جغرافیا و توسعه ناحیه ای

جغرافیا و توسعه ناحیه ای

جغرافیا و توسعه ناحیه ای پاییز و زمستان 1388 شماره 13 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۲.

تحلیل اثرات اجتماعی، اقتصای و محیطی سدهای کارده مشهد و بیدواز اسفراین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اثرات زیست محیطی سدسازی سد کارده سد بیدواز اثرات اجتماعی و اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 787 تعداد دانلود : 175
به دلیل افزایش اهمیت آب، در ابعاد مختلف زندگی انسان ها به ویژه در پنجاه سال گذشته بیشتر کشورها از جمله ایران برنامه ها و سرمایه گذاری های گسترده ای را به منظور کنترل و تنظیم آب از طریق ساخت سازه های مهندسی، به ویژه سدها، انجام داده اند. بهره برداری از سد کارده (مشهد) در سال 1367 و بیدواز (اسفراین) در سال 1382 در راستای همین هدف می باشد. مساله عمده ای که کمتر مورد توجه قرار گرفته است، پی آمدهای حاصل از اجرای این طرح ها و ارزشیابی آثار اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی آن ها است، که تحقیق حاضر پاسخ به آن را دلیل تلاش خود قرار داده است. این پژوهش به روش توصیفی - تحلیلی و به کمک مطالعات پیمایشی و مقایسه داده های جدید با اسناد قبل از احداث سدها و همچنین سنجش نگرش بهره برداران به ارزشیابی اثرات اقتصادی، اجتماعی و محیطی سدهای کارده و بیدواز پرداخته است. نتایج حاصل حاکی از کاهش سطح زیر کشت و ایجاد اثرات منفی در پایاب سد کارده از نظر اقتصادی، اجتماعی و محیطی است. در پایاب سد بیدواز به دلیل تخصیص تمام آب به بخش کشاورزی، شرایط اقتصادی و زیست محیطی به صورت محدود بهبود یافته است. از نتایج مهم دیگر این تحقیق عدم رضایت بیش از هشتاد درصد بهره برداران پایاب سدها از مدیریت دولتی حاکم بر منابع آب و نحوه توزیع آن است که بهره برداری و مدیریت منابع آب در حوضه رودخانه های کارده و بیدواز را با رویکرد مشارکتی اجتناب ناپذیر می نماید.
۳.

رتبه بندی نواحی شهری از نظر شاخص های توسعه پایدار با استفاده از روش های تحلیل عاملی و تاکسونومی (شهر ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل عاملی رتبه بندی تاکسونومی ایلام نواحی شهری شاخص های توسعه پایدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 884 تعداد دانلود : 431
بررسی شناخت وضعیت و تنگناهای توسعه نواحی، به لحاظ پایداری و توسعه پایدار در شهرها، از مسایلی است که اخیرا در فرهنگ برنامه ریزی شهری مطرح شده است. اما در کشور ما جایگاه آن به خوبی طرح نشده است. هدف این مقاله شناسایی پایداری و ناپایداری توسعه نواحی شهر ایلام، همچنین شناسایی نقاط قوت و ضعف این نواحی شهری با استفاده از شاخص های توسعه پایدار است. روش تحقیق ترکیبی از روش های تحلیلی و موردی - زمینه ای است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی و روش تاکسونومی استفاده شده است. نوع تحقیق کاربردی - توسعه ای است. جامعه آماری نواحی چهارده گانه شهر ایلام است. بر اساس نتایج به دست آمده از چهارده ناحیه شهری دو ناحیه نیمه پایدار و دوازده ناحیه دیگر ناپایدار بوده و هیچ کدام از نواحی شهری پایدار نبوده اند. در نواحی ناپایدار عدم انطباق رشد جمعیت با نیازهای خدماتی، کمبود فضاهای سبز و تفریحی، نبود خدمات مناسب بهداشتی درمانی، تجاری، ورزشی، افزایش نرخ رشد جمعیت، کمبود امکانات آموزشی، فرهنگی، اشتغال پایین، سکونت اقشار کم درآمد و مهاجرین، ساخت و سازهای بدون مجوز و گسترش بی رویه در این نواحی بر میزان ناپایداری شدت بخشیده است. بنابراین جهت دست یابی به توسعه پایدار در بیشتر نواحی شهری، تنها با شناخت ابعاد توسعه پایدار و نقاط قوت و ضعف نواحی شهری و توجه به عوامل (شاخص ها) پایدار و تقویت عوامل ناپایدار امکان پذیر است. در غیر این صورت، نه تنها نواحی شهری پایدار ارتقا نمی یابند، بلکه روز به روز وضعیت پایداری آن ها کاهش یافته و نواحی ناپایدار همچنان به وضعیت خود ادامه می دهند.
۴.

