آینده پژوهی دفاعی

آینده پژوهی دفاعی

آینده پژوهی دفاعی سال 8 تابستان 1402 شماره 29 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

راهبردهای قدرت آفرین جمهوری اسلامی ایران در خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: راهبرد عوامل محیطی خلیج فارس قدرت آفرین جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 537 تعداد دانلود : 503
هدف: جمهوری اسلامی ایران برای ایجاد امنیت بومی و خوداتکا در منطقه خلیج فارس و همچنین جهت مقابله با تهدیدات منطقه ای و فرامنطقه ای در این منطقه، نیاز به کسب اقتدار دارد. بنابراین مقاله حاضر با هدف شناسایی عوامل محیطی (قوت، ضعف، فرصت، تهدید) و تدوین راهبردهای قدرت آفرین ایران انجام شده است. روش شناسی: تحقیق کاربردی بوده و به روش موردی- زمینه ای که از طریق سوآت بهبود یافته جهت تدوین راهبردها و تکنیک تاپسیس جهت اولویت بندی راهبردها استفاده شده است. یافته ها: از تجزیه و تحلیل داده ها تعداد 13 راهبرد بخشی (3 راهبرد تهاجمی، 5 راهبرد رقابتی، 3 راهبرد محافظه کارانه و 2 راهبرد تدافعی) به دست آمده است. طبق نتایج سوآت بهبود یافته تعداد 7 راهبرد اصلی قدرت آفرین در منطقه خلیج فارس تدوین شد. نتیجه گیری: موقعیت راهبردی جمهوری اسلامی ایران برای نیل به اقتدار در وضعیت محافظه کارانه خفیف و معطوف به قوت قرار دارد که به سمت تهاجمی خفیف و معطوف به قوت در حال حرکت می باشد.
۲.

راهبردهای نظامی جمهوری اسلامی ایران در برابر تهدیدات نظامی آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: راهبرد قدرت نظامی تهدیدات نظامی راهبرد نظامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 703 تعداد دانلود : 240
هدف: هدف اصلی این تحقیق بررسی تهدیدات نظامی آمریکا و ارائه راهبردهای نظامی جمهوری اسلامی ایران در برابر آنها می باشد. روش: نوع تحقیق کاربردی بوده و اطلاعات لازم از مطالعه اسناد و مدارک و مصاحبه با صاحب نظران و پرسش نامه جمع آوری و از روش توصیفی با رویکرد آمیخته استفاده شده است. جامعه آماری کلی تحقیق، 70 نفر و حجم نمونه بر جامعه آماری منطبق بوده و تمام شمار تعیین شده است. برای گردآوری و تجزیه وتحلیل داده ها، ضمن فیش برداری از مطالعات کتابخانه ای و انجام مصاحبه های تخصصی با به کارگیری روش های تحلیل اسنادی و تحلیل نخبگی، از روش های آمار توصیفی و استنباطی نیز استفاده شده است. یافته ها: تعداد 7 راهبرد اصلی بر اساس 73 عامل منتخب تحقیق (19 عامل قوت، 9 عامل ضعف، 10 عامل فرصت و 35 عامل تهدید) با تکیه بر راهبردهای بخشی ارائه شده، احصاء گردید. نتایج: نتیجه بردار بر روی محور مختصات دکارتی بیانگر آن است که رقابت ج.ا.ایران بیشتر معطوف به قوت ها است تا فرصت ها
۳.

تحلیل نقش تعدیل گری قابلیت انعطاف پذیری شناختی در رابطه بین ویژگی های محیط های پویا و جنگ های آینده بر عملکرد فرماندهان (مطالعه موردی شبکه یکپارچه فرماندهی و کنترل پدافند هوایی آجا)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انعطاف پذیری شناختی جنگ های آینده پویایی محیط مأموریتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 30 تعداد دانلود : 770
هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر ارایه تحلیل نقش تعدیل گری قابلیت انعطاف پذیری شناختی در رابطه بین ویژگی های محیط های پویا و جنگ های آینده بر عملکرد فرماندهان عملیاتی در شبکه یکپارچه فرماندهی و کنترل پدافند هوایی آجا می باشد.   روش پژوهش: روش پژوهش، آمیختة (کمی و کیفی) اکتشافی بوده و جامعه آماری کیفی شامل12 نفر از خبرگان و جامعه آماری کمی شامل  234 نفر و از جدول کرجسی- مورگان نمونه گیری استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه بوده و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار تحلیل آماری SPSS24،Amos26  استفاده گردید. یافته ها: مدل با 4 بُعد و 30 مؤلفه تهیه گردید. یافته های حاصل از آزمون های آماری حاکی از برازش خوب مدل بوده نشان داد که انعطاف پذیری شناختی رابطه بین ویژگی های محیط پویا و جنگ های آینده  بر عملکرد فرماندهان را تعدیل مثبت می کند. نتیجه گیری : نتایج پژوهش حاضر نیز نشان داد، میزان شدت تأثیر قابلیت انعطاف پذیری شناختی 0.79، ویژگی های جنگ های آینده 0.612 و پویایی های مأموریتی 0.587 بر عملکرد  بوده و در مجموع 0.77 درصد از واریانس عملکرد فرماندهان در مدل تبیین گردید.
۴.

