی پکران و همکاران AEQ (2002) پاسخ دادند. یافته ها: نتایج تحلیل کواریانس چند متغیری نشان داد آموزش ذهن آگاهی برافزایش سازگاری تحصیلی و امید تحصیلی و کاهش اضطراب تحصیلی دانش آموزان اثربخشی معناداری دارد. نتیجه گیری: نتیجه گرفته می شود داشتن ذهن آگاهی در موقعیت های آموزشی سبب تغییرات مثبت در آموزش و محیط های آموزشی در سطح بهینه می شود. در رابطه با این نتایج می توان گفت برنامه آموزشی از این جهت موثر واقع شده است که در این برنامه،شرکت کننده ها آگاهی و توجه بدون قضاوتشان ارتقا یافته و آن ها در مواجه با چالش ها با خودپذیری و کاهش واکنش پذیری روبرو می شدند. مشاوران مدارس با در نظر گرفتن این الگو می توانند بر سازگاری تحصیلی و امید تحصیلی و کاهش اضطراب تحصیلی دانش آموزان اثر بگذارند