بررسی عوامل موثر بر کاربری اراضی مسکونی در شهر قشم با استفاده از الگوهای فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و درجه بندی و اولویت بندی مولفه ها (TOPSIS)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کاربری اراضی اراضی مسکونی الگوی AHP الگوی TOPSIS شهر قشم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 734 تعداد دانلود : 659
مساله مسکن در ایران مانند بیشتر جوامع دنیا، خصوصا در جوامعی که رشد شهرنشینی آنها در دو دهه اخیر زیاد بوده، از اهمیت خاصی برخوردار است. مشکل مسکن را در ایران می توان با بالا رفتن سریع قیمت واحدهای مسکونی و اجاره بهای آنها، به ویژه در سطح شهرها احساس کرد. ولی از آن جا که عوامل مختلف اقتصادی و سیاسی موجب افزایش قیمت واحدهای مسکونی می شود، بالا رفتن قیمت یا اجاره بهای واحدهای مسکونی به تنهایی نشان دهنده مشکل مسکن در ایران نیست. شهر قشم نیز بنا به موقعیت بسیار مناسب تجاری و توریستی، از افزایش نرخ مسکن و زمین برخوردار است. با توجه به افزایش نرخ 1.4 رشد اقتصادی بازار مسکن در شهر قشم، این تحقیق درصدد بر آمده است که با استفاده از تکنیک های آماری AHP و TOPSIS به بررسی عوامل موثر بر کاربری اراضی مسکونی در شهر قشم بپردازد. نتایج به دست آمده، بیانگر این نکته است که از بین مولفه های (اقتصادی، اجتماعی، محیطی و فرهنگی)، مولفه اقتصادی بیشترین تاثیر را بر کاربری اراضی مسکونی در شهر قشم داشته است. در این میان عوامل مولفه شغل و درآمد ساکنان، بیشترین تاثیر را داشته اند.
۵.

بررسی و تحلیل وضعیت شبکه شهری در استان بوشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهر ضریب جینی بوشهر شبکه شهری منحنی لورنز قانون مرتبه - اندازه و مرتبه - اندازه تعدیل یافته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 252 تعداد دانلود : 514
اهمیت شبکه شهری در جغرافیای سیاسی و اقتصادی و به طور کلی پویش شهرنشینی یک منطقه به اندازه ای است که نیاز به تاکید خاصی در این زمینه نیست. از آن جا که شبکه شهری هم به مفهوم فضایی آن، یعنی نحوه استقرار و توزیع شهرهای مختلف (اندازه، جمعیت و ...) و هم به مفهوم اقتصادی آن، یعنی نظام مبادله و داد و ستد بین شهرها بر اساس عملکردهای پایه ای آنها، هم حاصل و هم علت بسیاری از مسایل و پدیده های شهرنشینی معاصر است، لذا شناخت چگونگی این شبکه و تغییرات آن در یک منطقه می تواند روشنگر حداقل بخشی از این مسایل گردد. برنامه ریزی بر پایه نظام شهری و کارکردی و سلسله مراتب آن در ارایه خدمات و ارتباطات داد و ستدی برون و درون منطقه ای، تمرکززدایی، کاهش نابرابری های موجود و توسعه موزون ساختار فضایی کل سرزمین، نقش پراهمیتی دارد. بنابراین هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل وضعیت شبکه شهری در استان بوشهر با استفاده از الگوهای تمرکز شهری، مرتبه - اندازه و مرتبه - اندازه تعدیل شده، منحنی لورنز، ضریب جینی، ضریب آنتروپی و ضریب کشش پذیری است. نوع تحقیق کاربردی - توسعه ای و روش تحقیق، اسنادی و تحلیلی - علی می باشد. همچنین برای تحلیل کمی و کیفی داده های آماری از نرم افزارهای Excel و GIS استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده نیمه متعادل بودن توزیع فضایی تعداد شهرهای استان بوشهر طی سال های 1335 تا 1385 بوده، ولی در سال 1385 به متعادلترین سطح خود طی این شش دهه می رسد، همچنین سال 1365 بهترین حالت تعادل توزیع فضایی جمعیت شهرهای استان بوشهر و سال 1335 بدترین حالت آن بوده و این روند در سال 85 نسبت به سال 75،%20  کاهش پیدا کرده که بیانگر توزیع نامناسب امکانات و خدمات در سطح استان بوده است. در مجموع توزیع فضایی جمعیت شهرهای استان بوشهر نیمه متعادل بوده است.
۶.

