سنجش ظرفیت های توسعه میان افزا در شهر سبزوار (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
توسعه میان افزای شهری که تأکید بر بهره گیری از ظرفیت زمین های خالی و بدون استفاده در درون نواحی ساخته شده، ساختمان های مخروبه و اراضی قهوه ای دارد راهبردی در جهت کنترل پراکنده رویی شهری و پیامدهای مرتبط با آن است. از این رو در این پژوهش به سنجش ظرفیت های توسعه میان افزا در شهر سبزوار -که با مشکل پراکنده رویی روبروست-پرداخته شد. پژوهش حاضر از نظر رویکرد، توصیفی-تحلیلی و از نظر ماهیت، توسعه ای- کاربردی است. داده های مورد نیاز با استفاده از روش کتابخانه ای و اسنادی گردآوری گردید. 13 معیار جهت سنجش ظرفیت های توسعه میان افزا تعیین شد و با بهره گیری از نظر متخصصان در قالب فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) وزن و اولویت هر معیار مشخص گردید.همچنین از مدل فازی برای تولید، استانداردسازی، فازی سازی و تلفیق لایه ها در محیط GIS استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد در شهر سبزوار، نواحی مرکزی نسبت به نواحی حاشیه شهر، قابلیت بیشتری از نظر توسعه میان افزا دارد. با اینکه نواحی مرکزی، زمین های خالی کمتری دارد اما استقرار این زمین ها در درون بافت موجود و فاصله کمتر آن ها با اراضی ساخته شده و همچنین عوامل دیگری از جمله وجود ساختمان های مخروبه، قدیمی و با کیفیت پایین در بافت های فرسوده ، دسترسی بیشتر به خدمات و امکانات شهری و... باعث شده که این نواحی قابلیت بیشتری از نظر توسعه میان افزا نسبت به نواحی حاشیه داشته باشد.در کل، حدود 29/20 درصد مساحت شهر سبزوار برای توسعه میان افزا کاملا مناسب ،15/13 درصد مناسب، 33/41 درصد متوسط ، 98/ 16درصد نامناسب و 25/8 درصد کاملا نامناسب می باشد.بنابراین در شهر سبزوار ظرفیت قابل توجهی برای توسعه میان افزا وجود دارد که بهره گیری از آن می تواند به کاهش پراکنده رویی در این شهر کمک کند.Measuring Infill Development Capacities in Sabzevar City
Urban infill development that emphasizes on utilizing the capacity of vacant and unused land within the built-up areas, dilapidated and brownfield areas is a strategy for controling urban sprawl and its associated effects. Therefore, this study aimed to measure the capacities of infill development in Sabzevar city that is facing challenge of urban sprawl. The required data of the descriptive-analytical study were collected using library and documentary methods. Thirteen criteria were considered to measure the infill development capacities. Then, using the opinion of experts in Analytical Hierarchy Process (AHP), the weight and priority of each criterion was determined. Moreover, the Fuzzy model was used to standardize, fuzzificate and integrate of layers in GIS software. The results indicated that in Sabzevar city, the central zones have more potential in terms of infill development compared to the skurt zones. Although the central zones have less vacant lands, the placement of these lands within existing neighborhoods and their less distance from built-up lands, as well as other factors such as the existence of dilapidated, old and low-quality buildings, worn-out textures, better access to urban services and facilities, have made central zones of the city have more potential for infill development. About 20.29% of the area of Sabzevar city is quite suitable for infill development, 13.15% is suitable, 41.33% is average, 16.98% is unsuitable, and 8.25% is quite unsuitable. Therefore, there is a significant capacity for infill development in Sabzevar city which, if used, can reduce its sprawl.
تبلیغات