ارائه مدل مفهومی بلوغ امنیت سایبری برای زیرساخت های حیاتی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بلوغ سایبری مدل مفهومی زیرساخت حیاتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 584 تعداد دانلود : 84
هدف: از این رو هدف این پژوهش ارائه مدل مفهومی بلوغ امنیت سایبری برای زیرساخت های حیاتی کشور است. روش: با استناد به اسناد بالادستی در حوزه سایبری، مدل های بلوغ امنیت سایبری مرجع و با استفاده از روش های تحقیق آمیخته (کمی و کیفی) سعی در تفسیر یکپارچه یافته های به دست آمده از مطالعات کیفی با هدف دستیابی به سطح ادراکی و ارائه مدل مفهومی شده است. برای شناسایی ابعاد، مؤلفه ها و شاخص ها، با استفاده از ادبیات نظری و مطالعه تحقیقات پیشین، ابتدا 144 پژوهش با استفاده از ابزار CASP ارزیابی و در نهایت 21 پژوهش منتخب شدند. یافته ها: پژوهش های منتخب با استفاده از نرم افزار MAXQDA کدگذاری و در نهایت 56 شاخص احصاء گردید. این شاخص ها از طریق پرسشنامه با 16 نفر از خبرگان به اشتراک گذاشته شد و شاخص های نهایی برای طراحی مدل استخراج گردید. مدل به دست آمده شامل سه بعد، 13 مؤلفه و 56 شاخص می باشد. نتیجه گیری: با توجه به اینکه دستورالعمل های مرتبط با بلوغ امنیت سایبری باید کامل و جامع باشد به نحوی که کلیه موارد مرتبط با امنیت سایبری را در برگیرد، از این رو می توان از این پژوهش برای تدوین دستورالعمل های مرتبط با بلوغ امنیت سایبری، استفاده و شاخص های احصاء شده در این پژوهش را مبنای تدوین این دستورالعمل ها قرار داد.
۵.

تأثیر کاربرد فناوری های شبیه سازی دیجیتال بر یادگیری شناختی اجتماعی رفتار اخلاقی در سازمان های نظامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: یادگیری شناختی اجتماعی رفتار اخلاقی واقعیت مجازی واقعیت افزوده فراترکیب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 250 تعداد دانلود : 421
هدف: در پژوهش حاضر، به بررسی تأثیر کاربرد شبیه سازی آموزشی دیجیتال بر پیش آماده سازی ذهنی و یادگیری شناختی اجتماعی رفتار اخلاقی در میان کارکنان سازمان های نظامی پرداخته شد. روش پژوهش: پژوهش حاضر از حیث هدف اکتشافی و از حیث روش شناسی کیفی و از نوع فرا ترکیب می باشد. جامعه آماری پژوهش، متشکل از مطالعات کیفی معتبر منتشرشده در حوزه کاربرد فناوری های شبیه سازی دیجیتال (با تمرکز بر واقعیت مجازی و واقعیت افزوده) در یادگیری شناختی اجتماعی تا سال 1401 می باشد. یافته ها: پنج مولفه تلقین ناخودآگاه احساس حضور فراگیر در محیط یادگیری، افزایش ظرفیت پردازش شناختی مفاهیم انتزاعی و غیرقابل تجربه عینی، قابلیت درک عمیق سوژه در محیط شبیه سازی، تقویت انگیزه یادگیری، بهبود خلاقیت در رابطه با موضوع یادگیری به عنوان تاثیر کاربرد فناوری شبیه سازی دیجیتال بر یادگیری شناختی اجتماعی رفتار اخلاقی در سازمان های دفاعی شناسایی گردید. نتیجه گیری: فناوری های شبیه سازی دیجیتال به واسطه فراهم آوردن امکان تجربه متوالی و عینی سوژه یادگیری و همچنین ایجاد انعطاف در سناریوهای آموزشی، قادر خواهند بود تحولی چشمگیر در یادگیری شناختی اجتماعی و توسعه رفتار اخلاقی در سازمان های نظامی ایجاد نمایند. 
۶.

پیشران های اقتصاد سیاسی مؤثر بر قدرت نظامی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اقتصاد سیاسی داخلی اقتصاد سیاسی جهانی قدرت نظامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 131 تعداد دانلود : 747
هدف: پژوهش حاضر که باهدف تبیین و شناسایی پیشران های اقتصاد سیاسی اثرگذار بر قدرت نظامی جمهوری اسلامی ایران انجام گردیده است. روش شناسی: این تحقیق ازلحاظ هدف کاربردی و از حیث ماهیت و روش توصیفی - تحلیلی است. برای شناسایی پیشران های اقتصاد سیاسی از اسناد و مدارک بالادستی و منابع کتابخانه ای استفاده شده است. تجزیه وتحلیل داده های کیفی مبتنی بر روش تحلیل مضمون (نرم افزار اطلس تی. آی)، انجام که به شناسایی بیش از 270 مضمون پایه منجر گردیده است. یافته ها: مضامین پایه پس از ترکیب و تلخیص به 64 مضمون محوری تقلیل و درنهایت 14 مقوله اصلی به عنوان پیشران های کلیدی استخراج شده است. نتیجه گیری: نتایج و یافته های تحقیق نشان می دهد، اقتصاد سیاسی داخلی از اثرگذاری بیشتری بر قدرت نظامی ایران برخوردار است. ترتیب توالی اثرگذاری پیشران ها عبارت است از: جغرافیا و منابع استراتژیک، دولت رانتیر، مجتمع های نظامی- صنعتی، ارکان قدرت سیاسی، روابط و مناسبات خارجی، استراتژی ژئوپلیتیکی، نظم وستفالی، شوک های نفتی، نظم آنارشیک، تجارت خارجی، دیپلماسی دفاعی، نظم لیبرال، جهانی شدن و تحریم های بین المللی. همچنین ابعاد قدرت نظامی متأثر از اقتصاد سیاسی به ترتیب اولویت عبارت اند از: هزینه های نظامی، تجهیزات و فناوری، دیپلماسی دفاعی، نیروی انسانی، فرماندهی و مدیریت و ساختار سازمانی.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۲۹