پهنه بندی اقلیمی استان یزد با روش های آماری چند متغیره(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل عاملی یزد تحلیل خوشه ای سیستم اطلاعات جغرافیایی پهنه بندی اقلیمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 271 تعداد دانلود : 953
به منظور پهنه بندی اقلیمی استان یزد، چهل و دو متغیر اقلیمی از بین داده های هواشناسی ایستگاه های سینوپتیک و کلیماتولوژی استان و مناطق مجاور انتخاب شد و متناسب با فواصل ایستگاه ها و تغییرات مکانی متغیرهای انتخابی شبکه ای به ابعاد 15´15 کیلومتر روی استان گسترانده شد و با روش کریجینگ مقادیر چهل و دو متغیر برآورد شد. از روش تحلیل عاملی با دوران واریماکس به منظور کاهش ابعاد ماتریس داده ها و از روش تحلیل خوشه ای پایگانی به طریق وارد جهت پهنه بندی اقلیم استان استفاده شد. یافته های این بررسی نشان می دهد پنج عامل اول،  92.83درصد پراش متغیرهای اولیه را بیان می کند. این عوامل عبارت اند از: بارش، دمای گرمایشی، گردوغبار، باد و رطوبت که به ترتیب34.70 ، 32.74، 08.92،7.11 ، 6.39 درصد از تغییرات را نشان می دهند. نتایج تحلیل خوشه ای با روش سلسه مراتبی وارد، نشان می دهد که استان یزد با مساحت 131575 کیلومترمربع دارای شش پهنه اقلیم متفاوت است. این مناطق عبارت اند از: نسبتا خشک و سرد، خشک و غباری، نیمه خشک و سرد، خشک و بسیار گرم، فراخشک و گرم، فراخشک و بادی.
۷.

شناسایی نقاط با ارزش شهری در مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: شناسایی شهر مشهد نقاط با ارزش هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 510 تعداد دانلود : 270
حفظ ارزش های شهری و چگونگی تبدیل آنها به هویت شهر، دغدغه بسیاری از متخصصان شهرشناسی در عصر اطلاعات، ارتباطات و جهانی شدن است. زیرا هنوز اندیشه نفی گذشته، در مضامین بسیاری از طرح های توسعه شهری وجود دارد و ارزش را در ساخت های کالبدی دارای استحکام سازه ای، نه در چیز دیگری، جستجو می کنند. هدف این پژوهش در مرحله اول بیان مفهوم، سلسله مراتب و اهمیت ارزش ها در هویت سازی شهری با ارایه شواهدی از عناصر کالبدی شهری جهان است. در مرحله دوم با توجه به اهمیت ارزش ها و هویت های شهری در تقویت فرهنگ محلی و ملی در عصر جهانی شدن، ارزش های شهری در مشهد، که شدیدا در معرض نابودی در نتیجه اقدامات گسترده نوسازی است، با تکمیل 412 پرسشنامه از سه گروه زایران (104 تن)، کسبه (199 تن) و شهروندان (109 تن) در 12 منطقه شهرداری مشهد، اطلاعات مربوط به ارزش های شهری جمع آوری و نتایج با استفاده از الگوهای آماری از جمله تکنیک تحلیل اوریانس، تحلیل گردید. نتایج نشان از شناسایی 53 نقطه با ارزش شهری در سه نوع الگوی پراکنش محوری (12محور)، محوطه ای (19 مجموعه) و بنا (22 بنا) می باشد. همچنین در این مطالعه نقاط باارزش به لحاظ ماهیت موضوع به هشت موضوع تقسیم بندی شدند، که نقاط با ارزش به لحاظ مذهبی، گردشگری، تجاری - بازرگانی و تاریخی در اولویت اول تا چهارم این نقاط قرار گرفتند. شامل عناصر با ارزشی مانند حرم مطهر حضرت رضا (ع) در مرحله اول، به لحاظ مذهبی، طرقبه به لحاظ گردشگری، بازار امام رضا (ع) به لحاظ تجاری و توس به لحاظ تاریخی شد. تفاوت معنی داری بین کسبه، شهروندان و زایران در خصوص موضوع های با ارزش (هشت موضوع) مشاهده شده است. ارزش های گردشگری و مذهبی بین گروههای پاسخ گو تفاوت معنی داری نداشته و دارای اعتبار یکسانی بودند. بنابراین می توانند در اولویت قرار گیرند. نقاط با ارزش شهری دیگری مانند حمام و مسجد شاه، سرای عزیزاله اف، مصلی پایین خیابان و غیره وجود دارد، که از چشم پاسخ گویان پنهان مانده است و نیازمند توجه می باشد.
۸.

