اخلاق مناظره علمی در سیره امام رضا (ع) (مقاله ترویجی حوزه)

چکیده

این نوشتار با هدف تبیین مهم ترین و اساسی ترین ارزش های اخلاقی که برای تعیین و ترسیم یک چهارچوب اصلی و مدل صحیح مناظره و گفت وگوی علمی لازم و ضروری هستند به بررسی سیره امام رضا7در این خصوص پرداخته است. بنابراین مسأله این پژوهش که با توصیفی تحلیلی انجام شده است، بررسی و بازخوانی سیره ارتباطی امام رضا7با مخالفان، معاندان و پیروان سائر ادیان، در حوزه های مختلف ارزشی و دست یابی به یک مدل و الگوی تربیتی برای مناظره علمی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که در الگوی به دست آمده، از یک سو اخلاص و برخورداری از دانش و تخصص لازم، به عنوان مهم ترین الزامات اخلاقی- حرفه ای قبل از ورود به مناظره مطرح می شوند و از سوی دیگر، صداقت، عدالت و انصاف، بردباری، سعه صدر و فروتنی، به عنوان محوری ترین الزامات اخلاقی- حرفه ای حین مناظره و از جمله ارزش ها و اصول اخلاقی اند که باید طرفین، در مدت زمان مناظره همواره به آن توجه داشته و از مسیر آن خارج نشوند. در حوزه آداب علمی و هنجارهای رفتاری حین مناظره نیز، احترام و تکریم، حسن استماع و دریافتن مقصود مخاطب، سخن گفتن به اندازه فهم مخاطب، مستدل و مستند گویی، بعد سوم الزامات اخلاقی – حرفه ای مناظره را شکل می دهند.