هیدرومورفومتری دلتاهای بخش شمالی تنگه هرمز و ناپایداری بستر رودها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ژئومورفولوژی مورفومتری دلتا تغییرات بستر جلگه ساحلی هرمز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 289 تعداد دانلود : 511
بخش عمده جمعیت جهان در جلگه های ساحلی و در مجاور آبراهه ها استقرار یافته اند. از این رو مطالعه تغییرات الگوی رودخانه ها در سطوح دلتاها برای تعیین درجه پایداری آنها دارای اهمیت است. این پژوهش با مطالعه دلتاهای بخش ساحلی شمال تنگه هرمز، سعی دارد تغییرات زمانی و مکانی رودخانه های سطح آن را مورد بررسی قرار دهد. برای این منظور، پس از بررسی مورفولوژی رودخانه ها به تجزیه و تحلیل تغییرات الگوی آنها پرداخته شده است. در این راستا، ابتدا عرصه های تغییر مسیر از نظر شکل و الگو تقسیم بندی و سپس تغییرات الگو در طول زمان با روش های تغییرات زمانی و مکانی، روش گرافیکی و کنترل های میدانی مورد بررسی قرار گرفته است و سپس سعی شده تا با استفاده از این روش ها و در قالب نرم افزارهای GIS، تغییرات الگو و اشکال مختلف تغییر شکل و جابه جایی مسیر بستر رودخانه ها در یک دوره معین (حدود پنجاه سال) شناسایی شوند. از داده های ماهواره ای، پیمایش های صحرایی و نقشه های موجود، برای مقایسه، تغییرات مقطعی به صورت زمانی و مکانی استفاده شده است. داده های هیدرولیک جریان و پارامترهای هندسی کانال نیز برای تحلیل علل و روند تغییرات مورد اشاره به کار گرفته شده است. نتایج نشان می دهد که تغییرات الگو و بستر رود به دنبال تکامل حرکات پیچان رودی رودخانه هاست. این تغییرات از بالا دست دلتا به سوی قاعده آن افزایش می یابد. این افزایش به طور مستقیم، تابع تغییرات بافت رسوب، کاهش شیب سطح دلتا به سوی پایین دست و سپس حالت های سیلابی رودخانه هاست. مدیریت و تعیین حریم، کنترل و مرمت آبراهه ها، به ویژه در زمان وقوع سیلاب ها، موثرترین راهکار پایدارسازی کانال های رودخانه ای است.
۹.

بررسی مشارکت شهروندی و نقش آن در مدیریت شهری شهرهای کوچک (نمونه موردی: شهرهای گله دار، ورزنه و هیدج)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت شهری شهرهای کوچک مشارکت شهروندی گ‍ل‍ه دار هیدج ورزنه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 731 تعداد دانلود : 184
موضوع مشارکت شهروندان در امور، از یک دهه قبل تاکنون به عنوان عامل اساسی در بررسی های توسعه مورد توجه است. بیشترین تعداد شهرهای ایران در دسته شهرهای کوچک قرار دارند. در این پژوهش سه شهر کوچک «گله دار» در استان فارس، «ورزنه» در استان اصفهان و «هیدج» در استان زنجان، به عنوان شهر کوچک انتخاب شده اند. ابتدا با بررسی اسنادی و کتابخانه ای و استفاده از منابع معتبر فارسی و لاتین، چارچوب نظری تنظیم شده و با توجه به این چارچوب، پرسشنامه برای سنجش بستر مشارکت در شهرهای کوچک تهیه گردید. حجم نمونه پژوهش، 255 تن از ساکنان شانزده سال به بالای این شهرهاست. این پرسشنامه در محیط نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و با توابع آماری از متغیرهای پژوهش، هم بستگی گرفته شد. با توجه به نتایج پرسشنامه، مشخص شد که در بعد ذهنی، تمایل به مشارکت بسیار بالاست و نگرش بسیار مناسبی به مشارکت در این شهرها وجود دارد، در بعد عینی مشارکت که از طریق عوامل مشارکت مردم در سازمان ها و نهادهای شهری، شرکت در انتخابات اخیر و تعامل با آشنایان سنجیده شده است، مشارکت مردم در سطح ضعیفی قرار دارد. بر اساس نتایجی که از آزمون هم بستگی بین بعد ذهنی مشارکت به عنوان متغیر مستقل و مشارکت مردمی حاصل شد، مشخص شد که ارتباط معناداری از بعد ذهنی مشارکت در این شهرها وجود دارد و بستر مشارکت در شهرهای مورد مطالعه برای مشارکت در مدیریت شهری بسیار بالاست.
۱۰.

تحلیلی بر مکان یابی فرودگاه بین المللی شهید بهشتی اصفهان با استفاده از الگوی راهبردی SWOT(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: SWOT حمل و نقل هوایی شاخص های استاندارد مکان یابی فرودگاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 49 تعداد دانلود : 456
افزایش مسافرت های هوایی و تحول سریع ترابری هوایی، مسایلی را در مکان یابی فرودگاه ها پدید آورده که حل آن مستلزم برنامه ریزی و به کارگیری دانش و فنون فرودگاهی و هوانوردی است. به هر حال ایجاد و احداث فرودگاهها با ملاحظات مربوط به آن که فضای قابل توجهی را در مجاورت یک شهر نیاز دارد، مستلزم سرمایه گذاری و برنامه ریزی ویژه با لحاظ نمودن کارکردهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و زیست محیطی از یکسو و موقعیت طبیعی، زمین شناسی و هواشناسی منطقه و تناسب آن با سایر نیازها و کارکردها از سوی دیگر می باشد. بدین منظور در این پژوهش ضمن پی جویی و ارایه شاخص های استاندارد در مکان یابی فرودگاه ها، به طور خاص به بررسی فرودگاه اصفهان با بهره گیری از الگوی راهبردی SWOT اقدام شد. یافته های حاصل از تحلیل کارکردی آن، بیانگر وجود چهارده نقطه قوت درونی در برابر هشت نقطه ضعف و همچنین یازده فرصت بیرونی در برابر ده تهدید در مکان یابی آن بوده و به این ترتیب در مجموع تعداد بیست و پنج عامل قوت و فرصت، به عنوان امتیاز و هجده ضعف و تهدید، به عنوان محدودیت ها و تنگناها، در این ارتباط شناسایی و تحلیل شد و نهایتا برخی از رهیافت ها به منظور تعدیل این نارسایی ها پی جویی و ارایه گردید. نتایج تحلیل ها بیانگر آن است که شاخص های استاندارد (ایکائو) برای فرودگاه شهید بهشتی اصفهان در بیشتر موارد رعایت شده و مزیت های آن بر محدودیت هایش، پیشی گرفته است.
۱۱.

بررسی آلودگی های زیست محیطی ناشی از سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی: محدوده تاثیرگذار بر آب شرب شهر سبزوار)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: محیط زیست آب سبزوار بار آلودگی فاضلاب روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 221 تعداد دانلود : 430
با تغییر الگوی زندگی روستاییان، بحث آلودگی های زیست محیطی شکل جدی تری به خود گرفته است، به گونه ای که ضرورت دارد میزان آلاینده های سکونتگاه های روستایی مورد بررسی قرار گیرد. نوشتار حاضر، با استفاده از داده های کلان و نیز داده های سری زمانی، این مهم را در محدوده پیرامون شهر سبزوار مورد بررسی قرار داده است. نتایج نشان داد که میزان کل بار آلودگی BOD5 از 212.3 تن در سال 1385 به321.7  تن در سال 1405 افزایش خواهد یافت. پیش بینی ها بیانگر این است که میزان تولید زباله روستایی با نرخ رشد 1.15 درصد به 2945.5 تن در سال 1405 خواهد رسید. هم چنین نتایج نشان داد کل بار آلودگی حاصل از فعالیت های دامداری برابر 2397.7 تن در سال است و با نرخ رشد یک درصد به 2925.6 تن در سال 1405 خواهد رسید. با توجه به یافته ها، الگویی در قالب برنامه های طرح کاهش آلودگی آب شهر سبزوار برای نواحی روستایی ارایه شده است.
۱۲.

بررسی اشکال یخچالی و حدود گسترش آن در دامنه شمالی کوه سیالان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کواترنر یخچال های کوهستانی برف مرز کوه سیالان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 46 تعداد دانلود : 683
زمان کوتاهی است که دوره کواترنری در دانش زمین شناسی و جغرافیای طبیعی جای پراهمیتی را اشغال کرده است. در این دوره زمین متحمل یخبندان های متوالی ناشی از تغییرات آب و هوایی شده است که با پیشروی و پسروی دریا و تناوب فرسایش و رسوب گذاری همراه بوده است. توالی های رسوبی شواهد ارزنده ای از این تغییرات را با جزییات بسیار دقیق در خود ثبت نموده است. مطالعه این رسوبات رهیافت اصلی بازسازی وقایع گذشته زمین نظیر تعیین ارتفاع برف مرز، حدود گسترش و نیز مطالعه تغییرات اقلیمی آن دوره می باشد. اخیرا مطالعاتی در منطقه البرز غربی صورت گرفته و گزارش هایی نیز تهیه شده است. اما در مقیاس تفصیلی در مورد حدود گسترش یخبندان ها، دمای هوای حاکم در دوره کواترنر و ارتفاع برف مرز سخنی به میان نیامده است. لذا برای دست یابی به این هدف با روش شاخص قرار دادن ارتفاع کف سیرک، ارتفاع برف مرز دوره وورم تعیین شده است. پایه و روش تحقیق توصیفی تحلیلی و مبتنی بر انجام مطالعات میدانی بوده است. نتایج تحقیق ثابت می کند حد گسترش زبانه یخچالی سیالان در آخرین دوره یخچالی تا ارتفاع 1200 متر و دقیقا تا محل کنونی روستای عسل محله بوده است. ارتفاع برف مرز قدیمی 2100 متر و متوسط دمای هوا در بلندترین سیرک یخچالی منطقه در حال حاضر-4  درجه سانتی گراد می باشد و اشکالی نظیر سیرک های یخچالی، یخ رفت ها و ... همگی از مهمترین پدیده های تحولات اقلیمی وورم در این منطقه به شمار می آیند.
۱۳.

آسیب شناسی تطبیقی پراکندگی فضایی سالک و سل در شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آسیب شناسی بیماری مشهد سالک پراکندگی فضایی سل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 729 تعداد دانلود : 584
سالک و سل، از مهمترین مشکلات بهداشتی - درمانی کشورهای در حال توسعه، از جمله ایران، محسوب می شود. میزان پراکندگی این دو بیماری در ایران یکسان نیست، به گونه ای که بیشترین پراکندگی بیماری سالک مربوط به شمال شرق کشور است. در این میان، استان خراسان رضوی در سال 1387 با تعداد مبتلایان 5447 تن رتبه ششم را در بین تمامی استان های کشور به خود اختصاص داده است و از کل مبتلایان به بیماری سالک در استان خراسان رضوی حدود 55.22 درصد فقط در شهر مشهد مشاهده شده است. این گویای آن است که این شهر یکی از مناطق پر خطر از نظر بیماری سالک در استان خراسان رضوی محسوب می شود. همچنین میزان پراکندگی این بیماری در سطح شهر مشهد متفاوت است، به گونه ای که در مناطق آب و برق، شهرک ابوذر، خواجه ربیع و حجت، 43.35 درصد از کل بیماران به سالک را به خود اختصاص داده اند. پراکندگی سل نیز در ایران متفاوت است و استان خراسان رضوی یکی از مناطق پر خطر از نظر این بیماری شناخته می شود. از عوامل اصلی افزایش بیماری سل در خراسان رضوی می توان به هم جواری با کشور افغانستان، تعداد زیاد مهاجران افغانی مقیم شهر مشهد و رفت و آمدهای آنها بین دو کشور اشاره کرد. شایان ذکر است که کشور افغانستان یکی از کانون های عمده بیماری سل در جهان به حساب می آید. کل مبتلایان به بیماری سل در استان خراسان رضوی در سال 1387، 1207 تن هستند که از این تعداد حدود 64.29 درصد در شهر مشهد مشاهده شده است. همچنین میزان پراکندگی این بیماری در سطح شهر مشهد متفاوت است، به طوری که مناطق گلشهر، امام رضا (ع)، مطهری و امام حسن مجتبی (ع)،31.06  درصد از کل بیماران به سل را به خود اختصاص داده اند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۴۰